مورفین / مرفین چیست؟ میزان مصرف و عوارض

مورفین / مرفین یک داروی مسکن قوی در درمان درد های شدید و دردهای مزمن (در صورت موثر نبود سایر مسکن ها) است؛ میزان مصرف و عوارض آن را بخوانید.

 

سرفصل های مورد نظر خود را سریعتر بیابید:

1- درباره مورفین↓

2- حقایق کلیدی↓

3- چه افرادی می توانند / نمی توانند مورفین مصرف کنند؟↓

4- نحوه و زمان مصرف مورفین↓

5 -مصرف مورفین به همراه سایر مسکن ها↓

6- عوارض جانبی مورفین↓

7- نحوه کنار آمدن با عوارض جانبی مورفین↓

8- بارداری و شیردهی↓

9- احتیاط در مصرف با داروهای دیگر↓

 

1- درباره مورفین

مورفین (Morphine) یک داروی مسکن قوی است. از این مورفین برای درمان درد شدید مانند درد پس از یک عمل، آسیب دیدگی جدی، درد ناشی از سرطان یا حمله قلبی استفاده می شود.

همچنین در صورت موثر نبودن مصرف مسکن های دیگر از این دارو برای سایر دردهای بلند مدت نیز استفاده می شود.

تهیه مرفین فقط با نسخه پزشک ممکن است.

این دارو به صورت قرص، کپسول، گرانول حل شدنی در آب، آمپول و شیاف عرضه می شود.

معمولا تزریق مرفین فقط در بیمارستان انجام می شود.

 

همچنین بخوانید:

مورفین چه مدت در بدن باقی می ماند؟ (کلیک)

 

2- حقایق کلیدی

• مورفین با مسدود کردن سیگنال های درد که از طریق اعصاب به مغز می رسند، به درمان درد شدید کمک می کند.
• شایع ترین عواض جانبی مصرف مورفین شامل یبوست، حالت تهوع و خواب آلودگی است.
• مرفین اعتیاد آور بوده اما در صورتی که برای تکسین و درمان درد شدید و زیر نظر پزشک مصرف شود بروز این امر نادر است.
• بهتر است در هنگام مصرف مورفین از الکل استفاده نکنید زیرا احتمالی بروز عوارض جانبی مانند خواب آلودگی افزایش خواهد یافت.
• نام های تجاری این دارو MST، Zomorph، Sevredol، Morphgesic، MXL و Oramorph است.

 

3- چه افرادی می توانند / نمی توانند مورفین مصرف کنند؟

بزرگسالان و کودکان در هر سنی می توانند جهت درمان درد شدید از مورفین استفاده کنند. با این حال نوزادان، خردسالان و افراد مسن بیشتر دچار عوارض جانبی مصرف مورفین خواهند شد.

مصرف این داروی مسکن قوی برای بعضی از افراد مناسب نیست.

برای اطمینان از ایمن بودن مصرف آن در صورت وجود شرایط زیر پزشک خود را مطلع کنید:

• سابقه حساسیت دارویی نسبت به مرفین یا داروهای دیگر
• مشکلات تنفسی یا ریوی
• اعتیاد به الکل
• ابتلا به بیماری که منجر به تشنج شود.
• آسیب از ناحیه سر
• سطح تیروئید کم
• مشکلات غده فوق کلیوی
• مشکلات کلیوی یا کبدی
• پروستات بزرگ شده
• فشار خون پایین
• میاستنی گراویس به عنوان بیماری که باعث ضعف عضلانی می شود.
• تلاش برای باردار شدن، بارداری یا شیردهی – معمولا مصرف مرفین این دوران توصیه نمی شود.

 

4- نحوه، زمان و میزان مصرف مورفین

نحوه مصرف مورفین جهت درمان درد شدید مطابق دستورالعمل پزشک مهم است.

مورفین را بعد از صرف غذا یا میان وعده مصرف کنید تا احتمال بروز حالت تهوع یا استفراغ کاهش یابد.

 

انواع مختلف مورفین

مورفین در فرم های زیر عرضه می شود:

• قرص (با اثربخشی سریع) – این قرص ها حاوی 10، 20 یا 50 میلی گرم مرفین هستند.
• قرص (با اثربخشی آهسته) – این قرص ها حاوی 5، 10، 15، 30، 60، 100 یا 200 میلی گرم مرفین هستند.
• کپسول (با اثربخشی آهسته) – این کپسول ها حاوی 10، 30، 60، 90، 120، 150 یا 200 میلی گرم مرفین هستند.
• گرانول (حل شدنی در آب برای تهیه نوشیدنی) – گرانول در ساشه های حاوی 30، 60، 100 یا 200 میلی گرم مرفین عرضه می شود.
• شربت – این مورد حاوی 10 میلی گرم مرفین در یک قاشق 5 میلی لیتری یا 20 میلی گرم مرفین در 1 میلی لیتر شربت است.
• شیاف – این مورد حاوی 10 میلی گرم مرفین است.
• آمپول – معمولا تزریق آن فقط در بیمارستان انجام می شود.

 

توجه به برخی نکات:

استفاده از شیاف مرفین در صورتی مفید است که قادر به بلع قرص یا شربت نباشید.

شربت، شیاف، آمپول و بعضی قرص ها و کپسول های مورفین اثربخشی سریعی دارند.

آنها برای دردهایی استفاده می شوند که انتظار می رود کوتاه مدت باشند.

در هنگام شروع درمان درد شدید و برای کمک به تعیین دوز مناسب از مورفین با اثربخشی سریع استفاده می شود.

گرانول و بعضی قرص ها و کپسول های مرفین آهسته رهش هستند. این یعنی مورفین طی 12 تا 24 ساعت و به تدریج در بدن ترشح می شود.

اثربخشی این نوع مرفین بیشتر طول کشیده اما ماندگاری بیشتری نیز دارد. این نوع مورفین برای دردهای مزمن استفاده می شود.

گاهی اوقات ممکن است برای کنترل دردهای مزمن و عود ناگهانی درد از مرفین با اثربخشی سریع و مرفین با اثربخشی آهسته به همراه هم استفاده شود.

قرص های این داروی مسکن قوی با اثربخشی سریع با نام تجاری Sevredol شناخته می شوند.

قرص های مورفین با اثربخشی آهسته با نام های تجاری MST Continus یا Morphgesic SR شناخته می شوند.

همچنین کپسول های مورفین با اثربخشی آهسته با نام های تجاری MXL یا Zomorph عرضه می شوند.

این داروی مسکن قوی به صورت پچ پوستی عرضه نمی شود.

گاهی اوقات افراد پچ های پوستی مسکن خود را پچ مورفین می نامند اما این پچ های پوستی حاوی مورفین نیستند و از داروهایی که شباهت زیادی به آن دارند مانند فنتانیل (Fentanyl) یا بوپرنورفین (Buprenorphine) تهیه شده اند.

 

میزان مصرف مورفین

میزان مصرف مورفین برای افراد مختلف، متفاوت است.

میزان مصرف مورفین به شدت درد، نحوه واکنش به مسکن های قبلی و بروز عوارض جانبی وابسته است.

 

چند وقت یک بار مورفین مصرف کنم؟

این امر به نوع مورفین تجویز شده بستگی دارد.

می توان این داروی مسکن قوی را هر ساعت از روز مصرف کرد.

اما سعی کنید هر روز در ساعت مشخصی آن را میل کرده و دوز مصرفی را به صورت مساوی در طول روز تقسیم کنید.

به عنوان مثال، اگر برای دو مرتبه در روز مرفین مصرف می کنید و اولین دوز را ساعت 8 صبح مصرف کرده اید، دوز بعدی را 8 شب مصرف کنید.

• قرص و کپسول با اثربخشی سریع – معمولا 4 تا 6 مرتبه در روز
• گرانول، قرص و کپسول با اثربخشی آهسته – معمولا 1 تا 2 مرتبه در روز
• شربت – معمولا 4 تا 6 مرتبه در روز
• شیاف – معمولا 4 تا 6 مرتبه در روز
• آمپول – معمولا 4 تا 6 مرتبه در روز – گاهی اوقات در پمپی ارائه می شود که خودتان آن را کنترل می کنید.)

مصرف قرص و کپسول مورفینذآهسته رهش به همراه نوشیدن آب ضروری است.

 

مهم

قرص یا کپسول آهسته رهش مورفین را نشکنید، خرد نکنید، نجوید و نمکید. در این صورت سیستم آهسته رهش آن عمل نکرده و ممکن است کل دوز به یکباره وارد بدن شود. این امر می تواند باعث اوردوز و منجر به مرگ شود.

 

آیا دوز مصرفی مورفین بالا و پایین می شود؟

مصرف مورفین برای درمان درد شدید معمولا با دوز پایین شروع می شود و به آرامی تا زمان کنترل درد افزایش می یابد. زمانی که درد شما کنترل شد با پزشک خود در مورد تعویض آن با نوع آهسته رهش صحبت کنید. این امر تعداد دوز مصرفی در طول روز را کاهش می دهد.

برای قطع مصرف این داروی مسکن قوی به ویژه اگر برای مدتی طولانی از آن استفاده کرده باشید، دوز مصرفی به تدریج کاهش می یابد.

 

برای چه مدت مورفین مصرف کنم؟

وابسته به دلیل مصرف مورفین، ممکن است به مصرف کوتاه مدت آن نیاز داشته باشید. به عنوان مثال، در صورت بروز درد بعد از یک عمل یا آسیب دیدگی ممکن است مورفین را فقط برای چند روز یا چند هفته مصرف کنید. اما در صورت ابتلا به بیماری های بلندمدت مانند کمردرد به مصرف بلندمدت آن نیاز خواهید داشت.

 

در صورت فراموشی مصرف دارو چه اتفاقی می افتد؟

این امر به نوع مورفین مصرفی وابسته است.

اگر مصرف یک دوز مورفین را فراموش کردید، بروشور دارو را بررسی کرده یا از پزشک و داروساز در این مورد راهنمایی بخواهید.

هرگز دو دوز همزمان مرفین را جهت جبران دوز فراموش شده مصرف نکنید.

اگر اغلب مصرف داروی خود را فراموش می کنید، از زنگ هشدار دهنده برای یادآوری استفاده کنید. همچنین می توانید از داروساز در مورد روش های دیگر یادآوری زمان مصرف داروها راهنمایی بخواهید.

 

در صورت توقف مصرف دارو چه اتفاق می افتد؟

در صورت مصرف بلند مدت این داروی مسکن قوی، بدن به آن عادت می کند.

معمولا این امر مشکل ساز نبوده اما در صورت قطع ناگهانی مصرف مرفین ممکن است علائم ناخوشایند ترک آن بروز کنند.

در صورت تمایل برای توقف مصرف مورفین ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.

ممکن است برای پیشگیری از بروز علائم ناخوشایند ترک آن به کاهش تدریجی دوز مصرفی خود نیاز داشته باشید.

در صورت توقف مصرف مورفین به صورت ناگهانی علائم ناخوشایند ترک آن عبارتند از:

• احساس آشفتگی
• احساس اضطراب
• لرزش
• تعریق

 

مهم

در صورتی که برای بیش از چند هفته مورفین مصرف کرده اید، بدون مشورت با پزشک مصرف آن را متوقف نکنید.

 

در صورت مصرف میزان زیاد مورفین چه اتفاقی می افتد؟

مصرف میزان بیش از حد مورفین می تواند خطرناک باشد.

در صورت مصرف میزان بیش از حد مورفین به صورت تصادفی ممکن است دچار احساس خواب آلودگی، حالت تهوع یا سرگیجه شوید.

در موارد جدی ممکن است هوشیاری خود را از دست داده و به درمان در بیمارستان نیاز داشته باشید.

میزان مصرف بیش از حد مورفین که منجر به اور دوز می شود در افراد مختلف، متفاوت است.

 

در شرایط زیر برای مشاوره با پزشک تماس بگیرید:

شما یا کودک شما بیش از حد مورفین مصرف کرده اید.

در صورت نیاز به مراجعه به بخش اورژانس بیمارستان خودتان رانندگی نکنید و از فرد دیگری بخواهید تا این کار را برای شما انجام دهد یا آمبولانس درخواست کنید.

بسته دارو یا بروشور آن به همراه میزان باقی ماده از دارو را به همراه خود داشته باشید.

 

نحوه نگهداری از مورفین

در صورت تجویز این داروی مسکن قوی موارد زیر را در خصوص نگهداری آن رعایت کنید:

• آن را به صورت ایمن در منزل نگهداری کنید.
• آن را را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید.
• هرگز داروی خود را به شخص دیگری ندهید.

مورفین استفاده نشده خود را به داروساز برگردانید.

 

5- مصرف مورفین به همراه سایر مسکن ها

مصرف مورفین به همراه پاراستامول، ایبوپروفن یا آسپرین خطری ندارد.

مسکن های حاوی کدئین قابل خرید بدون نسخه (یا با نسخه) را به همراه این داروی مسکن قوی مصرف نکنید. این امر احتمال بروز عوارض جانبی را بیشتر خواهد کرد.

بعضی از مسکن های OTC حاوی کدئین شبیه به مورفین هستند. مسکن های حاوی کدئین قابل خرید از داروخانه شامل کو کودامول (استامینوفن کدئین)، نوروفن پلاس (Nurofen Plus) و سولپادین (Solpadeine) هستند.

 

6- عوارض جانبی

مصرف مورفین مانند سایر داروها می تواند باعث ایجاد عوارض جانبی شود اما بسیاری از افراد دچار این عوارض نشده یا فقط عوارض جانبی جزئی را تجربه می کنند.

هر چه دوز مصرفی مورفین بیشتر باشد احتمال بروز عوارض جانبی بیشتر خواهد شد.

 

عوارض جانبی شایع

عوارض جانبی شایع در بیش از 1 نفر از هر 100 نفر اتفاق می افتند. در صورت آزارد هنده بودن عوارض جانبی زیر یا از بین نرفتن آنها با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید:

• یبوست
• حالت تهوع یا استفراغ
• احساس خواب آلودگی یا خستگی
• سرگیجه و ورتیگو
• گیجی
• سر درد
• خارش یا بثورات پوستی

 

عوارض جانبی جدی

عوارض جانبی جدی در کمتر از 1 نفر از هر 100 نفر رخ می دهند. در شرایط زیر با پزشک خود تماس بگیرید:

• مشکل تنفسی یا تنفس کم سطحی و کم عمق
• سفتی عضلات
• احساس سرگیجه، خستگی و انرژی کم – این موارد می توانند نشانه فشار خون پایین باشند.
• تشنج

در صورت بروز تشنج فورا به بخش اورژانس بیمارستان مراجعه کنید.

 

 

واکنش آلرژیک جدی

در موارد نادر، ممکن است مصرف مورفین باعث یک واکنش آلرژیک جدی مانند آنافیلاکسی (Anaphylaxis) شود.

 

در صورت بروز شرایط زیر با اورژانس تماس گرفته و یا به بخش اورژانس بیمارستان مراجعه کنید:

• ایجاد بثورات پوستی که ممکن است خارشی، قرمز رنگ، متورم، شبیه تاول یا باعث لایه لایه ای شدن پوست شود.
• خس خس کردن سینه
• ایجاد تنگی در قفسه سینه یا گلو
• ایجاد مشکل در تنفس یا صحبت کردن
• ایجاد تورم در دهان، صورت، لب ها، زبان یا گلو

در صورت بروز موارد فوق ممکن است یک واکنش آلرژیک جدی تجربه کرده و نیاز به درمان فوری در بیمارستان داشته باشد.

موارد اشاره شده همه عوارض جانبی مصرف مورفین نیستند. برای دسترسی به فهرست کامل عوارض جانبی این دارو، به بروشور داخل بسته آن مراجعه کنید.

 

7- نحوه کنار آمدن با عوارض جانبی مورفین

در صورت بروز عوارض جانبی می توان اقدامات زیر را انجام داد:

• یبوست – مواد غذایی سرشار از فیبر مانند میوه و سبزیجات تازه و غلات مصرف کنید. هر روز چندین لیوان آب یا مایعات غیرالکلی بنوشید. در صورت امکان ورزش های ملایم داشته باشید. در صورت برطرف نشدن این مشکل با پزشک در مورد دارویی دیگر برای جلوگیری از یبوست ناشی از مصرف مورفین صحبت کنید.

 

• حالت تهوع یا استفراغ – برای تکسین این وضعیت، مورفین را به همراه غذا یا میان وعده مصرف کنید. این عارضه جانبی معمولا پس از چند روز از بین خواهد رفت. در صورت ادامه این مشکل درباره مصرف داروی ضد تهوع با پزشک خود صحبت کنید.

 

• احساس خواب آلودگی، خستگی یا سرگیجه – معمولا این عوارض طی یک یا دو هفته با عادت بدن به مورفین از بین خواهند رفت. در صورت ادامه دار شدن این مشکل با پزشک خود صحبت کنید.

 

• گیجی – در صورت احساس گیجی با پزشک خود صحبت کنید زیرا ممکن است به تغییر دوز مصرفی نیاز داشته باشید.

 

• سر درد – استراحت کرده و مایعات فراوان بنوشید. بهتر است در هنگام مصرف مورفین، الکل زیادی مصرف نکنید زیرا می تواند سردرد را بدتر کند. از داروساز بخواهید تا به شما یک مسکن توصیه کند. این سردردها معمولا پس از یک هفته مصرف مورفین برطرف خواهند شد. در صورتی که این سردردها بیش از یک هفته طول کشیده یا بدتر شدند با پزشک خود صحبت کنید.

 

• خارش یا بثورات پوستی – ممکن است مصرف آنتی هیستامین قابل خرید از داروخانه موثر باشد. برای انتخاب نوع مناسب آن با داروساز مشورت کنید. در صورت از بین نرفتن علائم یا بدتر شدن آنها با پزشک صحبت کنید زیرا ممکن است به مصرف مسکن دیگری نیاز داشته باشید.

بدون مشورت با پزشک یا داروساز از هیچ داروی دیگری برای درمان عوارض جانبی مورفین استفاده نکنید.

 

 

8- بارداری و شیردهی

به طور کلی مصرف مورفین در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی شود.

 

مورفین و بارداری

مصرف مورفین در اوایل دوران بارداری با ایجاد بعضی مشکلات برای کودک متولد نشده مرتبط است. در صورتی که در پایان دوران بارداری از مورفین استفاده کنید خطر بروز علائم ترک یا اعتیاد نوزاد به مورفین وجود دارد.

با این حال درمان درد در دوران بارداری دارای اهمیت است. برای بعضی از زنان بارداری که دچار درد شدید هستند، مصرف مورفین بهترین گزینه است. پزشک در مورد انتخاب بهترین درمان برای شما و کودکتان تصمیم می گیرد.

 

مورفین و شیردهی

معمولا مصرف مورفین در دوران شیردهی توصیه نمی شود. مقادیر کمی از مورفین به شیر مادر منتقل می شود و می تواند باعث مشکلات تنفسی برای نوزاد شود. در این مورد با پزشک خود مشورت کنید زیرا ممکن است مصرف مسکن دیگری برای شما مناسب تر باشد.

 

در صورت وجود موارد زیر پزشک یا داروساز را مطلع کنید:

• بارداری
• تلاش برای بارداری
• شیردهی

 

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد چگونگی تاثیر مورفین بر شما و کودکتان در دوران بارداری، وبسایت بهترین داروها برای مصرف در دوران بارداری (BUMPS) را مطالعه کنید.

 

9- احتیاط در مصرف با داروهای دیگر

مصرف بعضی از داروها به همراه مورفین باعث تداخل شده و احتمال بروز عوارض جانبی را افزایش می دهد.

در صورت مصرف داروهای زیر پزشک خود را مطلع کنید:

• داروهایی برای کمک به خوابیدن
• داروهایی برای افسردگی – بعضی از آنها را نمی توان به همراه مورفین مصرف کرد.
• داروهایی برای فشار خون بالا
• داروهایی برای جلوگیری از تهوع یا استفراغ
• داروهایی برای درمان آلرژی
• داروهایی برای کاهش تنش یا اضطراب
• داروهایی برای مشکلات روانی

 

ترکیب مورفین با داروهای گیاهی و مکمل ها

نمی توان گفت که مصرف داروهای مکمل به همراه مورفین خطری ندارد. این موارد با روش های مشابه داروهای تجویزی آزمایش نمی شوند. همچنین به طور کلی این داروها از نظر تاثیرگذاری بر سایر داروها آزمایش نمی شوند.

 

مهم

در صورت مصرف داروی دیگری از جمله داروهای گیاهی، ویتامین ها یا مکمل ها، داروساز یا پزشک خود را مطلع کنید.

 

این مقاله جهت افزایش اطلاعات و آگاهی افراد است. تمامی داروها نیازمند تشخیص و تجویز پزشک می باشند.

تهیه ی تمام داروها صرفا با مراجعه حضوری به داروخانه ها امکان پذیر می باشد.

برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با شماره 1490 تماس بگیرید.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.