همه چیز درباره ویروس HIV و بیماری ایدز

ویروس HIV با اثر بر سیستم ایمنی در مراحل پیشرفته و بدون درمان سبب بیماری ایدز می شود؛ این مقاله به بررسی علل و درمان HIV و ایدز می پردازد.

 

HIV ویروسی است که با مورد هدف قرار دادن سیستم ایمنی بدن آن را تغییر داده و می تواند خطر و تاثیر انواع عفونت و بیماری ها را افزایش دهد.

عفونت بدون درمان می تواند به مرحله پیشرفته ای به نام ایدز تبدیل گردد.

به دلیل پیشرفت های پزشکی، افراد مبتلا به ویروس HIV با دسترسی به مراقبت های بهداشتی به ندرت با شروع درمان آن، دچار ایدز خواهند شد.

بر اساس مشاهدات کارشناسانی همانند سازمان بهداشت جهانی (WHO)، HIV به بیماری قابل کنترل تبدیل شده و بسیاری از افراد مبتلا به آن زندگی سالم و طولانی خواهند داشت.

اکنون امید به زندگی افراد مبتلا به HIV در حال رسیدن به افراد عادی است و فقط شرط آن استفاده مداوم از داروهای درمانی ضد ویروس است.

از سال 2019 حدود 68% از بزرگسالان و 53% از کودکان مبتلا به HIV در سراسر جهان، تحت درمان مادام العمر بوده اند.

در این مقاله به بررسی HIV و ایدز، علائم، علل و درمان آنها می پردازیم.

 

HIV چیست؟

HIV مخفف عبارت Human Immunodeficiency Virus یا ویروس نقص ایمنی انسانی است که به سلول های ایمنی بدن به نام سلول های CD4 حمله می کند.

این موارد انواع سلول های T هستند، گلبول های سفید خونی که با جریان خود عفونت را در سراسر بدن و همچنین مشکلات و ناهنجاری ها در سلول ها را تشخیص می دهند.

HIV سلول های CD4 را مورد هدف قرار داده و به آنها نفوذ کرده و همچنین از آنها برای ایجاد نسخه های بیشتری از ویروس استفاده می کند. بدین طریق، سلول ها از بین رفته و توانایی بدن در مبارزه با سایر عفونت ها و بیماری ها کاهش خواهد یافت. این امر باعث افزایش خطر و تاثیر عفونت های فرصت طلب و بعضی از انواع سرطان خواهد شد.

البته لازم به ذکر است که برخی افراد به مدت طولانی و بدون هیچ علامتی به HIV مبتلا هستند.

HIV یک بیماری مادام العمر است اما درمان ها و استراتژی های خاصی می توانند از انتقال ویروس و پیشرفت عفونت جلوگیری کنند.

 

ایدز چیست؟

AIDS مخفف عبارت Acquired Immunodeficiency Syndrome یا سندروم نقص ایمنی اکتسابی و یک مرحله پیشرفته از عفونت HIV است.

پزشکان ایدز را بهره مندی از تعداد CD4 های کمتر از 200 سلول در میلی متر مکعب می دانند. همچنین اگر فرد، مبتلا به یک عفونت فرصت طلب مشخص، انواع مختلف سرطان و یا هر دو باشد، ممکن است ایدز تشخیص داده شود.

هنگامی که افراد مبتلا به HIV تحت درمان قرار نگیرند، با کاهش تدریجی توان سیستم ایمنی بدن، ایدز ایجاد می شود. با این حال، پیشرفت در درمان های ضد ویروسی باعث شده است که این پیشرفت در ایدز بسیار کمتر دیده شود.

در سال 2018، بیش از 1.1 میلیون مبتلا به HIV در ایالات متحده وجود داشته و 6000 مورد مرگ و میر مربوط به ایدز اتفاق افتاده است.

 

علت ها

زمانی که مایعات بدن حاوی ویروس با یک مانع نفوذناپذیر در بدن یا پارگی های کوچک در بافت مرطوب مناطقی مثل دستگاه تناسلی تماس پیدا کنند، HIV منتقل می شود.

به طور خاص HIV می تواند از روش های زیر منتقل شود:

• خون
• مایع منی
• پیشاب
• مایعات واژن
• مایعات مقعدی
• شیر مادر

ویروس نمی تواند از طریق بزاق منتقل شود. بنابراین افراد نمی توانند از طریق بوسیدن دهانی به ویروس HIV مبتلا شوند.

یکی از دلایل اصلی انتقال HIV، رابطه جنسی مقعدی یا واژینال است. برای انتقال این ویروس، افراد نباید از محافظت کننده هایی مثل کاندوم یا روش پیشگیری قبل از مواجهه (Pre-exposure prophylaxis:PrEP) – درمانی که هدف آن پیشگیری از انتقال HIV در افراد از طریق عوامل خطر شناخته شده است- استفاده کنند.

یکی دیگر از دلایل اصلی انتقال ویروس HIV، به اشتراک گذاشتن تجهیزات به منظور تزریق مواد مخدر است.

HIV به ندرت در دوران بارداری، زایمان یا شیردهی به نوزادان منتقل می شود.

همچنین احتمال انتقال آن از طریق انتقال خون وجود دارد. البته در صورتی که انتقال خون به طور موثر بررسی شود، خطر آن بسیار کم خواهد بود.

غیر قابل شناسایی = غیر قابل انتقال

HIV فقط از طریق مایعاتی که حاوی مقدار مشخصی از ویروس هستند، منتقل می شود. در صورتی که افراد دارای سطح HIV قابل شناسایی نباشند، ویروس امکان انتقال به دیگران را نخواهد داشت.

برخی افراد برای اشاره به این واقعیت که سطوح غیر قابل شناسایی HIV قابل انتقال نیستند، از اختصار کوتاه U=U استفاده می کنند.

پزشکان زمانی سطح HIV در بدن را کم می دانند که آزمایش خون قادر به تشخیص آن نباشد.

رسیدن به سطح غیر قابل شناسایی آن نیازمند دریافت مداوم درمان موثر و به دقت دنبال کردن برنامه درمان توصیه شده و مصرف داروهای روزانه است.

نظارت منظم با آزمایش خون در افراد با سطوح غیر قابل شناسایی HIV، عامل مهمی برای حفظ این وضعیت است.

 

پیشرفت HIV به ایدز

احتمال پیشرفت HIV به ایدز در میان افراد مختلف، متفاوت است و به عوامل زیر بستگی دارد:

• سن فرد
• توانایی بدن برای دفاع در برابر HIV
• دسترسی به مراقبت های بهداشتی با کیفیت
• وجود عفونت های دیگر
• مقاومت ژنتیکی فرد در برابر بعضی از سویه های HIV
• سویه HIV – از آنجایی که بعضی از آنها در برابر دارو مقاوم هستند.

 

علائم

در بیشتر موارد، سایر عفونت ها – باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها یا انگل ها – باعث بروز علائم بارز HIV می شوند.

 

علائم اولیه HIV

برخی افراد مبتلا به HIV برای ماه ها یا سال ها پس از ابتلا به ویروس هیچ علامتی ندارند. تا حدودی به همین دلیل از هر 7 نفر یک نفر از ابتلا خود به آن بی خبر است.

در حالی که بعید به نظر می رسد که افراد بدون علامت به دنبال مراقبت پزشکی باشند، اما آنها ناقل بیماری خواهند بود. به همین دلیل، متخصصان انجام آزمایشات منظم را توصیه می کنند. به این ترتیب افراد از وضعیت HIV خود مطلع خواهند شد.

در همین حال، حدود 80% از افراد مبتلا به HIV در حدود 2 تا 6 هفته پس از ابتلا به عفونت، علائمی شبیه به آنفولانزا از خود بروز می دهند. به طور کلی این علائم با نام سندروم حاد رترو ویروسی شناخته می شوند.

علائم اولیه HIV ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• تب
• لرز
• تعریق – به ویژه در هنگام شب
• غدد لنفاوی متورم یا بزرگ شده
• بثورات پوستی منتشر
• خستگی (Fatigue)
• ضعف
• درد – از جمله درد مفصل
• درد عضلانی
• گلودرد
• برفک یا عفونت مخمری
• کاهش وزن ناخواسته – با پیشرفت HIV

این علائم در نتیجه مبارزه سیستم ایمنی بدن با انواع مختلف عفونت رخ می دهند. افرادی که چندین مورد از این علائم را داشته باشند، ممکن است در 2 تا 6 هفته گذشته به HIV مبتلا شده باشند و نیاز به انجام آزمایش دارند.

بعضی از علائم HIV نسبت به جنسیت متفاوت خواهد بود.

 

HIV بدون علامت

پس از برطرف شدن علائم سندروم رتروویرال حاد، بسیاری از افراد برای سال ها علائم HIV را تجربه نخواهند کرد.

در حالی که آنها احساس خوبی داشته و سالم به نظر می رسند اما ویروس به انتقال و آسیب رسانی به سیستم ایمنی بدن و اندام ها ادامه خواهد داد. در صورتی که افراد از داروهای ضد ویروس استفاده نکنند، این روند می تواند 8 تا 10 سال ادامه داشته باشد.

با این حال، مصرف داروهای ضد ویروس این روند را متوقف کرده و ویروس را به صورت کامل سرکوب می کند.

 

عفونت HIV در مرحله آخر

در صورتی که فرد مبتلا به HIV درمان موثری دریافت نکند، ویروس توانایی بدن برای مبارزه با عفونت را از دست داده و آن را در معرض بیماری های جدی قرار می دهد.

هنگامی که سلول های CD4 به شدت کاهش یابند و به زیر 200 سلول در میلی متر مکعب برسند، پزشک ایدز را تشخیص داده و گاهی اوقات آن را مرحله سه HIV می نامد.

وجود بعضی از عفونت های فرصت طلب شامل باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها و یا مایکوباکتری ها به پزشک در شناسایی ایدز کمک می کند.

علائم ایدز می توانند شامل موارد زیر باشند:

• تاری دید
• سرفه خشک
• تعریق شبانه
• لکه های سفید روی زبان یا دهان
• تنگی نفس
• ادامه یافتن تورم غدد برای چند هفته
• اسهالی که مداوم یا مزمن باشد.
• تداوم تب بیش از 37 درجه سانتی گراد برای هفته ها
• خستگی (Fatigue) مداوم
• لاغری ناخواسته

خطر ابتلا به بیماری های کشنده در فرد مبتلا به ایدز به طور قابل توجهی بالاست. افراد مبتلا به ایدز بدون درمان به طور معمول حدود 3 سال پس از تشخیص زنده می مانند.

اما با مصرف داروها در کنار درمان HIV، فرد مبتلا به ایدز می تواند عوارض جدی را کنترل کرده و از آنها پیشگیری کند و به درمان بیماری خود بپردازد.

زمانی که فرد مبتلا  به HIV درمان موثری دریافت کند، ممکن است بیماری هرگز به مرحله سه پیشرفت نکند. همچنین درمان می تواند به فرد کمک کند تا بعضی از عملکردهای ایمنی از دست رفته را بازیابی نموده تا بتوانند عفونت های شدید را دفع کنند.

 

عفونت های فرصت طلب و سرطان

مرحله آخر HIV توانایی بدن در مبارزه با طیف وسیعی از عفونت ها و عوارض و انواع سرطان را کاهش می دهد.

درمان فعلی به حدی موثر است تا بسیاری از عفونت ها را از بین ببرد. در صورتی که فرد مبتلا به HIV تحت درمان قرار نگیرد، عفونت های نهفته که یکبار باعث مشکلات بهداشتی شده اند یا هیچ مشکلی ایجاد نکرده اند، به خطری جدی تبدیل می شوند.

پزشکان از این عفونت ها به عنوان فرصت طلب یاد می کنند.

برخی عفونت های فرصت طلب که می توانند نشان دهنده ابتلای افراد به ایدز باشند عبارتند از:

• کاندیدیازیس برونش، نای، مری و ریه ها
• کوکسیدیوئیدومایکوزیس (Coccidioidomycosis)
• کریپتوکوکوزیس (Cryptococcosis)
• کریپتوسپوریدیوز (Cryptosporidiosis)
• بیماری سیتومگالوویروس (CMV)
• تبخال
• هیستوپلاسموز (Histoplasmosis)
• بیماری سل
• عفونت با مایکوباکتریوم
• ذات الریه مکرر
• ذات الریه پنوموسیستیس جیرووسی
• ایزوسپوریازیس روده مزمن
• سپتیسمی مکرر سالمونلا
• توکسوپلاسموز

 

کاندیدیازیس

کاندیدیازیس یک عفونت قارچی است که معمولا در پوست و ناخن ها رخ می دهد اما اغلب باعث مشکلات جدی در مری و دستگاه تنفسی تحتانی در افراد مبتلا به ایدز می شود.

 

کوکسیدیومایکوزیس

استنشاق قارچ کوکسیدیومایکوزیس باعث بروز کوکسیدیوئیدومایکوزیس می شود. ممکن است پزشک از این عفونت در افراد سالم با نام تب دره (Valley fever) یاد کند.

 

کریپتوکوکوزیس

کریپتوکوکوزیس عفونتی ناشی از قارچ کریپتوکوکوس نئوفورمانس است. این وضعیت می تواند هر قسمت از بدن را درگیر کند اما معمولا وارد ریه شده و باعث تحریک ذات الریه می شود. همچنین می تواند منجر به تورم مغز شود.

 

کریپتوسپوریدیوز

کریپتوسپوریدیوز عفونتی ناشی از انگل تک یاخته کریپتوزپوریدیوم است. این وضعیت منجر به گرفتگی شدید شکمی و اسهال آبکی مزمن خواهد شد.

 

سیتومگالوویروس

بیماری سیتومگالوویروس (CMV) باعث ایجاد طیف وسیعی از بیماری ها می شود که از جمله می توان به ذات الریه، ورم معده و روده انسفالیت (التهاب مغز) اشاره کرد. رتینیت ناشی از سیتومگالوویروس یکی از نگرانی های خاص افراد مبتلا به ایدز است. این یک عفونت شبکیه چشم است و برای همیشه بینایی فرد را مختل می کند و در عین حال یک وضعیت اورژانسی است.

 

تبخال

تبخال ناشی از عفونت با ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) است. این ویروس معمولا از طریق رابطه جنسی یا زایمان منتقل خواهد شد.

تبخال در افرادی که سیستم ایمنی آنها ضعیف شده باشد می تواند باعث ایجاد زخم های دردناک در اطراف دهان و زخم های ناحیه تناسلی یا مقعد شود که از بین هم نخواهند رفت. این زخم ها نشان دهنده ابتلا به ایدز هستند. همچنین تبخال می تواند ریه ها یا مری فرد مبتلا به ایدز را آلوده کند.

 

همچنین بخوانید:

تبخال تناسلی

 

هیستوپلاسموز

هیستوپلاسموز عفونتی ناشی از قارچ هیستوپلاسما کپسولاتوم است و باعث ایجاد علائم بسیار شدیدی مثل ذات الریه در افراد مبتلا به HIV پیشرفته می شود. همچنین هیستوپلاسموز می تواند پیشرونده و گسترده شده و بر اندام های خارج از سیستم تنفسی نیز تاثیر بگذارد.

 

بیماری سل

باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس باعث بیماری سل شده و در صورت عطسه، سرفه یا صحبت کردن فرد مبتلا به عفونت فعال می تواند از طریق هوا منتقل شود. علائم و نشانه های آن شامل عفونت شدید ریوی، کاهش وزن، تب و خستگی (Fatigue) هستند. سل می تواند به مغز و سایر اندام ها سرایت کند.

 

مایکوباکتریوم

انواع مایكوباكتری ها از جمله مایكوباكتریوم آویوم و مایكوباكتریوم كانازاسی به طور طبیعی وجود داشته و تمایل به ایجاد مشكلاتی اندك دارند. با این حال این عفونت ها در افراد مبتلا به HIV به ویژه در مراحل آخر، در سراسر بدن پخش شده و می توانند کشنده باشند.

 

ذات الریه مکرر

بسیاری از عوامل بیماری زای مختلف باعث پنومونی خواهند شد اما باکتری استرپتوکوک پنومونیه یکی از خطرناک ترین آنها برای افراد مبتلا به HIV است. واکسن این باکتری در دسترس است و همه مبتلایان به HIV باید آن را دریافت کنند.

 

ذات الریه پنوموسیستیس جیرووسی

در همین حال، عفونت ناشی از قارچ پنوموسیستیس جیرووسی باعث تنگی نفس، سرفه خشک و تب شدید در افراد دارای سیستم ایمنی سرکوب شده از جمله بعضی از مبتلایان به HIV می شود.

 

ایزوسپوریازیس روده مزمن

ایزوپوزیریازیس روده ای مزمن زمانی رخ می دهد که انگل ایزوسپورا بلی از طریق مواد غذایی و آب آلوده وارد بدن شده و باعث عوارضی مثل اسهال، تب، استفراغ، کاهش وزن، سر درد و درد شکمی شود.

 

سپتیسمی مکرر سالمونلا

زمانی که باکتری سالمونلا وارد بدن شود – معمولا از طریق غذا یا آب آلوده – به سیستم ایمنی بدن وارد شده و بر آن غلبه می کند و باعث ایجاد عوارضی مثل حال تهوع، اسهال و استفراغ می شود. در این حالت پزشک بروز سپتیسمی مکرر سالمونلا را تشخیص می دهد.

 

همچنین بخوانید:

سپسیس: هر آنچه باید بدانید (کلیک)

 

توکسوپلاسموز

انگل توکسوپلاسما گوندی در حیوانان خونگرم از جمله گربه ها و جوندگان زندگی می کند و در مدفوع آنها وجود دارد.

انسان ها با استنشاق گرد و غبار آلوده یا خوردن غذای آلوده از جمله گوشت به عفونت ناشی از آن به نام توکسوپلاسموز مبتلا می شوند. توکسوپلاسموز می تواند علائم شدیدی در ریه ها، شبکیه، قلب، کبد، لوزالمعده، مغز، بیضه ها و روده بزرگ ایجاد کند.

به منظور کاهش خطر توکسوپلاسموز هنگام تعویض خاک بستر گربه ها از دستکش استفاده کنید و پس از آن دست های خود را به طور کامل بشویید.

 

مشکلات سلامتی مرتبط

افراد مبتلا به HIV پیشرفته یا عفونت فرصت طلب می توانند عوارض زیر را تجربه کنند:

• انسفالوپاتی مرتبط با HIV
• لکوآنسفالوپاتی چند کانونی پیشرونده (PML)
• سندروم ویست (Wasting syndrome)

HIV می تواند باعث انسفالوپاتی یا التهاب در مغز شود. پزشکان ساز و کار اساسی آن را به طور کامل نمی دانند.

لکوآنسفالوپاتی چند کانونی پیشرونده (PML) ناشی از ویروس جان کانینگهام است. این ویروس در بسیاری از افراد وجود دارد و در کلیه ها نهفته است.

در صورتی که افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف باشند – احتمالا به دلیل HIV یا مصرف داروهای MS – ویروس جان کانینگهام به مغز حمله کرده و منجر به PML می شود که کشنده نیز هست و باعث فلج و مشکلات شناختی خواهد شد.

سندروم ویست زمانی رخ می دهد که افراد به دلیل اسهال، ضعف یا تب به طور غیر ارادی 10% از توده عضلانی خود را از دست بدهند. همچنین بخشی از کاهش وزن شامل از دست دادن چربی نیز خواهد بود.

انواع سرطان مرتبط

افراد مبتلا به HIV می توانند بیشتر در معرض ابتلا به انواع مختلف سرطان از جمله سرطان لنفوم باشند.

هرپس ویروس همراه با ساركوم کاپوزی که با عنوان ویروس انسانی تیپ 8 شناخته می شود باعث نوعی سرطان رشد دهنده رگ های خونی غیرطبیعی می شود. این موارد می توانند در هر نقطه از بدن ایجاد شوند.

این سرطان با نام ساركوم کاپوزی شناخته می شود و اگر به اندام هایی مثل روده یا غدد لنفاوی برسد می تواند بسیار خطرناک باشد. پزشک ممکن است لکه های مشخص جامد بنفش یا صورتی که می توانند صاف یا برجسته باشند را تشخیص دهد.

علاوه بر این، لنفوم هاجکین و غیر هاجکین ارتباط زیادی با عفونت HIV دارند. این موارد بر غدد و بافت های لنفاوی تاثیر می گذارند.

همچنین زنان مبتلا به HIV باید به طور مرتب از نظر سرطان دهانه رحم کنترل شوند. تشخیص به موقع می تواند گسترش سرطان را محدود کند.

 

پیشگیری از عوارض

پیشگیری کلید اصلی افزایش عمر افراد مبتلا  به HIV مرحله آخر است.

کنترل بار ویروسی توسط داروهای HIV دارای اهمیت بوده و انجام اقدامات احتیاطی زیر لازم است:

• استفاده از کاندوم برای جلوگیری از سایر عفونت های مقاربتی (STIs)
• دریافت واکسن برای عفونت های فرصت طلب احتمالی
• شناسایی عوامل محیطی مانند گربه های خانگی که می توانند منجر به ایجاد عفونت شوند.
• محدود کردن قرارگیری در معرض عوامل برای مثال با پوشیدن دستکش در هنگام تعویض خاک بستر گربه ها
• اجتناب از مصرف مواد غذایی که خطر زیاد ایجاد آلودگی دارند مثل تخم مرغ و گوشت نپخته، لبنیات و آب میوه های غیر پاستوریزه و جوانه های خام
• اجتناب از نوشیدن آب رودخانه، دریاچه یا شیرهای فیلتر تصفیه نشده در بعضی از کشورها
• سوال از پرشک در مورد واکسیناسیون های مربوطه و روش های محدود کردن قرارگیری در معرض عوامل بیماری زا در مح کار، خانه و تعطیلات
• داروهای آنتی بیوتیک، ضد قارچ و ضد انگل می توانند به درمان عفونت های فرصت طلب کمک کنند.

 

افسانه ها و حقایق در مورد HIV و ایدز

بسیاری از باورهای غلط در مورد HIV وجود دارند. این موارد آسیب زننده بوده و باعث انگ های اجتماعی می شوند.

موارد زیر باعث انتقال ویروس نخواهند شد:

• دست دادن
• در آغوش گرفتن
• بوسیدن
• عطسه کردن
• لمس پوست سالم
• استفاده از توالت مشترک با افراد مبتلا به HIV
• استفاده از حوله مشترک
• استفاده از لوازم غذاخوری مشترک
• تنفس دهان به دهان
• هر چیزی که تماس تصادفی محسوب شود.
• لمس بزاق، اشک، مدفوع یا ادرار فرد مبتلا به HIV

 

تشخیص

اطلاعات حاکی از آن است که از هر 7 فرد مبتلا به HIV مثبت در ایالات متحده آمریکا، یک نفر از وضعیت بیماری خود مطلع نیست.

این آگاهی برای سلامتی افراد بسیار مهم است زیرا می تواند افراد را قادر به دسترسی به سریع به درمان های لازم و پیشگیری از عوارض کند.

متخصصان بهداشتی می توانند خون افراد را از نظر آنتی بادی های HIV آزمایش کنند. آنها قبل از تایید نتیجه مثبت، خون را دوباره آزمایش می کنند. همچنین کیت های آزمایش خانگی نیز در دسترس هستند.

سیستم های فعلی آزمایش HIV، تشخیص آن را در کمتر از 2 هفته ممکن می کنند. افرادی که دارای عوامل خطر شناخته شده هستند باید تحت آزمایش بیشتر قرار گیرند.

افرادی که در معرض خطر ابتلا به عفونت قرار دارند می توانند یک آزمایش سریع انجام دهند. در صورت منفی بودن آزمایش، معمولا آزمایشی برای چند هفته آینده توصیه می شود.

انواع آزمایش HIV عبارتند از:

• آزمایش اسید نوکلئیک که با عنوان NAT نیز شناخته می شود می تواند عفونت HIV را 10 روز پس از قرارگیری در معرض آن شناسایی کند.
• آزمایش خون آنتی ژن یا آنتی بادی می تواند HIV را در نمونه های خون 18 روز پس از قرارگیری در معرض آن شناسایی کند.
• بیشتر آزمایشات سریع و خودآزمایی، آزمایش های آنتی بادی هستند که می توانند آنتی بادی های HIV را 21 روز پس از قرارگیری در معرض آن شناسایی کنند.

در صورتی که افراد در 72 ساعت گذشته در معرض HIV قرار گرفته باشند باید با پزشک در مورد مصرف دارو در روش پیشگیری قبل از مواجهه (PEP) به عنوان یک درمان پیشگیرانه مشورت کنند.

درمان

در حالی که هیچ درمان قطعی برای HIV وجود ندارد اما درمان های آن می توانند پیشرفت عفونت را متوقف کنند.

دریافت این روش های درمانی ضد ویروس خطر انتقال آن را کاهش خواهند داد. همچنین می تواند امید به زندگی و کیفیت آن را بهبود بخشند.

بسیاری از افرادی که از درمان های HIV استفاده می کنند زندگی طولانی تر و سالم تری دارند. این داروها به طرز قابل توجهی موثر هستند. ممکن است مصرف فقط یک قرص در روز لازم باشد.

در ادامه درمان های HIV و داروهای پیشگیری از ابتلا به آن را بررسی خواهیم کرد.

 

همچنین بخوانید:

آیا درمانی برای HIV وجود دارد؟

 

قرص ها اورژانسی HIV: PEP

افرادی که ممکن است طی 72 ساعت گذشته در معرض ویروس قرار گرفته باشند باید با یک ارائه دهنده خدمات پزشکی در مورد مصرف دارو در روش PEP مشورت کنند.

ممکن است این دارو بویژه اگر بلافاصله پس از مواجه شدن با ویروس مصرف شود، عفونت را متوقف کند.

افراد PEP را برای 28 روز مصرف می کنند و پس از آن توسط پزشک از نظر HIV کنترل خواهند شد.

مصرف PEP به صورت 100% موثر نیست. بنابراین استفاده از روش های دیگر محافظتی مثل سد کننده ها یا روش های تزریق ایمنی به همراه مصرف PEP دارای اهمیت است.

 

داروهای ضد ویروس

درمان HIV شامل مصرف داروهای ضد رترو ویروسی است که با عفونت مقابله کرده و انتشار آن را کند می کنند.

به طور کلی افراد ترکیبی از داروها را مصرف می کنند که با نام درمان ضد ویروسی خیلی فعال یا درمان ضد رترو ویروسی ترکیبی شناخته می شوند. ممکن است افراد از این روش با عنوان HAART یا cART یاد کنند.

انواع مختلف ضد ویروس ها عبارتند از:

 

بازدارنده های پروتئاز

پروتئاز آنزیمی است که HIV برای تکثیر به آن نیاز دارد. این داروها به آنزیم وصل شده و با مهار عملکرد آنها مانع از تکثیر ویروس HIV می شوند.

انواع آن عبارتند از:

• آتازاناویر (Atazanavir) و کوبیسیستات (Cobicistat)
• لوپیناویر (Lopinavir) و ریتوناویر (Ritonavir)
• داروناویر (Darunavir) و کوبیسیستات (Cobicistat)

 

مهار کننده های اینتگراز

HIV برای آلوده شدن سلول های T به آنزیم دیگری به نام اینتگراز نیاز دارد و این داروها این آنزیم را مسدود می کنند. به دلیل اثربخشی و عوارض جانبی محدود، اغلب ابتدا از این داروها استفاده می شود.

مهارکننده های اینتگراز عبارتند از:

• الویتگراویر (Elvitegravir)
• دولوتگراویر (Dolutegravir)
• رالتگراویر (Raltegravir)

 

بازدارنده های تراسکریپتاس معکوس نوکلئوزید و نوکلئوتید

این داروها که به NRTI یا Nukes معروف هستند در حالی که HIV سعی در تکثیر دارد در کار آن تداخل ایجاد می کنند.

انواع آن عبارتند از

• آباکاویر (Abacavir)
• لامیوودین (Lamivudine) و زیدوودین (Zidovudine)
• امتریسیتابین (Emtricitabine)
• تنوفوویر دیسوپروکسیل (Tenofovir disoproxil)

 

مهار کنندگان ترانس کریپتاز معکوس غیر نوکلئوزیدی

این داروها که به NNRTI نیز معروف هستند، تکثیر HIV را دشوارتر می کنند.

 

آنتاگونیست های گیرنده مشترک کموکین

این داروها از ورود HIV به سلول جلوگیری می کنند. با این حال، پزشکان در ایالات متحده آمریکا اغلب آن را تجویز نمی کنند، چرا که داروهای موثرتر از آن وجود دارند.

 

بازدارنده های ورود (Entry inhibitors)

این داروها از ورود HIV به سلول های T جلوگیری می کنند. HIV بدون دسترسی به این سلول ها قادر به تکثیر نخواهد بود. مصرف این داروها نیز در ایالات متحده آمریکا متداول نیست.

افراد اغلب ترکیبی از داروهای ضد ویروس را استفاده می کنند و ترکیب مناسب هر فرد با فرد دیگر متفاوت است و به عوامل خاص او بستگی دارد.

این درمان مادام العمر است و شامل مصرف قرص ها طی یک برنامه منظم می شود.

طبقه بندی های مختلف ضد ویروس ها دارای عوارض جانبی متفاوتی هستند که بعضی از موارد رایج آن عبارتند از:

• حالت تهوع
• خستگی (Fatigue)
• اسهال
• سردرد
• بثورات پوستی

 

داروهای مکمل یا جایگزین

بسیاری از افراد مبتلا به HIV از داروهای مکمل، جایگزین و یا گیاهی استفاده می کنند. با این حال، هیچ مدرکی در مورد موثر بودن آنها وجود ندارد.

در حالی که مصرف مکمل های معدنی یا ویتامین ها برای سلامتی موثر هستند اما قبل از مصرف آنها باید با یک ارائه دهنده خدمات بهداشتی مشورت کرد. مصرف بعضی از محصولات طبیعی با درمان های HIV تداخل خواهند داشت.

 

پیشگیری

راهکارهای زیر می توانند از تماس با HIV پیشگیری کنند.

 

• استفاده از سد کننده ها و مصرف PrEP

استفاده از روش های محافظتی سد کننده مثل کاندوم در هنگام رابطه جنسی به شدت احتمال ابتلا به HIV وسایر عفونت های مقاربتی STIs را کاهش می دهد.

گروه ویژه خدمات پیشگیری در دستورالعمل سال 2019 خود توصیه می کند که پزشکان استفاده از PrEP را فقط برای افرادی با آزمایش HIV منفی تجویز کنند.

همچنین آنها یک فرمول PrEP را تایید می کنند: ترکیبی از تنوفوویر دیسوپروکسیل فومارات و امتریسیتابین. آنها به افرادی که از PrEP مصرف می کنند، استفاده یکبار در روز آن را توصیه می کنند.

سازمان غذا و دارو (FDA) داروی ترکیبی دوم را به عنوان PrEP تایید کرده است که ترکیبی از تنوفوویر آلافنامید و امتریسیتابین است.

 

• استفاده از روش های تزریق ایمن

تزریق داخل وریدی از عوامل اصلی انتقال HIV است. سوزن های مشترک و سایر تجهیزات دارویی می توانند افراد را در معرض HIV و ویروس های دیگری مثل هپاتیت C قرار دهند.

افرادی که از داروهای تزریقی استفاده می کنند باید از تمیز و نو بودن سوزن اطمینان حاصل کنند.

برنامه های تبادل سوزن و بهبود اعتیاد به کاهش شیوع HIV کمک می کند.

 

• اجتناب از قرارگیری در معرض مایعات بدن

به منظور محدود کردن خطر قرارگیری در معرض HIV باید تماس با خون، مایع منی، ترشحات واژن و سایر مایعات حاوی ویروس را کاهش داد.

شستن مکرر و دقیق پوست بلافاصله پس از تماس با مایعات بدن خطر ایجاد عفونت را کاهش خواهد داد.

کارکنان مراقبت های بهداشتی در صورت قرارگیری در معرض این موارد و برای جلوگیری از انتقال باید از دستکش، ماسک، عینک محافظ، محافظ صورت (شیلد) و روپوش استفاده کرده و روش های تعیین شده را رعایت کنند.

 

• بارداری

در حالی که مصرف بعضی از داروهای ضد ویروس در دوران بارداری به جنین آسیب می رسانند اما یک برنامه درمانی موثر و مدیریت شده می تواند از انتقال آن به جنین جلوگیری کند.

در صورتی که عفونت HIV به خوبی کنترل شود، زایمان از طریق واژن امکان پذیر است.

همچنین ممکن است ویروس از طریق شیر مادر منتقل شود. طبق اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، با در نظر گرفتن بار ویروسی فرد و استفاده از داروهای ضد ویروس، شیردهی توصیه نمی شود.

لازم است تا برای یافتن گزینه های مناسب با ارائه دهندگان خدمات بهداشتی مشورت شود.

 

• آموزش

شناخت عوامل خطر در پیشگیری از قرارگیری در معرض HIV بسیار با اهمیت است.

 

زندگی با HIV

بسیاری از افراد مبتلا به HIV زندگی منظم و طولانی دارند. با این حال، به دلیل خطر آسیب به سیستم ایمنی بدن انجام راهکارهای زیر مهم است.

 

• رعایت روال مصرف داروها

مصرف داروهای HIV طبق دستورالعمل آنها ضروری است. حتی از دست دادن چند دوز می تواند درمان را به خطر بیندازد.

افراد باید یک روال مصرف دارو را متناسب با برنامه درمانی خود طراحی کنند.

گاهی اوقات عوارض جانبی باعث می شود تا افراد نتوانند به برنامه های درمانی خود پایبند باشند. در صورتی که کنترل عوارض جانبی دشوار باشد باید با یک ارائه دهنده خدمات بهداشتی مشورت کرد. آنها می توانند مصرف داروهایی را توصیه کنند که تحمل آنها آسان بوده و همچنین تغییرات دیگری را در برنامه درمانی پیشنهاد کنند.

 

• تقویت سلامت کلی

برداشتن گام هایی به منظور جلوگیری از بیماری و سایر عفونت ها مهم است. افراد مبتلا به HIV باید به طور منظم ورزش کنند، رژیم غذایی متعادل و مقوی داشته باشند و از انجام فعالیت های ناسالم مثل سیگار کشیدن خودداری کنند.

پیشگیری از قرار گرفتن در معرض عوامل بیماری زا که باعث ایجاد عفونت می شوند، دارای اهمیت ویژه ای است. این امر ممکن است افراد را وادار کند تا از مصرف مواد غذایی غیر پاستوریزه، گوشت های با پخت ناقص و تماس با مدفوع حیواناتی مثل گربه ها خودداری کنند.

همچنین شستن مرتب و مناسب دست ها دارای اهمیت ویژه ای است.

به طور کلی، مصرف ضد ویروس ها نیاز به انجام اقدامات احتیاطی فوق را کاهش خواهند داد.

 

• در تماس بودن با پزشکان

HIV یک بیماری مادام العمر است و بررسی منظم آن با یک تیم مراقبت های بهداشتی می تواند مطابقت برنامه درمانی با سن فرد و مشکلات دیگر بهداشتی او را تضمین کند. تیم درمانی بر این اساس برنامه درمانی را بررسی و تنظیم خواهند کرد.

 

• حمایت از سلامت روان

HIV و ایدز درگیر باورهای غلط بوده و باعث انگ های اجتماعی می شوند. در نتیجه ممکن است افراد مبتلا به آنها مورد آزار و اذیت، انزوا و محرومیت قرار بگیرند.

تشخیص HIV می تواند بسیار ناراحت کننده باشد و احساس اضطراب و افسردگی در افراد امری متداول است. صحبت با یک متخصص بهداشت روان و همچنین یک پزشک معتمد می تواند کمک کننده باشد.

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، به تهیه فهرستی از خدمات قابل ارائه به افراد در مورد مدیریت انگ های اجتماعی، تبعیض و حمایت های اضافی پرداخته است.

 

خلاصه

HIV یک عفونت ویروسی است که باعث کاهش کارایی سیستم ایمنی بدن می شود. با توجه به پیشرفت در درمان، افراد به مراقبت های بهداشتی با کیفیتی دسترسی دارند و با مصرف داروهای ضد ویروس می توانند یک زندگی منظم و طولانی با HIV داشته باشند.

HIV از طریق برخی مایعات بدن مثل مایع منی، ترشحات واژن و خون منتقل می شود. در ایالات متحده آمریکا، متداول ترین راه انتقال آن استفاده از سوزن مشترک و داشتن رابطه جنسی محافظت نشده توسط روش های سد کننده یا مصرف داروهای پیشگیرانه PrEP است.

در صورتی که سطح HIV در بدن به قدری باشد که آزمایش نتواند آن را شناسایی کند، یک بار ویروسی غیر قابل تشخیص در فرد وجود دارد. در این حالت ویروس توان انتقال به فرد دیگری را نخواهد داشت. مصرف داروهای ضد ویروس می تواند به افراد در رسیدن به این هدف کمک کند.

در صورتی که افراد مبتلا به HIV – احتمالا به دلیل عدم اطلاع از عفونت – تحت درمان قرار نگیرند، این بیماری وارد مرحله پایانی موسوم به ایدز خواهد شد.

افراد مبتلا به ایدز مستعد ابتلا به طیف وسیعی از عفونت ها و سایر بیماری های شدید خواهند بود.

گاهی اوقات HIV برای سال های هیچ علامتی ایجاد نمی کند یا علائم محدود آن با آنفولانزا اشتباه گرفته می شود.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.