راه های انتقال ویروس HIV و بیماری ایدز
انتقال ویروس HIV و بیماری ایدز از راه های خاصی بین افراد صورت می گیرد؛ راه های عدم انتقال – عوامل خطر و روش پیشگیری از آن را بخوانید.
HIV ویروسی است که از راه های خاصی بین افراد منتقل می شود. افسانه های زیادی در مورد راهای انتقال HIV و بیماری ایدز وجود دارد و دانستن حقایق آن مهم است.
درک نحوه و راه های انتقال (و عدم انتقال) HIV و بیماری ایدز به پیشگیری از انتقال و کاهش تبعیض و ایجاد ننگ مرتبط با HIV کمک می کند.
تعداد موارد جدید تشخیص داده شده ابتلا به HIV و تاثیر ویروس در آمریکا به لطف اقدامات پیشگیرانه و درمان های موثر در حال کاهش است.
برای نمونه، درمان ضد رتروویروسی (Antiretroviral) میزان ویروس در بدن را به سطوح غیرقابل شناسایی کاهش می دهد.
زمانی که این اتفاق رخ می دهد، ویروس توانایی آسیب رساندن به بدن و انتقال را نخواهد داشت.
در این مقاله به بررسی عوامل خطر، راه های انتقال HIV و بیماری ایدز، روش های عدم انتقال و نحوه پیشگیری از آن می پردازیم.
همچنین بخوانید:
همه چیز درباره ویروس HIV و بیماری ایدز (کلیک)
راه های انتقال HIV و بیماری ایدز
در بیشتر موارد افراد از طریق رابطه جنسی مقعدی یا واژینال و یا اشتراک تجیزات تزریق مانند سوزن یا سرنگ به HIV و بیماری ایدز مبتلا می شوند.
HIV فقط از طریق بعضی از مایعات بدن قابل انتقال است:
- خون
- منی
- پیشاب
- مایعات مقعدی
- مایعات واژن
- شیر مادر
خون بیش از سایر مایعات بدن می تواند ویروس را حمل کند.
بنابراین بیشترین خطر انتقال HIV و بیماری ایدز با قرارگیری در معرض خون حاوی ویروس رخ می دهد.
ویروس HIV از طریق تماس با مایعات حاوی ویروس منتقل نمی شود.
به منظور انتقال نیاز است که مایعات به بافت آسیب دیده، جریان خون یا غشای مخاطی (مانند آنهایی که در دستگاه تناسلی هستند.)، راست روده یا دهان تماس پیدا کنند.
در صورتی که خون حاوی HIV با جریان خون شخص دیگری تماس مستقیم داشته باشد (مانند تزریق با سوزن مشترک)، این ویروس منتقل می شود.
ویروس HIV می تواند در دوران بارداری، زایمان یا شیردهی به نوزاد منتقل شود.
با این حال به دلیل اقدامات پیشگیرانه و درمان های مدرن این موارد کمتر دیده می شوند.
راه های عدم انتقال ویروس HIV و بیماری ایدز
طبق اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، HIV و بیماری ایدز از راه های زیر انتقال نمی یابد:
- گزش حشرات از جمله پشه ها و کنه ها
- هوا
- تماس با بزاق، اشک یا عرق
- دست دادن، بغل کردن با بوسیدن با دهان بسته
- استفاده از توالت و ظروف مشترک
- مصرف غذاهای تهیه شده توسط فرد مبتلا به HIV
- فعالیت های جنسی که شامل تبادل مایعات نیستند، مانند لمس کردن
ویروس HIV برای مدت زیادی در خارج از بدن زنده نمی ماند.
بنابراین این ویروس از طریق سطوح منتقل نمی شود.
خطرات ناشی از ابتلا به ویروس از طریق سایر روش های قرارگیری در معرض آن مانند گاز گرفتن، خاراندن و ریختن مایعات بدن بسیار کم بوده یا وجود ندارند.
همچنین احتمال کمی (یا عدم امکان) برای انتقال HIV و بیماری ایدز از راه های زیر وجود دارد:
- رابطه جنسی دهانی: با این وجود، داشتن زخم های دهانی، زخم دستگاه تناسلی یا خونریزی لثه خطر انتقال را افزایش می دهد.
- تبادلات محل کار: با این حال زخم شدن پوست با یک سوزن یا وسیله تیز حامل ویروس می تواند منجر به انتقال آن شود.
- انتقال خون یا اعضا اهدایی: روش های غربالگری فعلی در آمریکا کافی و ایمن بوده و انتقال از این طریق بعید به نظر می رسد.
- بوسیدن عمیق با دهان باز: انتقال از این طریق بسیار نادر است اما اگر هر دو نفر زخم های دهان یا خونریزی لثه داشته باشند، احتمال انتقال وجود دارد.
- خالکوبی یا پیرسینگ: هیچ گزارشی در مورد انتقال ویروس از طریق خالکوبی یا پیرسینگ در آمریکا وجود ندارد. اگرچه در صورتی که تجهیزات یا جوهر با خون شخص دیگری تماس داشته باشند، امکان انتقال وجود دارد.
همچنین بخوانید:
پیرسینگ بینی : نحوه تمیز کردن و عوارض (کلیک)
عوامل خطر ویروس HIV و بیماری ایدز
همه افراد می توانند به HIV مبتلا شوند اما عوامل خطر مختلفی، احتمال ابتلا به بیماری ایدز را افزایش می دهند. این موارد عبارتند از:
- استفاده از تجهیزات مشترک برای تزریق مواد مخدر
- خالکوبی با سوزن یا جوهر مشترک
- رابطه جنسی مقعدی یا واژینال بدون کاندوم
- ابتلا به عفونت مقاربتی
- قرارگیری مکرر در معرض مایعات حاوی ویروس مانند موارد آزمایشگاهی، پزشکی یا اورژانس
- استفاده از مواد مخدر و الکل که تصمیم گیری را مختل می کند.
- قرارگیری در معرض ویروس در هنگام زایمان، بارداری یا شیردهی
بعضی از جمعیت ها در آمریکا مانند افراد سیاه پوست، لاتین ها و مردانی که با مردان دیگر رابطه جنسی دارند، بیشتر تحت تاثیر HIV قرار می گیرند.
طبق اعلام CDC، مردانی که با مردان دیگر رابطه جنسی دارند و از کاندوم استفاده نمی کنند حدود 69% از کل موارد تشخیص داده شده HIV در آمریکا را به خود اختصاص می دهند.
این امر به دلیل خطر ایجاد آسیب بافتی است.
همچنین سیاه پوستان و افراد لاتین بیشتر تحت تاثیر نابرابری های سیستمی در مراقبت های بهداشتی و توزیع نا برابر منابع هستند.
در سال 2018، سیاه پوستان 42%، اسپانیش ها و لاتین تبارها 27% و سفید پوستان 25% از موارد ابتلا به HIV در آمریکا را تشکیل داده بودند.
شیوع HIV و بیماری ایدز در مناطق مختلف آمریکا متفاوت است.
در جنوب بیشترین آمار افراد مبتلا به HIV و در شمال شرقی بیشترین نرخ HIV وجود دارد. نرخ (Rate) تعداد موارد در هر 100000 نفر است.
در مورد شیردهی
طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی (WHO)، در صورتی که فرد مبتلا به HIV درمانی دریافت نکند، 15 تا 40% احتمال انتقال HIV را به نوزاد خود در هنگام بارداری، زایمان و شیردهی خواهد داشت. این امر به دلیل تماس با مایعات بدن است.
درمان ضد رتروویروسی احتمال این انتقال را به زیر 5% کاهش می دهد. طبق توصیه WHO، مبتلایان به ویروس HIV شیردهی را با استفاده از درمان ضد رتروویروسی انجام می دهند.
همچنین بخوانید:
آیا درمانی برای ایدز وجود دارد؟ (کلیک)
عوامل اجتماعی
بعضی از عوامل اجتماعی که خطر ابتلا به عفونت HIV و بیماری ایدز در افراد را تحت تاثیر قرار می دهند، عبارتند از:
- دسترسی به آموزش در مورد انتقال HIV و بیماری ایدز و پیشگیری از آن
- دسترسی به خدمات درمانی ارزان
- تبعیض و انگ زدن در مراقبت های بهداشتی و جامعه
- کاهش قدرت مذاکره به دلیل جنسیت، وضعیت مالی یا سایر اوضاع
- افزایش آگاهی و دسترسی به درمان ضد رتروویروسی، داروهای پیشگیرانه و خدمات حمایتی موثر برای کاهش تاثیرگذاری HIV
راه های پیشگیری و کاهش خطر ابتلا به ویروس HIV و بیماری ایدز
اکنون طیف وسیعی از استراتژی های موثر، خطر ابتلا به HIV و بیماری ایدز را کاهش می دهند. این موارد عبارتند از:
- استفاده از PrEP به عنوان یک داروی پیشگیرانه
- عدم به اشتراک گذاری سوزن با دیگران
- استفاده از کاندوم در حین رابطه جنسی
- آزمایش مکرر HIV برای افرادی که چندین شریک جنسی دارند.
- استفاده از دستکش و سایر تجهیزات استریل در محیط پزشکی
- مصرف پیشگیری اضطراری پس از مواجهه (PEP) پس از قرارگیری در معرض ویروس
زمانی که افراد به صورت روزانه از PrEP استفاده می کنند، خطر ابتلا به HIV از طریق رابطه جنسی تا 99% و از طریق سوزن مشترک تا 74% کاهش می یابد.
گروه ویژه خدمات پیشگیری آمریکا، در سال 2019 دستورالعمل های خود را به روز کرد.
اکنون آنها توصیه می کنند که فقط افرادی که اخیرا نتایج منفی غربالگری HIV دریافت کرده اند، نامزد استفاده از PrEP شوند. افرادی که در معرض ابتلا به ویروس هستند باید روزانه یک مرتبه PrEP مصرف کنند.
افراد باردار (یا در حال تلاش برای باردار شدن) که مبتلا به HIV هستند باید روش های کاهش خطر انتقال (از جمله انتخاب شیردهی) را با پزشک خود در میان بگذارند.
با توجه به پیشرفت های پیشگیری و درمان، از اواسط دهه 1980 تعداد تشخیص های جدید HIV در آمریکا بیش از دو سوم کاهش یافته است.
غیرقابل شناسایی = غیر قابل انتقال
استفاده مداوم از درمان های ضد رتروویروسی خطر انتقال را تقریبا به صفر می رساند.
همچنین فعالیت HIV را در بدن کندتر کرده یا متوقف می کند.
زمانی که افراد مبتلا به HIV دارای زیر 200 نسخه ویروس در هر میلی لیتر خون باشند، پزشکان آن را غیر قابل شناسایی می دانند.
در این مرحله ویروس به دیگران منتقل نمی شود.
رعایت برنامه درمانی و شرکت منظم در جلسات معاینه برای اطمینان از غیرقابل شناسایی ماندن ویروس مهم است.
چه افرادی باید آزمایش HIV دهند؟
بسیاری از مبتلایان به HIV هیچ علامتی ندارند. افراد فقط با انجام آزمایش می توانند از وجود HIV مطلع شوند.
طبق توصیه CDC، همه افراد 13 تا 64 ساله باید حداقل یک آزمایش HIV انجام دهند.
آزمایش، تشخیص و درمان زود هنگام موثرترین روش برای جلوگیری از پیشرفت و انتقال ویروس است.
آزمایش مکرر یک روش ارزان و موثر برای پیشگیری از شیوع HIV و بیماری ایدز است. به ویژه در زمان های زیر انجام آزمایش HIV مهم است:
- قصد باردار شدن
- پس از باردار شدن
- قبل از رابطه جنسی با شریک جدید
افرادی که در معرض خطر ابتلا به ویروس هستند باید هر 3 تا 6 ماه یک مرتبه آزمایش دهند.
این افراد شامل کارگران جنسی، کارکنان اورژانس و سایر افرادی که به طور منظم با مایعات بدن تماس دارند و افرادی که از سوزن های مشترک استفاده می کنند، هستند.
میزان خطر ابتلا من چقدر است؟
CDC ابزاری آنلاین و با شواهد به روز برای تخمین خطر ابتلا ارائه داده است. استفاده از این ابزار به افراد کمک می کند تا در اثر انجام فعالیت های مختلف، خطر ابتلا به HIV را تشخیص دهند.
خلاصه
HIV فقط در شرایط خاص از طریق تماس با خون، مایعات مقعدی، مایعات واژن، شیر مادر، مایع منی یا پیشاب منتقل می شود.
روش های زیادی برای کاهش خطر ابتلا به HIV و بیماری ایدز از جمله استفاده از کاندوم در هنگام رابطه جنسی، مصرف PrEP و خودداری از استفاده سوزن های مشترک وجود دارد.
HIV در آمریکا تاثیر نامتناسبی روی بعضی از گروه های خاص از جمله مردانی که با مردان دیگر رابطه جنسی دارند، سیاه پوستان و لاتین ها، دارد.
با درمان مدرن ضد رتروویروس افراد کمتری به HIV مبتلا می شوند.
افرادی که به این روش درمانی دسترسی دارند می توانند زندگی طولانی تر و سالم تری داشته باشند و خطر انتقال توسط آنها به میزان قابل توجهی کاهش یافته و اغلب به صفر می رسد.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.