پتشی و پورپورا : تفاوت، علت و روش های درمان
پتشی و پورپورا، لکه های خونریزی زیر پوستی هستند؛ تفاوت بین پتشی و پورپورا – علت ایجاد و درمان های موجود برای آنها را بخوانید.
پورپورا و پتشی، لکه هایی از تغییر رنگ پوست هستند که به علت پاره شدن رگ های خونی در زیر پوست و خونریزی زیر پوستی ایجاد می شوند.
در ادامه، پورپورا و پتشی و تفاوت کلیدی بین این دو را به صورت کامل توضیح خواهیم داد، در گام بعدی، علت، درمان های موجود و زمان مراجعه به پزشک را نیز بررسی می کنیم.
پورپورا و پتشی هر دو می توانند در خوشه های شبیه به بثورات ظاهر شوند.
بثوراتی که بدون هیچ دلیلی ظاهر می شوند، ممکن است به درمان نیاز داشته باشند و هر کودکی که دارای بثورات غیر قابل توضیح و تب باشد باید تحت مراقبت های پزشکی فوری قرار گیرد.
همچنین بخوانید:
انواع راش پوستی نوزادان و کودکان (کلیک)
پورپورا چیست؟
پورپورا لکه هایی به رنگ قرمز، صورتی یا بنفش در زیر پوست است. این لکه ها بزرگ تر از 2 میلی متر (mm) هستند.
آنها همچنین می توانند در زیر غشاهای مخاطی مانند دهان یا بینی ایجاد شوند.
پورپورا هنگامی تشکیل می شود که رگ های خونی ریز به نام مویرگ پاره شده، نشت کرده و منجر به جمع شدن خون در زیر پوست می شوند.
آنها همچنین با عنوان لکه های خونی یا خونریزی های پوستی شناخته می شوند.
اگرچه در اغلب موارد این لکه ها صاف هستند، اما ممکن است کمی برآمده باشند.
در بیشتر موارد، پورپورا به صورت خوشه هایی مانند بثورات در یک ناحیه از پوست ظاهر می شوند که ممکن است بزرگ باشد.
به طور کلی، هر چه منطقه آسیب دیده بزرگتر باشد، خونریزی زیر پوستی شدیدتر است.
یک خوشه پورپورا معمولا موجب آزار و خارش پوست نمی شود.
این لکه ها سفید رنگ نیستند به این معنی که تحت فشار کمرنگ یا تغییر رنگ نمی دهند.
به مرور زمان که پورپورا بهبود یابند و بدن خون جمع شده را جذب کند، لکه ها تغییر رنگ می دهند.
این تغییر رنگ متغیر است – ممکن است یک لکه از قرمز متمایل به بنفش به قهوه ای، نارنجی، آبی یا سبز تغییر رنگ دهد.
پورپورا یک وضعیت پزشکی را نشان نمی دهد بلکه یک علامت است.
پتشی چیست؟
پتشی لکه های قرمز، صورتی یا بنفش در زیر پوست است. آنها کوچکتر از 2 میلی متر و معمولاً صاف و مسطح هستند.
به طور کلی، پتشی نسخه های کوچکتری از پورپورا است و همچنین به آنها لکه های خونی نیز گفته می شود.
این لکه ها با پاره شدن مویرگ ها و خونریزی زیر پوستی تشکیل می شوند.
مانند پورپورا، پتشی با تجزیه و جذب خون جمع شده توسط بدن تغییر رنگ می دهد.
رنگ از قرمز مایل به بنفش به قهوه ای، نارنجی، آبی یا سبز تغییر رنگ می دهد. لازم به ذکر است که این لکه ها تحت فشار کمرنگ یا تغییر رنگ نمی دهند.
پتشی می تواند به صورت خوشه ای یا لکه های های کوچک شبیه به بثورات پوستی ظاهر شود.
این لکه ها ممکن است به ناحیه وسیع تری از پوست گسترش یابند یا به یک ناحیه محدود شوند.
پتشی می تواند در اطراف یا در بین پورپورا ظاهر شود.
پتشی در کودکان
راش های پتشی ممکن است در کودکان ایجاد شوند.
طبق تخمین ها، 2.5٪ از كودكانی که به اورژانس مراجعه می کنند، این لکه ها را به صورت یك علامت تجربه می كنند.
راش های پتشی کودکان اغلب بی خطر بوده و خود به خود برطرف می شوند.
با این وجود، ممکن است لازم باشد که پزشک علت اصلی را درمان کند.
مانند پورپورا، پتشی نشانه ای از یک مشکل سلامتی است.
در صورت بروز هرگونه بثورات پوستی بدون دلیل، مشورت با پزشک لازم است.
تفاوت بین پورپورا و پتشی
واضح ترین تفاوت این دو در اندازه است: لکه های پتشی کوچکتر از 2 میلی متر هستند، در حالی که لکه های پورپورا بزرگترند.
پورپورا ممکن است پتشی باشد که گسترش یافته و لکه ها بهم متصل شده و در ناحیه بزرگتری از تغییر رنگ پوست ظاهر شده باشد.
خوشه های پتشی و پورپورا هر دو ظاهری شبیه به راش پوستی دارند.
اگرچه این لکه ها غالباً صاف هستند اما می توانند کمی برآمده نیز باشند.
همچنین بخوانید:
بثورات روی پوست تیره : انواع و درمان (کلیک)
علت ایجاد پورپورا و پتشی
سه نوع پورپورا و پتشی وجود دارد:
- پورپورا و پتشی ترومبوسیتوپنی: این مورد در نتیجه ی بیماری هایی رخ می دهد که منجر به از بین رفتن نامنظم پلاکت های خون می شوند – پلاکت: بخش های سلولی هستند که به لخته شدن خون کمک می کنند. بیماری های خود ایمنی یا برخی داروها یا عفونت ها می توانند این تأثیر را داشته باشند.
- پورپورا و پتشی غیر ترومبوسیتوپنی: این مورد در هنگام آسیب دیدن یا پارگی رگ های خونی یا به دلیل از بین رفتن عناصر ساختاری پوست اتفاق می افتد.
- پورپورا و پتشی به دلیل اختلال در انعقاد خون: این اختلالات ممکن است مربوط به استفاده از دارو باشند مانند نکروز پوستی ناشی از مصرف وارفارین یا ترومبوسیتوپنی ناشی از هپارین.
همچنین بخوانید:
ترومبوسیتوپنی (پلاکت پایین) چیست؟ (کلیک)
طیف گسترده ای از عوامل می توانند موجب ایجاد پورپورا و پتشی شوند، از جمله:
- زور زدن هنگام سرفه، استفراغ، بلند کردن یک شی سنگین، ورزش شدید یا دستشویی
- آسیب ناشی از نور ماورا بنفش
- پیری پوست که منجر به از بین رفتن کلاژن می شود
- لیزر درمانی
- کمبود ویتامین K
- کمبود ویتامین C، معروف به اسکوربوت
- واکنش های آلرژیک، مانند واکنش در اثر گزش حشرات
- اقدامات پزشکی و جراحی
- آسیب پوستی یا ضربه
- آسیب رگ های خونی
داروها
برخی از داروها می توانند باعث ایجاد پورپورا و پتشی شوند، از جمله:
- داروهایی که برای اختلالات خود ایمنی مانند لوپوس، آرتریت، پسوریازیس و اگزما تجویز می شوند
- استروئیدها
- سولفونامیدها، نوعی آنتی بیوتیک
- داروهای رقیق کننده خون
- داروهای ضد افسردگی
- داروهای قلب
- آرامبخش ها
- داروهای شیمی درمانی
سایر بیماری ها
تعدادی از بیماری های خود ایمنی یا مشکلات سلامتی که موجب خونریزی نامنظم می شوند یا انعقاد خون را تحت تاثیر قرار می دهند، می توانند باعث ایجاد پورپورا و پتشی شوند. از جمله:
- سندروم شوگرن
- لوپوس
- بیماری شامبرگ، که باعث خونریزی رگ های خونی در پوست می شود
- بیماری فینکل اشتاین، که باعث خونریزی شدید و تورم می شود
- سندروم ویسکوت-آلدریچ، که لخته شدن خون را مختل می کند
- سندروم برنارد-سولیر، که لخته شدن خون را مختل می کند
- ترومباستنی گلانزمن (TG)، یک اختلال خونریزی
- پورپورای ترومبوسیتوپنی ایدیوپاتیک، یک اختلال انعقاد خون
بسیاری از بیماری های دیگر که می توانند موجب پاره شدن رگ های خونی یا نشت آن ها شوند نیز ممکن است در ایجاد پورپورا و پتشی نقش داشته باشند، از جمله:
- کم خونی
- آرتریت
- بیماری مزمن کبدی
- آمبولی یا انسداد در رگ خونی
- کلسی فیلاکسی، رسوب نامنظم کلسیم بر دیواره رگ های خونی
- هیپرپلازی فیبروز اینتیمال، بزرگ شدن بافت به دلیل افزایش تعداد سلول ها
- سندروم اهلرز-دنلوس، گروهی از اختلالات ارثی که بر بافت همبند تأثیر می گذارد
- التهاب رگهای خونی کوچک
- پورپورای هنوخ شوئن لاین، که باعث التهاب رگ های خونی می شود
- آمیلوئیدوز
- تومورهای سرطانی
عفونت ها نیز می توانند موجب آسیب رگ های خونی شده و منجر به پورپورا و پتشی شوند. برخی از این عفونت ها و عوامل بیماری زا عبارتند از:
درمان ها
نکته اصلی در درمان پورپورا و پتشی، رفع علت اصلی آن است. این درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مکمل های ویتامین K یا C یا تغییر در رژیم غذایی
- آنتی بیوتیک ها
- داروهای ضد التهاب
- ضد ویروس ها
- استروئیدها
- داروهایی برای افزایش تعداد پلاکت ها
- دیالیز
- پیوند اعضا یا برداشتن طحال
- سایر عمل های جراحی
- شیمی درمانی یا پرتودرمانی
پورپورا یا پتشی ناشی از آسیب جزئی اغلب به مراقبت پزشکی نیاز ندارد، زیرا معمولاً خود به خود بهبود می یابد. در صورت وجود درد یا تورم، موارد زیر می توانند کمک کنند:
- مصرف داروهای مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن (تایلنول)
- استفاده از یک بسته یخ پیچیده شده در پارچه به مدت 15-20 دقیقه در هر بار
- اجتناب از انجام فعالیت هایی که ناحیه آسیب دیده را تحت فشار قرار می دهد یا به آن فشار می آورد
- هیدراته ماندن و داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل
- استراحت كردن
زمان مراجعه به پزشک
انواع مختلف راش پوستی که بی دلیل ایجاد می شوند، به ویژه در کودکان به مراقبت های پزشکی نیاز دارند.
اگر كودكي راش های بی دلیل به همراه تب داشته باشد، به مراقبت هاي فوري پزشکی نیاز دارد.
افرادی که همراه با پورپورا یا پتشی، علائم دیگری نیز دارند باید به پزشک مراجعه کنند.
هر دو نوع از این تغییر رنگ با بیماری های زمینه ای در ارتباط هستند؛ بسیاری از این بیماری ها نیاز به درمان پزشکی دارند.
تشخیص و درمان سریع می تواند عوارض شدید و خطرناک را کاهش دهد.
کلام آخر
پورپورا و پتشی، لکه های تغییر رنگ یافته روی پوست هستند که در خوشه هایی شبیه به راش پوستی ظاهر می شوند.
هر دو این لکه ها در نتیجه ی پاره شدن و نشت رگ های خونی به وجود می آیند.
یکی از تفاوت های بین این دو این است که پورپورا از پتشی بزرگتر است.
پورپورا ممکن است در اثر به هم پیوستن تعداد زیادی لکه پتشی به وجود آید و ناحیه بزرگتری را دربرگیرد.
علت های احتمالی بسیاری برای به وجود آمدن پورپورا و پتشی وجود دارند، از آسیب جزئی یا مصرف دارو گرفته تا عفونت یا بیماری های ژنتیکی.
به طور کلی، مراجعه به پزشک در صورت بروز هر گونه راش پوستی بدون دلیل توصیه می شود.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.