بیماری شاگاس : علائم و درمان آن

بیماری شاگاس از طریق تریاتومین آلوده به انگل تریپانوزوما كروزی ایجاد می شود؛ بنزنیدازول و نیفورتیموکس دو دارو در درمان بیماری شاگاس هستند.

مقدمه

بیماری شاگاس (Chagas disease) یا تریپانوزومیازیس آمریکایی (American trypanosomiasis) وضعیتی است که سبب آسیب تدریجی به بدن شده و بدون درمان می تواند کشنده باشد.

این بیماری از طریق انگل تریپانوزوما كروزی (Trypanosoma cruzi) ایجاد می شود. حشرات مکنده خون معروف به حشره تریاتومین (Triatomine) یا ساس ‌های بوسه‌ زن باعث انتقال این بیماری می شوند. این حشرات بومی آمریکای لاتین هستند، جایی که بیماری شاگاس شیوع بیشتری دارد.

این مقاله شرح می دهد که انگل تریپانوزوما كروزی در کجا شایع است و چگونه می تواند گسترش یابد. همچنین به بررسی علائم بیماری شاگاس و گزینه های درمانی موجود برای آن می پردازد.

 

جایی که انگل در آن شیوع بیشتری دارد

انگل تریپانوزوما كروزی، عامل ایجاد کننده بیماری شاگاس، بومی مناطق زیر است:

• مکزیک
• آمریکای مرکزی
• آمریکای جنوبی

بیماری شاگاس یک بیماری استوایی است که زمانی محدود به آمریکای لاتین بود. کشورهای این منطقه همچنان بالاترین نرخ ابتلا به این بیماری را تجربه می کنند.

با این حال بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی (WHO)، دانشمندان بیماری شاگاس را به طور فزاینده ای در مناطق زیر شناسایی کرده اند:

• جنوب ایالات متحده آمریکا
• کانادا
• بسیاری از کشورهای اروپایی
• بعضی از کشورهای آفریقایی
• بعضی از کشورهای شرقی مدیترانه
• بعضی از کشورهای غربی اقیانوس آرام

متخصصان معتقدند که شیوع بیماری شاگاس به علت افزایش رفت و آمد افراد بین کشورها است.

 

علت ها

در درجه اول این بیماری از طریق تماس با ادرار یا مدفوع یک حشره تریاتومین (Triatomine) یا ساس بوسه‌ زن منتقل می شود.

با این حال سایر روش ها برای انتقال آن وجود دارد. در ادامه به جزئیات بیشتری در مورد حالت های انتقال آن می پردازیم.

 

همچنین بخوانید:

روش های انتقال عفونت (کلیک)

 

حشره تریاتومین یا ساس بوسه‌ زن

حشرات تریاتومین یا ساس های بوسه زن، حشرات بزرگی هستند که از خون انسان و سایر پستانداران تغذیه می کنند. ممکن است این حشره یک انسان یا حیوان آلوده به انگل تریپانوزوما كروزی را بگزد و آلوده به آن شود.

یک حشره آلوده به انگل تریپانوزوما كروزی می تواند آن را به هر فردی که می گزد، منتقل کند.

این انگل معمولا از طریق مدفوع و ادرار این حشرات منتقل می شود. حشرات تمایل به دفع ادرار یا مدفوع خود در نزدیکی محل تغذیه خود دارند. در صورتی که افراد محل گزش را لمس کنند، ممکن است به صورت تصادفی ادرار یا مدفوع آلوده را لمس کرده و در معرض انگل قرار گیرند.

همچنین افراد می توانند پس از مصرف مواد غذایی آلوده به مدفوع حشرات تریاتومین یا ساس های بوسه زن به بیماری شاگاس مبتلا شوند.

 

سایر حالت های انتقال

طبق اعلام WHO، انتقال انگل تریپانوزوما كروزی از راه های زیر صورت می گیرد:

• انتقال خون از اهداکننده آلوده به انگل
• دریافت عضو از اهداکننده آلوده به انگل
• قرارگیری در معرض انگل تریپانوزوما كروزی در یک محیط آزمایشگاهی

همچنین ممکن است زنان باردار بتوانند انگل تریپانوزوما كروزی را در دوران بارداری یا زایمان به کودک خود منتقل کنند.

 

علائم

بیماری شاگاس دو فاز دارد: حاد و مزمن. هر فاز این بیماری با علائم مختلفی همراه است.

 

علائم بیماری شاگاس حاد

فاز حاد بیماری شاگاس حدود 2 ماه طول می کشد. در این مدت تعداد زیادی انگل در خون جریان دارند.

طبق اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، بعضی از افراد در فاز حاد بیماری شاگاس هیچ علامتی را تجربه نمی کنند. در صورت بروز علائم، معمولا آنها طی یک هفته یا بلافاصله پس از گزش حشرات تریاتومین یا ساس های بوسه زن ظاهر می شوند.

این علائم خاص نبوده و خفیف هستند و ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• تورم در اطراف محل گزش آلوده
• تورم پلک ها
• تورم غدد لنفاوی
• سر درد
• تب
• دردهای عضلانی

 

علائم بیماری شاگاس مزمن

فاز مزمن بیماری شاگاس می تواند 10 تا 30 سال پس از عفونت اولیه رخ دهد. در طی این فاز انگل وارد عضلات قلب یا روده می شود. این امر می تواند علائم شدید و حتی کشنده ای داشته باشد.

بعضی از علائم که ممکن است افراد در فاز مزمن بیماری شاگاس تجربه کنند، عبارتند از:

• مشکل در خوردن
• مشکلات گوارشی
• مشکل در دفع مدفوع
• ریتم غیرطبیعی قلب
• سکته مغزی
• نارسایی قلبی

 

درمان

پزشک ممکن است برای درمان بیماری شاگاس یکی از این دو دارو را تجویز کند: بنزنیدازول (Benznidazole) یا نیفورتیموکس (Nifurtimox)

هر دو دارو تقریبا به صورت 100% در بهبودی بیماری موثر هستند اما لازم است تا افراد بلافاصله پس از ابتلا به انگل تریپانوزوما كروزی از آنها استفاده کنند.

اثربخشی این داروها با گذشت زمان از آلودگی به انگل تریپانوزوما كروزی و عدم درمان، کاهش خواهد یافت.

 

آیا اعضای خانواده بیمار باید تحت درمان قرار گیرند؟

افراد نمی توانند به همان روشی که دچار سرماخوردگی یا آنفولانزا می شوند، به بیماری شاگاس مبتلا شوند. با این حال هنوز مشخص نیست که آیا اعضای خانواده فرد بیمار مبتلا به شاگاس نیز باید تحت درمان قرار بگیرند یا خیر.

طبق توصیه CDC، در صورتی که فرد مبتلا به بیماری شاگاس در هنگام مسافرت با اعضای خانواده به انگل تریپانوزوما كروزی آلوده شود، آنها نیز  آزمایش انگلی دهند تا در صورت ابتلا تحت درمان دارو برای بیماری شاگاش قرار گیرند.

ممکن است زنان باردار آلوده به انگل تریپانوزوما كروزی بتوانند آن را در دوران بارداری یا زایمان به کودک خود منتقل کنند. برای بررسی این وضعیت، کودکان باید تحت آزمایش قرار گیرند.

 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورتی که افراد در منطقه ای زندگی کنند که این بیماری در آن شایع است یا شرایط زیر را تجربه کنند، باید به پزشک مراجعه کنند:

• گزش توسط حشرات تریاتومین یا ساس های بوسه زن
• گزش حشرات ناشناس
• هر یک از علائم بیماری شاگاس

 

همچنین بخوانید:

پیشگیری از نیش حشرات با آگاهی از محل تجمع آنها (کلیک)

 

چشم انداز

درمان سریع به وسیله داروهای بنزنیدازول (Benznidazole) یا نیفورتیموکس (Nifurtimox) می تواند بیماری شاگاس را به طور کامل درمان کند.

با این حال بسیاری از افراد مبتلا به آن تا زمان ورود به فاز مزمن بیماری، هیچ علائمی را تجربه نمی کنند. بیماری شاگاس هر چقدر ناشناخته باقی بماند، خطر بروز عوارض آن بیشتر خواهد شد.

حدود 30% از افراد مبتلا به بیماری شاگاس احتمال بروز عوارض دارند.

این عوارض می توانند شامل موارد زیر باشند:

• بزرگ شدن مری
• بزرگ شدن روده بزرگ
• بزرگ شدن قلب
• عفونت عضله قلب یا میوکاردیت
• آریتمی قلب
• سکته مغزی
• عفونت مغز یا مننگوانسفالیت
• مرگ

تشخیص و آزمایشات

پزشک به منظور تشخیص بیماری شاگاس با پرسیدن علائم و سابقه پزشکی افراد شروع می کند. همچنین ممکن است سوالات زیر را در مورد سفرهای اخیر آنها مطرح کند:

• مکان هایی که به آن سفر کرده اند.
• فعالیتی که در طول سفر انجام داده اند.
• نوع اقامت در طول سفر

در صورتی که پزشک به بیماری شاگاس مشکوک باشد، ممکن است از آزمایش خون برای بررسی آنتی بادی های اختصاصی انگل در خون استفاده کند. این آنتی بادی ها توسط سیستم ایمنی بدن و در تلاش برای مقابله با عفونت انگلی تولید می شوند.

 

عوامل خطر

حشرات تریاتومین یا ساس های بوسه زن در اکوسیستم های جنگلی و در داخل خانه هایی که پر از شکاف (برای مخفی شدن) هستند، زندگی می کنند. بنابراین بیماری شاگاس بیشتر در کشورهای کمتر توسعه یافته که دارای سطح بالای مسکن های غیراستاندارد هستند، دیده می شود.

طبق اعلام CDC، ممکن است حشرات تریاتومین یا ساس های بوسه زن در مکان های زیر ساکن شوند:

• زیر ایوان ها
• زیر سیمان
• بین سازه های صخره ای یا سنگی
• در توده های چوب یا زیر پوسته آنها
• در لانه های سگ در بیرون از خانه
• در قفس مرغ ها
• در لانه جوندگان یا سوراخ های حیوانات

 

پیشگیری

سازمان بهداشت جهانی (WHO) اقدامات زیر را برای پیشگیری از شیوع انگل تریپانوزوما كروزی توصیه می کنند:

• سمپاشی خانه و اطراف آن
• بازسازی خانه ها برای اطمینان از اینکه جایی برای پنهان شدن حشرات تریاتومین یا ساس های بوسه زن وجود ندارد.
• تمیز کردن خانه برای جلوگیری از هجوم حشرات تریاتومین یا ساس های بوسه زن
• استفاده از تختخواب برای جلوگیری از تماس با حشرات تریاتومین یا ساس های بوسه زن در طول شب و زمانی که آنها برای تغذیه از پناهگاه خود بیرون می آیند.
• تشخیص و درمان این بیماری در کودکانی که مادران آنها مبتلا به بیماری شاگاس بوده و قبل از بارداری تحت درمان قرار نگرفته اند.
• غربالگری اهداکنندگان خون برای اطمینان از عدم وجود انگل تریپانوزوما كروزی
• آزمایش اندام ها و بافت های اهدایی برای اطمینان از عدم وجود انگل تریپانوزوما كروزی

 

خلاصه

بیماری شاگاس یک بیماری نادر است که باعث آسیب تدریجی اندام ها می شود. عامل ایجاد آن انگل تریپانوزوما كروزی است. بیشتر افراد در اثر تماس با ادرار یا مدفوع حشرات تریاتومین یا ساس های بوسه زن آلوده به انگل تریپانوزوما كروزی به آن مبتلا می شوند.

بنزنیدازول و نیفورتیموکس دو دارو در درمان بیماری شاگاس هستند، اما لازم است تا در مراحل اولیه بیماری مصرف شوند. با این حال برخی افراد هیچ علامتی از بیماری شاگاس را تا زمانی که بیماری وارد مرحله مزمن شود، تجربه نمی کنند.

در صورتی که افراد اخیرا به کشوری سفر کرده باشند که در آن بیماری شاگاس شایع است و بعدا دچار علائم آن شوند، باید به پزشک مراجعه کنند.

همچنین در صورت سفر افراد به این کشورها و گزیده شدن توسط حشرات تریاتومین یا ساس های بوسه زن یا حشرات ناشناس، باید به پزشک مراجعه کنند.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.