بیماری آدیسون (نارسایی اولیه آدرنال / هیپوآدرنالیسم) بیماری غدد فوق کلیوی با کاهش تولید کورتیزول و آلدسترون است، علائم و علت را بخوانید.

سرفصل های مورد نظر خود را سریعتر بیابید:

1- بررسی اجمالی ↓

2- علائم بیماری آدیسون ↓

3- علت ها ↓

همچنین بخوانید:

تشخیص و درمان بیماری آدیسون (کلیک)

1- بررسی اجمالی

بیماری آدیسون (Addison’s disease) که با عنوان نارسایی اولیه آدرنال یا هیپوآدرنالیسم نیز شناخته می شود، یک بیماری نادر مربوط به غدد فوق کلیوی است.

غدد فوق کلیوی دو غده کوچک در بالای کلیه ها هستند. این غدد دو هورمون اساسی کورتیزول و آلدوسترون را تولید می کنند.

طی بیماری آدیسون، غدد فوق کلیوی آسیب دیده و بنابراین کورتیزول یا آلدوسترون کافی تولید نمی شود.

نارسایی اولیه آدرنال / هیپوآدرنالیسم می تواند افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد اما بیشتر در سنین 30 تا 50 سالگی دیده می شود.

همچنین هیپوآدرنالیسم بیشتر در زنان دیده می شود.

همچنین بخوانید:

ناسایی آدرنال/ غده فوق کلیه: علائم و درمان (کلیک)

علائم بیماری آدیسون

علائم مرحله اولیه بیماری آدیسون مانند سایر بیماری های شایع مانند افسردگی یا آنفولانزا است.

ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:

کمبود انرژی یا انگیزه (خستگی یا Fatigue)
ضعف عضلانی
احساس ناخوشی
از دست دادن اشتها و کاهش وزن ناخواسته
افزایش تشنگی

این مشکلات با گذشت زمان شدیدتر می شوند و علائم دیگری مانند سرگیجه، غش، گرفتگی و خستگی را تجربه خواهید کرد.

اگرچه این علائم همیشه ناشی از بیماری آدیسون نیستند اما برای بررسی آنها باید به پزشک عمومی مراجعه کنید.

علت بروز بیماری آدیسون

علت بیماری آدیسون معمولا در نتیجه مشکل سیستم ایمنی بدن است که باعث حمله به لایه خارجی غده فوق کلیوی (قشر آدرنال) شده و تولید هورمون های استروئیدی آلدوسترون و کورتیزول را مختل می کند.

هرچند علت قطعی بروز هیپوآدرنالیسم مشخص نیست اما این دلیل 70 تا 90% از موارد ابتلا در بسیاری از کشورها مانند انگلستان است.

سایر علل احتمالی نارسایی اولیه آدرنال شامل بیماری هایی مانند سل است که به غدد فوق کلیوی آسیب می رساند. البته این مورد معمولا شایع نیست.

درمان بیماری آدیسون

بیماری آدیسون با استفاده از دارو برای جایگزینی هورمون های از دست رفته درمان می شود. شما باید این داروها را به صورت مادام العمر مصرف کنید.

با درمان می توان علائم بیماری آدیسون را تا حد زیادی کنترل کرد. بیشتر افراد مبتلا به هیپوآدرنالیسم طول عمر طبیعی دارند و با محدودیت های کمی به زندگی فعال خود ادامه دهند.

اما بسیاری از افراد مبتلا به بیماری آدیسون دریافتند که باید مدیریت خستگی را یاد بگیرند و ممکن است این شرایط مربوط به بیماری های مرتبط با دیابت یا کم کاری تیروئید باشد.

افراد مبتلا به بیماری آدیسون باید به طور دائم در مورد بدتر شدن ناگهانی علائم که بحران آدرنال نامیده می شود، آگاه باشند.

این امر زمانی رخ می دهد که سطح کورتیزول در بدن به طور قابل توجهی کاهش یابد.

بحران آدرنال یک فوریت پزشکی است و در صورت عدم درمان می تواند کشنده باشد.

در صورتی که از ابتلا به بیماری آدیسون آگاه هستید و علائم شدیدی را تجربه می کنید، برای درخواست آمبولانس با اورژانس تماس بگیرید.

2- علائم

در ابتدا تشخیص بیماری آدیسون دشوار خواهد بود زیرا علائم آن همانند بسیاری از بیماری های دیگر است.

علائم اولیه بیماری آدیسون می تواند شامل موارد زیر باشد:

کمبود انرژی یا انگیزه (خستگی)
خواب آلودگی یا خستگی غیرطبیعی (بیحالی)
ضعف عضلانی
کمبود روحیه (افسردگی خفیف) یا تحریک پذیری
کاهش اشتها و کاهش وزن ناخواسته
نیاز به دفع ادرار مکرر
افزایش تشنگی
هوس مواد غذایی شور

کمبود آب بدن نیز می تواند از نشانه های اولیه بیماری نارسایی اولیه آدرنال یا هیپوآدرنالیسم باشد. علت آن کمبود هورمون آلدوسترون در بدن است که برای تنظیم تعادل آب و نمک استفاده می شود.

علائم بعدی

بیشتر علائم بیماری آدیسون تمایل دارند تا به تدریج طی ماه ها یا سال ها ایجاد شوند. با این حال مواردی مانند استرس اضافی یا موارد ناشی از بیماری دیگر یا یک حادثه می تواند باعث بدتر شدن ناگهانی علائم شود.

ممکن است این علائم به صورت زیر ادامه یابند:

فشار خون پایین در هنگام ایستادن که می تواند باعث سرگیجه و غش شود.
حالت تهوع
استفراغ
اسهال
درد شکم، مفصل یا کمر
گرفتگی عضلات
خستگی مزمن که می تواند باعث افسردگی شود.
تغییر رنگ پوست لب ها و لثه ها به قهوه ای (هایپرپیگمنتیشن) و همچنین در کف دست، روی زخم ها یا نقاط فشار روی انگشتان یا زانوها
عدم تمایل به رابطه جنسی (کاهش میل جنسی) به ویژه در زنان

ممکن است بعضی از زنان دچار پریود نامنظم شوند یا بعضی از پریودها در آنها ایجاد نشود. کودکان مبتلا به بیماری آدیسون نیز دیرتر از حد معمول بلوغ را تجربه می کنند.

بعضی از افراد مبتلا به بیماری آدیسون (هیپوآدرنالیسم) نیز دچار افت قند خون (هیپوگلیسمی) می شوند. این امر می تواند علائمی مانند مشکل در تمرکز، گیجی، اضطراب و حتی بیهوشی (به ویژه در کودکان) ایجاد کند.

در صورت تجربه بیماری آدیسون به پزشک عمومی مراجعه کرده تا بتواند این بیماری را تشخیص داده یا رد کند. معمولا این علائم با درمان مناسب بهبود می یابند.

بحران آدرنال

در صورت درمان نشدن بیماری آدیسون، سطح هورمون های تولید شده توسط غدد فوق کلیوی در بدن به تدریج کاهش می یابند. این امر باعث می شود تا علائم هیپوآدرنالیسم به تدریج بدتر شده و در نهایت منجر به یک وضعیت کشنده به نام بحران آدرنال یا آدیسون شود.

علائم بحران آدرنال عبارتند از:

کم آبی شدید بدن
پوست رنگ پریده، سرد و مرطوب
تعریق
تنفس سریع و سطحی (کم عمق)
سرگیجه
استفراغ شدید و اسهال
ضعف شدید عضلانی
سر درد
خواب آلودگی شدید یا از دست دادن هوشیاری

بحران آدرنال یک فوریت پزشکی است و در صورت عدم درمان می تواند کشنده باشد. در صورتی که فکر می کنید به بیماری آدیسون دچار هستید و دچار بحران آدرنال شده اید برای درخواست آمبولانس با اورژانس تماس بگیرید.

در صورت درمان نشدن بحران آدرنال، منجر به کما و مرگ می شود. همچنین این خطر وجود که در صورت تاخیر در درمان، مغز اکسیژن کافی دریافت نکند که می تواند باعث ناتوانی دائمی شود.

همچنین بخوانید:

همه چیز درباره عدم تعادل هورمونی (کلیک)

3- علت ها

بیماری آدیسون زمانی ایجاد می شود که لایه بیرونی غدد فوق کلیوی (قشر آدرنال) آسیب دیده و باعث کاهش سطح هورمون های تولیدی آن شود.

مشکلات سیستم ایمنی بدن

مشکل در سیستم ایمنی شایع ترین علت بیماری آدیسون است.

سیستم ایمنی بدن دفاعی در برابر عفونت و بیماری است. در صورت بیمار شدن، سیستم ایمنی بدن آنتی بادی تولید می کند که نوع خاصی پروتئین است و ارگانیسم ها و سموم حامل بیماری را از بین می برند. این آنتی بادی ها به علت ایجاد کننده بیماری حمله می کنند.

با این حال در صورتی که سیستم ایمنی بدن دچار مشکل شود شروع به حمله بافت ها و اندام های سالم خود می کند. به این وضعیت اختلال خود ایمنی گفته می شود.

زمانی که 90% از قشر آدرنال از بین برود، غدد فوق کلیوی قادر به تولید کافی هورمون های استروئیدی کورتیزول و آلدوسترون نخواهند بود. زمانی که سطح این موارد کاهش یابد علائم بیماری آدیسون (هیپوآدرنالیسم) را تجربه خواهید کرد.

مشخص نیست که چرا بعضی از افراد با سیستم ایمنی بدن خود به این مشکل مبتلا می شوند اما این مشکل می تواند به ارث برسد.

همچنین بخوانید:

علائم انواع بیماری های خودایمنی (کلیک)

ژنتیک

تحقیقات نشان داده است که بعضی از افراد با ژن های خاص بیشتر دچار اختلالات خود ایمنی می شوند. می توان گفت ژنتیک می تواند علتی برای ابتلا به هیپوآدرنالیسم باشد.

مشخص نیست که چگونه این ژن ها منجر به بیماری آدیسون و بیماری های مشابه می شوند. اما این یعنی در صورت ابتلا یکی از اعضای نزدیک خانواده به یک بیماری خود ایمنی، خطر ابتلا به بیماری آدیسون افزایش می یابد.

این بیماری ها عبارتند از:

ویتیلیگو یا پیسی (Vitiligo) – یک بیماری بلندمدت است که باعث ایجاد لکه های سفید و رنگ پریده روی پوست می شود.
دیابت نوع 1 – یک بیماری بلندمدت ناشی از عدم تولید انسولین در بدن
کم کاری غده تیروئید

سایر علت ها

سل شایع ترین علت بروز بیماری آدیسون در سراسر جهان است.

سل یک عفونت باکتریایی است که بیشتر ریه ها را درگیر می کند اما می تواند به سایر قسمت های بدن نیز سرایت کند. در صورت آسیب به غدد فوق کلیوی نیز می تواند باعث ابتلا به بیماری آدیسون شود.

سایر علت های احتمالی بیماری آدیسون عبارتند از:

عفونت ها – موارد مرتبط با ایدز یا عفونت های قارچی
خونریزی – خونریزی بسیار شدید در غدد فوق کلیوی گاهی اوقات با مننژیت یا انواع دیگر سپسیس شدید همراه است.
سرطان – در صورتی که سلول های سرطانی از جای دیگر بدن به غدد فوق کلیوی گسترش یابند.
آمیلوئیدوز – بیماری که در آن آمیلوئید (پروتئینی که توسط سلول های مغز استخوان ایجاد می شود) در غدد فوق کلیوی تجمع یافته و به آن آسیب می رساند.
برداشتن جراحی هر دو غده فوق کلیوی (آدرنالکتومی) – برای نمونه، از بین بردن تومور
آدرنولکودیستروفی (ALD) – یک بیماری ارثی و نادر و محدودکننده که بر غدد فوق کلیوی و سلول های عصبی مغز تاثیر می گذارد و بیشتر در پسرهای جوان دیده می شود.
درمان های خاص مورد نیاز برای سندروم کوشینگ – مجموعه ای از علائم ناشی از مقادیر بسیار بالای کورتیزول در بدن

نارسایی ثانویه آدرنال

تولید هورمون از غده فوق کلیوی می تواند تحت تاثیر صدمه به غده هیپوفیز (غده ای که به اندازه نخود بوده و زیر مغز قرار دارد و هورمونی برای تحریک غدد فوق کلیوی ترشح می کند) قرار گیرد. این وضعیت نارسایی ثانویه آدرنال نامیده می شود و یک بیماری جدا از بیماری آدیسون است.

در صورت آسیب دیده غده هیپوفیز (برای نمونه، به دلیل وجود تومور در غذه هیپوفیز) ممکن است نارسایی ثانویه آدرنال رخ دهد.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.