تشخیص بیماری آدیسون شامل آزمایش خون – تحریک سیناکتن – تیروئید و CT اسکن است، راه های درمان – داروهای موثر و درمان بحران آدرنال را بخوانید.

در مقاله بیماری آدیسون چیست؟ علائم و علت (کلیک) به بررسی این بیماری، دلایل ایجاد و علائم این بیماری پرداختیم، در این مقاله راه های تشخیص و درمان نارسایی اولیه آدرنال یا هیپوآدرنالیسم ارائه می گردد.

سرفصل های مورد نظر خود را سریعتر بیابید:

1- تشخیص بیماری آدیسون

2- درمان بیماری آدیسون

1- تشخیص

پزشک عمومی برای کمک به تشخیص بیماری آدیسون ابتدا در مورد علائم سوال پرسیده و سوابق پزشکی شما را مرور می کند.

همچنین احتمالا در مورد سابقه خانوادگی ابتلا به اختلالات خود ایمنی سوال می پرسد.

همچنین بخوانید:

علائم انواع بیماری های خود ایمنی (کلیک)

به علاوه پوست را از نظر وجود هرگونه لکه تغییر رنگ قهوه ای (هایپرپیگمنتیشن) به ویژه در نواحی خاص زیر بررسی می کند:

چین های کف دست
چین خوردگی های آرنج
روی زخم ها
لب ها و لثه ها

با این حال هایپرپیگمنتیشن در همه موارد بیماری آدیسون رخ نمی دهد.

همچنین پزشک فشار خون شما را در هنگام دراز کشیدن و کمی پس از ایستادن بررسی می کند. دلیل این امر بررسی افت فشار خون در هنگام تغییر وضعیت است. (افت فشار خون وضعیتی)

آزمایش خون

در صورت مشکوک بودن به بیماری آدیسون، آزمایش خون برای اندازه گیری میزان سدیم، پتاسیم و کورتیزول در بدن انجام می شود. میزان پایین سدیم، پتاسیم یا کورتیزول می تواند نشان دهنده و هامل تشخیص بیماری آدیسون باشد.

ممکن است لازم باشد تا برای آزمایش خون به یک متخصص هورمون (متخصص غدد) در بیمارستان مراجعه کنید تا موارد زیر بررسی شود:

سطح پایین هورمون آلدوسترون
سطح بالای هورمون آدرنو کورتیکوتروپیک (ACTH)
سطح پایین قند خون (قندی که برای انرژی استفاده می شود.)
آنتی بادی های فوق کلیوی (آنتی بادی هایی که برای حمله به غده فوق کلیوی ایجاد شده اند.)

هر یک از موارد فوق می توانند نشانه ای از بیماری آدیسون بوده و تشخیص آن را تسهیل بخشد.

همچنین بخوانید:

ناسایی آدرنال/ غده فوق کلیه: علائم و درمان (کلیک)

آزمایش تحریک سیناکتن (Synacthen stimulation test)

در صورت پایین بودن کورتیزول خون یا وجود علائم بیماری آدیسون، برای تایید تشخیص باید از آزمایش تحریک سیناکتن استفاده کرد.

پزشک عمومی می تواند شما را برای آزمایش به یک واحد غدد درون ریز ارجاع دهد. میزان فوریت مراجعه به شدت علائم وابسته است.

سیناکتن (Synacthen) یک کپی ساخته شده (مصنوعی) از هورمون آدرنو کورتیکوتروپیک (ACTH) است. ACTH به طور طبیعی توسط غده هیپوفیز تولید می شود تا غدد فوق کلیوی را به ترشح کورتیزول و آلدوسترون تشویق کند.

زمانی که سیناکتن تجویز می شود، غدد فوق کلیوی با ترشح کورتیزول و سایر هورمون های استروئیدی در خون به همان روش ACTH واکنش نشان می دهند.

پیش از تزریق سیناکتن به بازو، یک نمونه خون دریافت شده تا سطح کورتیزول بررسی شود. نمونه های بعدی پس از 30 دقیقه و 60 دقیقه دریافت می شوند.

در صورت زیاد بودن سطح ACTH و پایین بودن سطح کورتیزول و آلدوسترون معمولا ابتلا به بیماری آدیسون تایید خواهد شد.

آزمایش عملکرد تیروئید

همچنین ممکن است غده تیروئید برای بررسی عملکرد و تشخیص بیماری آدیسون آزمایش شود.

غده تیروئید در گردن است و هورمون هایی تولید می کند که رشد و متابولیسم بدن را کنترل می کند.

افراد مبتلا به بیماری آدیسون، غده تیروئید کم کاری دارند و غده تیروئید آنها به اندازه کافی هورمون تولید نمی کند.

متخصص غدد با آزمایش سطح بعضی از هورمون ها در خون می تواند کم کاری تیروئید را تشخیص دهد.

اسکن ها

متخصص در بعضی از موارد شما را برای اسکن غدد فوق کلیوی ارجاع می دهد. این اسکن ها می توانند سی تی اسکن یا MRI باشند.

تشخیص در هنگام بحران آدرنال

در صورت درمان نشدن بیماری آدیسون، این وضعیت منجر به بحران آدرنال می شود. در این وضعیت علائم بیماری آدیسون به سرعت و به شدت ظاهر می شوند.

طی یک بحران آدرنال زمان کافی برای انجام آزمایش تحریک سیناکتن برای تائید بیماری آدیسون وجود ندارد.

در صورت امکان نمونه خون دریافت شده و از نظر ناهنجاری های اشاره شده در قسمت بالا آزمایش می شود. در هنگام انتظار برای دریافت نتیجه ممکن است درمان با تزریق استروئید و مایعات حاوی نمک و گلوکز آغاز شود.

همچنین بخوانید:

تزریق استروئید: موارد مصرف و عوارض (کلیک)

رانندگی

در صورت ابتلا به بیماری آدیسون و داشتن گواهینامه اتوبوس یا کامیون این وظیفه قانونی شما است که صادرکننده گواهینامه را مطلع کنید.

2- درمان

در صورت ابتلا به بیماری آدیسون، باید برای جایگزینی هورمون های از دست رفته به صورت روزانه دارو مصرف کنید. این امر به شما کمک می کند تا یک زندگی فعال داشته باشید. اگرچه بسیاری از افراد هنوز به تلاش برای کنترل خستگی خود نیاز دارند.

در بعضی از موارد می توان علل اصلی بیماری آدیسون را درمان کرد. برای نمونه، سل با یک دوره آنتی بیوتیک طی حداقل 6 ماه درمان می شود.

با این حال بیشتر موارد ناشی از مشکل در سیستم ایمنی بدن قابل درمان نیستند.

داروهای موثر در درمان بیماری آدیسون

معمولا درمان شامل درمان جایگزینی کورتیکواستروئید به صورت مادام العمر است. طی این درمان از داروهای کورتیکواستروئید برای جایگزینی هورمون های کورتیزول و آلدوسترون که طی بیماری آدیسون بدن آنها را تولید نمی کند، استفاده می شود. این دارو معمولا به صورت قرص و برای 2 یا 3 مرتبه در روز مصرف می شود.

در بیشتر موارد دارویی به نام هیدروکورتیزون (Hydrocortisone) برای جایگزینی کورتیزول استفاده می شود. داروهای موثر دیگر در درمان بیماری آدیسون می توانند پردنیزولون (Prednisolone) یا دگزامتازون (Dexamethasone) باشند که البته کمتر مورد استفاده قرار می گیرند.

آلدوسترون با دارویی به نام فلودروکورتیزون (Fludrocortisone) جایگزین می شود. همچنین ممکن است پزشک عمومی بخواهد تا نمک اضافی را به رژیم غذایی خود اضافه کنید اما در صورت مصرف کافی داروی فلودروکورتیزون به این امر نیازی نیست. در این وضعیت بر خلاف سایر افراد، در صورت تمایل به مواد غذایی نمکی باید آنها را مصرف کنید.

به طور کلی داروهای مورد استفاده برای بیماری آدیسون عوارض جانبی ندارند، مگر اینکه دوز مصرفی خیلی زیاد باشد. در صورتی که برای مدتی طولانی دوز بیشتر از میزان لازم مصرف کنید، خطر بروز مشکلاتی مانند پوکی استخوان، نوسانات خلقی و مشکل خواب (بی خوابی) وجود خواهد داشت.

زندگی با بیماری آدیسون

بسیاری از افراد مبتلا به بیماری آدیسون دریافتند که مصرف داروها آنها را قادر می سازد تا رژیم غذایی عادی و ورزش خود را ادامه دهند.

با این وجود بروز خستگی نیز شایع است و یادگیری نحوه کنترل این دوره های کم انرژی می تواند کمی طول بکشد.

بعضی از افراد دریافتند که نیاز به مصرف منظم دارو محدودکننده است و بر زندگی یا سلامت عاطفی آنها تاثیر می گذارد. فراموشی یک دوز یا دیر مصرف کردن آن می تواند منجر به خستگی یا بی خوابی شود.

بعضی از افراد نیز می توانند به بیماری های مرتبط مانند دیابت یا کم کاری تیروئید مبتلا شوند که به درمان و مدیریت بیشتری نیاز دارند.

معمولا باید هر 6 تا 12 ماه یک مرتبه به متخصص غدد مراجعه کرد تا پیشرفت بیماری بررسی شده و در صورت لزوم دوز دارو تنظیم شود. پزشک عمومی می تواند در این ملاقات ها از نسخه تکراری و پشتیبانی استفاده کند.

عدم استفاده از دارو می تواند منجر به یک بیماری جدی به نام بحران آدرنال شود.

بنابراین باید اقدامات زیر را انجام دهید:

به یاد داشته باشید تا نسخه های تکراری خود را جمع آوری کنید.
در صورت لزوم در ماشین یا محل کار داروی اضافی داشته باشید.
داروهای خود را در زمان مناسب مصرف کنید.
در صورت بیرون رفتن داروهای خود را همراه ببرید. (معمولا دو برابر میزان لازم به علاوه کیت تزریق)
در صورت سفر با هواپیما داروی خود را در چمدان به همراه یادداشت پزشک در مورد دلیل ضرورت مصرف آن حمل کنید.

همچنین می توانید دوستان یا نزدیکان خود را از شرایط آگاه کنید. به آنها در مورد علائم بحران آدرنال توضیح داده تا اقدامات لازم در صورت بروز آن را بدانند.

دستبندهای هشدار پزشکی

همچنین بهتر است از یک دستبند یا گردنبند هشدار پزشکی استفاده کنید تا به سایر افراد اطلاع دهد که به بیماری آدیسون مبتلا هستید.

افراد سالم پس از یک تصادف جدی مانند سانحه با اتومبیل، کورتیزول بیشتری تولید می کنند. این امر به آنها کمک می کند تا با شرایط استرس زا و فشارهای اضافی بر روی بدن که ناشی از آسیب جدی است، کنار بیایند. از آنجایی که بدن افراد مبتلا به بیماری آدیسون قادر به تولید کورتیزول نیست برای جایگزینی و پیشگیری از بحران آدرنال به تزریق هیدروکورتیزون نیاز خواهند داشت.

استفاده از دستبند هشداردهنده پزشکی به کادر پزشکی در مورد وضعیت شما و داروی مورد نیاز اطلاع می دهد.

دستبند یا گردنبندهای هشدار پزشکی جواهراتی هستند که بر روی آنها بیماری شما و شماره تماس اضطراری حک شده است. آنها از طریق فروشگاه ها قابل تهیه هستند. در صورت نیاز از پزشک عمومی خود بخواهید تا آن را توصیه کند.

در صورت نیاز به بستری در بیمارستان، متخصصان مراقبت های بهداشتی در مورد مراقبت از شما و استفاده از داروی جایگزین استروئید اطلاع خواهند داشت. توجه به این نکته مهم است که حتی در صورت منع خوردن و نوشیدن، رعایت این موضوع لازم است.

تنظیم داروها

ممکن است در زمان های خاص نیاز باشد که داروی شما تنظیم شده تا فشار اضافی بر روی بدن ایجاد شود. برای نمونه، در صورت تجربه موارد زیر ممکن است به افزایش دوز دارو نیاز داشته باشید:

یک بیماری یا عفونت – به ویژه اگر دمای بدن بالای 38 درجه سانتی گراد یا بالاتر باشد.
تصادف مانند تصادف اتومبیل
یک عمل پزشکی یا دندانپزشکی مانند پر کردن دندان یا آندوسکوپی
ورزش سنگین که معمولا بخشی از زندگی روزمره نباشد.

این امر به بدن کمک می کند تا با استرس اضافی کنار بیاید. متخصص غدد میزان دوز دارو را کنترل کرده و در مورد هرگونه تغییر اقدام می کند.

با گذشت زمان و عادت به شرایط، یاد می گیرید تا چه عواملی علائم را تحریک کرده و ممکن است بتوانید خودتان میزان دارو را تنظیم کنید. با این حال در صورتی که مطمئن نیستید با پزشک عمومی یا متخصص خود مشورت کنید.

درمان اورژانسی

ممکن است شما و یک شریک زندگی تان یا یکی از اعضای خانواده در مورد تزریق اورژانسی هیدروکورتیزون آموزش دیده باشید.

در صورت ایجاد شوک پس از آسیب دیدگی یا تجربه اسهال و استفراغ و عدم توانایی مصرف داروی خوراکی، ممکن است تزریق دارو ضروری باشد. این امر می تواند در هنگام بارداری و تهوع صبحگاهی رخ دهد. متخصص غدد در مورد لزوم این تزریق با شما صحبت می کند.

در صورت نیاز به مصرف هیدروکورتیزون به صورت اورژانسی، همیشه بلافاصله با پزشک عمومی خود تماس بگیرید. در موارد اضطراری خارج از ساعت کار اداری از خدمات محلی استفاده کنید.

همچنین می توانید نام خود را در سرویس آمبولانس محلی ثبت کنید و در صورت نیاز آنها این تزریق یا مصرف قرص را برای شما انجام می دهند.

درمان بحران آدرنال

بحران آدرنال یا بحران آدیسون به مراقبت فوری نیاز دارد. در صورت ابتلا به این وضعیت برای درخواست آمبولانس با اورژانس تماس بگیرید.

علائم بحران آدرنال عبارتند از:

کم آبی شدید
پوست رنگ پریده، سرد و مرطوب
تعریق
تنفس سریع و سطحی (کم عمق)
سرگیجه
استفراغ شدید و اسهال
ضعف شدید عضلانی
سر درد
خواب آلودگی شدید یا از دست دادن هوشیاری

در بیمارستان برای آبرسانی به بدن از تزریق وریدی مایعات استفاده می شود. این مایعات شامل ترکیبی از نمک و قندها (سدیم، گلوکز و دکستروز) است تا کمبودها را جبران کند. همچنین با تزریق هیدروکورتیزون، کمبود کورتیزول جبران می شود.

همچنین هرگونه دلیل اصلی بروز بحران آدرنال مانند عفونت نیز درمان می شود.

نسخه های رایگان

در صورتی که تحت درمان بیماری آدیسون هستید مجاز به دریافت گواهی معافیت پزشکی خواهید بود. این یعنی مجبور نیستید تا هزینه نسخه های مورد نیاز خود را پرداخت کنید.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.