آزمایش CBC : تفسیر نتایج و علت انجام

شمارش کامل خون (CBC) یک آزمایش ایمن و رایج برای شناسایی بسیاری از بیماری ها است؛ تفسیر – علت و روند انجام آزمایش CBC را بخوانید.

 

شمارش کامل خون (CBC) یک آزمایش متداول است که می تواند به شناسایی بسیاری از بیماری های مختلف کمک کند.

این آزمایش برای نظارت بر بهبود فرد از آسیب ها، جراحی یا سایر بیماری ها مفید است.

این مقاله به بررسی علت انجام و تفسیر نتایج آزمایش شمارش کامل خون (CBC) می پردازد.

 

CBC چیست؟

شمارش کامل خون (CBC) یک روش متداول است که اجزای خون را اندازه گیری می کند.

پزشکان سطح مختلف سلول های خونی را اندازه گیری کرده و آنها را با سطح مورد انتظار برای یک فرد در همان سن و جنس مقایسه می کنند. هرگونه اختلاف می تواند نشان دهنده یک بیماری یا مشکل سلامتی باشد.

آزمایش CBC ممکن است بخشی از یک معاینه روتین بهداشتی باشد یا به علت وجود علائم یک بیماری زمینه ای، پزشک انجام آن را توصیه کند.

یکی دیگر از علت های انجام آزمایش CBC می تواند کمک به نظارت بر درمان یا یک مشکل سلامتی موجود باشد.

آزمایش خون CBC ارزیابی کلی از سلامت ارائه کرده و می تواند چندین بیماری مانند کم خونی را تشخیص دهد.

این مقاله به بررسی علت انجام و تفسیر نتایج آزمایش شمارش کامل خون (CBC) می پردازد.

 

همچنین بخوانید:

دانستنی هایی درباره کم خونی یا آنمی (کلیک)

 

روند آزمایش CBC

ممکن است وابسته به علت انجام آزمایش CBC لازم باشد تا قبل از آن از خوردن و آشامیدن خودداری کنید.

دلیل این امر این است که مصرف بعضی از مواد غذایی و نوشیدنی ها می تواند نتایج را تحت تاثیر قرار دهد.

پزشکان معمولا این آزمایش را با استفاده از یکی از دو روش انجام می دهند.

آنها ممکن است با استفاده از سوزن در رگ بازو خون دریافت کرده یا از یک سوزن برای خراش پوست استفاده کنند تا یک قطره خون برداشت کنند.

هر دو آزمایش احساس گزش کوچکی خواهد داشت.

 

CBC چه چیزی را اندازه گیری می کند؟

آزمایش خون CBC سه مولفه اصلی خون را اندازه گیری می کند که شامل گلبول های قرمز، گلبول های سفید و پلاکت ها هستند.

 

گلبول های قرمز خون

CBC در مورد گلبول های قرمز خون، موارد زیر را اندازه گیری می کند:

• تعداد گلبوهای قرمز موجود
• نسبت گلبول های قرمز به سلول های دیگر یا هماتوکریت
• هموگلوبین
• ویژگی های فیزیکی گلبول های قرمز مانند حجم آنها
• تعداد گلبول های قرمز در گردش خون

 

گلبول های قرمز خون حاوی هموگلوبین هستند که اکسیژن را به بدن منتقل می کنند.

آنها به طور معمول صاف و گرد یا یک فرو رفتگی در مرکز هستند.

بدن قبل از آزاد کردن گلبول های قرمز در جریان خون، آنها را در مغز استخوان تولید می کند.

گلبول های قرمز حدود 120 روز طول عمر دارند و مغز استخوان باید به اندازه کافی گلبول قرمز تولید کند تا جایگزین موارد از دست رفته توسط خونریزی یا از بین رفتن آنها باشد.

بعضی از بیماری ها می توانند روی گلبول های قرمز تاثیرگذار باشند.

برای نمونه، کم بودن تعداد گلبول های قرمز خون می تواند نشان دهنده کم خونی باشد.

 

گلبول های سفید خون

آزمایش خون CBC تعداد گلبول های سفید خون و تعداد هر کدام از انواع آن را اندازه گیری می کند.

گلبول های سفید بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند و با عفونت مقابله می کنند. بدن این سلول ها را در مغز استخوان تولید می کند. 80 تا 90% از آنها در مغز استخوان ذخیره شده تا زمانی که سیستم ایمنی بدن به آنها نیاز داشته باشد، آزاد شوند.

به طور معمول تعداد کمی از گلبول های سفید در خون گردنش می کنند. وجود تعداد زیاد گلبول های سفید می تواند نشان دهنده عفونت یا بیماری التهابی باشد.

انواع مختلفی از گلبول سفید وجود دارند.

افزایش هر نوع آن می تواند معنی خاصی داشته باشد. برای نمونه، افزایش نوتروفیل ها نشان دهنده عفونت باکتریایی است اما افزایش ائوزینوفیل ها می تواند نشانه ای از آلرژی باشد.

 

پلاکت خون

همچنین CBC موارد زیر را اندازه گیری می کند:

• تعداد پلاکت
• حجم متوسط پلاکت
• عرض متوسط پلاکت

پلاکت ها یا ترومبوسیت ها، سلول های خونی کوچکی هستند که برای جلوگیری از خونریزی بیش از حد، لخته های خون تشکیل می دهند.

عمر پلاکت خون تقریبا 10 روز است.

بدن به طور معمول زمانی که نیاز به ترمیم پلاکت دارد، آن را تولید می کند.

بعضی از بیماری ها می توانند باعث افزایش یا کاهش تعداد پلاکت شوند. برای نمونه، یک بیماری خود ایمنی یا عفونت باعث کاهش تعداد پلاکت می شود.

وجود تعداد زیاد پلاکت خطر لخته شدن خون را افزایش می دهد.

گاهی اوقات بدن به طور موقت پس از جراحی یا آسیب دیدگی، سطح پلاکت را افزایش می دهد. بعضی از بیماری ها مانند سرطان نیز می توانند باعث افزایش بلندمدت آن شوند.

 

محدوده شمارش طبیعی خون

طبق اعلام انجمن لوسمی و لنفوم، محدوده طبیعی برای اجزای اصلی خون به شرح زیر است:

	گلبول های قرمز در هر میکرولیتر خون	گلبول های سفید در هر میکرولیتر خون	پلاکت ها در هر میکرولیتر خون	هماتوکریت درصد گلبول های قرمز در خون	هموگلوبین گرم در دسی لیتر
مردان	4.7 تا 6.1 میلیون	5 تا 10 هزار	150 تا 400 هزار	42 تا 52	14 تا 18
زنان	4.2 تا 5.4 میلیون	4.5 تا 11 هزار	150 تا 400 هزار	37 تا 47	12 تا 16
کودکان	4 تا 5.5 میلیون	5 تا 10 هزار	150 تا 400 هزار	32 تا 44	9.5 تا 15.5

 

لازم به ذکر است که این موارد محدوده های معمول هستند. با این حال این محدوده می تواند با توجه به آزمایشگاهی که آن را تجزیه و تحلیل می کند، متفاوت باشد.

 

تفسیر نتایج آزمایش CBC

نتایج آزمایش CBC می تواند تفسیر و معنای متفاوتی داشته باشد.

 

شمارش گلبول های قرمز خون

تعداد زیاد گلبول های قرمز به عنوان پلی سیتمی شناخته می شود.

بعضی از دلایل بالا بودن تعداد گلبول های قرمز عبارتند از:

• قرارگیری در معرض مونوکسید کربن
• سیگار کشیدن
• بیماری مزمن ریوی
• اختلال مصرف الکل
• بیماری های قلبی
• بیماری کلیوی
• بیماری کبدی
• پلی سیتمی ورا که یک بیماری نادر است.

 

بعضی از دلایل پایین بودن تعداد گلبول های قرمز عبارتند از:

• کم خونی
• خونریزی
• بیماری التهابی روده
• استفاده از داروهای خاص
• اختلالات مغز استخوان
• بیماری مزمن کلیوی
• کمبود آهن، ویتامین B12 یا فولات

 

هموگلوبین رتیکولوسیت

رتیکولوسیت ها گلبول های قرمز جوان هستند.

مقدار هموگلوبین موجود در این گلبول های قرمز می تواند به تعیین وضعیت آهن بدن کمک کند.

این امر می تواند به شناسایی کمبود آهن بدن کمک کند.

 

همچنین بخوانید:

کم خونی فقر آهن (کلیک)

 

شمارش گلبول های سفید خون

طبق یکی از مقالات سال 2020، تعداد بالای گلبول های سفید خون می تواند به دلیل موارد زیر رخ دهد:

• عفونت
• التهاب
• استفاده از دارو
• یک بیماری مربوط به سیستم ایمنی
• جراحت یا آسیب دیدگی
• سرطان
• بارداری
• سیگار کشیدن
• واکنش های آلرژیک

 

تعداد پایین گلبول های سفید خون یا لکوپنی به دلیل موارد زیر رخ می دهد:

• اختلالات مغز استخوان
• بیماری های خود ایمنی
• عفونت شدید مانند سپسیس
• لنفوم که نوعی سرطان است.
• کمبودهای رژیم غذایی
• بیماری های تاثیرگذار بر سیستم ایمنی بدن مانند HIV یا ایدز

 

گرانولوسیت های نابالغ

گرانولوسیت های نابالغ (IG)، گلبول های سفید نامرغوب و نارس هستند. این گلبول ها فقط در مغز استخوان وجود دارند.

وجود گرانولوسیت های نابالغ (IG) می تواند نشان دهنده عفونت یا نوعی سرطان خون باشد. در نتیجه افراد نیاز به تحقیقات و آزمایشات بیشتری خواهد داشت.

 

تعداد پلاکت خون

موسسه ملی قلب، ریه و خون خاطرنشان کرد که تعداد پلاکت بالا می تواند به دلایل زیر رخ دهد:

• بهبودی از آسیب یا جراحی
• کمبود ویتامین B12
• سرطان
• کم خونی
• بیماری های التهابی
• عفونت ها

 

بعضی از دلایل پایین بودن پلاکت عبارتند از:

• مصرف داروهای خاص
• سرطان
• کم خونی
• ویروس ها
• عفونت ها
• شیمی درمانی
• خونریزی مزمن
• بیماری های خود ایمنی

 

همچنین بخوانید:

ترومبوسیتوپنی (پلاکت پایین) چیست؟ (کلیک)

 

کسر پلاکت نابالغ

کسر پلاکت نابالغ (IPF) به تعداد پلاکت های تازه ترشح شده یا پلاکت های مشبک اشاره دارد.

مغز استخوان این پلاکت ها را تولید کرده و آنها تا زمان بلوغ وارد جریان خون نمی شوند.

زمانی که تعداد پلاکت خون کم باشد، مغز استخوان با سرعت بیشتری پلاکت تولید می کند.

در نتیجه مغز استخوان قادر به ادامه نبوده و پلاکت های مشبک را به جریان خون وارد می کند.

نتایج پایین IPF می تواند نشان دهنده کاهش تولید پلاکت باشد اما نتایج بالای IPF نشان دهنده از بین رفتن پلاکت خون است.

آزمایش خون شمارش پلاکت می تواند در تعیین نیاز فرد به انتقال پلاکت کمک کند.

همچنین می تواند در نحوه بهبود مغز استخوان پس از پیوند مغز استخوان موثر باشد.

 

چه زمانی باید آزمایش داد؟

آزمایش CBC می تواند اطلاعات زیادی در مورد طیف گسترده ای از بیماری ها و سلامت کلی فرد ارائه دهد.

یک پزشک می تواند در هنگام معاینه یا در صورت وجود علائم و نشانه های یک مشکل زمینه ای، انجام آن را توصیه کند.

افرادی که تحت درمان مشکلات مزمن هستند به طور منظم برای آزمایش CBC به پزشک مراجعه می کنند.

افرادی که علائم مداوم را تجربه می کنند باید برای معاینه با پزشک تماس بگیرند.

 

 

خلاصه

آزمایش شمارش کامل خون (CBC) یک آزمایش ایمن و رایج برای بسیاری از بیماری ها است.

پزشکان می توانند یکی از آنها را به عنوان بخشی از یک معاینه معمول توصیه کنند.

بسیاری از بیماری ها بر تعداد و خصوصیات گلبول های قرمز و سفید خون و پلاکت ها تاثیر می گذارند.

با استفاده از آزمایش CBC می توان تعیین و تفسیر کرد که آیا این تغییرات با آنچه انتظار می رود متفاوت است یا خیر و آیا نیاز به توجه خواهد داشت.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.