شیمی درمانی نوعی درمان سرطان است، انواع آن شامل خوراکی و تزریق داخل وریدی است، نحوه انجام – اتفاقات و مشکلات طی شیمی درمانی را بخوانید.

بررسی اجمالی

شیمی درمانی (Chemotherapy) نوعی درمان سرطان است که در آن از دارو برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود.

انواع مختلف داروهای شیمی درمانی وجود دارند اما همه آنها به روشی مشابه عمل می کنند.

این دارو تولید مثل سلول های سرطانی را متوقف کرده و از رشد و گسترش آنها در بدن جلوگیری می کنند.

واکسن آنفولانزا دریافت کنید.

در صورتی که تحت شیمی درمانی هستید، ابتلا به آنفولانزا بسیار جدی است. درمان رایگان آنفولانزا را از موارد زیر دریافت کنید:

پزشک عمومی

داروخانه محلی که خدمات واکسن آنفولانزا ارائه می دهد.

همچنین بخوانید:

سرطان: انواع، دلایل و درمان (کلیک)

چه زمانی از شیمی درمانی استفاده می شود؟

در صورت شیوع سرطان یا احتمال بروز آن ممکن است از Chemotherapy استفاده شود.

موارد استفاده از این روش درمانی عبارتند از:

تلاش برای از بین بردن کامل سرطان (Curative chemotherapy)
کمک به اثربخشی سایر روش های درمانی – برای نمونه می توان از Chemotherapy به همراه پرتو درمانی استفاده کرد یا از آن قبل از جراحی بهره برد. (Neo-adjuvant chemotherapy)
کاهش خطر بازگشت سرطان پس از پرتو درمانی یا جراحی (Adjuvant chemotherapy)
تسکین دادن در صورت عدم امکان درمان (Palliative chemotherapy)

اثرات Chemotherapy به طور قابل توجهی متفاوت است. در مورد شانس موفقیت این روش از پزشک خود سوال بپرسید.

همچنین بخوانید:

همه چیز درباره پرتو درمانی (کلیک)

انواع شیمی درمانی

Chemotherapy را می توان از چند طریق انجام داد. پزشکان بهترین نوع آن را به شما توصیه می کنند.

متداول ترین انواع شیمی درمانی جهت درمان سرطان عبارتند از:

داخل وریدی (Intravenous chemotherapy) – این کار معمولا در بیمارستان انجام می شود و شامل استفاده از داروهایی است که از طریق لوله داخل وریدی در دست، بازو یا قفسه سینه تجویز می شوند.
خوراکی (Oral chemotherapy) – این کار معمولا شامل مصرف یک دوره دارو در خانه به همراه معاینات منظم در بیمارستان است.

ممکن است شما با یک نوع داروی شیمی درمانی یا ترکیبی از انواع مختلف آن درمان شوید.

معمولا چندین جلسه درمانی خواهید داشت که طی چند ماه انجام می شوند.

عوارض جانبی

Chemotherapy علاوه بر از بین بردن سلول های سرطانی می تواند به بعضی از سلول های سالم بدن مانند سلول های خونی، سلول های پوستی و معده آسیب برساند.

این امر باعث ایجاد طیف وسیعی از عوارض جانبی ناخوشایند از جمله موارد زیر می شود:

احساس خستگی در بیشتر اوقات
حالت تهوع یا استفراغ
ریزش مو
افزایش خطر ابتلا به عفونت
درد دهان
خشکی، زخم یا خارش پوست
اسهال یا یبوست

بسیاری از این عوارض جانبی قابل درمان یا پیشگیری هستند و بیشتر آنها (اگر نگوییم همه آنها) پس از توقف درمان از بین می روند.

همچنین بخوانید:

عوارض جانبی شیمی درمانی (کلیک)

طی شیمی درمانی چه اتفاقی می افتد؟

Chemotherapy وابسته به شرایط به روش های مختلفی انجام می شود.

پیش از شروع درمان

تصمیم به درمان

در صورت تشخیص سرطان، یک تیم متخصص از شما مراقبت می کند. تیم مراقبتی شما در صورت تشخیص اینکه شیمی درمانی بهترین گزینه است، انجام آن را توصیه می کند. البته تصمیم نهایی با شما خواهد بود.

گرفتن این تصمیم دشوار خواهد بود. می توانید فهرستی از سوالات خود از تیم مراقبتی تهیه کنید.

برای نمونه، ممکن است سوالات زیر را داشته باشید:

هدف از درمان چیست؟ برای نمونه، آیا این روش برای بهبود سرطان، تسکین علائم یا کمک به اثربخشی سایر درمان ها استفاده می شود.
در مورد عوارض جانبی احتمالی و آنچه می توان برای پیشگیری یا تسکین آنها انجام داد.
میزان اثربخشی
آیا می توان به جای آن از سایر روش ها استفاده کرد؟

در صورتی که با توصیه تیم مراقبتی خود موافق باشید، پس از رضایت شما برای درمان، آنها شروع به برنامه ریزی برای درمان می کنند.

آزمایشات و معاینات

پیش از شروع شیمی درمانی جهت درمان سرطان، آزمایشاتی برای بررسی سلامت عمومی و اطمینان از مناسب بودن درمان برای شما انجام می شود.

این آزمایشات می توانند شامل موارد زیر باشند:

آزمایش خون برای بررسی مواردی مانند عملکرد کبد و کلیه ها و تعداد سلول های خونی
اشعه ایکس و اسکن برای بررسی اندازه سرطان
اندازه گیری قد و وزن برای کمک به تعیین دوز مناسب

همچنین در طول درمان آزمایشاتی برای نظارت بر پیشرفت خود خواهید داشت.

برنامه درمانی شما

Chemotherapy شامل چندین جلسه درمانی است که به طور معمول طی چند ماه انجام می شود.

قبل از شروع درمان، تیم مراقبتی طرحی را تهیه می کند که به شرح زیر است:

نوع شیمی درمانی
تعداد جلسات مورد نیاز
تناوب جلسات درمانی – پس از هر درمان و پیش از جلسه بعدی به چه میزان استراحت نیاز دارید تا بدن بهبود یابد.

برنامه درمانی به مواردی مانند نوع سرطان و هدف درمان بستگی دارد.

نحوه انجام شیمی درمانی

داخل وریدی (Intravenous chemotherapy)

در بیشتر موارد شیمی درمانی مستقیما از طریق ورید انجام می شود. این روش به عنوان شیمی درمانی وریدی شناخته می شود.

طی این روش معمولا داروها به آرامی به کیسه ای از مایع که با لوله ای باریک به یکی از رگ ها متصل شده است، وارد می شوند.

نحوه انجام شیمی درمانی داخل وریدی عبارتست از:

یک کانولا (Cannula) – لوله ای کوچک که برای مدت کوتاهی داخل رگ پشت دست یا بازو قرار داده می شود.
کاتتر مرکزی کاشته از راه پیرامونی یا پیک ‌لاین (PICC) – یک لوله کوچک که وارد ورید بازو می شود و معمولا برای چند هفته یا چند ماه سر جای خود قرار می گیرد.
لاین مرکزی – شبیه به PICC یا پیک لاین است اما وارد قفسه سینه شده و به یکی از رگ های نزدیک به قلب متصل است.
ایمپلنت پورت – دستگاه کوچکی که در زیر پوست قرار داده شده و تا پایان دوره درمان در جای خود قرار دارد. دارو با استفاده از سوزنی که از طریق پوست در دستگاه قرار داده می شود، وارد خواهد شد.

مدتی که برای دریافت دوز داروی تزریقی وریدی نیاز است می تواند بین چند ساعت تا چند روز باشد.

معمولا برای این روش درمانی به بیمارستان رفته و پس از پایان آن به خانه بر می گردید.

مصرف قرص یا شیمی درمانی خوراکی (Oral chemotherapy)

گاهی اوقات Chemotherapy به صورت مصرف قرص خواهد بود. از این روش با عنوان شیمی درمانی خوراکی یاد می شود.

نحوه انجام این روش شیمی درمانی بدین صورت است که برای دریافت قرص و معاینه باید در ابتدای هر جلسه درمان به بیمارستان مراجعه کنید اما می توانید دارو را در خانه مصرف کنید.

باید مطمئن شوید که طبق دستورالعمل های تیم مراقبتی خود عمل می کنید. مصرف زیاد یا ناکافی دارو می تواند اثربخشی آن را کاهش داده و خطرناک باشد.

در صورتی که داروی خود مشکلاتی از جمله فراموش کردن مصرف یا حالت تهوع خفیف پس از مصرف آن دارید، با تیم مراقبتی خود تماس بگیرید.

انواع دیگر شیمی درمانی

به طور معمول شیمی درمانی می تواند به روش های زیر نیز انجام شود:

تزریق زیر پوست که به شیمی درمانی زیرجلدی معروف است.
تزریق به عضله که به شیمی درمانی عضلانی معروف است.
تزریق به ستون فقرات که به شیمی درمانی اینتراتکال معروف است.
کرم پوست

مشکلات در طول شیمی درمانی

موارد مهمی در طول شیمی درمانی وجود دارند که باید از آنها آگاه بود.

بارداری و پیشگیری از بارداری

زنان باید حین انجام Chemotherapy از باردار شدن خودداری کنند زیرا بسیاری از داروهای شیمی درمانی می توانند باعث ایجاد نقص های مادرزادی شوند.

در این دوران از روش های پیشگیری از بارداری مانند کاندوم استفاده کنید و در صورتی که فکر می کنید باردار شده اید بلافاصله با تیم مراقبتی خود تماس بگیرید.

مردانی که شیمی درمانی می کنند باید از کاندوم در طول درمان خود استفاده کنند. حتی اگر همسر آنها از روش پیشگیری استفاده می کند، باید این کار انجام شود.

مصرف سایر داروها

طی Chemotherapy و قبل از مصرف هر داروی دیگر (از جمله داروهای بدون نسخه و یا گیاهی) با تیم مراقبتی خود مشورت کنید.

سایر داروها می توانند با داروی شیمی درمانی واکنشی غیر قابل پیش بینی داشته باشند، بر عملکرد آن تاثیر بگذارند و همچنین عوارض جانبی خطرناکی ایجاد کنند.

عوارض جانبی

Chemotherapy می تواند باعث ایجاد طیف وسیعی از عوارض جانبی ناخوشایند شود.

تصمیم به توقف درمان

بعضی از افراد تصمیم می گیرند که مزایای Chemotherapy ارزش بروز عوارض جانبی کاهش دهنده کیفیت زندگی را ندارند.

در صورتی که در حال درمان هستید و در مورد ادامه دادن آن تردید دارید، بهتر است با تیم مراقبتی خود صحبت کنید.

تیم مراقبتی شما می تواند در مورد مزایای احتمالی ادامه دادن درمان به شما مشاوره دهند، اما تصمیم نهایی برای ادامه یا توقف درمان با شما خواهد بود.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.