پردنیزولون (Prednisolone) : نحوه مصرف و عوارض جانبی

پردنیزولون یک داروی کورتیکواستروئید یا استروئیدی است که سبب کاهش التهاب می شود؛ مصرف و عوارض جانبی پردنیزولون را در این مقاله بخوانید.

 

سرفصل های مورد نظر خود را سریعتر بیابید:

1- درباره پردنیزولون↓

2- حقایق کلیدی↓

3- چه افرادی می توانند / نمی توانند پردنیزولون مصرف کنند؟↓

4- نحوه و زمان مصرف پردنیزولون↓

5- عوارض جانبی پردنیزولون↓

6- نحوه کنار آمدن با عوارض جانبی ↓

7- بارداری و شیردهی ↓

8- احتیاط مصرف ↓

 

 

1- درباره پردنیزولون

پردنیزولون (Prednisolone) دارویی است که به عنوان کورتیکواستروئید یا استروئید شناخته می شود. کورتیکواستروئید ها با استروئیدهای آنابولیک تفاوت دارند.

پردنیزولون برای درمان طیف وسیعی از مشکلات بهداشتی از جمله آلرژی، اختلالات خونی، بیماری های پوستی، عفونت ها، سرطان های خاص و جلوگیری از پس زدن عضو پیوندی استفاده می شود.

مصرف پردنیزولون به کاهش التهاب کمک می کند. همچنین عملکرد سیستم ایمنی بدن را کاهش داده که می تواند در بیماری های خود ایمنی مثل روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید)، جایی که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت های خود حمله می کند، کمک کننده باشد.

تهیه پردنیزولون فقط با نسخه پزشک ممکن است.

این داروی کورتیکواستروئید کورتیکواستروئید به صورت قرص و شربت عرضه می شود. همچنین استفاده از آن به عنوان نمونه تزریقی نیز ممکن است که از این روش فقط در بیمارستان استفاده می شود.

 

 

همچنین بخوانید:

هر آنچه باید درباره کورتون ها بدانید (کلیک)

 

 

توصیه NHS درباره ویروس کرونا

تا زمانی که علائمی از ابتلا به عفونت ویروس کرونا ندارید، مصرف داروی استروئیدی تجویز شده خود را ادامه دهید.

در صورت بروز علائم ویروس کرونا مصرف این دارو را به طور ناگهانی متوقف نکنید. از پزشک خود در مورد قطع مصرف دارو مشورت بگیرید.

به روز شده: 20 مارچ 2020

 

2- حقایق کلیدی

• کورتیکواستروئید  پردنیزولون را یکبار در هنگام صبح مصرف کنید تا باعث ایجاد مشکلات خواب نشود. شایع ترین عوارض مصرف پردنیزولون شامل بی خوابی، افزایش وزن، سوء هاضمه و تعریق زیاد است.
• مصرف پردنیزولون احتمال ابتلا به عفونت را افزایش می دهد. در صورتی که در معرض بیماری هایی مثل آبله مرغان یا زونا هستید، پزشک خود را مطلع کنید.
• در صورت مصرف پردنیزولون برای بیش از 3 هفته یا مصرف دوز بالای آن نیاز به دریافت کارت آبی استروئید خواهید داشت. شما باید این کارت را قبل از هر اقدام پزشکی یا دندانپزشکی ارائه دهید تا آنها بدانند که شما پردنیزولون مصرف می کنید.
• در صورت قطع ناگهانی مصرف پردنیزولون عوارض جانبی اضافی ایجاد می شوند. در صورت مصرف بیش از 3 هفته از پردنیزولون و یا مصرف بیش از 1 هفته با دوزهای بالا (بیش از 40 میلی گرم) مصرف آن را متوقف نکنید.
• پردنیزولون با نام های تجاری Deltacortril، Deltastab، Dilacort و Pevanti و .. عرضه می شود.

 

3- چه افرادی می توانند / نمی توانند پردنیزولون مصرف کنند؟

بزرگسالان و کودکان می توانند از داروی کورتیکواستروئید پردنیزولون مصرف کنند.

مصرف پردنیزولون برای برخی افراد مناسب نیست.

برای اطمینان از ایمن بودن مصرف آن در صورت وجود شرایط زیر پزشک خود را مطلع کنید:

• سابقه حساسیت دارویی نسبت به پردنیزولون یا داروهای دیگر
• ابتلا به عفونت (از جمله عفونت چشم)
• تلاش برای بارداری، باردار بودن یا شیردهی
• تماس اخیر با افراد مبتلا به زونا، آبله مرغان یا سرخک
• واکسیناسیون که اخیرا انجام شده باشد یا برنامه ریزی برای آن

مطمئن شوید که پزشک شما از موارد زیر مطلع است:

• مشکلات کبدی
• مشکلات بهداشت روانی (حتی در صورت داشتن سابقه خانوادگی)
• زخم های ترمیم نشده
• نارسایی قلبی یا حمله قلبی که اخیرا رخ داده باشد
• فشار خون بالا
• دیابت
• صرع
• آب سیاه
• تیروئید کم کار
• پوکی استخوان (نازک شدن استخوان ها)
• زخم معده

 

4- نحوه و زمان مصرف پردنیزولون

مصرف پردنیزولون طبق دستورالعمل پزشک دارای اهمیت بالایی است.

دوز مصرف معمول آن بین 5 تا 60 میلی گرم در روز متغیر است. – 1 میلی لیتر شربت پردنیزولون معمولا معادل 10 میلی گرم از آن است.

بهتر است تا پردنیزولون را به عنوان یک دوز واحد و برای یکبار بعد از صبحانه مصرف کنید، مگر اینکه پزشک یا داروساز دستورالعمل دیگری را برای مصرف آن توصیه کرده باشد. به عنوان مثال، اگر دوز مصرفی مورد نیاز شما 40 میلی گرم در روز باشد، ممکن است پزشک توصیه کند تا همزمان 8 قرص 5 میلی گرمی مصرف کنید.

پردنیزولون را به همراه صبحانه میل کنید تا باعث ناراحتی معده نشود. مصرف پردنیزولون در هنگام صبح باعث تاثیر کمتر آن بر خواب شب خواهد شد.

در صورتی که قرص های پردنیزولون دارای برچسب روکش روده ای (Enteric coated : پوشش دارویی که فقط توسط آنزیم های روده هضم می شود) یا یا مقاوم در برابر گوارش (Gastro resistant) باشند، می توانید آنها را همزمان با غذا یا بدون آن مصرف کنید. مطمئن شوید که در هنگام مصرف آنها را به طور کامل می بلعید.

داروهای سوء هاضمه را 2 ساعت قبل یا بعد از مصرف نمونه های فوق مصرف نکنید.

گاهی اوقات ممکن است به شما توصیه شود که پردنیزولون را به صورت یک روز در میان مصرف کنید.

 

چه میزان پردنیزولون باید مصرف کنم؟

دوز مصرفی این کورتیکواستروئید بستگی به بیماری و دوره کوتاه یا بلندمدت مصرف آن دارد.

ممکن است دوز مصرفی آن در کودکان کمتر از بزرگسالان با همان بیماری باشد زیرا این میزان با توجه به قد و وزن محاسبه می شود.

 

آیا دوز مصرفی پردنیزولون بالا و پایین می شود؟

دوز مصرفی پردنیزولون می تواند کم یا زیاد شود.

هنگامی که بهبودی حاصل شود، احتمالا دوز مصرفی آن کاهش می یابد.

قبل از قطع کامل مصرف پردنیزولون احتمالا پزشک دوز مصرفی را کاهش می دهد. این روش برای کاهش خطر ایجاد علائم ترک است.

ممکن است در صورت بدتر شدن وضعیت بیماری، دوز مصرفی افزایش یابد.

 

در صورت فراموشی مصرف دارو چه اتفاقی می افتد؟

در صورت فراموش کردن دوز داروی کورتیکواستروئیدی پردنیزولون به محض یادآوری آن را مصرف کنید. در صورتی که تا روز بعد آن را به یاد نیاوردید، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید.

برای جبران دوز فراموش شده، 2 دوز به صورت همزمان مصرف نکنید.

اگر اغلب مصرف داروی پردنیزولون را فراموش می کنید، از زنگ هشدار دهنده برای یادآوری استفاده کنید. همچنین می توانید از داروساز در مورد روش های دیگر یادآوری زمان مصرف داروها راهنمایی بخواهید.

 

اگر زیاد پردنیزولون مصرف کنم چه می شود؟

بعید است که مصرف تصادفی و بیش از حد قرص پردنیزولون به شما آسیبی برساند.

در صورت نگرانی می توانید با داروساز یا پزشک خود مشورت کنید.

 

5- عوارض جانبی

هرچه دوز مصرفی پردنیزولون را بیشتر باشد، احتمال بروز عوارض جانبی آن افزایش خواهد یافت. در صورتی که دوز نسبتا کمتر از 20 میلی گرم پردنیزولون مصرف کنید، احتمال بروز عوارض جانبی کمتر خواهد شد.

بعضی از عوارض جانبی مانند ناراحتی معده یا تغییرات خلقی می توانند بلافاصله رخ دهند. موارد دیگر مثل گِرد شدن صورت بعد از هفته ها یا ماه ها رخ می دهند.

 

عوارض جانبی شایع

عوارض جانبی شایع مصرف پردنیزولون در بیش از 1 نفر از هر 100 نفر رخ می دهند. در این صورت به مصرف دارو ادامه دهید اما در صورتی که موارد زیر مشکل ساز شده یا از بین نرفتند، پزشک خود را مطلع کنید:

• افزایش وزن
• سوء هاضمه
• مشکلات خواب
• بی قراری
• تعریق زیاد

 

عوارض جانبی جدی

اگر دوز بیشتری از پردنیزولون مصرف کنید (بیش از 20 میلی گرم در روز) یا برای بیش از چند هفته به مصرف آن ادامه دهید، احتمال بروز عوارض جانبی جدی افزایش می یابد.

در شرایط زیر فورا با پزشک تماس بگیرید:

• تب و لرز، گلودرد شدید، درد گوش یا سینوس، سرفه، افزایش بزاق یا تغییر رنگ آن، دفع ادرار دردناک، زخم های دهانی یا زخم هایی که بهبود نمی یابند. – این موارد نشانه هایی از ایجاد عفونت هستند.
• خواب آلودگی یا گیجی، احساس تشنگی یا گرسنگی شدید، دفع ادرار بیش از حد معمول، گرگرفتگی، تنفس سریع یا بوی تنفس میوه ای– این موارد نشانه هایی از افزایش قند خون هستند.
• افزایش وزن در قسمت فوقانی کمر یا شکم، مون فیس یا صورت گرد شده و پف کرده، سر دردهای شدید و بهبود آهسته زخم ها – این موارد می توانند نشانه هایی از سندروم کوشینگ باشند.
• ناراحتی شدید معده یا استفراغ، سرگیجه شدید و ضعف، ضعف عضلانی، خستگی شدید، تغییرات خلقی، از دست دادن اشتها و کاهش وزن – این موارد نشانه هایی از مشکلات غده فوق کلیوی هستند.
• درد یا ضعف عضلانی، گرفتگی عضلات یا ضربان قلبی که طبیعی نباشد. – این موارد نشانه هایی از سطح پایین پتاسیم هستند.
• درد شدید معده، کمردرد شدید، ناراحتی شدید معده یا استفراغ – این موارد نشانه هایی از مشکلات پانکراس هستند.

در صورت ابتلا به موارد زیر فورا با پزشک تماس بگیرید:

• احساس خفگی
• تورم در بازوها و پاها
• تغییر در بینایی
• هرگونه کبودی یا خونریزی غیرطبیعی
• مدفوع سیاه
• استفراغ سیاه یا قهوه ای تیره و یا بالا آوردن خون

 

واکنش آلرژیک جدی

در موارد نادر ممکن است مصرف داروی کورتیکواستروئیدی پردنیزولون باعث یک واکنش آلرژیک جدی مثل آنافیلاکسی (Anaphylaxis) شود.

 

در صورت بروز شرایط زیر با اورژانس تماس گرفته و یا به بخش اورژانس بیمارستان مراجعه کنید:

• ایجاد بثورات پوستی که ممکن است خارشی، قرمز رنگ، متورم، شبیه تاول یا باعث لایه لایه ای شدن پوست شود.
• خس خس کردن سینه
• ایجاد تنگی در قفسه سینه یا گلو
• ایجاد مشکل در تنفس یا صحبت کردن
• ایجاد تورم در دهان، صورت، لب ها، زبان یا گلو

در صورت بروز موارد فوق ممکن است یک واکنش آلرژیک جدی تجربه کرده و نیاز به درمان فوری در بیمارستان داشته باشد.

موارد اشاره شده همه عوارض جانبی مصرف پردنیزولون نیستند. برای دسترسی به فهرست کامل عوارض جانبی این دارو، به بروشور داخل بسته آن مراجعه کنید.

 

رشد ناقص در کودکان

دوره های مصرف بلندمدت پردنیزولون می تواند رشد کودکان و نوجوانان را کندتر کند.

پزشک در هنگام مصرف کودکان از استروئیدها، رشد آنها را با دقت بررسی می کند. به این ترتیب هر گونه کندی در روند رشد به سرعت مشخص شده و در صورت لزوم درمان تغییر پیدا می کند.

در صورت نگرانی در این مورد با پزشک خود درباره خطرات مصرف پردنیزولون برای کودکان مشورت کنید.

 

 

همچنین بخوانید:

برنامه غذایی سالم برای کودکان (کلیک)

6- نحوه کنار آمدن با عوارض جانبی

در صورت بروز عوارض جانبی می توان اقدامات زیر را انجام داد:

• افزایش وزن – سعی کنید تا بدون افزایش سهم غذایی خود، غذای مناسب مصرف کنید تا دچار افزایش وزن نشوید. همچنین ورزش منظم به ثبات وزن کمک خواهد کرد.

 

• سوء هاضمه – پردنیزولون را به همراه غذا میل کنید تا از بروز مشکلات معده جلوگیری کنید. در هنگام مصرف پردنیزولون از خوردن غذای سنگین یا پرادویه و تند خودداری کنید. در صورت ادامه پیدا کردن علائم از پزشک خود درباره مصرف داروی اضافی به منظور محافظت از معده مشاوره بگیرید.

 

• مشکلات خواب – این دارو را صبح ها میل کنید تا در هنگام خواب شب کمترین سطح آن در بدن وجود داشته باشد.

 

• بی قراری – اگر در هنگام خواب بی قرار هستید مصرف پردنیزولون را به صبح موکول کنید تا در هنگام خواب شب کمترین سطح آن در بدن وجود داشته باشد.

 

• تعریق زیاد – لباس های آزاد و گشاد بپوشید و از ضد عرق قوی استفاده کنید. همچنین می توانید با فن خود را خنک کنید. در صورتی که این روش ها موثر نبودند با پزشک برای تغییر داروی خود مشورت کنید.

 

جهت مشاهده محصولات دئودورانت و ضد عرق داروخاه آنلاین اویرو کلیک کنید.

 

7- بارداری و شیردهی

معمولا مصرف پردنیزولون در دوران بارداری توصیه نمی شود، مگر اینکه مزایای احتمالی آن بیشتر از خطرات مصرف آن باشد.

گاهی اوقات مصرف پردنیزولون با مشکلات مربوط به 12 هفته اول بارداری مرتبط است. دوزهای بالای پردنیزولون یا استفاده بلندمدت آن می تواند بر رشد جنین تاثیرگذار باشد.

در صورت مصرف پردنیزولون در دوران بارداری باید رشد کودک را به طور مرتب بررسی نمود.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد چگونگی تاثیر پردنیزولون بر شما و کودکتان در دوران بارداری، جزوه بهترین داروها برای مصرف در دوران بارداری (BUMPS) را مطالعه کنید.

 

پردنیزولون و شیردهی

معمولا می توان از کورتیکواستروئید پردنیزولون در دوران شیردهی استفاده کرد. با این حال ممکن است پردنیزولون وارد شیر مادر شود. در صورت مصرف دوز بالای پردنیزولون ممکن است نیاز باشد تا کودک از نظر بروز عوارض جانبی کنترل شود.

به منظور ایمنی توصیه می شود که 3 تا 4 ساعت پس از مصرف پردنیزولون به تغذیه کودک یا شیردهی اقدام کنید.

 

در صورت وجود موارد زیر پزشک یا داروساز را مطلع کنید:

• بارداری
• تلاش برای بارداری
• شیردهی

 

8- احتیاط در مصرف داروهای دیگر

مصرف بسیاری از داروها با عملکرد پردنیزولون تداخل داشته یا خطر بروز عوارض جانبی آن را افزایش می دهند. بسیار مهم است که قبل از شروع مصرف پردنیزولون، مصرف داروهای ایمن به همراه آن را بررسی کنید.

این موارد شامل بعضی از داروهای قابل خرید بدون نسخه یا OTC مثل آسپرین و مسکن های ضد التهابی مثل ایبوپروفن است.

 

ترکیب پردنیزولون با داروهای گیاهی و مکمل ها

اطلاعات بسیار کمی در مورد مصرف داروهای گیاهی و مکمل ها به همراه داروی کورتیکواستروئیدی پردنیزولون وجود دارد.

 

مهم

در صورت مصرف داروی دیگری از جمله داروهای گیاهی، ویتامین ها یا مکمل ها، داروساز یا پزشک خود را مطلع کنید.

 

این مقاله جهت افزایش اطلاعات و آگاهی افراد است. تمامی داروها نیازمند تشخیص و تجویز پزشک می باشند. برخی فرم های دارویی در ایران موجود نمی باشند.

تهیه ی تمام داروها صرفا با مراجعه حضوری به داروخانه های منتخب امکان پذیر می باشد.

برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با شماره 1490 تماس بگیرید.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.