رابطه تغذیه بر سلامت روان

رابطه تغذیه و رژیم غذایی با سلامت روان چیست؟ آیا مکمل تغذیه ای در پیشگیری و درمان افسردگی و اضطراب اثر دارد؟ پاسخ را در این مقاله بخوانید.

 

اثر تغذیه بر سلامت روان

رژیم غذایی بر جنبه های مختلف سلامت از جمله وزن، عملکرد ورزشی و خطر بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی و دیابت نوع 2 تأثیر می گذارد. طبق برخی تحقیقات، تغذیه و رژیم غذایی همچنین بر روی سلامت روان (افسردگی و اضطراب) نیز تأثیر گذاشته و این دو رابطه مستقیم و تنگاتنگی با یکدیگر دارند.

اضطراب و افسردگی از رایج ترین مشکلات سلامت روان در سراسر جهان به حساب می آیند. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، افسردگی می تواند یکی از مهمترین نگرانی های سلامتی در جهان تا سال 2030 باشد.

بنابراین، جای تعجبی ندارد که محققان به جای تکیه بر روش های درمانی و دارویی فعلی، به دنبال یافتن راه های جدید برای کاهش تأثیر مشکلات بهداشت و سلامت روان هستند.

روانپزشکی تغذیه یک حوزه تحقیقاتی در نو ظهور است که به طور خاص به نقش تغذیه بر گسترش و درمان بیماری ها و مشکلات سلامت و بهداشت روان می پردازد.

دو سوال اصلی که محققان در رابطه با نقش تغذیه بر سلامت روان می پرسند، عبارتند از:

«آیا تغذیه و رژیم غذایی به پیشگیری از مشکلات سلامت روان کمک می کند؟»

و

«آیا مداخلات تغذیه ای در درمان مشکلات سلامت روان (افسردگی و اضطراب) مفید هستند؟»

 

 

همچنین بخوانید:

سلامت روان چیست؟ (کلیک)

 

پیشگیری از مشکلات سلامت روان

در چندین مطالعه مشاهداتی، ارتباط بین کیفیت کلی تغذیه و رژیم غذایی با خطر افسردگی و اضطراب نشان داده شده است.

به عنوان مثال، یک مطالعه از 21 تحقیق از 10 کشور نشان داد که یک الگوی تغذیه ای سالم که با مصرف زیاد میوه، سبزیجات، غلات سبوس دار، روغن زیتون، ماهی، لبنیات کم چرب و آنتی اکسیدان و همچنین مصرف کم غذاهای حیوانی مشخص می شود، با کاهش خطر افسردگی همراه بود.

در مقابل، یک رژیم غذایی به سبک غربی که شامل مصرف زیاد گوشت های قرمز و فرآوری شده، غلات تصفیه شده، شیرینی ها، لبنیات پرچرب، کره و سیب زمینی و نیز مصرف کم میوه و سبزیجات است، با افزایش قابل توجه خطر ابتلا به افسردگی در ارتباط بود.

یک مطالعه قدیمی نیز نتایج مشابهی را نشان داد؛ به گونه ای که رعایت رژیم غذایی مدیترانه ای با 32٪ کاهش خطر افسردگی در ارتباط بود.

به تازگی، مطالعه ای روی بزرگسالان بالای 50 سال نشان داده است که بین سطح اضطراب بالاتر و رژیم های غذایی حاوی چربی اشباع شده و قندهای اضافه شده رابطه وجود دارد.

جالب توجه است که محققان یافته های مشابهی را در کودکان و نوجوانان پیدا کرده اند.

به عنوان مثال، یک بررسی در سال 2019 از 56 مطالعه نشان داد که ارتباطی بین مصرف زیاد مواد غذایی مفید مانند روغن زیتون، ماهی، آجیل، حبوبات، لبنیات، میوه و سبزیجات و کاهش خطر افسردگی در دوران بلوغ وجود دارد.

با این وجود، باید توجه داشت که اگرچه مطالعات مشاهداتی می توانند رابطه بین تغذیه و رژیم غذایی با سلامت روان را نشان دهند اما نتوانسته اند علت و معلول را به اثبات برسانند.

همچنین، حتی با آزمایش های کنترل شده تصادفی، محدودیت های زیادی در رابطه با مطالعات تحقیقاتی در مورد تغذیه وجود دارد از جمله مشکلات در اندازه گیری دقیق مصرف مواد غذایی.

محققان اغلب به گفته ی شرکت کنندگان در مورد آنچه در روزها، هفته ها یا ماه های گذشته مصرف کرده اند، متکی هستند این روش هرگز روش دقیق و کاملی نیست.

 

همچنین بخوانید:

افسردگی چیست؟ علائم و درمان (کلیک)

 

درمان مشکلات سلامت روان

تحقیق در مورد اینکه آیا مداخلات تغذیه ای می تواند به درمان مشکلات سلامت روان کمک کند، نسبتاً جدید و هنوز کاملاً محدود است.

آزمایش SMILES یکی از اولین آزمایش های کنترل شده تصادفی برای بررسی رابطه و نقش تغذیه و رژیم غذایی در درمان افسردگی بود.

بیش از 12 هفته، 67 فرد مبتلا به افسردگی متوسط یا شدید علاوه بر برنامه درمانی خود، مشاوره رژیم غذایی یا حمایت اجتماعی دریافت کردند.

مداخله تغذیه ای این گروه همانند رژیم غذایی مدیترانه ای بود. از این نظر که بر سبزیجات، میوه ها، غلات کامل، ماهی های روغنی، روغن زیتون فوق بکر، حبوبات و مغزهای خشک تأکید می کند. همچنین، مقادیر متوسطی از گوشت قرمز و لبنیات مجاز بود.

در پایان مطالعه، افرادی که در گروه رژیم غذایی قرار داشتند، به طور قابل توجهی پیشرفت بیشتری در کاهش علائم افسردگی نشان دادند. این پیشرفت ها حتی زمانی که دانشمندان متغیرهای ترکیبی از جمله شاخص توده بدن (BMI)، فعالیت بدنی و استعمال دخانیات را نیز در نظر گرفتند، همچنان قابل توجه باقی ماندند.

علاوه بر این، فقط 8٪ از افراد گروه کنترل در مقایسه با 32٪ از افراد در گروه رژیم غذایی بهبودی یافتند.

اگرچه این نتایج امیدوار کننده به نظر می رسند اما مطالعه SMILES یک مطالعه کوتاه مدت و کوچک بود. در نتیجه، مطالعات بزرگتر و طولانی مدت برای استفاده از یافته های آن در جمعیت بیشتری لازم است.

تکرار یافته ها مهم است زیرا همه تحقیقات با آنها سازگاری ندارند. به عنوان مثال، در یک مطالعه که 1025 بزرگسال با اضافه وزن یا چاقی و حداقل علائم افسردگی خفیف را مورد بررسی قرار داد، محققان تأثیر فعال سازی رفتاری مرتبط با رژیم غذایی و مکمل های غذایی بر نتایج سلامت روان را بررسی کردند.

دانشمندان در مقایسه با دارونما پس از 12 ماه تفاوت معنی داری در دوره های افسردگی پیدا نکردند.

اگرچه در همان سال، یک متاآنالیز از 16 مطالعه کنترل شده تصادفی نشان داد که مداخلات تغذیه ای با مشکل سلامت روان رابطه داشته و به طور قابل توجهی علائم افسردگی را کاهش می دهند، اما تاثیری بر علائم اضطراب ندارند.

بنابراین، نتیجه گیری جامع از مجموعه تحقیقات موجود دشوار است، خصوصاً اینکه نوع مداخلات تغذیه ای بررسی شده در بین مطالعات بسیار متفاوت بوده است.

به طور کلی، تحقیقات بیشتری در مورد رابطه بین الگوهای تغذیه و رژیم غذایی خاص و درمان مشکلات سلامت روان لازم است.

بویيه نیاز به تعریف استاندارد تری از یک رژیم غذایی سالم و همچنین مطالعات طولانی مدت و گسترده تر احساس می شود.

 

همچنین بخوانید:

تناسب روان و سلامت روان (کلیک)

 

مکمل ها چطور؟

علاوه بر الگوهای رژیم غذایی، دانشمندان به تأثیرات بالقوه ای که بواسطه ی مواد مغذی موجود در مکمل های غذایی بر سلامت روان داشته باشند، علاقه مند هستند.

دانشمندان ارتباطی را بین سطح کم برخی از مواد مغذی مانند فولات، منیزیم، آهن، روی و ویتامین های B6 ،B12 و D و بدتر شدن روحیه، احساس اضطراب و خطر افسردگی یافته اند.

با این وجود، شواهد قطعی در مورد اینکه آیا مصرف مقدار اضافی این مواد مغذی به صورت مکمل مزایای بیشتری برای سلامت روان دارد یا نه، در دسترس نیست.

به عنوان مثال، اگر فردی دچار کمبود منیزیم باشد، ممکن است مصرف مکمل منیزیم بتواند به بهبود علائم کمک کند. با این وجود، اگر فردی مقادیر کافی منیزیم را از رژیم غذایی خود دریافت می کند، مشخص نیست که آیا مصرف مکمل فایده ای دارد یا خیر.

اسیدهای چرب امگا 3 چربی های اساسی هستند که در رشد مغز و سیگنالینگ سلول نقش اساسی دارند. مقاله ای در Frontiers in Physiology چگونگی تاثیر آن ها بر کاهش سطح التهاب را بررسی کرده است.

به دلیل اثرات ضد التهابی و اهمیت اسیدهای چرب امگا 3 در سلامت مغز، دانشمندان اثر بالقوه آنها بر سلامت روان را بررسی کرده اند.

در حالی که هنوز تحقیقات بیشتری لازم است، در سال 2018 و 2019 بررسی آزمایشات کنترل شده تصادفی نشان داد که مکمل های امگا 3 در درمان اضطراب و افسردگی در بزرگسالان موثر هستند.

با این وجود، درست همانند مکمل های ویتامین و مواد معدنی، هنوز مشخص نیست که آیا مکمل امگا 3 می تواند به بهبود خلق و خو در اکثر افراد کمک کند یا اینکه اساساً در افرادی که کمترین میزان مصرف امگا 3 را دارند موثر است.

به طور کلی، وقتی نوبت به مصرف مکمل های غذایی برای سلامت روان می رسد، موارد ناشناخته بسیار زیادی وجود دارند از جمله دوزهای مناسب برای جمعیت های مختلف و ایمنی و اثربخشی طولانی مدت.

بنابراین، متخصصان توصیه می کنند که قسمت اعظم این مواد مغذی از طریق یک رژیم غذایی سالم و متنوع تامین شود. هر فردی که در مورد تأمین نیازهای مواد مغذی مورد نیاز بدن خود از طریق رژیم غذایی نگرانی دارد، باید با پزشک مشورت کند و در مورد مفید بودن مکمل ها صحبت کند.

سوال اصلی این است، «چرا؟»

اگرچه نیاز به تحقیقات بیشتر است اما به طور کلی مطالعات مشاهداتی نشان می دهند که بین تغذیه افراد و سلامت روان آنها رابطه وجود دارد. هرچند که هنوز دلیل این تاثیر ناشناخته باقی مانده است.

چندین نظریه در مورد چگونگی تأثیر تغذیه و رژیم غذایی بر خلق و خو یا خطر بیماری هایی مانند افسردگی و اضطراب وجود دارد.

برخی از دانشمندان بر این باورند که اثرات التهابی برخی از الگوی های غذایی به توضیح ارتباط بین تغذیه و رژیم غذایی با سلامت روان (افسردگی و اضطراب) کمک می کنند.

به نظر می رسد چندین بیماری سلامت روان با افزایش سطح التهاب در  ارتباط هستند. نویسندگان مقالات ژورنالی در مجله های Frontiers in Immunology و Current Neuropharmacology، این رابطه را مورد بحث قرار داده اند.

به عنوان مثال، رژیم های غذایی مفید برای سلامت روان دارای مقادیر زیادی میوه، سبزیجات، غلات کامل و چربی های مفید هستند؛ همه اینها غذاهای غنی از ترکیبات ضد التهابی هستند.

مروری بر مطالعات مشاهداتی این نظریه را تأئید می کند زیرا رژیم های غذایی حاوی آنتی اکسیدان و غذاهای ضد التهابی با کاهش خطر افسردگی مرتبط هستند.

هنوز رابطه دقیق بین رژیم غذایی، التهاب و تغییر در سلامت روان به خوبی درک نشده است.

یکی دیگر از توضیحات احتمالی این است که رژیم غذایی ممکن است باکتریهای روده را تحت تأثیر قرار دهد که اغلب با عنوان میکروبیتای روده شناخته می شوند.

تحقیقات در حال انجام یک ارتباط قوی بین سلامت روده و عملکرد مغز پیدا کرده اند. به عنوان مثال، باکتری های سالم در روده تقریباً 90٪ از پیام رسان عصبی سروتونین را تولید می کنند که بر خلق و خوی تأثیر می گذارد.

علاوه بر این، تحقیقات اولیه ارتباط بالقوه ای را بین میکروبیای سالم روده و میزان پایین تر افسردگی نشان می دهند.

از آنجایی که رژیم غذایی نقش مهمی را در سلامت و تنوع میکروبیای روده ایفا می کند، این نظریه توضیحی امیدوارکننده برای چگونگی تأثیر مواد غذایی بر سلامتی روانی ما است.

در نهایت، این احتمال وجود دارد که رژیم غذایی نقش غیر مستقیمی بر سلامت روان داشته باشد.

این احتمال وجود دارد که افرادی با رژیم های غذایی سالم، بیشتر رفتارهایی انجام می دهند که با کاهش خطر بیماری های روانی در ارتباط هستند؛ به عنوان مثال، انجام فعالیت بدنی منظم، عادت های خواب خوب و خودداری از استعمال دخانیات.

 

پیچیدگی سلامت روان

لازم به یادآوری است که عوامل بسیاری می توانند بر عادات غذایی و سلامت روان تأثیرگذار باشند.

بر اساس اعلام موسسه ملی سلامت روان، عواملی که می توانند بر شرایط سلامت روان تاثیر بگذارند عبارتند از: عوامل بیولوژیکی مانند ژنتیک، تجارب زندگی و سابقه خانوادگی.

وضعیت اقتصادی اجتماعی نیز می تواند بر سلامت روان تأثیر بگذارد، زیرا در میزان دسترسی به غذا و کیفیت کلی رژیم غذایی موثر است.

سلامت روان می تواند به نوبه خود عدات غذایی را تحت تاثیر قرار دهد. به عنوان مثال، معمولاً هنگام احساس عصبانیت یا ناراحتی به غذاهای ناسالم مانند شیرینی یا غذاهای میان وعده ای بسیار فرآوری شده روی می آوریم.

به همین ترتیب، بسیاری از داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب می توانند اشتها و میل به غذا را افزایش دهند. در هر دو این شرایط، کشمکش با سلامت روان می تواند داشتن یک رژیم غذایی سالم را دشوارتر کند.

به طور کلی، اگرچه رژیم غذایی ممکن است یک عامل مهم برای سلامت روان باشد اما لازم به یادآوری است که بسیاری از جنبه های دیگر زندگی نیز می توانند بر خلق و خو فرد نقش داشته باشند.

 

کلام آخر

مطالعه در مورد  تغذیه و چگونگی تأثیر و رابطه آن بر سلامت روان و درمان بیماری های افسردگی و اختلالات اضطرابی همچنان در جریان است.

و در حالی که تحقیقات بیشتری مورد نیاز است، مطالعات فعلی نشان می دهند که انسان ممکن است از طریق انتخاب مواد غذایی بر سلامت روان خود تأثیر بگذارد.

باید به این نکته توجه داشت که رژیم غذایی تنها بخشی از یک موضوع بسیار پیچیده به نام سلامت روان است.

در نتیجه، هر فردی که علائم افسردگی یا اضطراب را تجربه می کند یا نگرانی های کلی در مورد سلامت روان خود دارد، مهم است که با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی معتبر برای تهیه یک برنامه درمانی شخصی همکاری کند.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.