سندروم جنین الکلی : علائم و درمان
سندروم جنین الکلی (FAS) هنگامی رخ می دهد که جنین در معرض الکل قرار گیرد، علت – علائم – درمان – عوارض – عوامل خطر و پیشگیری آن را بخوانید.
در صورتی که جنین در رحم در معرض الکل قرار گیرد، ممکن است دچار طیف وسیعی از بیماری ها با عنوان اختلالات جنینی ناشی از الکل (FASDs) شود. شدیدترین نوع این اختلالات سندروم جنین الکلی (FAS) است.
FAS نوعی معلولیت است و درمانی ندارد. با این حال کودکان مبتلا به FAS با شناسایی و حمایت زودهنگام می توانند مهارت های مهمی برای کمک به رشد را یاد بگیرند.
در این مقاله به بررسی علت بروز سندروم جنین الکلی (FAS)، علائم، درمان ها و عوامل خطر آن می پردازیم. همچنین در مورد چگونگی پیشگیری از بروز FAS و زمان مراجعه به پزشک بحث می کنیم.
همچنین بخوانید:
آیا مصرف سیگار و الکل بر روی رشد مغزی تاثیر می گذارد؟ (کلیک)
سندروم جنین الکلی (FAS) چیست؟
سندروم جنین الکلی (FAS) زمانی رخ می دهد که جنین در معرض الکل قرار گیرد. این قرارگیری در معرض الکل زمانی رخ می دهد که فرد باردار الکل نوشیده و این الکل از طریق بند ناف وارد جریان خون جنین شود.
از آنجایی که کبد جنین به طور کامل تشکیل نشده است، این اندام قادر به متابولیزه کردن الکل نخواهد بود. بنابراین زمانی که جنین در معرض الکل قرار گیرد همه آن را جذب می کند.
الکل تراتوژن است و این یعنی برای نوزادان در حال رشد سمی تلقی می شود. تراتوژن ها می توانند در رشد جنین به ویژه سیستم عصبی مرکزی (CNS) که شامل مغز و نخاع است، تداخل ایجاد کنند.
انواع دیگر اختلالات جنین ناشی از الکلی (FASD) عبارتند از:
- اختلال رشد عصبی ناشی از الکل
- ناهنجاری های تولد ناشی از الکل
- اختلال عصبی رفتاری ناشی از الکل با قرارگیری در معرض الکل قبل از تولد
- FAS جزئی
علائم سندروم جنین الکلی
سندروم جنین الکلی (FAS) باعث ایجاد طیف وسیعی از علائم و عوارض جسمی، روحی و رفتاری می شود. این موارد از خفیف تا شدید متغیر بوده و ممکن است شامل موارد زیر باشند:
علائم جسمی سندروم جنین الکلی
- وزن کم بدن
- قد کمتر از متوسط
- هماهنگی ضعیف
- اندازه کوچک سر
- چشم های کوچک
- ویژگی های غیرطبیعی صورت مانند پوست صاف بین بینی و لب بالا
- لب بالایی نازک
- تغییر شکل استخوان به ویژه در انگشتان دست و دست ها و پاها
- مشکلات قلبی، کلیوی و استخوانی
- مشکلات بینایی یا شنوایی
علائم رفتاری
- بیش فعالی
- مشکلات خواب
- مشکل شیر خوردن به عنوان یک نوزاد
- مشکل در تنظیم احساسات یا رفتار
- مقاومت در برابر تغییر
- ناتوانی در همدلی یا شناخت نشانه های غیرمستقیم اجتماعی
مشکلات یادگیری و شناختی
- مشکل به خاطر سپردن
- مشکل توجه کردن
- بروز چالش هایی در مدرسه به ویژه در درس هایی مانند ریاضی
- ناتوانی های ذهنی یا ضریب هوشی پایین
- تاخیر در گفتار و زبان
- ضعف مهارت های قضاوت و استدلال
- مشکل در برنامه ریزی یا سازماندهی
- مشکل در درک علت و معلول
کودکان مبتلا به سندروم جنین الکلی (FAS) لزوما دچار همه این علائم نخواهند شد. علاوه بر این بسیاری از این علائم می توانند به دلیل سایر بیماری ها ایجاد شوند. یک متخصص مراقبت های بهداشتی با تخصص سندروم جنین الکلی (FAS) می تواند به تعیین علت بروز آن کمک کند.
درمان
سندروم جنین الکلی (FAS) یک بیماری مادام العمر است. با این حال مداخله و پشتیبانی زودهنگام اغلب به بهبود رشد کودک کمک می کند.
از آنجایی که سندروم جنین الکلی (FAS) طیف وسیعی از علائم را ایجاد می کند، روش های درمانی در تراپی هایی که به سود کودک باشند، متفاوت خواهند بود.
بعضی از متداول ترین رویکردها عبارتند از:
- خدمات مداخله زودرس که به نوزاد یا کودکان زیر 3 سال مواردی مثل راه رفتن، گفتگو و تعامل یا دیگران را آموزش می دهد.
- برنامه های درمانی و آموزشی مانند مهارت های اجتماعی، تطبیق خود و یادگیری ریاضی که می توانند به جنبه های رشد کمک کنند.
- آموزش والدین که می تواند به والدین یا مراقبین کمک کند تا سندروم جنین الکلی (FAS) و نحوه تاثیر آن بر کودکان و بهترین روش مراقبت از آنها را یاد بگیرند.
اگرچه مقامات به طور خاص هیچ دارویی را برای درمان سندروم جنین الکلی (FAS) تائید نکرده اند اما پزشکان از بعضی داروها برای علائم این بیماری استفاده می کنند. برای نمونه، محرک ها می توانند به توجه یا تنظیم عاطفی آنها کمک کنند و داروهای اعصاب در تسکین پرخاشگری موثر هستند.
بعضی از افراد برای کمک به کاهش یا مدیریت علائم سندروم جنین الکلی (FAS) از روش های درمانی دیگری استفاده می کنند.
این موارد عبارتند از:
- ریلکسیشن یا مدیتیشن
- بیوفیدبک
- یوگا
- طب سوزنی
- هنر درمانی خلاق
- ماساژ
- درمان به کمک حیوانات
با این حال برای تائید اثربخشی این روش های درمانی به تحقیقات بیشتری نیاز است. قبل از انجام هر روش درمانی جایگرین برای سندروم جنین الکلی (FAS) با متخصص اطفال یا متخصص FASD صحبت کنید.
عوارض سندروم جنین الکلی
افراد مبتلا به سندروم جنین الکلی (FAS) بیشتر از دیگران به علائم و بیماری های خاص بهداشت روانی زیر مبتلا می شوند:
بنابراین ممکن است در زندگی مستقل خود در آینده با مشکل روبرو شوند. عوارض ثانویه احتمالی در نتیجه ابتلا به سندروم جنین الکلی (FAS) عبارتند از:
- پیشرفت تحصیلی کم
- اختلال یا نقص تجربیات در مدرسه
- مشکل در شاغل ماندن
- مشکل با قانون و سایر مقامات
- مشکلات سوء مصرف مواد مخدر مانند الکل یا اختلال مصرف مواد مخدر
- بستری شدن برای مشکلات سلامت روان یا سوء مصرف مواد مخدر
با این حال بروز این عوارض اجتناب ناپذیر نیستند.
برخی عواملی که می توانند عوارض ثانویه FASD را کاهش دهند، عبارتند از:
- تشخیص و مداخله به موقع
- آموزش ویژه متناسب با نیازهای کودک
- پشتیبانی از خدمات اجتماعی
- زندگی در محیط های مراقبت کننده، پرورش دهنده، دوست دار و پایدار در دوران کودکی و نوجوانی
- یادگیری روش های سالم برای ابراز خشم و نا امیدی
- محیط خانه عاری از خشونت و آزار
عوامل خطر
به طور کلی هرچه فرد در دوران بارداری الکل بیشتری مصرف کند، احتمال بروز سندروم جنین الکلی (FAS) بیشتر خواهد بود.
فراوانی، قدرت و میزان نوشیدن الکل و همچنین زمان مصرف آن تاثیرگذار است. نوشیدن الکل در اواخر دوران بارداری احتمال بروز سندروم جنین الکلی (FAS) را افزایش می دهد.
با این وجود در حالی که مصرف مقادیر بیشتر الکل مضرتر است اما میزان یا نوع الکل مجاز مشخصی برای مصرف در دوران بارداری وجود ندارد. تمام نوشیدنی های الکلی مانند شراب و آبجو تاثیر مشابهی بر روی کودک در حال رشد دارند.
با این حال مصرف الکل توسط افرادی با مشخصات زیر، تاثیر قابل توجهی بر روی جنین خواهد داشت:
- دارای سوء تغذیه
- سیگاری بودن
- سن بالاتر
- شاخص توده بدنی (BMI) کمتر از متوسط
- سوء سابقه مصرف مواد مخدر شخصی یا خانوادگی
- داشتن چندین زایمان و بارداری
- توانایی کمتر در پردازش الکل
بعضی تحقیقات نشان می دهند که محیط فرد باردار می تواند در بروز این بیماری نقش داشته باشد. زندگی در شرایط استرس زا، منزوی بودن یا شرایط نامطلوب احتمالی بروز سندروم جنین الکلی (FAS) را افزایش می دهند.
پیشگیری
مهم است که هم افراد و هم متخصصین مراقبت های بهداشتی نقش خود در پیشگیری از سندروم جنین الکلی را بشناسند.
برای افرادی که سعی در باردار شدن دارند
افرادی که در فکر باردار شدن هستند باید زمان های مشخص برای پرهیز از مصرف الکل جهت پیشگیری از سندروم جنین الکلی را بدانند:
- در ماه های تلاش برای باردار شدن
- در دوران بارداری
- هنگام شیردهی
در بسیاری از موارد این امر به معنی پرهیز از الکل برای بیش از یک سال است.
برای بارداری تصادفی
بیشتر افراد برای تائید بارداری به 4 تا 6 هفته زمان پس از رابطه جنسی محافظت نشده نیاز دارند. بنابراین افرادی که سعی در باردار شدن دارند، ممکن است بدون اطلاع از آن برای 1 ماه یا بیشتر باردار باشند.
گاهی اوقات این امر به این معنی است که افراد بدون اطلاع از باردار بودن، الکل مصرف می کنند.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) به افرادی که در دوران بارداری الکل مصرف می کنند، توصیه می کند که:
- مصرف الکل را هر چه زودتر متوقف کنند.
- در مورد هرگونه نگرانی قبل از زایمان با پزشک یا متخصص صحبت کنند.
- معاینات منظم قبل از زایمان را انجام دهند.
برای افرادی که دچار سوء مصرف مواد مخدر هستند
اگر افرادی که برای باردارشدن تلاش می کنند یا باردار هستند در توقف مصرف الکل مشکل دارند باید هرچه زودتر به دنبال کمک باشند.
یک پزشک، مشاور یا درمانگر می تواند یک طرح کاهش آسیب و سیستم حمایتی ایجاد کند تا به افراد در کاهش مصرف الکل به روشی مناسب کمک کند.
چه زمانی به پزشک مشورت کنیم؟
در صورت بروز علائم سندروم جنین الکلی (FAS) ضروری است که در اولین فرصت با پزشک صحبت کنید. شناسایی اولیه می تواند نتیجه را برای کودکان مبتلا به سندروم جنین الکلی (FAS) بهبود بخشد و کیفیت زندگی آنها را افزایش دهد.
بهتر است با یک پزشک متخصص در زمینه سندروم جنین الکلی (FAS) مانند متخصص رشد اطفال، متخصص ژنتیک بالینی یا روانشناس کودک صحبت کنید.
خلاصه
FAS یک معلولیت بلندمدت است که از بدو تولد کودک را تحت تاثیر قرار می دهد. این اتفاق زمانی رخ می دهد که جنین در دوران بارداری در معرض الکل قرار گیرد. تشخیص و درمان به موقع می تواند به کودکان در یادگیری مهارت های حیاتی و بهبود شانس آنها برای زندگی مستقل در دوران بزرگسالی کمک کند.
هیچ زمانی برای اقدام به پیشگیری از سندروم جنین الکلی (FAS) یا جستجوی کمک برای کودکان مبتلا به علائم آن دیر نیست. در صورت نگرانی در اولین فرصت با پزشک یا متخصص در زمینه FAS صحبت کنید.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.