رانیتیدین و رفلاکس معده : مصرف و عوارض
رانیتیدین برای سوزش و رفلاکس معده کاربرد دارد، مصرف و عوارض در نوزادان – بزرگسالان – بارداری و شیردهی بخوانید. آیا رانیتیدین سرطان زا است؟
سرفصل های مورد نظر خود را سریعتر بیابید:
3- چه افرادی می توانند / نمی توانند رانیتیدین مصرف کنند؟↓
7- مصرف رانیتیدین در بارداری و شیردهی ↓
8- احتیاط در مصرف با داروهای دیگر↓
1- درباره دارو
مهم
در حال حاضر رانیتیدین در برخی کشورها همانند انگلستان موجود نیست. محققان در حال تحقیقات درباره این سوال که آیا رانیتیدین سرطان زا است بوده و این دارو تحت بررسی برای احتمال سرطان زا بودن بعضی از مواد تشکیل دهنده قرار دارد. تولید این دارو آن کشورها تا زمان تائید بی خطر بودن آن متوقف شده است. در صورت بروز سوء هاضمه، سوزش معده و رفلاکس اسید معده با پزشک خود صحبت کنید. در صورت نیاز می توانید از داروهای تجویزی مشابه استفاده کنید.
در صورت بروز هرگونه نگرانی با یک داروساز یا پزشک مشورت کنید.
به روز شده: 22 اکتبر 2020
رانیتیدین (Ranitidine) میزان اسید تولیدی معده را کاهش می دهد.
از رانیتیدین برای سوء هاضمه، سوزش معده (سوزش سر دل) و رفلاکس اسید معده استفاده می شود.
همچنین از رانیتیدین برای بیماری ریفلاکس گاستروازوفاگال (GORD) یا ادامه یافتن رفلاکس اسید معده استفاده می کنند.
برای پیشگیری و درمان زخم معده نیز رانیتیدین مصرف می کنند.
گاهی اوقات از این دارو برای یک بیماری نادر ناشی از ایجاد تومور در لوزالمعده یا روده به نام سندروم زولینگر الیسون استفاده می کنند.
رانیتیدین به صورت قرص، قرص حل شدنی در آب یا شربت عرضه می شود.
تهیه انواع رانیتیدین با نسخه پزشک ممکن است. همچنین می تواند نوع ضعیف آن (قرص های 75 میلی گرمی) را از داروخانه تهیه کرد.
2- حقایق کلیدی
- مصرف رانیتیدین برای سوزش و رفلاکس معده و .. برای یک یا دو مرتبه در روز معمول است.
- بعضی از افراد فقط در صورت بروز علائم و برای مدت کوتاهی به مصرف رانیتیدین نیاز دارند. برخی دیگر از آن به مدت طولانی تری استفاده می کنند.
- می توانید رانیتیدین را به همراه غذا یا بدون آن میل کنید.
- بروز عوارض جانبی با مصرف رانیتیدین معمول نیست. با این حال ممکن است بعضی از افراد دچار درد معده، یبوست یا حالت تهوع شوند. با ادامه مصرف رانیتیدین این حالت بهتر خواهد شد.
- معمولا مصرف رانیتیدین در دوران بارداری یا شیردهی خطری ندارد.
- برخی منابع مصرف رانیتیدین را با احتمال سرطان زا بودن برخی مواد تشکیل دهنده آن مرتبط می دانند و مصرف آن در برخی کشورها ممنوع است.
- این دارو با نام های تجاری Zantac، Zantac 75 و Zantac 75 Relief عرضه می شود.
همچنین بخوانید:
دلایل بروز حالت تهوع مدام و روش درمان آن (کلیک)
3- چه افرادی می توانند / نمی توانند رانیتیدین مصرف کنند؟
بزرگسالان می توانند از رانیتیدین برای رفلاکس معده و .. استفاده کنند. همچنین این دارو برای افراد زیر 16 سال با نسخه پزشک استفاده می شود.
مصرف رانیتیدین در بارداری و شیردهی بی خطر است.
مصرف رانیتیدین در درمان سوء هاضمه و رفلاکس معده برای بعضی از افراد مناسب نیست.
برای اطمینان از ایمن بودن مصرف آن در صورت وجود شرایط زیر پزشک خود را مطلع کنید:
- سابقه حساسیت دارویی نسبت به این دارو یا داروهای دیگر
- مشکل کلیوی
- عدم تحمل یا عدم توانایی جذب بعضی از قندها مانند فروکتوز
- توصیه به رعایت رژیم کم کلسیم یا کم نمک
- عدم توانایی مصرف الکل – شربت رانیتیدین حاوی مقدار کمی الکل است.
- ابتلا به فنیل کتونوری به عنوان یک بیماری نادر و ارثی
در صورت نیاز به انجام آندوسکوپی برای یافتن علت بروز علائم، حداقل 2 هفته قبل از عمل مصرف رانیتیدین را متوقف کنید. دلیل این امر این است که مصرف رانیتیدین می تواند بعضی از مشکلات قابل مشاهده با آندوسکوپی را پنهان کند.
4- نحوه و زمان مصرف رانیتیدین
مصرف این دارو برای دو مرتبه در روز (صبح و عصر) معمول است. بعضی از افراد فقط یک مرتبه در روز و در هنگام خواب آن را مصرف می کنند.
نوزادان و افراد مبتلا به سندروم زولینگر الیسون معمولا سه مرتبه در روز آن را مصرف می کنند.
افرادی که دچار التهاب شدید مری (ازوفاژیت) هستند ممکن است به مصرف 4 مرتبه در روز نیاز داشته باشند.
نحوه مصرف رانیتیدین
می توان آن را به همراه غذا یا بدون آن مصرف کرد. با این حال در صورتی که با مصرف آن دچار علائمی می شوید، 30 تا 60 دقیقه قبل از نوشیدن، میان وعده یا وعده غذایی آن را مصرف کنید.
قرص – قرص رانیتیدین را به همراه یک لیوان آب، شیر یا آب میوه به صورت کامل میل کنید.
قرص حل شدنی – این قرص را در نصف لیوان آب حل کنید. از شیر، آب گازدار یا سایر نوشیدنی های گازدار برای این کار استفاده نکنید. صبر کنید تا قرص به صورت کامل حل شود و فورا آن را بنوشید.
شربت – این دارو به همراه یک سرنگ یا قاشق برای اندازه گیری عرضه می شود. در صورت نداشتن، یکی درخواست کنید. از قاشق چایخوری برای اندازه گیری دارو استفاده نکنید زیرا میزان درستی ارائه نمی دهد.
مصرف شربت رانیتیدین برای نورادان، کودکان و افرادی که با مصرف قرص مشکل دارند، مناسب است.
چه میزان رانیتیدین مصرف کنم؟
هر قرص حاوی 75، 150 یا 300 میلی گرم رانیتیدین است. می توان قرص های 75 میلی گرمی رانیتیدین را از داروخانه تهیه کرد. قرص های حل شدنی و قرص های 150 و 300 میلی گرمی فقط با نسخه پزشک در دسترس هستند.
دوز معمول برای درمان موارد زیر عبارت است از:
- سوء هاضمه یا سوزش معده: 75 تا 300 میلی گرم در روز
- زخم معده یا التهاب مری: 300 تا 600 میلی گرم در روز
- سندروم زولینگر الیسون: 450 میلی گرم تا 6 گرم در روز
شربت رانیتیدین دارای 2 قدرت مختلف است. دوز مصرفی روزانه آن توسط پزشک تجویز می شود. به توصیه پزشک خود در مورد زمان و نحوه مصرف آن توجه کنید.
در صورت تجویز رانیتیدین برای نوزادان و کودکان، پزشک از وزن یا سن آنها برای تعیین دوز مصرفی مناسب استفاده می کند.
آیا دوز مصرفی رانیتیدین بالا و پایین می شود؟
گاهی اوقات در صورتی که دوز مصرفی به اندازه کافی اثربخش نباشند، پزشک آن را افزایش می دهد.
بسته به دلیل مصرف رانیتیدین ممکن است آن را با دوز بالاتری (معمولا حداقل برای یک ماه) مصرف کنید. پس از آن پزشک میزان دوز مصرفی را کاهش می دهد.
برای چه مدت رانیتیدین مصرف کنم؟
در صورت تهیه رانیتیدین 75 میلی گرمی از داروخانه قبل از شروع استفاده از بسته دوم با داروساز یا پزشک مشورت کنید. در صورت موثر نبودن مصرف رانیتیدین ممکن است به آزمایشاتی برای یافتن علت ایجاد علائم نیاز داشته باشید.
در صورت تجویز رانیتیدین از طرف پزشک، وابسته به مشکل سلامتی سوء هاضمه، رفلاکس معده و .. ممکن است فقط به مصرف آن به مدت چند هفته یا چند ماه نیاز داشته باشید. گاهی اوقات ممکن است به مصرف آن برای مدت طولانی تری نیاز داشته باشید.
ممکن است پزشک مصرف رانیتیدین را فقط در صورت بروز علائم توصیه کند. این یعنی مجبور نیستید که هر روز چند مرتبه از آن استفاده کنید. همچنین می توانید پس از بهبودی (اغلب بعد از چند روز یا چند هفته) مصرف آن را متوقف کنید.
مصرف رانیتیدین به این روش برای همه مناسب نیست. در مورد بهترین روش مصرف آن با پزشک مشورت کنید.
در صورت فراموشی مصرف دارو چه اتفاقی می افتد؟
این امر وابسته به مصرف روزانه است:
- در صورت مصرف یک مرتبه در روز، به محض یادآوری آن را مصرف کنید، مگر اینکه تا زمان مصرف دوز بعدی 12 ساعت مانده باشد. در این صورت از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید.
- در صورت مصرف دو مرتبه در روز، به محض یادآوری آن را مصرف کنید، مگر اینکه زمان مصرف دوز بعدی نزدیک باشد. در این صورت از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید.
- در صورت مصرف 3 یا 4 مرتبه در روز، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کرده و دوز بعدی را در زمان مشخص خود مصرف کنید.
برای جبران دوز فراموش شده، دوز اضافی مصرف نکنید.
اگر اغلب مصرف داروی خود را فراموش می کنید، از زنگ هشدار دهنده برای یادآوری استفاده کنید. همچنین می توانید از داروساز در مورد روش های دیگر یادآوری زمان مصرف داروها راهنمایی بخواهید.
اگر زیاد رانیتیدین مصرف کنم چه می شود؟
به طور کلی رانیتیدین بسیار ایمن است. بعید است مصرف بیش از حد آن آسیبی به شما یا فرزندتان برساند.
در صورت مصرف اشتباهی بیش از یک دوز ممکن است دچار بعضی از عوارض جانبی ناشی از مصرف رانیتیدین مانند حالت تهوع شوید. در صورت نگرانی یا ناراحتی از عوارض جانبی با پزشک خود تماس بگیرید.
5- عوارض جانبی
بیشتر افراد با مصرف رانیتیدین دچار هیچ عوارض جانبی نخواهند شد. در صورت بروز عوارض جانبی نیز این موارد خفیف بوده و با قطع مصرف رانیتیدین از بین می روند.
عوارض جانبی ناشی از مصرف رانیتیدین که در پایین ذکر شده است، معمول نیستند. آنها در بیش از 1 نفر از هر 1000 نفر اتفاق می افتند. در صورت آزاردهنده بودن عوارض زیر یا از بین نرفتن آنها با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید:
- معده درد
- یبوست
- حالت تهوع
عوارض جانبی جدی
بروز عوارض جانبی جدی نادر بوده و در کمتر از 1 نفر از هر 10 هزار نفر رخ می دهد. در شرایط زیر فورا با پزشک تماس بگیرید:
- معده درد که در حال بدتر شدن باشد. – این مورد می تواند نشانه التهاب کبد یا پانکراس باشد.
- کمر درد، تب، درد در هنگام دفع ادرار یا وجود خون در ادرار – این موارد می توانند نشانه مشکلات کلیوی باشند.
- بثورات پوستی، تورم مفاصل یا مشکلات کلیوی – این موارد می توانند نشانه تورم رگ های خونی کوچک (واسکولیت) باشند.
- ضربان قلب آهسته یا نامنظم
واکنش آلرژیک جدی
در موارد نادر، ممکن است مصرف رانیتیدین باعث یک واکنش آلرژیک جدی مانند آنافیلاکسی (Anaphylaxis) شود.
در صورت بروز شرایط زیر با اورژانس تماس گرفته و یا به بخش اورژانس بیمارستان مراجعه کنید:
- ایجاد بثورات پوستی که ممکن است خارشی، قرمز رنگ، متورم، شبیه تاول یا باعث لایه لایه ای شدن پوست شود.
- خس خس کردن سینه
- ایجاد تنگی در قفسه سینه یا گلو
- ایجاد مشکل در تنفس یا صحبت کردن
- ایجاد تورم در دهان، صورت، لب ها، زبان یا گلو
در صورت بروز موارد فوق ممکن است یک واکنش آلرژیک جدی تجربه کرده و نیاز به درمان فوری در بیمارستان داشته باشد.
موارد اشاره شده همه عوارض جانبی مصرف رانیتیدین نیستند. برای دسترسی به فهرست کامل عوارض جانبی این دارو، به بروشور داخل بسته آن مراجعه کنید.
آیا رانیتیدین سرطان زا است؟
FDA اعلام کرده است که داروهای بدون نسخه این دارو از بازار جمع آوری شود. علت آن تحقیقات درباره مواد آلاینده ای به نام NMDA است که در داروهای رانیتیدین (در نام تجاری Zantac) یافت شده و عامل احتمالی سرطان زا بودن آن برای انسان است.
مقادیر کم این ترکیب در رژیم غذایی (مانند غذا و آب) بلعیده می شوند. اما بر اساس اعلام FDA احتمال سرطان زا بودن این سطح پایین بعید است. FDA تست های آزمایشگاهی کاملی انجام داد و سطح MMDA را در داروهای رانیتیدین جهت پاسخ به این سوال که آیا رانیتیدین سرطان زا است، پایین یافت. در آن زمان، آژانس شواهد علمی کافی برای توصیه در مورد ادامه یا توقف مصرف داروهای رانیتیدین توسط افراد و احتمال اینکه این دارو سرطان زا است را نداشت و تحقیقات خود را ادامه داد. در سپتامبر 2019 به مردم در مورد خطرات احتمالی سرطان زا بودن داروهای رانیتیدن هشدار داد و درمان های جایگزین OTC و نسخه ای را در نظر گرفت.
6- نحوه کنار آمدن با عوارض جانبی
در صورت بروز عوارض جانبی ناشی از مصرف رانیتیدین برای سوء هاضمه، سوزش و رفلاکس معده و .. می توان اقدامات زیر را انجام داد:
- معده درد – استراحت کرده و آرام باشید. آهسته خوردن و آشامیدن و مصرف وعده های غذایی کم و مکرر کمک کننده خواهد بود. قرار دادن پد حرارتی یا بطری آبگرم پوشانده شده بر روی معده نیز موثر است. در صورت بروز درد شدید با داروساز یا پزشک مشورت کنید.
- یبوست – مقدار بیشتری از مواد غذایی سرشار از فیبر مانند میوه و سبزیجات تازه و غلات مصرف کرده و آب فراوان بنوشید. با اقداماتی مانند پیاده روی روزانه یا دویدن، ورزش کنید. در صورت موثر نبودن این روش ها با پزشک یا داروساز صحبت کنید.
- حالت تهوع – ممکن است خودداری از مصرف غذای سنگین یا تند و پرادویه در هنگام مصرف رانیتیدین کمک کننده باشد.
7- بارداری و شیردهی
معمولا مصرف رانیتیدین در دوران بارداری یا شیردهی خطری ندارد.
در صورت باردار بودن بهتر است تا سوء هاضمه را بدون مصرف دارو، درمان کنید.
ابتدا پزشک یا ماما به شما توصیه می کند تا علائم خود را با مصرف وعده های غذایی کوچکتر و خودداری از مصرف غذاهای چرب و تند یا پرادویه، کاهش دهید. همچنین ممکن است توصیه کنند تا سر تخت خود را به میزان 10 تا 20 سانتی متر بالا آورده تا سر و سینه از سطح کمر بالاتر قرار بگیرند. این امر به شما کمک می کند تا اسید معده به سمت گلو حرکت نکند.
در صورتی که این تغییرات سبک زندگی موثر نبودند، ممکن است مصرف رانیتیدین به شما توصیه شود.
مصرف رانیتیدین در شیردهی
مصرف رانیتیدین در هنگام شیردهی خطری ندارد. این دارو به شیر مادر منتقل می شود اما مقادیر کم آن برای کودک ضرری ندارد.
با این حال در صورت نارس بودن کودک یا وجود مشکلات سلامتی، در خصوص مصرف رانیتیدین در دوران شیردهی ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.
مهم
به منظور ایمنی، در صورت تلاش برای باردار شدن، بارداری یا شیردهی، داروساز یا پزشک خود را مطلع کنید.
8- احتیاط در مصرف داروهای دیگر
مصرف بعضی از داروها با رانیتیدین تداخل داشته و احتمال بروز عوارض جانبی را بیشتر می کند.
قبل از شروع مصرف رانیتیدین، در صورت مصرف داروهای زیر پزشک خود را مطلع کنید:
- داروهای ضد قارچ مانند ایتراکونازول (Itraconazole)، کتوکونازول (Ketoconazole) یا پوساکونازول (Posaconazole)
- داروهای درمان سرطان
- داروهای HIV
- موارد فوق همه داروهایی نیستند که به خوبی با رانیتیدین ترکیب نمی شوند. برای مطالعه لیست کامل به بروشور دارو مراجعه کنید.
ترکیب رانیتیدین با داروهای گیاهی و مکمل ها
تحقیقات کافی در مورد خطرناک بودن مصرف داروهای گیاهی و مکمل ها به همراه رانیتیدین انجام نشده است.
مهم
در صورت مصرف داروی دیگری از جمله داروهای گیاهی، ویتامین ها یا مکمل ها، داروساز یا پزشک خود را مطلع کنید.
این مقاله جهت افزایش اطلاعات و آگاهی افراد است. تمامی داروها نیازمند تشخیص و تجویز پزشک می باشند. برخی فرم های دارویی در ایران موجود نیستند.
تهیه ی تمام داروها صرفا با مراجعه حضوری به داروخانه ها امکان پذیر می باشد.
برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با شماره 1490 تماس بگیرید.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.