آترواسكلروز (Atherosclerosis) زمانی اتفاق می افتد که عروق به دلیل تجمع پلاک هایی در اطراف دیواره شریان، باریک و سفت شوند. در این مطلب با علائم و راه های درمان آترواسكلروز آشنا خواهید شد.

تصلب شرایین (arteriosclerosis) و سخت شدن شاهرگ ها از نام های دیگر این بیماری هستند.

پلاکی که علت اصلی آترواسكلروز است از کلسترول، کلسیم، چربی و سایر مواد تشکیل شده است و با گذشت زمان سخت تر می شود.

تغییرات در سرخرگ های فرد جریان خون در بدن را مختل می کند و خطر عوارضی مانند حمله قلبی یا سکته را افزایش می دهد. این عوارض زندگی فرد را تهدید می کنند.

بیشتر بخوانید:

8 علامت هشدار یک ماه قبل از سکته قلبی (کلیک)

آترواسكلروز چیست؟

آترواسكلروز به تنگ شدن عروق به دلیل تجمع پلاک در دیواره های شریان گفته می شود.

عروق، خون را از قلب به بقیه بدن می رسانند. یک لایه نازک از سلول ها یک پوشش ایجاد می کنند که آنها را صاف نگه می دارد و اجازه می دهد خون به راحتی در بدن جریان یابد. به این لایه اندوتلیوم گفته می شود.

آترواسکلروز هنگامی اتفاق می افتد که اندوتلیوم به دلیل عواملی مانند سیگار کشیدن، فشار خون بالا یا مقادیر زیاد گلوکز، چربی و کلسترول در خون آسیب ببیند.

این آسیب باعث می شود مجموعه ای از مواد که به آن پلاک می گویند در دیواره عروق جمع شوند. این مواد شامل چربی و کلسترول هستند.

با گذشت زمان، پلاک ها جمع شده و سفت و سخت می شوند.

در صورت ادامه تجمع پلاک، شریان ها یا عروق مسدود شده و جریان خون در بدن مختل می شود.

گاهی اوقات تکه های پلاک از هم باز می شوند. اگر این اتفاق بیفتد ذرات سلولهای خونی به نام پلاکت در منطقه آسیب دیده جمع می شوند. این ذرات می توانند به هم بچسبند و لخته های خونی را ایجاد کنند.

یک لخته می تواند شریان را مسدود کند و عوارضی خطرناک مانند سکته مغزی و حمله قلبی به همراه داشته باشد.

تصلب شرایین یا آترواسكلروز می تواند هر شریانی را درگیر کند اما عمدتاً در شریانهای بزرگتر و پرفشار رخ می دهد.

بیشتر بخوانید:

علائم لخته شدن خون در بدن چیست؟ (کلیک)

علائم آترواسكلروز

افراد مسن بیش از همه به آترواسکلروز دچار می شوند، اما این بیماری ممکن است در دوره بلوغ شروع به گسترش کند. در داخل سرخرگ، نوارهایی از گلبول های سفید خون در دیواره شریان ظاهر می شود.

در اغلب موارد تا زمانی که بخشی از پلاک پاره نشود یا جریان خون محدود نشود هیچ علامتی وجود ندارد. این اتفاق ممکن است سالها طول بکشد.

علائم آترواسكلروز بستگی به این دارد که کدام رگ ها (عروق) درگیر هستند.

عروق کاروتید

عروق کاروتید خون را به مغز می رسانند. محدودیت خون رسانی منجر به سکته مغزی می شود.

علائم سکته مغزی به صورت ناگهانی ظاهر می شود. این علامت ها عبارتند از:

ضعف
به سختی نفس کشیدن
سر درد
بی حسی صورت
فلج

اگر کسی علائم سکته را داشته باشد، می بایست هرچه سریعتر تحت مراقبت های حرفه ای قرار گیرد.

عروق کرونری

عروق کرونری، خون را به قلب می رسانند. وقتی خونرسانی به قلب کند می شود، آنژین و حمله قلبی رخ می دهد.

بیمار ممکن است علائم زیر را تجربه کند:

درد قفسه سینه
استفراغ
اضطراب شدید
سرفه
ضعف و غش

عروق رنال

عروق رنال، خون را به کلیه ها می رسانند. اگر منبع خون محدود شود ممکن است بیماری مزمن کلیه ایجاد شود.

تنگی عروق رنال که به تنهایی برای ایجاد بیماری مزمن کلیه کافی است ممکن است با علائم زیر همراه باشد:

کاهش اشتها
تورم دست و پا
عدم تمرکز

عروق پریفرال

عروق پریفرال، خون را به بازوها، پاها و لگن می رسانند.

اگر خون به خوبی در بدن گردش پیدا نکند علائمی مانند بی حسی و درد در اندام ها ظاهر می شود. در موارد شدید مرگ بافت و یا بافت مردگی رخ می دهد.

علاوه بر این بیماری عروق پریفرال خطر سکته یا حمله قلبی را افزایش می دهد.

درمان

آترواسكلروز می تواند کشنده باشد اما درمان دارد. درمان بموقع می تواند خطر عوارض شدید آن را کاهش دهد.

هدف از درمان کند کردن و یا متوقف کردن روند تشکیل پلاک، جلوگیری از تشکیل لخته خون و برطرف شدن علائم آترواسكلروز است.

گزینه های درمانی عبارتند از:

تغییرات سبک زندگی
مصرف دارو
عمل جراحی

تغییرات سبک زندگی

تحقیقات نشان می دهند که عادات زیر می توانند خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهد:

اجتناب یا ترک سیگار
مصرف الکل در حد متوسط
ورزش منظم
پیروی از یک رژیم غذایی سالم
حفظ وزن در حد سالم

پیروی نمودن از عادات فوق،از اوایل بزرگسالی به جلوگیری از بروز مشکلات بعدی در زندگی کمک می کند.

مصرف دارو

یک پزشک بسته به وضعیت سلامت و دیگر شرایط بیمار داروهایی متناسب با نیازهای او تجویز می کند.

داروهایی تحت عنوان استاتین ها می توانند به کنترل سطح کلسترول کمک کنند.

داروهایی که در کاهش فشار خون و قند خون موثر هستند می توانند از لخته شدن و التهاب جلوگیری کنند.

افراد می بایست دستورالعمل های پزشک خود را دنبال کنند و بدون مشورت با ایشان مصرف دارو را متوقف نکنند. همچنین پیروی از یک سبک زندگی سالم هم کمک کننده است.

بیشتر بخوانید:

استاتین ها: موارد مصرف و عوارض جانبی (کلیک)

عمل جراحی

گاهی اوقات برای اطمینان از ادامه یافتن جریان خون در عروق به جراحی نیاز است.

گزینه های پیش رو عبارتند از:

استفاده از استنت (stent) برای بزرگتر کردن رگ خونی
جراحی بای پس برای انتقال خون به اطراف ناحیه آسیب دیده
جراحی برای از بین بردن تجمع پلاک در گردن یا قسمت های دیگر

این گزینه ها به شخصی که آترواسكلروز حاد دارد کمک می کنند.

عوارض آترواسكلروز

عوارض آترواسكلروز عبارتند از:

بیماری قلبی، حمله قلبی یا نارسایی قلبی
بیماری عروق پریفرال
نارسایی کلیه
آنوریسم
سکته
ضربان و تپش قلب نامنظم
آمبولی (وقتی قطعه ای از لخته جدا می شود و به قسمت دیگری از جریان خون می رود).

عوامل خطر

عواملی که بیش از همه افراد را در معرض خطر بیماری آترواسكلروز قرار می دهد عبارتند از:

دیابت یا مقاومت در برابر انسولین
سابقه خانوادگی بیماری قلبی _عروقی
سابقه استعمال دخانیات
سطح بالای از لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) یا کلسترول “بد”
فعالیت بدنی کم
مسن بودن
رژیم غذایی سرشار از چربی اشباع، چربی ترانس، کلسترول، نمک و شکر
فشار خون بالا
چاقی
سطح بالای تری گلیسیرید در خون
استرس
مصرف زیاد الکل
وقفه تنفسی درخواب یا آپنه خواب

شواهد اخیر نشان می دهد که التهاب ممکن است در ایجاد تصلب شرایین نقش داشته باشد.

همچنین تحقیقات حکایت از آن دارند که آلودگی هوا می تواند با ایجاد التهاب خطر بروز این بیماری را افزایش دهد.

بیشتر بخوانید:

عوارض آلودگی هوا بر سلامت افراد (کلیک)

چشم انداز

آترواسكلروز (تصلب شرایین) یک بیماری جدی است که می تواند عواقب خطرناکی داشته و زندگی افراد را تهدید کند.

گرچه تصلب شرایین می تواند در هر سنی رخ دهد، اما در اغلب اوقات علائم آترواسكلروز با افزایش سن ظاهر می شوند.

یکی از راه های کاهش خطر آترواسكلروز پیروی از یک سبک زندگی سالم از سنین پایین است. برای مبتلایان به آترواسكلروز پزشک می تواند علاوه بر ارائه راهکارهای موثر مربوط به تغییرات سبک زندگی، درمان های مناسبی را برای کاهش خطر ناشی از عوارض تجویز کند.

جهت مشاهده مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید

استاتین ها سکته عروق قلب و عروق / کاردیولوژی