رژیم غذایی BRAT در کنار رژیم غذایی ملایم در درمان اسهال موثر است. مزایا و خطرات رژیم BRAT و راه های درمان اسهال و مشکلات معده را بخوانید.

برخی مواقع افراد از رژیم BRAT به منظور درمان اسهال، آنفولانزای معده و سایر بیماری ها و مشکلات معده استفاده می کنند.

با این حال، این رژیم خطراتی را نیز به دنبال دارد که شامل کمبود مواد مغذی و کالری هستند. در نتیجه بسیاری از سازمان های بهداشتی دیگر آن را به عنوان گزینه درمانی برای اسهال یا سایر مشکلات معده توصیه نمی کنند.

مواد غذایی موجود در رژیم BRAT شامل مصرف غذاهای حاوی مقادیر پایین پروتئین، چربی و فیبر هستند که هضم آنها برای اکثر افراد آسان است.

این مقاله به بررسی مزایا و خطرات ناشی از رژیم غذایی BRAT می پردازد. همچنین روش های کم خطرتر برای درمان اسهال و بیماری ها و مشکلات معده را معرفی می کند.

رژیم غذایی BRAT چیست؟

اصطلاح BRAT مخفف نام مواد غذایی موجود در این رژیم غذایی است که عبارتند از:

Banana : موز

Rice: برنج

Applesauce: سس سیب

Toast: نان تست

تئوری رژیم BRAT بر این است که افراد فقط با مصرف مواد غذایی ملایم و با هضم آسان می توانند علائم مشکلات و بیماری های معده را کاهش دهند. این علائم به طور معمول شامل حالت تهوع، اسهال و استفراغ هستند.

همچنین طرفداران آن معتقدند که مصرف این مواد غذایی باعث بهبود سریع بیماری های معده خواهد شد.

با این حال، پزشکان دیگر به علت محدودیت مواد مغذی در این رژیم و عدم ایجاد بهبودی سریع بیماری معده، پیروی از این رژیم را توصیه نمی کنند.

همچنین بخوانید:

دلایل ایجاد حالت تهوع و اسهال (کلیک)

رژیم BRAT چگونه عمل می کند؟

برخی افراد بر این باورند که پیروی از رژیم BRAT می تواند مزایای زیادی برای افراد مبتلا به مشکلات معده و اسهال داشته باشد.

مزایای ظاهری آن عبارتند از:

مدفوع سفت تر: مواد غذایی موجود در این رژیم نشاسته ای بوده و حاوی فیبر کمتری هستند و این موضوع باعث سفت شدن مدفوع شل و آبکی خواهد شد.
آرامش و تسکین معده: غذاهای حاوی مقادیر کم چربی و پروتئین معده را تحریک نکرده و سیستم گوارشی را تحت فشار قرار نمی دهند.
کاهش حالت تهوع: مواد غذایی موجود در رژیم BRAT به دلیل طعم ملایم و کمبود بوی شدید، کمتر باعث حالت تهوع و استفراغ می شوند.

با این حال، این غذاها مواد مغذی متنوعی ندارند که بتوان استفاده بلندمدت از آن را تضمین کرد.

آیا رژیم BRAT موثر است؟

اگرچه افراد برای ده ها سال استفاده از این رژیم را توصیه کرده اند اما اخیرا هیچ آزمایش بالینی آن را برای درمان اسهال یا سایر بیماری های دستگاه گوارش موثر ندانسته است.

اگرچه این رژیم غذایی می تواند علائمی را تسکین دهد اما پزشکان پیروی از این رژیم را توصیه نمی کنند. سایر برنامه های غذایی متعادل روند بهبود را تسریع کرده و باعث کاهش بیشتر علائم خواهند شد.

با این حال، برخی محققان نقش بالقوه موز و برنج را برای درمان اسهال بررسی کرده اند.

موز حاوی پکتین (Pectin) به عنوان نشاسته ای مفید برای دستگاه گوارش است. یک بررسی سیستماتیک در سال 2019 برگرفته از چندین مطالعه گسترده، نشان داد که پالپ موز سبز می تواند بروز اسهال و یبوست در کودکان را کاهش دهد.

یک مطالعه در سال 2016 نشان داد که برنج به صورت سوپ می تواند اسهال را در کودکانی که به مصرف محلول خوراکی برای آبرسانی بدن می پردازند، درمان کند.

با این حال، تاثیرات احتمالی مواد غذایی دیگر روی اسهال، تصویر دقیقی از چگونگی تاثیر مواد غذایی بر بدن را ارائه نمی دهد. کمبود بعضی از مواد غذایی می تواند اسهال را بدتر کند.

همچنین بخوانید:

درمان سریع اسهال (کلیک)

آیا رژیم BRAT بی خطر است؟

پیروی از رژیم BRAT برای مدت زمانی محدود آسیب قابل توجهی نخواهد داشت؛ اما افراد باید از استفاده این رژیم برای مدتی طولانی خودداری کنند.

استفاده بلندمدت از رژیم BRAT می تواند منجر به سوء تغذیه و انرژی کم شود. دلیل آن کالری بسیار کم این رژیم و کمبود مواد مغذی زیر است:

طبق اعلام آکادمی اطفال آمریکا (AAP) استفاده از رژیم BRAT به دلیل خطرات و ماهیت محدودکننده آن برای کودکان مبتلا به اسهال توصیه نمی شود.

با این حال، در صورتی که این مواد غذایی بخشی از رژیم غذایی معمول کودک باشند، می تواند به مصرف آنها در کنار مواد غذایی دیگر اقدام کرد.

سایر مواد غذایی

افرادی که برای مدت کوتاهی از رژیم BRAT استفاده می کنند می توانند از مواد غذایی نرم دیگری (رژیم غذایی ملایم) در کنار آن استفاده کنند.

این غذاهای نرم عبارتند از:

کراکرهای نمکی
آبگوشت یا سوپ های شفاف
سیب زمینی بدون کره، خامه و یا پنیر اضافه شده
سیب زمینی شیرین
مرغ بدون چربی بخارپز، پخته یا کبابی
اوتمیل (بلغور جو دوسر)
هندوانه

مایعات

از آنجایی که اسهال می تواند باعث کم آبی بدن شود مصرف مقادبر بالای مایعات دارای اهمیت است. افراد مبتلا به اسهال می توانند انواع مایعات زیر را بنوشند:

آب
آبگوشت یا سوپ های شفاف
آب سیب
دمنوش های گیاهی به ویژه زنجبیل و نعناع فلفلی
آب نارگیل

محصولات آبرسان خوراکی

افراد می توانند این محصولات را از طریق داروخانه ها تهیه کنند. این محصولات به صورت مایع، بستنی یا پودر به منظور ترکیب با آب در دسترس هستند.

محصولات آبرسانی خوراکی می توانند به درمان اسهال در بزرگسالان و کودکان دچار کم آبی بدن خفیف تا متوسط کمک کنند. افراد باید به دقت از دستورالعمل های مصرف این محصولات پیروی کنند.

همچنین بهتر است تا از مصرف نوشیدنی های حاوی شکر فراوان خودداری کنید. دلیل آن بدتر شدن علائم در بعضی از افراد است.

پروبیوتیک ها و مواد غذایی غنی شده با پروبیوتیک

بعضی از باکتری های مفید معروف به پروبیوتیک می توانند دوره اسهال را کوتاه کنند. باکتری هایی که بیشترین تاثیر در درمان اسهال را دارند عبارتند از:

لاکتوباسیلوس روتری
لاکتوباسیلوس GG
ساکارومایسس بولاردی

مطالعه ای در سال 2014 نشان داد که درمان ساکارومایسس بولاردی برای کودکان مبتلا به اسهال حاد بی خطر و موثر است. با این حال، نویسندگان این مطالعه خاطرنشان کردند که برای تایید دقیق میزان آن، انجام تحقیقات بیشتری نیاز است.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها پروبیوتیک داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.

ماست طبیعی منبعی عالی برای باکتری های مفید است. مواد غذایی دیگری که سرشار از پروبیوتیک ها هستند عبارتند از:

کفیر
سبزیجات تخمیر شده
کلم ترش
سوپ میسو
کومبوچا

همچنین بخوانید:

پروبیوتیک و کاربرد آن (کلیک)

مواد غذایی که باید از مصرف آنها خودداری کرد

در حالی که معمولا حفظ رژیم غذایی عادی در درمان اپیزودهای بیماری معده یا اسهال مفید است، مصرف بعضی از مواد غذایی بیش از بقیه باعث حالت تهوع، استفراغ و یا شل شدن مدفوع می شوند.

این موارد عبارتند از:

محصولات لبنی: هضم مواد غذایی مانند شیر، خامه، پنیر و بستنی در طی بیماری دشوار است. با این حال، مصرف ماست طبیعی و کفیر از این قاعده مستثنی بوده و به علت وجود پروبیوتیک ها به هضم غذا کمک می کنند.
قند: مواد غذایی سرشار از قند مثل کیک، کلوچه، نوشابه، آبنبات و شکلات می توانند باعث بدتر شدن علائم شوند.
مواد غذایی پرچرب و غذاهای سرخ شده: هضم غذاهای چرب مشکل است و ممکن است باعث بدتر شدن اسهال شود.
الکل: الکل ادرار آور است و می تواند منجر به کم آبی بدن شود. همچنین مصرف الکل معده را تحریک می کند.
کافئین: قهوه، نوشابه کولا و چای سیاه حاوی کافئین بوده و می توانند به عنوان یک ادرارآور ملایم اثر کنند.
غذاهای تند: مصرف این غذاها می توانند معده های حساس را تحریک کنند.
شیرین کننده های مصنوعی: شیرین کننده مصنوعی مانند سوربیتول و سوکرالوز می توانند منجر به اسهال در برخی افراد شوند.
بعضی از سبزیجات و لوبیا: بعضی از سبزیجات مثل کلم بروکلی، گل کلم و کلم باعث ایجاد گاز در روده و نفخ می شوند. همچنین لوبیا تاثیر مشابهی در برخی افراد دارد. در حالی که معمولا این امر نگران کننده نیست اما افراد مبتلا به بیماری های معده، بهتر است تا زمان بهبودی از مصرف آنها خودداری کنند.
پروتئین های سنگین مثل استیک، گوشت خوک و ماهی سالمون: هضم پروتئین دشوار است و می تواند باعث بروز فشار اضافی، به خصوص در صورت چرب بودن غذا، بر روی معده شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورت بروز شرایط زیر در مورد اسهال باید با پزشک مشورت کرد:

ادامه یافتن وضعیت برای بیش از 2 روز
اسهال همراه با دمای بدن بیش از 38.9 درجه سانتی گراد
مکرر بودن، عود کردن یا شدید شدن آن
همراهی آن با درد و خونریزی مقعدی

به همین ترتیب افراد باید مراقب علائم کمبود آب بدن نیز باشند که عبارتند از:

کاهش دفعات ادرار کردن
خشکی دهان
تشنگی
احساس سبکی سر، گیجی یا ضعف

والدین و مراقبین نوزادان و کودکان در صورت مشاهده اسهال و استفراغ، عدم توانایی تولید اشک، گود شدن گونه ها و یا بروز علائم فوق برای 24 ساعت، باید به پزشک مراجعه کنند.

سوال

آیا داشتن رژیم غذایی ملایم (Bland Diet) روشی جایگزین برای رژیم BRAT به منظور درمان اسهال است؟

جواب

طبق توصیه بنیاد بین المللی اختلالات دستگاه گوارش (IFFGD)، می توان اسهال را با مصرف غذاهای ملایم که می توانند در رژیم BRAT هم وجود داشته باشند، درمان کرد.

با این حال، آنها توصیه می کنند که برای پیشگیری از سوء تغذیه در کنار رژیم BRAT از مواد غذایی دیگری نیز استفاده کنید. این بنیاد طیف وسیعی از غذاهای ملایم یا نرم را فهرست می کند که شامل سیب زمینی، نودل، ماست، خامه گندم، بعضی میوه ها و سبزیجات و مقدار کمی بادام زمینی هستند و می توانند میزان مواد مغذی و الکترولیت ها را افزایش دهند.

دکتر ناتالی اولسن (Natalie Olsen)

پاسخ ها بیانگر نظرات متخصصان پزشکی ما است. تمام مطالب کاملا جنبه اطلاعاتی داشته و نباید به عنوان توصیه پزشکی در نظر گرفته شوند.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.

آنفولانزا / سرماخوردگی تغذیه / رژیم غذایی دستگاه گوارش