کمبود ویتامین K : علائم و درمان

ویتامین K در لخته شدن خون – سلامت استخوان و موارد دیگر مهم است، عملکرد – علائم – تشخیص و درمان کمبود آن را در نوزادان و بزرگسالان بخوانید.

 

مقدمه

ویتامین K برای لخته شدن خون، سلامت استخوان و موارد دیگر مهم است. علامت اصلی کمبود ویتامین کا خونریزی بیش از حد ناشی از عدم توانایی در لخته شدن خون است.

طبق گزارش اداره مکمل های غذایی (ODS)، کمبود ویتامین کا نادر است. بیشتر افراد از رژیم غذایی خود به اندازه کافی ویتامین کا دریافت می کنند. با این حال نوزادان می توانند به کمبود ویتامین K مبتلا شوند.

در صورتی که افراد از داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین (Warfarin) استفاده کنند، به مصرف روزانه ویتامین کا نیاز خواهند داشت.

در این مقاله به بررسی عملکرد ویتامین کا در بدن و همچنین علائم و روش های درمان کمبود ویتامین K می پردازیم.

 

همچنین بخوانید:

داروهای رقیق کننده خون (کلیک)

 

ویتامین K چیست؟

ویتامین کا به دو شکل وجود دارد:

• ویتامین K1 یا فیلوکینون که در سبزیجات برگ دار سبز مانند اسفناج و کلم کیل وجود دارد.
• ویتامین K2 یا مناکینون که در مواد غذایی حیوانی از جمله کره و زرده تخم مرغ و مواد غذایی تخمیری مانند کفیر وجود دارد. همچنین روده مقداری از این ویتامین را ایجاد می کند.

 

ویتامین های K1 و K2 پروتئین هایی تولید می کنند که به لخته شدن خون کمک خواهند کرد. لخته شدن یا انعقاد خون از خونریزی بیش از حد داخلی و خارجی جلوگیری می کند.

در صورتی که افراد کمبود ویتامین کا داشته باشند، قادر به تولید میزان کافی از این پروتئین ها نبوده و خطر خونریزی بیش از حد در آنها افزایش می یابد.

بیشتر بزرگسالان از طریق مواد غذایی که مصرف می کنند و آنچه بدن به طور طبیعی تولید می کند به میزان کافی ویتامین کا به دست می آورند.

بعضی از داروها و مشکلات پزشکی می توانند تولید ویتامین کا را کاهش داده و مانع جذب آن شوند. در این وضعیت بزرگسالان دچار کمبود ویتامین K می شوند.

کمبود ویتامین K در نوزادان بیشتر رخ می دهد. در صورت بروز به آن خونریزی ناشی از کمبود ویتامین کا یا VKDB گفته می شود.

 

همچنین بخوانید:

علت لخته شدن خون در بدن (کلیک)

 

علل و عوامل خطر

شرایط زیر سبب کمبود ویتامین K و علائم مرتبط با آن در بزرگسالان می شود:

• مصرف داروهای رقیق کننده یا ضد انعقاد خون که از لخته شدن خون جلوگیری می کنند و مانع فعالیت ویتامین کا می شوند.
• مصرف آنتی بیوتیک هایی که در تولید و جذب ویتامین کا اختلال ایجاد کنند.
• عدم دریافت ویتامین کا از رژیم غذایی
• مصرف دوزهای بسیار بالای ویتامین A یا E

 

بعضی از مشکلات سلامتی باعث کمبود ویتامین K در بزرگسالان می شوند مانند مشکلاتی که طی آنها بدن توانایی جذب چربی کمتری دارد. این وضعیت به عنوان سوء جذب چربی شناخته می شود.

 

بیماری های مرتبط با سوء جذب چربی عبارتند از:

• بیماری سلیاک
• فیبروز سیستیک
• یک اختلال روده یا صفراوی (مربوط به کبد، کیسه صفرا یا مجاری صفراوی)
• از بین بردن بخشی از روده (به عنوان نمونه، طی جراحی چاقی)

 

دلایلی که طی آنها نوزاد بیشتر در معرض کمبود ویتامین K قرار می گیرد:

• کمبود ویتامین K شیر مادر
• به درستی منتقل نشدن ویتامین کا از طریق جفت به جنین
• عدم توانایی کبد نوزاد به استفاده موثر از ویتامین کا
• روده یک نوزاد طی چند روز اول نمی تواند ویتامین K2 تولید کند.

 

نیاز روزانه و منابع ویتامین K

طبق توصیه ODS، بزرگسالان به مقادیر مصرف روزانه زیر از ویتامین کا نیاز دارند:

• 120 میکروگرم برای مردان
• 90 میکروگرم برای زنان

 

مواد غذایی که سرشار از ویتامین کا هستند، عبارتند از:

• سبزیجات برگ دار سبز مانند اسفناج، کلم کیل، کاهو و بروکلی
• روغن های گیاهی
• بعضی از میوه ها مانند بلوبری و انجیر
• گوشت هایی مانند جگر
• پنیر
• تخم مرغ
• نخود
• دانه سویا
• چای سبز

 

همچنین افراد می توانند از مکمل های ویتامین کا استفاده کنند. بهتر است قبل از مصرف این موارد با پزشک مشورت کنید زیرا مصرف آنها می تواند با بعضی از داروها تداخل داشته باشد.

 

علائم

چندین علائم مرتبط با کمبود ویتامین K وجود دارد. علامت اصلی آن خونریزی بیش از حد است.

خونریزی بیش از حد ممکن است فورا مشخص نشود زیرا ممکن است فقط در صورت ایجاد بریدگی ایجاد شود.

 

علائم اضافی خونریزی بیش از حد شامل موارد زیر است:

• ایجاد کبودی ساده تر از حد معمول
• بروز لخته های خون کوچک در زیر ناخن
• خونریزی غشاهای مخاطی که در نواحی بدن قرار دارند.
• مدفوع سیاه تیره و شبیه به قیر یا حاوی خون

 

همچنین بخوانید:

7 علت وجود خون در مدفوع (کلیک)

 

پزشک در هنگام جستجوی علائم کمبود ویتامین کا در نوزادان به دنبال موارد زیر می گردد:

• خونریزی ناحیه بند ناف
• خونریزی در پوست، بینی، دستگاه گوارش یا سایر نواحی
• خونریزی آلت تناسلی در صورت ختنه کردن
• خونریزی ناگهانی مغز که شدید و به طور بالقوه کشنده تلقی شود.

 

تشخیص

پزشک برای تشخیص کمبود ویتامین K در مورد سوابق پزشکی فرد سوال کرده تا وجود عوامل خطر را بررسی کند.

همچنین ممکن است پزشک از آزمایش انعقادی به نام آزمایش زمان پروترومبین یا PT استفاده کند. آنها با دریافت نمونه خون و اضافه کردن مواد شیمیایی به آن، مدت زمان لخته شدن را بررسی می کنند.

به طور معمول لخته شدن خون 11 تا 13.5 ثانیه طول می کشد. در صورتی که این زمان بیشتر باشد احتمال کمبود ویتامین K وجود دارد.

ممکن است لازم باشد تا افراد قبل از انجام این آزمایش از مصرف مواد غذایی حاوی مقادیر بالای ویتامین کا خودداری کنند.

 

درمان

در صورتی که افراد دچار کمبود ویتامین K باشند، یک ارائه دهنده خدمات بهداشتی مصرف مکمل ویتامین K به نام فیتونادیون (فیلوکینون) را توصیه می کند.

معمولا این مکمل به صورت خوراکی مصرف می شود اما اگر بدن کمتر قادر به جذب مکمل خوراکی باشد، تزریق آن نیز ممکن است.

دوز مصرفی آن به سن و وضعیت سلامتی فرد بستگی دارد. دوز مصرفی معمول فیتونادیون برای بزرگسالان از 1 تا 10 میلی گرم است و احتمالا تکرار دوز پس از 12 ساعت نیاز است.

ممکن است پزشک مصرف داروهای ضد انعقاد خون را نیز بررسی کند زیرا آنها با ویتامین K تداخل دارند.

 

ویتامین K و نوزادان

تزریق ویتامین K در بدو تولد از کمبود آن در نوزادان جلوگیری می کند.

طبق توصیه آکادمی اطفال آمریکا (AAP)، نوزادان در هنگام تولد می توانند تک دوز 0.5 تا 1 میلی گرمی ویتامین K دریافت کنند.

 

به ویژه استفاده از ویتامین K برای نوزادان تحت شرایط خاص ضروری است. عوامل خطر خونریزی ناشی از کمبود ویتامین K عبارتند از:

• زایمان زودرس
• استفاده مادران از داروهای ضد تشنج، ضد انعقاد خون یا داروهای سل
• نوزادانی که به دلیل بیماری گوارشی یا کبدی دچار سوءجذب چربی هستند.
• نوزادانی که در بدو تولد ویتامین K دریافت نمی کنند.

 

والدین در مورد دریافت ویتامین K توسط نوزادان تصمیم گیری می کنند.

متخصصان به این دلیل تزریق ویتامین کا را توصیه می کنند که می تواند در برابر مشکلاتی مانند خونریزی داخل جمجمه، آسیب مغزی و مرگ از نوزاد محافظت کند.

خلاصه

کمبود ویتامین کا در بزرگسالان بسیار نادر است زیرا بیشتر افراد از طریق رژیم غذایی خود میزان کافی از آن را دریافت می کنند. در صورت ایجاد کمبود ویتامین کا و عدم درمان آن ممکن است خونریزی بیش از حد ایجاد شود.

مصرف ویتامین کا توسط نوزادان در بدو تولد از بروز بعضی مشکلات از جمله خونریزی بیش از حد جلوگیری می کند.

رژیم غذایی حاوی ویتامین کا می تواند از کمبود آن جلوگیری کند.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.