مدفوع صاف و رشته ای: علت، علائم و درمان

 مدفوع صاف و رشته ای به ندرت نگران کننده است، این مقاله به بررسی علت – علائم و روش های درمان آن می پردازد.

 

گاهی اوقات ممکن است مدفوع صاف، به شکل مربع یا رشته ای باشد. این وضعیت به ندرت باعث نگرانی می شود.

به طور کلی مدفوع باید شبیه جایی که از آن می آید یعنی روده ها باشد. مدفوع معمولا کمی گرد (مانند سوسیس)، صاف و دارای ترک های سطحی است.

در صورتی که به طور ناگهانی مدفوع فرم طبیعی نداشته باشد، مساله ای برای نگرانی است. با این حال بیشتر اوقات این تغییر ظاهر کوتاه مدت بوده و موضوعی برای نگرانی نیست.

 

آیا صاف و رشته ای بودن مدفوع یک مشکل است؟

تغییرات موقتی ظاهر یا رنگ مدفوع متداول است و لزوما نشانه بیماری نیست.

گاهی اوقات این وضعیت ناشی از رژیم غذایی است. برای نمونه، مواد غذایی حاوی رنگ، رنگ مدفوع را تغییر می دهند. مصرف بیش از حد غذاهای چرب منجر به مدفوع چرب شده و مصرف فیبر کم ظاهر غیر معمولی به مدفوع می دهد.

در صورتی که این تغییرات فقط برای یک یا دو مرتبه دفع باشد یا حتی چند روز طول بکشند، احتمال جایی برای نگرانی نیست.

با این حال اگر این تغییرات در ظاهر یا رنگ مدفوع بیشتر طول بکشند یا علائم دیگری را همراه داشته باشند، ممکن است یک بیماری زمینه ای نیازمند مراقبت های بهداشتی دلیل آن باشد.

 

همچنین بخوانید:

علت و درمان دفع بیش از حد مدفوع (کلیک)

 

علت مدفوع صاف و رشته ای

در حالی که تغییرات رنگ یا ظاهر مدفوع اغلب ناشی از رژیم غذایی بوده و موقتی هستند، بعضی از مشکلات زمینه ای می توانند تغییرات پایدارتری ایجاد کنند.

در ادامه بعضی از علت ها و مشکلاتی که منجر به مدفوع صاف می شوند را توصیف می کنیم:

 

سندروم روده تحریک پذیر

سندروم روده تحریک پذیر (IBS) به گروهی از علائم گوارشی گفته می شود که بدون هیچ گونه علائم قابل مشاهده آسیب یا بیماری در سیستم هضم رخ می دهد.

علائم آن عبارتند از:

• معده درد
• نفخ شکم
• رفلاکس معده
• گاز
• نیاز فوری به دفع
• وجود مخاط مایل به سفید در مدفوع

 

درمان آن می تواند شامل موارد زیر باشد:

• مصرف فیبر بیشتر
• پرهیز از مصرف گلوتن
• تغییر به رژیم غذایی Low FODMAP

 

همچنین بخوانید:

سندروم روده تحریک پذیر : علائم و تشخیص (کلیک)

 

یبوست

یبوست شامل حرکات روده (دفع) کمتر از حد معمول یا داشتن مدفوع سخت است که دفع آن دشوار خواهد بود.

علائم آن عبارتند از:

• مدفوع کوچک، سخت، گلوله ای یا شبیه به سنگ ریزه
• دل درد
• گرفتگی
• گاز
• آروغ زدن مکرر
• نفخ شکم
• عدم دفع مدفوع برای چندین روز

 

درمان آن شامل موارد زیر است:

• پرهیز از مصرف مواد غذایی محرک
• نوشیدن مایعات بیشتر
• مصرف ملین ها
• مصرف نرم کننده های مدفوع
• مصرف مکمل های فیبر

 

 

همچنین بخوانید:

7 علت وجود خون در مدفوع (کلیک)

 

اسهال

اسهال شامل دفع مدفوع آبکی برای چند مرتبه در روز است. همچنین می تواند شامل درد یا ناراحتی باشد.

علائم آن عبارتند از:

• نیاز فوری به دفع
• گرفتگی
• از دست دادن کنترل حرکات روده (دفع)
• حالت تهوع
• درد شکمی

 

درمان آن شامل موارد زیر است:

• مصرف داروهای اسهال بدون نیاز به نسخه
• درمان علت زمینه ای
• جایگزینی مایعات و الکترولیت های از دست رفته

 

هایپرپلازی خوش خیم پروستات

هایپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) به بزرگ شدن پروستات اشاره دارد. این وضعیت معمولا ادرار را تحت تاثیر قرار می دهد اما می تواند روده بزرگ را نیز درگیر کرده و باعث ایجاد مدفوع رشته ای یا تخت شود.

علائم آن عبارتند از:

• احساس مداوم پر بودن مثانه (حتی پس از دفع ادرار)
• مشکل در دفع ادرار
• نیاز به فشار یا زور زدن برای دفع ادرار

 

درمان آن شامل موارد زیر است:

• مصرف داروهای تجویزی
• عمل جراحی

 

سرطان روده بزرگ

تغییر در ظاهر مدفوع می تواند یکی از علائم سرطان روده بزرگ یا راست روده باشد. در صورتی که تومور در هر دو ناحیه رشد کند، شکل روده را تغییر داده و باعث تخت شدن مدفوع یا نازک و مدادی شدن آن می شود.

علائم آن عبارتند از:

• وجود خون در مدفوع
• مدفوع تیره که نشان دهنده خونریزی بیشتر در دستگاه گوارش است.
• احساس نیاز به دفع مدفوع و عدم تسکین پس از دفع
• اسهال، یبوست یا سایر تغییرات در عادت های روده که بیش از چند روز طول می کشد.
• ضعف و خستگی
• کاهش وزن ناخواسته
• استفراغ

درمان آن می تواند شامل موارد زیر باشد:

• جراحی برای از بین بردن سلول های سرطانی
• حذف با بسامد رادیویی که شامل از بین بردن این سلول ها با یک پراب دارای الکترودهای کوچک است.
• جراحی سرمایی (Cryosurgery) که بافت غیرطبیعی را فریز کرده و از بین می برد.
• شیمی درمانی که شامل توقف رشد سرطان با مصرف دارو است.
• پرتودرمانی که شامل استفاده از اشعه ایکس با قدرت بالا برای از بین بردن سلول های سرطانی یا جلوگیری از رشد آنها است.
• درمان هدفمند که شامل حمله به سلول های سرطانی بدون آسیب رساندن به سلول های معمولی، استفاده از داروها یا مواد دیگر است.
• ایمنی درمانی که شامل استفاده از سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سرطان است.

لازم به یادآوری است که هرچه زودتر تشخیص سرطان انجام شود، احتمال موفقیت درمان آن بالاتر است.

 

همچنین بخوانید:

سرطان روده بزرگ: انواع، علائم و درمان (کلیک)

 

سایر علت های بالقوه مدفوع صاف و رشته ای

هر چیزی که باعث تنگ شده روده بزرگ یا راست روده شود می تواند مدفوع را صاف می کند.

این مسائل شامل موارد زیر هستند:

• سفت ‌شدگی مدفوع – انسداد مواد زائد در روده ها
• هموروئید (بواسیر) – تورم رگ ها در قسمت پایین راست روده یا پایین مقعد
• فتق شکمی
• پولیپ روده بزرگ
• تورم یا کشیدگی روده بزرگ
• مسمومیت غذایی

درمان خانگی مدفوع صاف

بهترین روش درمان به علت ایجاد مشکل مدفوع صاف و رشته ای وابسته است.

بعضی از روش های درمان و تکنیک های مراقبت در منزل شامل موارد زیر هستند:

 

فیبر

در صورتی که یبوست موجب صاف شدن مدفوع شود، مصرف غذاهای غنی از فیبر می تواند موثر باشد.

مواد غذایی غنی از فیبر شامل غلات سبوس دار و بسیاری از میوه ها و سبزیجات هستند. در صورت امکان آنها را با پوست مصرف کنید.

 

آب

نوشیدن آب فراوان منجر به دفع آسان مدفوع شده و احتمال صاف و رشته ای بودن آن را کاهش می دهد.

 

ورزش

برخی شواهد نشان می دهند که فعالیت بدنی خفیف می تواند تاثیر مثبتی بر مشکلات گوارش داشته باشد.

پیاده روی، دویدن، دوچرخه سواری، شنا، قایقرانی و شرکت در ورزش های همگانی علائم IBS را بهبود می بخشد.

 

رژیم غذایی Low FODMAP

عبارت فودمپ (FODMAP) مخفف Fermentable Oligosaccharides, Disaccharides, Monosaccharides, and Polyols یا الیگو ساکاریدهای تخمیر پذیر، دی ساکاریدها، مونو ساکاریدها و پلیول ها است. این موارد کربوهیدرات هایی با زنجیره کوتاه هستند که به خوبی توسط روده کوچک جذب نمی شوند و می توانند علائم گوارشی ایجاد کنند.

شواهد از استفاده از رژیم غذایی Low FODMAP در درمان IBS پشتیبانی می کنند.

 

چه زمانی با پزشک مشورت کنیم؟

صاف شدن مدفوع به ندرت باعث نگرانی می شود. با این حال در صورت بروز هر یک از علائم زیر باید با پزشک مشورت کرد:

• وجود خون در مدفوع
• تیره بودن مدفوع
• وجود چرک یا مخاط در مدفوع
• تب شدید
• درد یا گرفتگی شکم
• یبوست طولانی مدت و ناگهانی
• مدفوع بیشتر یا کمتر از حد معمول
• تغییرات شدید قوام مدفوع

به طور کلی اگر مدفوع نازک یا تخت بیش از 3 روز ادامه داشته باشد، حتی در صورت عدم بروز هیچ یک علائم فوق باید با پزشک تماس گرفت.

 

خلاصه

حرکات روده به طور طبیعی از روزی به روز دیگر متفاوت هستند و این تغییرات موقتی معمولا جای نگرانی نخواهند بود.

با این حال تغییرات طولانی مدت می توانند نشان دهنده یک مشکل زمینه ای باشند. در صورتی که مدفوع تخت برای بیش از 3 روز طول کشید باید با پزشک مشورت کرد. در صورتی که علائم دیگری نیز ظاهر شود، انجام زودتر این کار عاقلانه تر خواهد بود.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.