همه چیز درباره سیفلیس

سیفلیس یک عفونت باکتریایی مقاربتی است که علائم آن در مراحل اولیه قابل درمان است اما علاج نکردن بیماری می تواند منجر به معلولیت، اختلالات عصبی و حتی مرگ شود.

باکتری ترپونما پالیدوم (Treponema pallidum) یا (T. pallidum) عامل ایجاد سیفلیس است. این بیماری دارای چهار مرحله اولیه، ثانویه، نهفته و مرحله سوم است.

طبق اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) در سال 2018، 64% از موارد ابتلا به سیفلیس مربوط به مردانی است که با مردان دیگر رابطه جنسی داشته اند. با این حال، تعداد موارد ابتلا در مردان و زنان دگرجنسگرا نیز در حال افزایش است.

سیفلیس به ویژه در مراحل اولیه با مصرف آنتی بیوتیک قابل درمان است. این بیماری بدون درمان از بین نخواهد رفت.

در این مقاله به بررسی مراحل سیفلیس، قابل درمان بودن آنها و همچنین نروش های تشخیص و درمان آن خواهیم پرداخت.

 

همچنین بخوانید:

عفونت های آلت تناسلی مردان (کلیک)

سیفلیس چیست؟

سیفلیس عفونتی است که در اثر باکتری ترپونما پالیدوم (T. pallidum bacteria) ایجاد می شود. این باکتری می تواند از طریق تماس مستقیم با یک زخم سیفلیتیک منتقل شود.

این زخم می تواند روی پوست یا غشای مخاطی واژن، مقعد، راست ‌روده یا رکتوم، لب ها یا دهان ایجاد شود.

سیفلیس احتمالا در هنگام انجام رابطه جنسی دهانی، مقعدی و یا از طریق واژن منتقل می شود. افراد به ندرت از طریق بوسیدن این باکتری را منتقل می کنند.

اولین نشانه آن زخم بدون درد در اندام تناسلی، راست روده یا رکتوم، دهان یا سایر قسمت های پوست است. به این علت که زخم ها درد ایجاد نمی کنند، ممکن است افراد متوجه آن نشوند.

این زخم ها خود به خود برطرف می شوند. با این حال در صورت درمان نشدن بیماری، باکتری ها در بدن باقی خواهند ماند. آنها می توانند قبل از فعال شدن مجدد و آسیب رساندن به اندام های بدن از جمله مغز، برای ده ها سال در بدن به صورت نهفته باقی بمانند.

 

همچنین بخوانید:

روش های انتقال عفونت (کلیک)

 

علائم سیفلیس چیست؟

پزشکان مراحل سیفلیس را به صورت اولیه، ثانویه، نهفته و مراحله سوم دسته بندی می کنند. علائم مختلف نشان دهنده مرحله آن هستند.

این بیماری می تواند در طی مراحل اولیه و ثانویه و گاهی اوقات در مرحله نهفته مسری باشد. سیفلیس مرحله سوم مسری نیست اما شدیدترین علائم را دارد.

 

علائم مرحله اولیه

علائم سیفلیس اولیه شامل ایجاد یک یا چند زخم سیفلیتیک بدون درد، سفت و گرد یا شانکر (زخم سیفلیس) است. این زخم ها طی 10 روز تا 3 ماه پس از ورود باکتری به بدن ظاهر می شوند.

شانکرها طی 2 تا 6 هفته از بین خواهند رفت. با این حال، این بیماری بدون درمان در بدن باقی مانده و به مرحله بعد می رود.

علائم مرحله ثانویه

علائم سیفلیس ثانویه عبارتند از:

• زخم هایی شبیه زگیل های دهانی، مقعدی یا تناسلی
• بثورات پوستی بدون خارش، زبر، قرمز و قهوه ای که روی تن ایجاد شده و به کل بدن از جمله کف دست و پا سرایت می کند
• دردهای عضلانی
• تب
• گلو درد
• تورم غدد لنفاوی
• ریزش مو سکه ای
• سر درد
• کاهش ناخواسته وزن
• خستگی (Fatigue)

این علائم می توانند چند هفته پس از ظاهر شدن، برطرف شوند. همچنین می توانند برای چندین بار و برای مدت طولانی تر برگردند.

سیفلیس ثانویه بدون درمان به مرحله نهفته یا مرحله سوم پیشرفت می کند.

 

سیفلیس نهفته

مرحله نهفته سیفلیس می تواند برای چند سال طول بکشد. در این مدت این بیماری بدون علامت در بدن وجود دارد.

با این حال باکتری ترپونما پالیدوم در بدن به صورت نهفته وجود داشته و همیشه خطر عود آن وجود دارد.

پزشکان در این مرحله (حتی در صورت عدم بروز علائم) نیز درمان را توصیه می کنند.

بعد از مرحله نهفته این بیماری وارد مرحله سوم می شود.

 

مرحله سوم سیفلیس یا سیفلیس دیررس

سیفلیس مرحله سوم می تواند 10 تا 30 سال پس از شروع عفونت و معمولا پس از یک دوره تاخیر که در طی آن هیچ علائمی وجود ندارد، رخ دهد.

در این مرحله سیفلیس به اندام ها و دستگاه های زیر آسیب می رساند:

• قلب
• رگ های خونی
• کبد
• استخوان ها
• مفاصل

همچنین ممکن است گوما (Gummas) – گره‌های غده مانند متورم و نرم – ایجاد کند. این بافت های نرم متورم می توانند در هر نقطه از بدن ایجاد شوند.

آسیب رساندن به اندام ها به این معنی است که سیفلیس مرحله سوم (ثالثیه) می تواند باعث مرگ شود. بنابراین درمان سیفلیس قبل از رسیدن به این مرحله ضروری است.

 

نوروسفیلیس

نوروسفیلیس نوعی بیماری است که با انتشار باکتری ترپونما پالیدوم به سیستم عصبی ایجاد می شود.

نوروسفیلیس با مرحله نهفته و مرحله سوم سیفلیس مرتبط است. با این حال می تواند در هر زمان پس از مرحله اولیه رخ دهد.

فرد مبتلا به نوروسفیلیس می تواند برای مدتی طولانی بدون علامت باشد. از سوی دیگر، علائم می توانند به تدریج ایجاد شوند.

علائم نوروسیفلیس عبارتند از:

• زوال عقل یا تغییر وضعیت روانی
• راه رفتن غیرعادی
• بی حسی اندام ها
• مشکلات تمرکز
• گیجی
• سر درد یا تشنج
• مشکلات بینایی یا نابینایی
• ضعف

 

سیفلیس مادرزادی

سیفلیس مادرزادی شدید و اغلب کشنده است.

باکتری ترپونما پالیدوم می تواند از طریق جفت و در طی مراحل زایمان از یک زن باردار به جنین منتقل شود.

اطلاعات به دست آماده حاکی از آن است که این بیماری بدون غربالگری و درمان در حدود 70% از زنان باردار باعث ایجاد نتایج نامطلوب خواهد شد.

پیامدهای جانبی آن شامل مرگ زودرس جنین یا نوزاد، زایمان زودرس و یا وزن کم در زمان تولد و عفونت در نوزادان است.

علائم آن در نوزادان عبارتند از:

• بینی زین اسبی که در آن پل بینی وجود ندارد
• تب
• مشکل در افزایش وزن
• بثورات پوستی در دستگاه تناسلی، مقعد و دهان
• تاول های کوچک روی دست و پا که به بثورات پوستی مسی رنگ تبدیل می شوند و ممکن است ناهموار یا صاف بوده و به صورت سرایت کنند
• مایع آبکی بینی

نوزادان بزرگتر و خردسالان ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:

• دندان هوچینسون (Hutchinson teeth) یا دندان های غیر طبیعی و به شکل گیره
• درد استخوان
• نابینایی
• ناشنوایی
• تورم مفاصل
• سابر شین (Saber shins) به عنوان مشکلی استخوانی در قسمت پایین ساق پا (درشت نی)
• زخم شدن پوست اطراف دستگاه تناسلی، مقعد و دهان
• پچ های پوستی خاکستری در اطراف واژن و سوراخ مقعد

طبق تایید سازمان بهداشت جهانی (WHO) در سال 2015، کوبا به عنوان اولین کشور در جهان موفق به ریشه کن کردن سیفلیس مادرزادی شد.

 

آیا سیفلیس قابل درمان است؟

افرادی که نگران ابتلا به سیفلیس یا سایر عفونت های مقاربتی (STI) هستند باید در اسرع وقت با پزشک صحبت کنند، چرا که اقدام سریع باعث درمان آن خواهد شد.

درمان زودهنگام این بیماری با پنی سیلین دارای اهمیت است، چرا که این بیماری در بلندمدت منجر به عواقبی کشنده خواهد شد.

سیفلیس در مراحل بعدی نیز قابل درمان است. با این حال ممکن است فرد به دوره طولانی تری از مصرف پنی سیلین نیاز داشته باشد.

در صورتی که در مراحل بعدی سیفلیس آسیب به عصب یا اندام برسد، درمان آن را ترمیم نخواهد کرد. با این حال، درمان می تواند با پاکسازی باکتری در بدن از آسیب بیشتر جلوگیری کند.

 

همچنین بخوانید:

عفونت های مقاربتی (کلیک)

درمان

درمان سیفلیس به ویژه در مراحل اولیه می تواند موفقیت آمیز باشد.

استراتژی درمانی سیفلیس به علائم و مدت زمان باقی ماندن آن در بدن بستگی دارد. با این حال، در طی مراحل اولیه، ثانویه و مرحله سوم، افراد مبتلا به سیفلیس به طور معمول تزریق داروی پنی سیلین جی بنزاتین را انجام می دهند.

سیفلیس مرحله سوم به چند تزریق در فواصل هفتگی نیاز دارد.

نوروسیفلیس برای از بین بردن باکتری ها از سیستم عصبی مرکزی به پنی سیلین وریدی (IV) برای هر 4 ساعت و برای دو هفته نیاز دارد.

بهبود عفونت از آسیب دیدگی بیشتر بدن جلوگیری کرده و می توان پس از آن رابطه جنسی را از سر گرفت. با این حال، درمان نمی تواند آسیب های ایجاد شده را جبران کند.

گاهی اوقات افرادی که به پنی سیلین حساسیت دارند می توانند در مراحل اولیه از داروهای جایگزین استفاده کنند. با این حال در دوران بارداری و طی مرحله سوم سیفلیس این افراد تحت درمان حساسیت زدایی از پنی سیلین قرار گرفته و درمان خود را به صورت ایمن انجام می دهند.

نوزادان متولد شده با سیفلیس باید تحت درمان آنتی بیوتیک قرار بگیرند.

ممکن است علائمی مثل لرز، تب، حالت تهوع، درد و سر درد در روز اول درمان ایجاد شوند. پزشکان از این علائم به عنوان واکنش یاریش-هرکس‌ هایمر (Jarisch-Herxheimer reaction) یاد می کنند. این علائم نشان دهنده توقف درمان نیستند.

 

چه زمانی برای برقراری رابطه جنسی ایمن است؟

افراد مبتلا به سیفلیس باید تا زمان تکمیل درمان خود و تایید آن از طریق آزمایش خون، از تماس جنسی خودداری کنند.

ممکن است تایید کاهش مناسب سیفلیس توسط آزمایش خون چندین ماه زمان ببرد. وجود سطح پایین و کافی آن تایید کننده درمان است.

 

آزمایشات و تشخیص

پزشک قبل از انجام آزمایشات بالینی به منظور تایید سیفلیس، معاینه بدنی انجام داده و در مورد سوابق جنسی افراد سوالاتی مطرح می کند.

این آزمایشات عبارتند از:

• آزمایش خون: این آزمایش می تواند عفونت فعلی و گذشته را تشخیص دهد. علت آن وجود آنتی بادی های باکتری سیفلیس برای سال های زیاد در خون است.
• مایعات بدنی: پزشک می تواند مایعات موجود در یک شانکر را در طی مراحل اولیه و ثانویه ارزیابی کند.
• مایع مغزی نخاعی: پزشک می تواند این مایع را از نخاع کشیده و برای بررسی اثرات بیماری بر سیستم عصبی ارزیابی کند.

در صورتی که افراد تشخیص سیفلیس را دریافت کنند باید این موضوع را به شرکای جنسی خود اطلاع دهند. همچنین شرکای آنها نیز باید تحت آزمایش قرار بگیرند.

خدمات محلی برای بررسی احتمال قرارگیری شرکای جنسی در معرض سیفلیس، انجام آزمایش و در صورت لزوم درمان آن در دسترس هستند.

همچنین متخصصان انجام آزمایش HIV را نیز توصیه می کنند.

 

چه زمانی باید آزمایش داد؟

بسیاری از افراد مبتلا به عفونت های مقاربتی (STI) از وجود آنها آگاهی ندارند. بنابراین بهتر است در صورت تجربه شرایط زیر با پزشک صحبت کرده و درخواست آزمایش کنند:

• بعد از رابطه جنسی محافظت نشده
• داشتن یک شریک جنسی جدید
• داشتن چندین شریک جنسی
• یک شریک جنسی که مبتلا به بیماری سیفلیس است
• ارتباط جنسی مرد با مردان مختلف
• بروز علائم سیفلیس

 

علل

سیفلیس در هنگام انتقال باکتری ترپونما پالیدوم از یک شخص به شخص دیگر در طی رابطه جنسی ایجاد می شود.

این عفونت می تواند در دوران بارداری از مادر به جنین و یا در حین زایمان به نوزاد منتقل شود. به این نوع بیماری سیفلیس مادرزادی می گویند.

سیفلیس نمی تواند از طریق تماس با اشیا مثل دستگیره در، ظروف غذا و یا نشیمن توالت فرنگی منتقل شود.

 

عوامل خطر

افرادی که از نظر جنسی فعال هستند در معرض ابتلا به سیفلیس قرار دارند. افرادی که بیشتر در معرض خطر هستند عبارتند از:

• افرادی که رابطه جنسی محافظت نشده دارند
• مردانی که با مردان دیگر رابطه جنسی دارند
• افراد مبتلا به HIV
• افرادی که با بیش از یک نفر رابطه جنسی دارند

همچنین زخم های سیفلیتیک می توانند خطر ابتلا به HIV را افزایش دهند.

 

پیشگیری

اقدامات پیشگیرانه برای کاهش خطر ابتلا به سیفلیس عبارتند از:

• پرهیز از رابطه جنسی
• حفظ یک رابطه جنسی طولانی مدت با یک نفر که مبتلا به سیفلیس نیست
• استفاده از کاندوم – اگرچه این روش فقط در برابر زخم های دستگاه تناسلی محافظت ایجاد می کند و در مواردی که در سایر نقاط بدن رخ می دهند کاربردی ندارد
• استفاده از سد دهانی در حین رابطه جنسی دهانی
• اجتناب از به اشتراک گذاشتن اسباب بازی های جنسی
• پرهیز از مصرف الکل یا داروهایی که می توانند منجر به انجام روابط جنسی غیر ایمن شوند

یکبار ابتلا به سیفلیس حتی در صورت درمان موفقیت آمیز به این معنی نیست که فرد در آینده از ابتلا به آن در امان خواهد بود. این بیماری می تواند مجددا ایجاد شود.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.