نحوه تشخیص بیماری ام اس (MS)
مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس (MS) نوعی بیماری مزمن است؛ آزمایشات و معیارهای تشخیصی – علائم – علت – روش های درمان و مدیریت آن را بخوانید.
هیچ آزمایش واحدی برای تشخیص یا رد مولتیپل اسکلروزیس یا بیماری ام اس (MS) وجود ندارد.
در عوض پزشکان با رد کردن سایر تشخیص های احتمالی و سپس یافتن علائم آسیب ناشی از ام اس، آن را آزمایش می کنند.
ام اس (MS) یک بیماری خود ایمنی است.
این یعنی طی آن سیستم ایمنی بدن به سلول های سالم حمله می کند.
در ام اس، سیستم ایمنی به غلاف میلین حمله کرده و یک لایه محافظ که بخشی از سلول عصبی است را می پوشاند.
پزشکان به طور کامل از دلیل این امر مطلع نیستند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نحوه تشخیص، علت، علائم و درمان بیماری ام اس (MS) به مطالعه ادامه دهید.
همچنین بخوانید:
علائم انواع بیماری های خود ایمنی (کلیک)
معیارهای تشخیصی
برای دریافت تشخیص ام اس (MS) باید سه معیار زیر را داشت:
- شواهدی از آسیب های مربوط به MS در دو ناحیه جداگانه از سیستم عصبی مرکزی که شامل مغز، نخاع و اعصاب بینایی است.
- شواهدی از آسیب که در دو زمان مختلف رخ داده باشند.
- رد سایر تشخیص ها از جمله آسیب به سر یا سرطان که بتواند توضیح دهنده این وضعیت باشد.
همچنین بخوانید:
اسکلروز چندگانه (بیماری اِم اِس) (کلیک)
آزمایشات تشخیصی بیماری ام اس (MS)
ترکیب مناسب آزمایشات برای تشخیص بیماری ام اس (MS) به علائم فرد و وجود سایر عوامل خطر برای بیماری های دیگر وابسته است.
روند تشخیص می تواند شامل موارد زیر باشد:
-
سابقه کامل پزشکی
پزشک در مورد سابقه پزشکی فرد از جمله سابقه خانوادگی او سوال می پرسد. پزشک می تواند در مورد محیط زندگی نیز سوال بپرسد زیرا قرارگیری در معرض بعضی از سموم به سیستم عصبی آسیب می رساند. همچنین در مورد زمان ظاهر شدن علائم و تغییر آن با گذشت زمان سوال خواهد پرسید.
-
آزمایش خون
آزمایش خون تاییدکننده ابتلا به ام اس (MS) نیست اما می تواند سایر مشکلات مانند کمبودهای تغذیه ای، عفونت های خاص و بعضی از اختلالات ژنتیکی را رد کند.
-
معاینه مغز و اعصاب
پزشک با ارزیابی تعادل، رفلکس (عکس العمل)، هماهنگی، قدرت، توانایی بلع و میزان حواس عملکرد سیستم عصبی بدن را آزمایش می کند.
-
MRI
این روش از مگنت ها برای تولید تصویری از مغز، نخاع و گاهی اوقات سایر قسمت های بدن استفاده می کند. این تصاویر می توانند آسیب مربوط به MS را نشان دهند. افراد باید برای انجام این آزمایش بر روی دستگاهی پر صدا بنشینند.
-
پونکسیون کمری یا آزمایش مایع نخاعی
آزمایش مایع نخاعی (CSF) برای بررسی تغییرات خاص که اغلب با بروز ام اس (MS) رخ می دهد، مانند افزایش پروتئین هایی به نام باندهای الیگوکلونال یا OCB، انجام می شود. با این حال 5 تا 10% از افراد مبتلا به ام اس (MS) نتیجه CSF غیرطبیعی ندارند. بعضی از تغییرات CSF در بیماری های دیگری وجود دارد. بنابراین تنها در صورتی که پزشک در کنار سایر آزمایشات از CSF استفاده کند، موثر خواهد بود.
-
نوارعصب بینایی (VEP)
آزمایش VEP نحوه حرکت سیگنال ها از طریق سیستم عصبی را ثبت می کند. یک پزشک برای اندازه گیری این سیگنال ها از الکترودها در سر و کمر استفاده می کند. در صورتی که سیگنال ها خیلی کند حرکت کنند، این امر نشان دهنده آسیب به میلین خواهد بود. این آسیب نشانه ام اس (MS) است اما هنوز هم آزمایشات دیگری برای تایید تشخیص وجود دارد.
درمان و مدیریت
درمان مناسب به علائم، سلامت عمومی و پاسخ به درمان وابسته است. بعضی از افراد مجبورند چندین رژیم درمانی مختلف را امتحان کنند تا روش مناسب را بیابند. بعضی از گزینه های درمانی عبارتند از:
- داروهای اصلاح کننده بیماری (DMD): این داروها می توانند آسیب جدید به میلین را متوقف کرده و پیشرفت ام اس (MS) را به طور بالقوه کندتر یا حتی متوقف کند.
- داروهایی برای کنترل علائم: چندین دارو می توانند عود کردن ام اس (MS) را کنترل کنند. برای نمونه، پزشک می تواند مسکن ها، داروهایی برای کمک به اسپاسم یا درد عصبی یا داروهای ضدافسردگی را برای مدیریت علائم تجویز کند.
- فیزیوتراپی: فیزیوتراپی و ورزش به بهبود هماهنگی و تعادل کمک می کنند و خطر افتادن را به حداقل می رسانند.
- حمایت روانی: گروه های حمایتی، درمان و گزینه های مشابه به افراد کمک می کنند تا با مه مغزی و چالش های روانشناختی ام اس (MS) مقابله کنند.
هیچ درمانی برای ام اس (MS) وجود ندارد اما درمان می تواند در مدیریت علائم بسیار موثر باشد.
در صورتی که افراد مصرف داروهای اصلاح کننده بیماری (DMD) را در مراحل اولیه بیماری شروع کنند، می توانند از بروز علائم جدید پیشگیری خواهند کرد.
علت بیماری ام اس (MS)
ام اس (MS) زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن به بافت سالم به ویژه میلین که بخشی از سلول های عصبی را می پوشاند، حمله کند. پزشکان به طور کامل نمی دانند که چرا این اتفاق رخ می دهد اما بعضی از علت های احتمالی بیماری ام اس عبارتند از:
- ژنتیک: ژن خاصی برای ایجاد بیماری ام اس (MS) یا انتقال از والدین به روش پیش بینی شده وجود ندارد. با این حال ام اس (MS) می تواند در خانواده های خاصی دیده شود. خطر ابتلا افراد به ام اس (MS) در صورت ابتلا دوقلوی آنها در 1 نوزاد از هر 4 نوزاد وجود دارد. این امر نشان می دهد که هر دو عامل ژنتیک و محیط در بروز آن نقش دارند.
- موقعیت جغرافیایی: بیماری ام اس (MS) در مناطق دورتر از خط استوا شیوع بیشتری دارد. ممکن است قرارگیری زودهنگام در معرض بعضی از عوامل مضر که در این مناطق شیوع بیشتری دارند (مانند ویروس یا کمبود ویتامین D) این خطر را افزایش دهند.
- عفونت ها: پزشکان معتقدند که قرارگیری در معرض بعضی از عوامل عفونی مانند ویروس اپشتین بار سیستم ایمنی بدن را تغییر داده و خطر ابتلا به ام اس (MS) را افزایش می دهد.
- عوامل محیطی و سبک زندگی: سیگار کشیدن و همچنین کمبود ویتامین D خطر ابتلا به ام اس (MS) را افزایش می دهند. همچنین چاقی کودکان با احتمال بالاتر ابتلا به ام اس (MS) در بزرگسالی مرتبط است.
علائم ام اس (MS)
بسیاری از علائم ایجاد شده ام اس (MS) در سایر بیماری ها نیز وجود دارند و این امر تشخیص آن را به چالش می کشد. علاوه بر این ممکن است بعضی از افراد مبتلا به بیماری ام اس (MS) علائم بسیار کمی داشته باشند. زمانی که این علائم رخ می دهند، شامل موارد زیر هستند:
- خستگی (Fatigue) غیرقابل توضیح
- مه مغزی
- ضعف
- بی حسی یا گزگز در یک قسمت بدن
- اسپاسم عضله
- درد عضلانی
- دوبینی
- تاری دید در یک چشم
- ناراحتی چشم در یک چشم در هنگام نگاه کردن به جهت های مختلف
همچنین بخوانید:
علائم بیماری ام اس (MS) در زنان (کلیک)
درمان های طبیعی برای ام اس (MS)
بعضی از داروهای طبیعی می توانند به MS کمک کنند اما نمی توانند جایگزین درمان های استاندارد باشند. این موارد عبارتند از:
- مکمل ها برای افرادی که کمبود تغذیه دارند.
- ورزش به ویژه تمرینات آرامبخش مانند یوگا
- طب سوزنی
تغذیه مناسب برای مدیریت هر بیماری مهم است. بعضی از افراد گزارش کرده اند که با بعضی از رژیم های غذایی خاص بهبود یافتند اما هیچ مدرک علمی قانع کننده ای برای نشان دادن تاثیر رژیم غذایی خاص برای بهبود علائم در همه یا بیشتر افراد وجود ندارد.
خلاصه
مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس (MS) نوعی بیماری مزمن است که هیچ درمان مشخصی برای آن وجود ندارد.
اگر افراد در مراحل اولیه یک رژیم درمانی موثر را شروع نکنند، اغلب بیماری با گذشت زمان بدتر می شود. با این حال اکنون پزشکان با استفاده از دارو روند بیماری را کاهش می دهند که منجر به تسکین علائم می شود.
بنابراین هر فردی که علائم و نشانه های بیماری ام اس (MS) را داشته باشد باید با پزشک صحبت کند.
در صورت توقف عملکرد درمان، افراد باید مشاوره پزشکی دریافت کنند.
هیچ آزمایش واحدی نمی تواند ام اس (MS) را تشخیص دهد. در عوض، پزشکان باید آزمایشات تشخیصی متعددی را انجام دهند تا سایر علل احتمالی بروز علائم را از بین ببرند.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.