ام اس (MS) یا اسکلروز چندگانه یک بیماری خودایمنی است، علائم این بیماری بسیار متنوع است و اثرات آن روی زنان می تواند با مردان متفاوت باشد.

مقدمه

محققان نمی دانند چه چیزی باعث ابتلا به بیماری اسکلروز چندگانه (MS) می شود. به محض پیشرفت، این بیماری باعث می شود که سیستم ایمنی بدن، بافتی به نام میلین (غلاف عصب) را از بین ببرد که فیبرهای عصبی را از هم جدا می کند.

بدون وجود میلین کافی، انتقال و دریافت صحیح سیگنال ها برای اعصاب دشوار خواهد بود.

ام اس به طور تصادفی بر اعصاب مغز، نخاع و چشم اثر می گذارد، بدان معنا که می تواند طیف وسیعی از علائم غیر قابل پیش بینی جسمی، روحی و عاطفی را ایجاد کند که از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند.

در این مقاله، ما در مورد برخی از رایج ترین علائم بیماری ام اس (اسکلروز چندگانه) بحث می کنیم و توضیح می دهیم که چرا زنان ممکن است علائم تا حدودی متفاوت را تجربه کنند. همچنین در مورد روش های تشخیص و درمان نیز صحبت می کنیم.

همچنین بخوانید:

اسکلروز چندگانه: علت و درمان (کلیک)

علائم ام اس در زنان

علائم بیماری ام اس در زنان مشابه مردان است، اما زنان به دلیل تغییرات هورمونی ممکن است علائم دیگری را نیز تجربه کنند.

بیماری ام اس همچنین می تواند به طور متفاوتی بر سلامت جنسی زنان و عملکرد مثانه تاثیر بگذارد.

علائم بیماری اسکلروز چندگانه در زنان عبارتند از:

1- مشکلات بینایی

برای بسیاری از افراد، مشکل بینایی اولین علامت و اثرات قابل توجه بیماری ام اس است.

ام اس می تواند مشکلات بینایی مختلفی را ایجاد کند که شامل موارد زیر است:

تاری دید
دید رنگی ضعیف یا دید کنتراست
حرکت دردناک چشم
کوری در یک چشم
یک نقطه تاریک در میدان دید

افراد مبتلا به ام اس به دلیل ملتهب شدن اعصاب بینایی و یا آسیب عصبی در مسیرهایی که هماهنگی بینایی و حرکت چشم را کنترل می کنند، دچار مشکلات بینایی می شوند.

در حالی که مشکلات بینایی ناشی از ام اس می توانند ترسناک باشند اما اکثر آنها بدون درمان برطرف می شوند یا بسیار قابل درمان هستند.

2- بی حسی

بی حسی در صورت، بدن، دست ها یا پاها یکی دیگر از علائم رایج بیماری ام اس است و اغلب یکی از علائم اولیه بیماری اسکلروز چندگانه است.

این بی حسی می تواند از شرایط خفیف تا بسیار شدید متغیر باشد به گونه ای که در فعالیت های روزمره از جمله نگه داشتن اشیا و راه رفتن اختلال وارد می شود.

بیشتر دوره های بی حسی ناشی از ام اس بدون دارو برطرف می شوند و موجب از کار افتادگی دائمی نمی شوند.

3- خستگی

حدود 80% از افراد مبتلا به بیماری ام اس، خستگی یا فرسودگی مفرط را تجربه می کنند.

گاهی اوقات، دلیل خستگی به یکی دیگر از علائم ام اس مرتبط می شود. به عنوان مثال، افراد مبتلا به اختلال در عملکرد مثانه ممکن است خواب ضعیف را تجربه کنند زیرا برای رفتن به دستشویی مجبورند چندین بار از خواب بیدار شوند.

افراد مبتلا به ام اس که دچار اسپاسم عضلانی شبانه هستند ممکن است خوب نخوابند و باعث شود در طول روز احساس خستگی کنند. ام اس همچنین می تواند خطر افسردگی را افزایش دهد که می تواند باعث خستگی شود.

نوع دیگری از خستگی که به نظر می رسد مختص ام اس باشد، سستی (lassitude) نام دارد.

خستگی فرد ممکن است سستی باشد اگر:

روزانه اتفاق می افتد
با گذشت روز بدتر می شود
صبح اتفاق می افتد حتی بعد از یک خواب کامل و خوب
با رطوبت یا گرم بدتر می شود
در فعالیت روزمره اختلال ایجاد می کند
با اختلالات جسمی یا افسردگی ارتباطی ندارد

4- مشکلات مثانه

مشکلات مثانه حداقل 80% افراد مبتلا به ام اس را درگیر می کند. این مشکلات وقتی ایجاد می شوند که به اعصاب سیگنال دهی معیوب عصبی که برای عملکرد عضله اسفنکتر ادرار و مثانه ضروری هستند، آسیب وارد شده باشد.

ام اس می تواند مثانه را در نگه داشتن ادرار با مشکل روبرو کند و ممکن است مقدار ذخیره ادرار را کاهش داده و باعث علائم زیر شود:

تکرر ادرار یا ادرار اضطراری
مشکل در شروع به ادرار
تکرر ادرار شبانه
ناتوانی در تخلیه کامل مثانه
ناتوانی در نگه داشتن ادرار یا نشت ادرار

5- مشکلات روده

بسیاری از افراد مبتلا به ام اس مشکلات روده ای مانند:

یبوست
اسهال
از دست دادن کنترل روده

را تجربه می کنند. مشکلات روده می توانند سایر علائم بیماری ام اس به ویژه مشکلات مثانه، گرفتگی عضلات و اسپاسم عضلات غیر ارادی را تشدید کنند.

محققان بر این باورند که به دلیل آسیب عصبی که این بیماری ایجاد می کند، افراد مبتلا به ام اس در کنترل روده خود مشکل دارند. برخی از مبتلایان به ام اس ممکن است هنگام یبوست دچار مشکل در کنترل روده خود شوند.

همچنین بخوانید:

6 ملین طبیعی برای درمان یبوست (کلیک)

6- درد

برخی تحقیقات نشان می دهند که 55% از افراد مبتلا به ام اس از نظر بالینی درد قابل توجهی را تجربه می کنند. این در حالی است که 48% آن ها با درد مزمن زندگی می کنند. زنان مبتلا به ام اس ممکن است بیشتر از مردان به عنوان نشانه این بیماری درد را تجربه کنند.

به نظر می رسد درد حاد ام اس ناشی از آسیب دیدن اعصابی است که به انتقال احساسات در سیستم عصبی مرکزی کمک می کنند.

برخی از علائم درد حاد مرتبط با بیماری ام اس عبارتند از:

نورالژی عصب سه قلو: درد ناگهانی و برق آسا در صورت که ممکن است با دندان درد اشتباه گرفته شود.
علامت لرمیت (Lhermitte’s sign): یک احساس گذرا شبیه به شوک الکتریکی که از پشت سر به گردن و ستون فقرات حرکت می کند و معمولا پس از خم شدن رو به جلو اتفاق می افتد.
آغوش ام اس (The MS hug): احساس درد ناگهانی، انقباض یا سوزش در اطراف میانه بدن یا دست ها یا پاها.

برخی از علائمی که افراد مبتلا به درد مزمن ام اس ممکن است گزارش کنند، عبارتند از:

سوزش
تیر کشیدن
سوزن و سوزن شدن
گزگز یا مور مور شدن

بسیاری از افراد مبتلا به ام اس نیز درد مزمن را به عنوان اثر ثانویه این بیماری تجربه می کنند. به عنوان مثال ، این درد می تواند به دلیل موارد زیر باشد:

تعدیل کردن مشکلات در راه رفتن
سفتی عضلات، گرفتگی و اسپاسم
استفاده نادرست از وسایل کمکی حرکتی
تغییرات عضلانی ناشی از کم شدن تحرک

همچنین بخوانید:

درد مزمن: مدیریت و درمان (کلیک)

7- تغییرات شناختی

بیش از 50% از افراد مبتلا به بیماری ام اس، تغییرات شناختی را تجربه می کنند؛ به این معنی که ممکن است گاهی اوقات با مشکلات زیر روبرو شوند:

پردازش اطلاعات جدید
یادگیری و به خاطر سپردن اطلاعات جدید
سازماندهی اطلاعات و حل مسئله
تمرکز و حفظ توجه
درک صحیح محیط پیرامون خود
درک و استفاده از زبان
انجام محاسبات

علائم شناختی ام اس به طور معمول خفیف تا متوسط هستند و فقط برخی از جنبه های شناختی را تحت تأثیر قرار می دهند.

در موارد نادر، افراد مبتلا به ام اس ممکن است مشکلات شناختی را تجربه کنند که موجب از کارافتادگی می شوند.

8- افسردگی

افسردگی بالینی یکی از رایج ترین علائم بیماری ام اس است. افسردگی در افراد مبتلا به ام اس بیشتر از افرادی است که سایر بیماری های مزمن را دارند.

در حالی که تقریباً همه افراد دوره های غم و اندوه را در زندگی خود تجربه می کنند اما افسردگی بالینی به علائم افسردگی اشاره دارد که حداقل 2 هفته به طول می انجامد.

علائم و اثرات افسردگی بالینی در افراد مبتلا به بیماری اسکلروز چندگانه عبارتند از:

از دست دادن علاقه به انجام کارهای روزمره
افزایش اشتها یا کاهش اشتها
غمگینی
زودرنجی
بی خوابی یا خواب زیاد
خستگی
احساس گناه و بی ارزش بودن
مشکل در فکر کردن یا تمرکز
تغییرات رفتاری
فکر کردن به مرگ یا خودکشی

افسردگی بالینی می تواند سایر علائم بیماری ام اس را تشدید کند، ازجمله:

خستگی
درد
تغییرات شناختی

9- ضعف عضلانی

بسیاری از افراد مبتلا به ام اس ضعف عضلانی را تجربه می کنند. این علامت به دلیل آسیب به رشته های عصبی است که به کنترل عضلات کمک می کنند.

یکی دیگر از دلایل احساس ضعف عضلانی توسط مبتلایان به بیماری ام اس این است که به دلیل تحرک کمتر، با گذشت زمان دچار تحلیل عضلانی می شوند.

ضعف عضلانی مربوط به ام اس می تواند بر روی هر قسمت از بدن تأثیر بگذارد. در صورتی که ضعف عضلانی بر پاها، مچ پا و کف پاها تأثیر گذارد، راه رفتن و تحرک در افراد مبتلا به ام اس با مشکل روبرو خواهد شد.

10- اسپاسم و گرفتگی عضلات

ام اس می تواند باعث اسپاستیسیتی (Spasticity) شود که به معنی گرفتگی عضلات و اسپاسم عضلانی غیر ارادی در اندام ها، به خصوص پاهاست.

برخی از علائم و نشانه های اسپاستیسیتی عبارتند از:

سفتی مفاصل یا نواحی اطراف آن ها
اسپاسم دردناک و غیرقابل کنترل در دست ها و پاها
درد پایین کمر
خم شدگی در باسن و زانوها به گونه ای که صاف شدن دوباره را با مشکل مواجه می کند
احساس گرفتگی و سفت شدگی در باسن و زانوها

11- سرگیجه و سبکی سر

برخی از مبتلایان به بیماری ام اس، سرگیجه و احساس سبکی سر، ضعف، گیجی و حتی غش کردن را تجربه می کنند.

در برخی موارد نادر، ممکن است سبکی سر را نیز تجربه کنند به صورتی که فرد احساس می کند محیط اطرافش در حال چرخش است.

بیماری ام اس با آسیب رساندن به مسیرهایی که ورودی مکانی، بصری و حسی مورد نیاز مغز برای حفظ تعادل بدن را هماهنگ می کنند، منجر به سر چرخی در فرد مبتلا شود.

علائم سبکی سر در زنان مبتلا به بیماری ام اس شامل موارد زیر هستند:

مشکلات در برقراری تعادل
بیماری حرکت (حالت تهوع در اثر حرکت)
تهوع و استفراغ
سبکی سر
احساس چرخش

12- مشکلات جنسی

زنان مبتلا به ام اس اغلب مشکلات جنسی را تجربه می کنند و ممکن است در تحریک شدن یا رسیدن به ارگاسم با مشکل روبرو شوند.

بیماری ام اس ممکن است روان سازی طبیعی واژن را کاهش دهد و در نتیجه منجر به دردناک شدن رابطه جنسی برای زنان شود.

این بیماری همچنین می تواند با آسیب رساندن به اعصاب در مسیرهای پاسخ جنسی که مغز و اندام های جنسی را به هم متصل می کنند، مشکلات جنسی ایجاد کند.

افراد مبتلا به بیماری ام اس ممکن است در اثر علائم دیگر این بیماری، مشکلات جنسی را تجربه کنند، از جمله:

اسپاسم و گرفتگی عضلات
تغییرات خلق و خوی و عزت نفس
خستگی

13- تغییرات عاطفی

ام اس می تواند طیف گسترده ای از علائم و تغییرات عاطفی را ایجاد کند، از جمله:

نوسانات در خلق و خو
دوره های خنده یا گریه غیر قابل کنترل
زود رنجی
غم و اندوه
نگرانی، ترس و اضطراب
پریشانی، عصبانیت یا نا امیدی

این شرایط غیرقابل پیش بینی است، اغلب دارای علائم نوسانی است و می تواند موجب ازکارافتادگی شود، همه این موارد موجب ترس فرد می شوند.

همچنین، ام اس می تواند با آسیب رساندن به رشته های عصبی مغز، تغییرات عاطفی ایجاد کند. برخی از داروهایی که افراد برای کنترل ام اس مصرف می کنند نیز می توانند باعث تغییر خلق و خو شوند.

به عنوان مثال، کورتیکواستروئیدها می توانند عوارض جانبی عاطفی زیادی داشته باشند، از جمله:

اضطراب
زود رنجی و کج خلقی
پریشانی
اشک ریختن
بی قراری و بی تابی
ترس

14- مشکل در راه رفتن

افراد مبتلا به ام اس می توانند به دلیل عوامل مختلفی در راه رفتن یا نحوه راه رفتن دچار مشکل شوند. علائم MS که بر نحوه راه رفتن فرد تأثیر می گذارند، عبارتند از:

گرفتگی و اسپاسم عضلات
بی حسی یا سایر مشکلات حسی در لگن، پاها، مچ پا یا کف پا
خستگی
ضعف عضلانی
از دست دادن تعادل

15- اثرات هورمونی

برخی از شواهد حاکی از این است که به دلیل تغییرات هورمونی که در ادامه هر یک از آن ها را بررسی می کنیم، بیماری ام اس اثرات و علائم متفاوتی بر زنان نسبت به مردان دارد.

قاعدگی

تحقیقات بیشتری برای نتیجه گیری قطعی لازم است اما NMSS بیان می کند که برخی مطالعات نشان داده اند که در زنان مبتلا به ام اس علائم بیماری در هفته قبل از شروع پریود تشدید می شود.

مطالعاتی که از MRI استفاده کرده اند نیز نشان می دهند که فعالیت بیماری ام اس ممکن است با توجه به سطوح مختلف هورمونی در دوران قاعدگی تغییر کند.

بارداری

بارداری می تواند خطر شعله ور شدن علائم ام اس را کاهش دهد، به خصوص در سه ماهه دوم و سوم.

محققان تصور می كنند كه بارداری با بالا بردن سطح ترکیباتی كه به كاهش التهاب و اثرات بیماری كمك می كنند، در برابر ام اس اثر محافظتی دارد.

در زنان باردار نیز به طور طبیعی مقادیر بیشتری کورتیکواستروئید در گردش وجود دارد که نوع دیگری از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی است.

اگرچه بارداری می تواند به طور موقت برخی از علائم ام اس را کاهش دهد اما این علائم در 3 تا 6 ماه اول پس از زایمان دوباره بازمی گردند. با این وجود، در دراز مدت هیچ ارتباط اثبات شده ای بین بارداری و خطر بالاتر ناتوانی و ازکارافتادگی وجود ندارد.

در حالی که بارداری می تواند به طور موقت خطر شعله ور شدن علائم را کاهش دهد، اما همچنین استرس جسمی زیادی را به بدن وارد می کند که می تواند علائم خاصی از بیماری ام اس را تشدید کند.

علاوه بر این، برخی از داروهایی که افراد برای بیماری ام اس استفاده می کنند در دوران بارداری خطرناک هستند و علائم را بدتر می کنند.

هر فرد مبتلا به ام اس که باردار است یا قصد بارداری دارد باید در مورد داروهای خود با پزشک مشورت کند.

برخی از علائم امس دز زنان که بارداری اغلب آن ها را تشدید می کند، عبارتند از:

خستگی
مشکلات راه رفتن
مشکلات مثانه و روده

یائسگی

علائم بیماری ام اس در زنان ممکن است بعد از یائسگی بدتر شوند، احتمالاً به دلیل این که کاهش سطح استروژن بر پیشرفت بیماری تأثیر معکوس می گذارد.

با این وجود، تشخیص این که علائم ام اس به دلیل یائسگی بدتر می شود یا فقط به عنوان نتیجه طبیعی پیری یا پیشرفت بیماری است، دشوار است.

برای درک رابطه بین یائسگی و علائم ام اس باید تحقیقات بیشتری صورت گیرد.

علائم نادر بیماری اسکلروز چندگانه

در حالی که علائمی که در بالا ذکر شدند، رایج ترین علائم بیماری ام اس به حساب می آیند اما این بیماری تاثیر متفاوتی بر افراد مختلف دارد.

علائم کمتر رایج ام اس در زنان عبارتند از:

مشکلات گفتاری
تشنج
از دست دادن شنوایی
مشکل در بلعیدن
لرزش
مشکلات تنفسی
خارش
سر درد

بیماری ام اس در زنان

طبق آمار انجمن ملی ام اس (NMSS)، ام اس در زنان حداقل دو یا سه برابر بیشتر از مردان پدیدار می شود.

به طور کلی، به نظر می رسد که این بیماری بر زنان و مردان به صورت مشابه تاثیر می گذارد. با این وجود، پزشک معالج نمی تواند علائم شخص مبتلا، شدت علائم و یا پیشرفت بیماری را پیش بینی کند.

دلیل این امر این است که بیماری ام اس به صورت تصادفی به غلاف عصب حمله می کند و اعصابی که تحت تاثیر این بیماری قرار می گیرند از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند.

اگرچه مردان و زنان مبتلا به ام اس اغلب علائم مشابهی را تجربه می کنند، اما عوامل خاصی مانند قاعدگی، بارداری و یائسگی ممکن است بر علائم ام اس در زنان تأثیر گذارند.

خلاصه

ام اس یا اسکلروز چندگانه یک بیماری خود ایمنی است که به طور تصادفی بر بخش هایی از سیستم عصبی مرکزی تأثیر می گذارد و در نتیجه علائم جسمی، شناختی و عاطفی غیرقابل پیش بینی ایجاد می کند.

اگرچه ام اس بیشتر زنان را درگیر می کند تا مردان اما معمولا علائم مشابهی دارند. با این وجود، زنان ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی مانند مواردی که در دوران قاعدگی یا یائسگی رخ می دهند، دچار نوسان در علائم بیماری خود شوند.

مشکلات بینایی و بی حسی موضعی تصادفی اغلب اولین علائم این بیماری هستند. افسردگی، مشکلات مثانه، تغییرات شناختی و درد نیز از جمله علائم رایج ام اس هستند.

هیچ درمان قطعی برای بیماری ام اس وجود ندارد اما داروهای مختلف و روش های درمانی مکمل به طور معمول می توانند به کنترل علائم یا حتی کند کردن روند پیشرفت بیماری کمک کنند.

هر کسی که علائم نگران کننده ای را تجربه می کند باید برای تشخیص صحیح به پزشک مراجعه کند.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.