کلرامفنیکل (Chloramphenicol) در درمان عفونت چشم و گوش

کلرامفنیکل یک آنتی بیوتیک برای درمان عفونت چشم (قطره و پماد چشمی) و گاهی گوش است؛ نحوه و زمان مصرف و عوارض جانبی کلرامفنیکل را بخوانید.

سرفصل های مورد نظر خود را سریعتر بیابید:

1- درباره کلرامفنیکل↓

2- حقایق کلیدی↓

3- چه افرادی می توانند / نمی توانند کلرامفنیکل مصرف کنند؟↓

4- نحوه و زمان مصرف کلرامفنیکل ↓

5- عوارض جانبی کلرامفنیکل پوستی↓

6- بارداری و شیردهی ↓

7- احتیاط مصرف ↓

 

1- درباره کلرامفنیکل

کلرامفنیکل (Chloramphenicol) یک آنتی بیوتیک است.

از این دارو معمولا برای درمان عفونت چشم (مانند التهاب ملتحمه) و گاهی اوقات عفونت گوش استفاده می شود.

کلرامفنیکل به صورت قطره های چشمی یا پماد چشم نیز عرضه می شود. این موارد از طریق نسخه یا خرید از داروخانه قابل تهیه هستند.

همچنین قطره گوش کلرامفنیکل نیز موجود است. این دارو فقط با نسخه پزشک قابل تهیه است.

ممکن است نمونه تزریقی (داخل وریدی) و کپسول کلرامفنیکل نیز تجویز شود. این روش ها برای درمان عفونت جدی بوده و تقریبا همیشه در بیمارستان انجام می شوند.

 

همچنین بخوانید:

رایج ترین عفونت های چشمی (کلیک)

 

2- حقایق کلیدی

• مصرف کلرامفنیکل برای بیشتر کودکان و بزرگسالان خطری ندارد.
• مصرف کلرامفنیکل در مورد بیشتر عفونت های چشمی پس از 2 روز باعث بهبودی خواهد شد.
• مصرف کلرامفنیکل در مورد عفونت گوش پس از چند روز باعث احساس حس بهتری می شود.
• ممکن است پس از مصرف قطره های چشمی یا پماد کلرامفنیکل، چشم ها برای مدت کوتاهی دچار سوزش شوند. همچنین مصرف قطره گوش کلرامفنیکل می تواند بعضی ناراحتی های خفیف را ایجاد کند.
• نام های تجاری این دارو شامل Chloromycetin، قطره های چشمی Optrex و پماد چشمی Optrex است.

 

3- چه افرادی می توانند کلرامفنیکل مصرف کنند؟ چه افرادی نمی توانند؟

مصرف کلرامفنیکل برای بیشتر کودکان و بزرگسالان خطری ندارد.

قطره و پماد چشمی کلرامفنیکل برای خرید از طریق داروخانه ها در دسترس هستند. برای استفاده از کلرامفنیکل برای کودکان زیر 2 سال به نسخه پزشک نیاز است.

مصرف کلرامفنیکل برای بعضی از افراد مناسب نیست. برای اطمینان از ایمن بودن مصرف آن در صورت وجود شرایط زیر پزشک خود را مطلع کنید:

• سابقه حساسیت دارویی نسبت به کلرامفنیکل یا داروهای دیگر
• ابتلا به یک بیماری نادر به نام کم خونی آپلاستیک (زمانی که مغز استخوان سلول های خونی تولید نمی کند.)

 

قطره چشمی یا پماد

در صورتی که قبل از استفاده از کلرامفنیکل از قطره یا پماد های چشمی دیگر استفاده می کردید یا به طور معمول از لنزهای تماسی استفاده می کنید، پزشک خود را مطلع کنید. در شرایط زیر صحبت با پزشک دارای اهمیت است:

• هرگونه مشکل در بینایی یا درد شدید چشم
• تورم چشم و ایجاد بثورات پوستی روی صورت یا سر
• ابری شدن سطح چشم
• ظاهر غیرمعمول مردمک چشم – اندازه نامنظم، گشاد یا بدون واکنش در برابر نور
• آسیب دیدگی چشم که اخیرا رخ داده باشد یا وجود چیزی در چشم
• ورم ملتحمه که اخیرا رخ داده باشد
• سندروم خشکی چشم (وقتی چشم ها به اندازه کافی اشک تولید نمی کنند.)
• آب سیاه
• انجام جراحی چشم یا لیزر در 6 ماه گذشته

 

قطره گوش

قبل از استفاده از قطره گوش کلرامفنیکل، در صورت وجود شرایط زیر، پزشک خود را مطلع کنید:

• یک پرده گوش پاره شده
• آلرژی نسبت به پلی اتیلن گلیکول (ماده ای که در بعضی از داروها، مواد آرایشی و غذاها وجود دارد.)

 

4- نحوه و زمان مصرف کلرامفنیکل

کلرامفنیکل دارای قدرت های مختلفی است. نحوه استفاده از دارو به دلیل استفاده از آن و نوع دارو (قطره چشمی، پماد چشمی یا قطره گوش) وابسته است.

در صورتی که از قطره چشمی کلرامفنیکل 0.5% استفاده می کنید، طی 2 روز اول هر 2 ساعت (در ساعات بیداری) یک قطره در چشم آسیب دیده بریزید. در 3 روز بعد هر 4 ساعت یکبار یا طبق دستورالعمل پزشک آن را استفاده کنید.

در صورتی که از پماد چشمی کلرامفنیکل 1% استفاده می کنید، آن را هر 3 ساعت یکبار (در ساعات بیداری) روی چشم آسیب دیده بمالید. این کار را برای 3 تا 4 مرتبه در روز یا طبق دستورالعمل پزشک انجام دهید.

در صورت بروز عفونت های شدید تر، پزشک مصرف پماد چشمی را در هنگام خواب و قطره چشمی را در طول روز توصیه می کند. دلیل این کار این است که پماد به سطح چشم و پلک چسبیده و در هنگام خواب عمل می کند. قطره های چشمی روی بینایی تاثیری نداشته و باعث می شوند تا فعالیت خود را به صورت عادی ادامه دهید.

در صورتی که از قطره گوش کلرامفنیکل 5 یا 10% استفاده می کنید، 2 یا 3 مرتبه در روز 3 قطره از آن را در گوش آسیب دیده بریزید یا آن را طبق دستورالعمل پزشک مصرف کنید.

برای استفاده از دارو:

• همیشه قبل و بعد از استفاده از کلرامفنیکل دست های خود را بشویید. این امر از انتقال عفونت گوش یا چشم به گوش یا چشم دیگر جلوگیری می کند.
• درست قبل از استفاده از دارو درب آن را بردارید و بلافاصله آن را در سر جای خود قرار دهید.
• با انگشت خود نازل بطری یا تیوپ را لمس نکنید.
• مطمئن شوید که نازل به چشم یا گوش و یا پوست برخورد نمی کند.
• برای انجام بهتر این کار از آینه استفاده کنید.
• برای استفاده از قطره های چشمی یا گوش سر خود را به عقب یا پهلو خم کنید.

 

نحوه استفاده از قطره چشمی

با انگشت تمیز به آرامی پلک پایین خود را پایین آورده و سر خود را به عقب متمایل کنید. بطری دارو را بالای چشم نگه داشته و اجازه دهید تا قطره در فضای بین پلک پایین و چشم بیفتد. چشم خود را برای چند دقیقه ببندید. مایع اضافی را با دستمال تمیز پاک کنید.

 

نحوه استفاده از پماد چشمی

با انگشت تمیز به آرامی پلک پایین خود را پایین آورده و سر خود را به عقب متمایل کنید. تیوپ و نازل آن را به چشم نزدیک کرده و به آرامی حدود یک سانتی متر از پماد را در فضای بین پلک پایین و چشم خود بریزید. چشم خود را برای چند دقیقه ببندید.

 

نحوه استفاده از قطره گوش

سر خود را کج کرده و تیوپ دارو را به گوش آسیب دیده نزدیک کنید تا نازل به سوراخ گوش نزدیکتر شود. قطره را به داخل گوش بریزید. در صورت امکان حداقل برای 10 دقیقه دراز بکشید. سر خود را طوری به یک طرف برگردانید که گوش آسیب دیده به سمت سقف باشد. پس از آن مقداری پنبه در گوش خود قرار دهید.

 

مدت زمان استفاده از کلرامفنیکل

قطره های چشمی – قطره ها را تا زمانی که چشم بهبود یافته و 2 روز پس از آن استفاده کنید. بیش از 5 روز از آنها استفاده نکنید مگر اینکه پزشک آن را تجویز کرده باشد. دلیل این توصیه حساس شدن چشم و یا سرایت عفونت به چشم دیگر است.

پماد چشمی – پماد را تا زمانی که چشم بهبود یافته و 2 روز پس از آن استفاده کنید. بیش از یک هفته از آنها استفاده نکنید مگر اینکه پزشک آن را تجویز کرده باشد.

قطره گوش – این قطره را تا یک هفته استفاده کنید. از مصرف دارو برای بیش از این مدت خودداری کنید مگر اینکه پزشک آن را تجویز کرده باشد. دلیل این توصیه حساس شدن گوش یا سرایت عفونت به گوش دیگر است.

پس از اتمام درمان، داروی باقی مانده را دور بریزید.

 

در صورت فراموشی مصرف دارو چه اتفاقی می افتد؟

اگر مصرف یک دوز کلرامفنیکل را فراموش کردید، آن را به محض یادآوری مصرف کنید، مگر اینکه زمان مصرف دوز بعدی نزدیک باشد. در این وضعیت از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کرده و دوز بعدی را در زمان مشخص مصرف کنید.

هرگز 2 دوز را به صورت همزمان مصرف نکنید. برای جبران دوز فراموش شده دوز اضافی مصرف نکنید.

اگر اغلب مصرف داروی کلرامفنیکل را فراموش می کنید، از زنگ هشدار دهنده برای یادآوری استفاده کنید. همچنین می توانید از داروساز در مورد روش های دیگر یادآوری زمان مصرف داروها راهنمایی بخواهید.

 

اگر زیاد کلرامفنیکل مصرف کنم چه می شود؟

در صورتی که چند قطره کلرامفنیکل به طور تصادفی در چشم یا گوش شما افتاد یا کمی بیشتر از حد معمول پماد در چشم ریخت، جای نگرانی نیست.

در صورتی که شما یا فرزندتان پماد یا قطره کلرامفنیکل را بلعیدید باید به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.

 

5- عوارض جانبی

مصرف کلرامفنیکل مانند همه داروها می تواند عوارض جانبی ایجاد کند اما همه افراد دچار این عوارض نخواهند شد.

 

عوارض جانبی شایع

عوارض جانبی شایع مصرف کلرامفنیکل در بیش از 1 نفر از هر 100 نفر رخ می دهند.

قطره های چشمی یا پماد کلرامفنیکل می توانند باعث سوزش چشم شوند. این امر دقیقا پس از مصرف آنها اتفاق افتاده و برای مدت کوتاهی ادامه خواهد داشت. در این زمان از رانندگی و کار با ماشین آلات خودداری کرده تا چشم دوباره احساس راحتی کند و بینایی به حالت عادی بازگردد.

قطره گوش کلرامفنیکل می تواند باعث ایجاد سوزش خفیف، تحریک یا خارش در گوش شود. در صورتی که پوست اطراف گوش شما قرمز و تحریک شد، پزشک خود را مطلع کنید. این وضعیت نشانه ای از درماتیت است و ممکن است نیاز باشد تا قطره گوش آنتی بیوتیک دیگری برای شما تجویز شود.

 

عوارض جانبی جدی

عوارض جانبی جدی به ندرت رخ داده در کمتر از 1 نفر از هر 1000 نفر اتفاق می افتند.

در شرایط زیر فورا با پزشک تماس بگیرید:

• کبودی که به سادگی رخ دهد.
• عفونتی که به سادگی ایجاد شود.
• احساس خستگی یا ضعف به خصوص

این موارد می توانند نشانه کم خونی آپلاستیک باشند که بیماری نادری است که طی آن مغز استخوان قادر به تولید سلول های خونی نخواهد بود. در صورت استفاده از قطره های چشمی، پماد یا قطره گوشی کلرامفنیکل، این عوارض به ندرت رخ می دهند. زمانی که کلرامفنیکل به صورت درون وریدی تزریق شود، خطر بروز کم خونی آپلاستیک بیشتر خواهد بود.

 

واکنش آلرژیک جدی

در موارد نادر ممکن است مصرف کلرامفنیکل باعث یک واکنش آلرژیک جدی مثل آنافیلاکسی (Anaphylaxis) شود.

در صورت بروز شرایط زیر با اورژانس تماس گرفته و یا به بخش اورژانس بیمارستان مراجعه کنید:

• ایجاد بثورات پوستی که ممکن است خارشی، قرمز رنگ، متورم، شبیه تاول یا باعث لایه لایه ای شدن پوست شود.
• خس خس کردن سینه
• ایجاد تنگی در قفسه سینه یا گلو
• ایجاد مشکل در تنفس یا صحبت کردن
• ایجاد تورم در دهان، صورت، لب ها، زبان یا گلو

در صورت بروز موارد فوق ممکن است یک واکنش آلرژیک جدی تجربه کرده و نیاز به درمان فوری در بیمارستان داشته باشد.

موارد اشاره شده همه عوارض جانبی مصرف کلرامفنیکل نیستند. برای دسترسی به فهرست کامل عوارض جانبی این دارو، به بروشور داخل بسته آن مراجعه کنید.

 

6- بارداری و شیردهی

در صورت بارداری یا شیردهی، قبل از مصرف کلرامفنیکل پزشک خود را مطلع کنید.

مصرف قطره چشمی کلرامفنیکل در دوران بارداری توصیه نمی شود. دلیل آن عدم انجام تحقیقات کافی در مورد استفاده از آن در دوران بارداری است. در مورد مناسب ترین گزینه برای شما و کودکتان با پزشک مشورت کنید.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد چگونگی تاثیر کلرامفنیکل بر شما و کودکتان در دوران بارداری، جزوه بهترین داروها برای مصرف در دوران بارداری (BUMPS) را مطالعه کنید.

 

کلرامفنیکل و شیردهی

در دوران شیردهی به ویژه اگر نوزاد شما زودرس باشد یا سابقه خانوادگی هر نوع اختلال خونی از جمله کم خونی آپلاستیک داشته باشید، از مصرف کلرامفنیکل خودداری کنید.

پزشک این دارو را فقط در صورتی که فواید آن بیش از خطرات احتمالی آن باشد، در هنگام شیردهی توصیه می کند. درمان با کلرامفنیکل می تواند برای بعضی از زنان مبتلا به عفونت های جدی، بهترین گزینه باشد. پزشک می تواند برای سایر افراد انواع دیگری از آنتی بیوتیک ها را توصیه کند.

با پزشک در مورد گزینه های مناسب برای شما و کودکتان مشورت کنید.

 

در صورت وجود موارد زیر پزشک یا داروساز را مطلع کنید:

• بارداری
• تلاش برای بارداری
• شیردهی

 

7- احتیاط در مصرف داروهای دیگر

بعضی از داروها به خوبی با کلرامفنیکل ترکیب نمی شوند.

در صورت مصرف داروهای زیر (یا استفاده اخیر از آنها)، قبل از شروع مصرف کلرامفنیکل، پزشک خود را مطلع کنید:

• داروهای سرطان
• داروهایی برای سیستم ایمنی مثل آزاتیوپرین (Azathioprine) که برای روماتیسم مفصلی، بیماری کرون، کولیت زخمی یا پیوند کلیه تجویز می شود.

 

ترکیب کلرامفنیکل با داروهای گیاهی و مکمل ها

هیچ مشکل شناخته شده ای در مورد مصرف داروهای گیاهی و مکمل ها به همراه کلرامفنیکل وجود ندارد.

 

مهم

در صورت مصرف داروی دیگری از جمله داروهای گیاهی، ویتامین ها یا مکمل ها، داروساز یا پزشک خود را مطلع کنید.

 

این مقاله جهت افزایش اطلاعات و آگاهی افراد است. تمامی داروها نیازمند تشخیص و تجویز پزشک می باشند. برخی فرم های دارویی در ایران موجود نمی باشند.

تهیه ی تمام داروها صرفا با مراجعه حضوری به داروخانه های منتخب امکان پذیر می باشد.

برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با شماره 1490 تماس بگیرید.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.