همه چیز درباره سی تی اسکن (CT scan)

سی تی اسکن (CT) / توموگرافی کامپیوتری از اشعه X برای ایجاد تصاویر دقیق داخل بدن استفاده می کند، آماده سازی و روند انجام آن را بخوانید.

 

گاهی اوقات از سی تی اسکن (CT Scan) به عنوان اسکن CAT یا توموگرافی کامپیوتری (Computerised tomography) یاد می شود. این روش با استفاده از اشعه X و رایانه برای ایجاد تصاویر دقیق از داخل بدن استفاده می کند.

توموگرافی کامپیوتری در بیمارستان و توسط اپراتورهای ویژه آموزش دیده به نام رادیوگرافر یا پرتونگار در هنگام بستری در بیمارستان یا طی یک ویزیت کوتاه مدت انجام می شود.

 

چه زمانی از سی تی اسکن استفاده می شود؟

سی تی اسکن می تواند تصاویر دقیق از بسیاری از ساختارهای بدن مانند اندام های داخلی، عروق و استخوان ها ایجاد کند.

می توان از آن در موارد زیر استفاده کرد:

• تشخیص بیماری – از جمله آسیب دیدگی استخوان ها، آسیب دیدگی اعضای داخلی بدن، مشکلات جریان خون، سکته مغزی و سرطان
• راهنمایی آزمایشات یا درمان های بیشتر – برای نمونه سی تی اسکن می تواند به تعیین محل، اندازه و فرم تومور قبل از انجام رادیوتراپی کمک کرده یا به پزشک اجازه دهد تا از نمونه برداری (بیوپسی) با سوزن یا تخلیه آبسه استفاده کند.
• کنترل بیماری ها – از جمله بررسی اندازه تومورها در طول درمان سرطان و پس از آن. در صورت عدم وجود علائم (به عنوان غربالگری) معمولا از سی تی اسکن برای بررسی استفاده نمی شود.

این امر یعنی مزایای غربالگری ممکن است بیشتر از خطرات انجام سی تی اسکن نباشد. به ویژه زمانی که منجر به آزمایش غیرضروری و اضطراب شود.

 

 

همچنین بخوانید:

آبسه : انواع، علائم و درمان (کلیک)

 

آماده سازی برای CT اسکن

اقدامات لازم قبل از انجام CT اسکن در برگه قرار ملاقات ذکر می شوند.

ممکن است به شما توصیه شود تا برای اطمینان از گرفتن تصاویر واضح، چندین ساعت قبل از قرار ملاقات از مصرف هر نوع خوراکی خودداری کنید.

در صورت وجود حساسیت یا مشکلات کلیوی یا در صورت استفاده از داروهای دیابت باید پس از دریافت برگه ملاقات با بیمارستان تماس گرفته و تا در صورت نیاز اقدامات خاصی را انجام دهید.

همچنین در صورت بارداری باید به بیمارستان اطلاع دهید. معمولا انجام سی تی اسکن برای زنان باردار توصیه نمی شود، مگر اینکه مورد اورژانسی رخ داده باشد. احتمال آسیب دیدگی کودک در اثر اشعه X وجود دارد.

بهتر است لباس راحت و گشاد بپوشید تا در هنگام انجام اسکن راحت تر باشید.

سعی کنید تا از استفاده از جواهرات و لباس های دارای فلز (مانند زیپ) خودداری کنید زیرا این موارد باید بیرون آورده شوند.

 

ب

جهت بررسی روند انجام CT اسکن، مراحل قبل، حین و بعد از توموگرافی را توضیح خواهیم داد.

 

قبل از انجام سی تی اسکن

ممکن است قبل از انجام CT اسکن جهت آماده سازی، رنگ ویژه ای به نام ماده حاجب به شما داده شود تا کیفیت تصاویر را بهبود بخشد.

این مورد می تواند به صورت نوشیدنی، تنقیه و یا تزریق داخل وریدی باشد.

در صورت احساس اضطراب یا تنگنا هراسی (کلاستروفوبیا)، متخصص رادیولوژی را مطلع کنید.

آنها به شما مشاوره می دهند تا احساس آرامش بیشتری داشته باشید. همچنین در صورت لزوم از آرامبخش استفاده می کنند.

ممکن است قبل از شروع اسکن از شما خواسته شود که لباس خود را عوض کرده و گان (Gown) بپوشید.

همچنین از شما خواسته می شود تا هر گونه فلز مانند جواهرات را بیرون آورید زیرا فلز در تجهیزات اسکن اختلال ایجاد می کند.

 

همچنین بخوانید:

انواع فوبیا و درمان (کلیک)

 

طی انجام سی تی اسکن چه اتفاقاتی می افتد؟

طی انجام CT اسکن معمولا به پشت و روی یک تخت صاف که به داخل دستگاه سی تی اسکن می رود، دراز می کشید.

اسکنر از یک حلقه تشکیل شده است که هنگام عبور از آن در اطراف قسمت کوچکی از بدن می چرخد.

بر خلاف اسکن MRI، این اسکنر به یکباره تمام بدن را احاطه نمی کند و نباید از آن ترسید.

پرتونگار (اپراتور) در اتاق کناری کار می کند. در حین انجام CT اسکن می توانید از طریق یک آیفون صدای او را شنیده و با او صحبت کنید.

ممکن است در بعضی لحظات نیاز باشد تا نفس کشیده، نفس را خارج کرده یا آن را نگه دارید.

اسکن معمولا 10 تا 20 دقیقه طول می کشد.

 

پس از سی تی اسکن چه اتفاقی می افتد؟

نباید هیچ مشکل جانبی پس از سی تی اسکن تجربه کنید. معمولا می توانید پس از مدتی به خانه برگردید. می توانید به صورت عادی بخورید و بنوشید، به محل کار بروید و رانندگی کنید.

در صورت استفاده از ماده حاجب به شما توصیه می شود تا یک ساعت در بیمارستان مانده تا از عدم واکنش به آن مطمئن شوید.

در حالت عادی ماده حاجب بی خطر است و از طریق ادرار از بدن خارج می شود.

معمولا نتایج اسکن بلافاصله در دسترس نخواهند بود. رایانه باید اطلاعات حاصل از اسکن را پردازش کند. سپس توسط یک رادیولوژیست (متخصص تفسیر تصاویر بدن) تجزیه و تحلیل شود.

پس از تجزیه و تحلیل تصاویر، رادیولوژیست گزارش نوشته و آن را برای پزشک ارسال می کند. به طور معمول این امر چند روز تا چند هفته طول می کشد.

 

آیا انجام سی تی اسکن ایمن است؟

CT اسکن، سریع، بدون درد و به طور کلی بی خطر است. اما یک خطر کوچک وجود دارد که ممکن است به ماده حاجب و قرارگیری در معرض اشعه X واکنش آلرژیک داشته باشید.

میزان اشعه ای که طی سی تی اسکن در معرض آن قرار می گیرید وابسته به میزان اسکن بدن متفاوت است.

اسکنرهای CT برای اطمینان از عدم قرارگیری در معرض سطوح غیرضروری زیاد طراحی شده اند.

به طور کلی میزان تابشی که طی هر اسکن در معرض آن قرار خواهید گرفت معادل چند ماه تا چند سال قرارگیری در معرض تابش طبیعی محیط است.

تصور می شود که قرارگیری در معرض اشعه طی سی تی اسکن می تواند در سال ها بعد کمی احتمال ابتلا به سرطان را افزایش دهد. اگرچه به نظر می رسد که این خطر بسیار ناچیز (کمتر از 1 در 2000) است.

مزایا و خطرات انجام CT اسکن همیشه قبل از انجام آن ارزیابی می شوند.

در صورت وجود هرگونه نگرانی در مورد خطرات احتمالی توموگرافی کامپیوتری با پزشک یا پرتونگار (رادیوگرافر) خود صحبت کنید.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.