داروی مسکن کدئین

کدئین (Codeine) یک داروی مسکن بوده و جهت درمان درد پس از جراحی و آسیب دیدگی ها کاربرد دارد؛ اطلاعات دارویی – مصرف – عوارض جانبی و تداخلات دارویی کدئین را در این مطلب بخوانید.

 

سرفصل های مورد نظر خود را سریعتر بیابید:

1. درباره کدئین↓
2. حقایق کلیدی↓
3. چه کسانی می توانند / نمی توانند کدئین مصرف کنند↓
4. نحوه و زمان مصرف کدئین↓
5. مصرف کدئین با سایر مسکن ها↓
6. عوارض جانبی↓
7. چگونه با عوارض جانبی مواجه شویم↓
8. بارداری و شیردهی↓
9. احتیاط در مورد سایر داروها↓

 

1- درباره کدئین

کدئین یک داروی مسکن است. این داروی مسکن برای درمان درد به عنوان مثال بعد از یک عمل جراحی یا آسیب دیدگی مورد استفاده قرار می گیرد. علاوه بر این، کدئین برای دردهای بلندمدت هنگامی که مسکن های روزمره مانند آسپرین، ایبوپروفن و پاراستامول کارساز نیستند، مورد استفاده قرار می گیرد.

از کدئین برای درمان اسهال نیز استفاده می شود.

کدئین با نسخه پزشک در دسترس است. کدئین به صورت قرص، مایعی برای بلعیدن و حتی تزریق موجود است. تزریق کدئین معمولا فقط در بیمارستان انجام می شود.

شما می توانید کدئین با مقاومت کمتر را از داروخانه خریداری کنید. این ماده با پاراستامول (کو-کدامول: Co-Codamol) یا با آسپرین (Co-Codaprin) یا با ایبوپروفن (نوروفن پلاس) ترکیب شود.

همچنین جهت درمان سرفه های خشک کدئین به فرم شربت (لینکتوس) در داروخانه ها یافت می شود.

 

2- حقایق کلیدی

• کدئین با متوقف کردن انتقال سیگنال های درد از طریق اعصاب به مغز عمل می کند.
• شایع ترین عوارض جانبی کدئین، یبوست، حالت تهوع و خواب آلودگی است.
• امکان اعتیاد به کدئین وجود دارد اما اگر برای تسکین درد از آن استفاده می کنید و پزشک به صورت منظم شما را تحت نظر دارد، این امکان ضعیف است.
• بهتر است همزمان با مصرف کدئین، از نوشیدن الکل اجتناب کنید زیرا عوارض جانبی مانند خواب آلودگی را تشدید می کند.
• به کودکان زیر 12 سال کدئین ندهید. تنها در صورتی که استفاده از مسکن های روزمره مانند پاراستامول و ایبوپروفن کارساز نبود، در صورت تائید پزشک به کودکان 12 تا 18 ساله کدئین بدهید.

 

3- چه کسانی می توانند / نمی توانند کدئین مصرف کنند

افراد بزرگسال و کودکان بالای 12 سال می توانند داروی مسکن کدئین مصرف کنند.

تنها در صورتی که مسکن های روزمره مانند پاراستامول و ایبوپروفن کارساز نبودند به کودکان بین 12 تا 18 کدئین بدهید.

کدئین برای برخی افراد مناسب نیست. پیش از مصرف این دارو در صورت داشتن موارد زیر به پزشک خود اطلاع دهید:

• واکنش آلرژیک به کدئین یا داروهای دیگر در گذشته
• مشکلات ریوی
• ضربه به سر
• مشکلات غدد فوق کلیوی
• بیماری هایی که موجب تشنج می شوند
• اعتیاد به مصرف الکل
• کم کاری غده تیروئید
• مشکلات کلیوی یا کبدی
• سنگ صفرا
• بزرگ شدن پروستات
• فشار خون پایین
• میاستنی گراویس (یک بیماری نادر که موجب ضعف عضلانی می شود)
• علائمی از کولیت اولسروز یا کولیت زخمی (یک نوع بیماری روده ای)

به افراد زیر 18 سالی که لوزه‌ها و آدنوئیدهایشان را به دلیل یک نوع اختلال در خواب به نام آپنه انسدادی خواب برداشته اند، کدئین ندهید.

به طور کلی، مصرف این داروی مسکن در دوران بارداری توصیه نمی شود. اگر قصد دارید باردار شوید یا باردار هستید و یا نوزادتان را شیر می دهید، پیش از مصرف کدئین با پزشک خود مشورت کنید.

 

4- نحوه و زمان مصرف کدئین

مصرف این داروی مسکن بر اساس دوز تجویزی پزشک اهمیت بسیار دارد.

به منظور اجتناب از حالت تهوع، توصیه می شود که کدئین را همراه با یک وعده غذایی یا میان وعده مصرف کنید.

شما می توانید در هر ساعت از روز کدئین را مصرف کنید اما سعی کنید هر روز در ساعت مشخصی دارو را مصرف کنید تا فواصل زمانی معینی بین دوز دارو وجود داشته باشد.

 

انواع مختلف کدئین

داروی کدئین در اشکال مختلف در دسترس است که عبارتند از:

• قرص که حاوی 15، 30 یا 60 میلی گرم کدئین است،
• کدئین مایع که حاوی 25 میلی گرم کدئین در یک قاشق 5 میلی لیتری است،
• شربت سرفه که حاوی 15 میلی گرم کدئین در یک قاشق 5 میلی لیتری است،
• تزریق (که معمولا در بیمارستان انجام می شود)

اگر از کدئین مایع استفاده می کنید، معمولا یک قاشق پلاستیکی یا سرنگ برای اندازه گیری دقیق دوز مصرفی همراه آن عرضه می شود. در صورتی که همراه کدئین عرضه نشدند، از داروخانه خریداری کنید. کدئین مایع را با قاشق چایخوری معمولی اندازه گیری نکنید زیرا دوز دقیق را مشخص نمی کند.

 

مقدار مصرف کدئین

دوز معمولی کدئین بین 15 تا 60 میلی گرم است. شما می توانید با تجویز پزشک این دوز را تا چهار بار در روز مصرف کنید.

برای درمان درد:

• بزرگسالان معمولا یک یا دو قرص 30 میلی گرمی را هر چهار ساعت یکبار مصرف می کنند.
• کودکان (بین 12 تا 18 سال) معمولا یک یا دو قرص 30 میلی گرمی را هر شش ساعت یکبار مصرف می کنند (یا یک یا دو قاشق 5 میلی لیتری از کدئین مایع).
• افراد مسن یا افراد مبتلا به مشکلات کلیوی یا کبدی معمولا هر چهار ساعت یکبار یک قرص 15 میلی گرمی را مصرف می کنند.

برای درمان اسهال:

• بزرگسالان معمولا یک یا دو قرص 30 میلی گرمی (یا یا یک یا دو قاشق 5 میلی لیتری از کدئین مایع) را هر چهار ساعت یکبار مصرف می کنند.
• کودکان (بین 12 تا 18 سال) معمولا یک یا دو قرص 30 میلی گرمی را هر شش ساعت یکبار مصرف می کنند (یا یک یا دو قاشق 5 میلی لیتری از کدئین مایع).
• افراد مسن یا افراد مبتلا به مشکلات کلیوی یا کبدی معمولا هر چهار ساعت یکبار یک قرص 15 میلی گرمی را مصرف می کنند.

برای درمان سرفه:

بزرگسالان و کودکان معمولا یک یا دو قاشق 5 میلی لیتری از شربت سرفه را هر 4 یا 6 ساعت یکبار مصرف می کنند.

 

توجه: بیش از چهار دوز از کدئین را در کمتر از 24 ساعت مصرف نکنید اگر:

• بین 12 تا 18 سال هستید
•  از دوز 60 میلی گرمی استفاده می کنید.

 

آیا دوز مصرفی کم و زیاد می شود؟

در صورتی که عوارض جانبی داشته باشید، دوز مصرفی باید کاهش یابد.

اگر علائم برطرف نشوند، دوز مصرفی ممکن است بیشتر شود یا ممکن است یک داروی دیگر تجویز شود.

در صورتی که درد یا اسهال با دوز تجویز شده ی کدئین توسط پزشک برطرف نشود یا در صورتی که عوارض جانبی از بین نروند و موجب آزار شما شوند، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

 

دوره مصرف کدئین چقدر است؟

شما ممکن است تنها برای چند روز کدئین مصرف کنید.

گاهی اوقات، ممکن است نیاز باشد تا کدئین را برای یک دوره طولانی تر مصرف کنید. با این وجود، معمولا برای تسکین درد یا اسهال بلند مدت یک داروی دیگر تجویز می شود خصوصا اگر عوارض جانبی مانند یبوست در فرد ظاهر شوند.

 

در صورتی که مصرف کدئین را فراموش کنید، چه باید کرد؟

اگر مصرف یک دوز از دارو را فراموش کنید، اطلاعات نوشته شده داخل بروشور همراه بسته بندی را چک کنید یا از داروخانه یا پزشک خود مشورت بخواهید.

هرگز دو دوز را به جای یک دوز فراموش شده مصرف نکنید.

اگر اغلب مصرف دارو و دوز آن ها را فراموش می کنید، از زنگ هشدار برای یادآوری به خود استفاده کنید. شما می توانید از داروخانه برای روش های مختلف یادآوری مصرف دارو کمک بگیرید.

 

در صورتی که مصرف کدئین را قطع کنیم، چه اتفاقی رخ می دهد؟

اگر برای مدت زمان طولانی از این داروی مسکن مصرف کرده اید، ممکن است بدن شما نسبت به آن مقاومت کند.

معمولا مشکلی پیش نمی آید اما ممکن است در صورت قطع ناگهانی مصرف کدئین علائم ناخوشایند ترک را داشته باشید.

اگر می خواهید مصرف کدئین را قطع کنید، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید. دوز مصرفی را به تدریج کم کنید تا علائم ناخوشایند ترک در شما ظاهر نشوند.

در صورت قطع ناگهانی مصرف کدئین، ممکن است علائم ناخوشایند زیر ظاهر شوند:

• احساس آشفتگی
• احساس اضطراب
• لرزش
• تعریق

توجه: اگر به مدت بیش از چند هفته کدئین مصرف می کنید، بدون مشورت با پزشک خود مصرف را به صورت ناگهانی قطع نکنید.

 

در صورت مصرف زیاد چه می شود؟

مصرف بیش از حد داروی مسکن کدئین می تواند خطرناک باشد.

اگر به صورت تصادفی دوز بیشتر از مقدار تجویز شده را مصرف کنید، احساس خواب آلودگی، تهوع و سرگیجه خواهید داشت. همچنین ممکن است در تنفس با مشکل روبرو شوید. در موارد جدی بیهوش خواهید شد و ممکن است به درمان اورژانسی در بیمارستان نیاز داشته باشید.

مقدار دوز کدئینی که موجب اوردوز یا مصرف بیش از حد می شود در افراد مختلف متفاوت است.

توجه: اگر به صورت تصادفی اوردوز کردید، فورا به پزشک یا اورژانس مراجعه کنید.

اگر به اورژانس بیمارستان مراجعه می کنید، خود رانندگی نکنید. از فرد دیگری کمک بخواهید تا شما را به بیمارستان برساند یا اورژانس خبر کنید.

جعبه کدئین و خشاب داروی باقیمانده را همراه خود داشته باشید.

 

نگهداری از کدئین

اگر برای شما داروی مسکن کدئین تجویز شده است، رعایت موارد زیر ضروری است:

• دارو را در جای مناسب و امن نگهداری کنید.
• دارو را دور از دسترس کودکان و به دور از نور خورشید نگهداری کنید.
• هرگز داروی خود را برای دیگران تجویز نکنید.

کدئین مصرف نشده را به داروخانه تحویل دهید. داروخانه آن ها را از بین خواهد برد.

 

همچنین بخوانید:

ترامادول (کلیک)

 

5- مصرف کدئین با سایر مسکن ها

مصرف داروی مسکن کدئین با پاراستامول، ایبوپروفن یا آسپرین بی خطر است (مصرف آسپرین برای بیشتر افراد بالای 16 سال بی خطر است).

برخی از مسکن هایی که بدون نسخه از داروخانه قابل خریداری هستند، در ترکیبات خود کدئین دارند. آن ها شامل کو-کدامول، نوروفن پلاس و سولپادین هستند.

مسکن های حاوی کدئین را همراه با دوز کدئین تجویز شده مصرف نکنید. احتمال بروز عوارض جانبی در این حالت بیشتر می شود.

 

6- عوارض جانبی

مانند سایر داروها، مصرف کدئین می تواند موجب بروز عوارض جانبی در برخی افراد شود. اما بیشتر افراد هیچ گونه عوارض جانبی را تجربه نمی کنند یا این عوارض بسیار خفیف هستند.

هرچه دوز مصرفی کدئین بالاتر باشد، احتمال بروز عوارض جانبی بیشتر می شود.

 

عوارض جانبی رایج

عوارض جانبی رایج در هر 100 نفر در بیش از یک نفر بروز می کنند.

اگر عوارض جانبی شما را اذیت می کنند یا از بین نمی روند با پزشک خود مشورت کنید:

• یبوست
• حالت تهوع یا استفراغ
• احساس خواب آلودگی
• گیجی، سرگیجه و احساس سبکی سر
• خشکی دهان
• سر درد

 

عوارض جانبی جدی

عوارض جانبی جدی و شدید در هر 100 نفر در کمتر از یک نفر بروز می کنند.

در صورت بروز علائم زیر فورا با پزشک خود تماس بگیرید:

• مشکل در تنفس یا تنگی نفس
• سفت شدن عضلات
• علائم پایین آمدن فشار خون مانند احساس سرگیجه و خستگی
• تشنج

در صورتی که شرایطش را داشتید، فورا به اورژانس بیمارستان مراجعه کنید.

 

واکنش شدید آلرژیک

در موارد نادر،‌ این احتمال وجود دارد که فرد واکنش شدید آلرژیک (آنافیلاکسی) به کدئین از خود نشان دهد.

در صورت بروز علائم زیر با اورژانس تماس بگیرید:

• ظاهر شدن بثورات پوستی که ممکن است شامل خارش، قرمزی، تورم، تاول یا پوسته پوسته شدن باشد
• خس خس کردن در هنگام تنفس
• احساس فشار بر روی قفسه سینه یا گلو
• مشکل در تنفس و گفتار
• تورم در دهان، صورت، لب ها، زبان یا گلو

در صورت بروز علائم مذکور ممکن است واکنش آلرژیک به کدئین داشته باشید و به احتمال زیاد به درمان فوری در بیمارستان نیاز دارید.

موارد عنوان شده تمام عوارض جانبی کدئین نیستند. برای مشاهده و آگاهی از تمام عوارض جانبی کدئین، بروشور موجود در بسته دارو را مطالعه کنید.

 

7- چگونه با عوارض جانبی مواجه شویم

• یبوست: سعی کنید فیبر بیشتری از جمله سبزیجات و میوه جات تازه و غلات را در رژیم غذایی خود بگنجانید. سعی کنید هر روز چند لیوان آب یا نوشیدنی های غیر الکلی دیگر را بنوشید. اگر می توانید، انجام برخی از ورزش های آهسته نیز کارساز خواهد بود. در صورت برطرف نشدن یبوست، استفاده از ملین بی خطر است. به طور معمول، لاکتولوز بهترین گزینه است اما باید ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.

 

• حالت تهوع یا استفراغ: برای تسکین حالت تهوع یا استفراغ بهتر است کدئین را همراه یا بعد از وعده غذایی یا میان وعده مصرف کنید. اگر حالت تهوع دارید، آب را به صورت جرعه جرعه بنوشید. این عارضه جانبی به طور معمول بعد از چند روز از بین می رود. در صورت ادامه این حالت، با پزشک خود در مورد مصرف داروهای ضد تهوع مشورت کنید.

 

• احساس خواب آلودگی: این عارضه جانبی پس از چند روز با عادت کردن بدن به کدئین از بین می رود. اگر این احساس ادامه یافت، با پزشک خود مشورت کنید.

 

• گیجی، سرگیجه و احساس سبکی سر: در صورتی که مصرف کدئین موجب سرگیجه در شما می شود، هنگام بلند شدن خیلی آرام این کار را انجام دهید یا تا هنگام رفع این حالت از جای خود بلند نشوید. اگر احساس سرگیجه می کنید، دراز بکشید تا غش نکنید یا بنشینید تا حالتان بهتر شود. این عارضه جانبی نیز بعد از چند روز مصرف کدئین و با عادت کردن بدن به آن، از بین می رود. در صورتی که این عارضه ادامه یافت با پزشک خود مشورت کنید.

 

• خشکی دهان: جویدن آدامس های بدون شکر یا شیرینی های بدون قند را امتحان کنید. پزشک همچنین می تواند به منظور مرطوب نگه داشتن محیط دهان برای شما یک بزاق مصنوعی تجویز کند. این بزاق مصنوعی به صورت اسپری، ژل یا قرص وجود دارد.

 

• سر درد: مصرف مسکن های روزانه مانند پاراستامول و ایبوپروفن بی خطر هستند. در صورتی که سردردهای شما بیش از یک هفته ادامه یافت، با پزشک خود صحبت کنید.

 

8- بارداری و شیردهی

مصرف داروی مسکن کدئین در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی شود.

در اوایل بارداری، مصرف این دارو با مشکلات سقط جنین نسبت داده می شود. اگر کدئین را در اواخر دوران بارداری مصرف کنید، این ریسک وجود دارد که نوزاد تازه متولد شده شما به علائم ترک اعتیاد یا اعتیاد به کدئین مبتلا باشد.

با این وجود، درمان درد در دوران بارداری مهم است. برای برخی از زنان باردار که درد شدیدی دارند، کدئین ممکن است بهترین گزینه باشد. پزشک شما بهترین فردی است که می تواند درمان مناسب برای سلامتی شما و کودکتان را تجویز کند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نحوه تاثیرگذاری کدئین بر شما و کودکتان در دوران بارداری، به وبسایت Best Use of Medicines in Pregnancy (BUMPS) مراجعه کنید.

 

کدئین و شیردهی

اگر در دوران شیردهی به سر می برید،‌ داروی مسکن کدئین معمولا تجویز نمی شود. مقدار کمی از کدئین وارد شیر می شود و می تواند موجب ایجاد مشکلات تنفسی در کودک شود. با پزشک خود مشورت کنید تا یک مسکن جایگزین را برای شما تجویز کنند.

در صورتی که قصد باردار شدن دارید، باردار هستید یا به نوزاد خود شیر می دهید، به پزشک بگویید.

 

9- احتیاط مصرف در مورد سایر داروها

برخی از داروها و کدئین با هم تداخل دارند و احتمال بروز عوارض جانبی را افزایش می دهند.

اگر دارویی مصرف می کنید به پزشک خود اطلاع دهید:

• برای کمک به خواب
• برای افسردگی– برخی از داروهای افسردگی را نمی توان با کدئین مصرف کرد
• برای فشار خون بالا
• برای جلوگیری از حالت تهوع و استفراغ
• برای درمان علائم آلرژی
• برای کاهش تنش یا اضطراب
• برای مشکلات بهداشت روان

 

ترکیب کدئین با داروهای گیاهی و مکمل ها

نمی توان گفت که مصرف داروهای مکمل و درمان های گیاهی با مسکن کدئین بی خطر است. آن ها به روش تست داروهای آزمایشگاهی و داروهای تجویزی آزمایش نشده اند. به طور کلی، آن ها برای تاثیر بر سایر داروها آزمایش نشده اند.

توجه: در صورتی که هرگونه داروی دیگر از جمله داروها و مکمل های گیاهی را مصرف می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید.

 

این مقاله جهت افزایش اطلاعات و آگاهی افراد است. تمامی داروها نیازمند تشخیص و تجویز پزشک می باشند. برخی فرم های دارویی در ایران موجود نمی باشند.

تهیه ی تمام داروها صرفا با مراجعه حضوری به داروخانه های منتخب امکان پذیر می باشد.

برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با شماره 1490 تماس بگیرید.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.