تشنج چیست؟

تشنج علت های مختلفی دارد مانند برخی بیماری ها یا سوء مصرف مواد و الکل، علائم بر حسب انواع آن متفاوت است، درمان و پیشگیری از آن را بخوانید.

 

تخلیه الکتریکی غیر طبیعی در مغز موجب تشنج (Seizure) می شود که انواع مختلف آن علائم متفاوتی دارد. علت بروز این مساله می تواند در اثر مساله پزشکی یا موارد دیگر مانند استفاده از مواد مخدر باشد.

مغز انسان دارای میلیاردها سلول عصبی است. این سلول ها با ارسال سیگنال های الکتریکی به یکدیگر سبب کنترل نحوه تفکر، حرکت و احساسات ما می شوند. تخلیه الکتریکی غیر طبیعی و غیر عادی باعث ایجاد تداخل در این سیگنال ها شده و در نتیجه منجر به Seizure خواهد شد.

ابتلا به برخی بیماری و مشکلات پزشکی مانند صرع (Epilepsy) یکی از علت های بروز این بیماری است، سایر علت ها می تواند شامل آسیب مغزی، سوء مصرف مواد و الکل باشند.

 

انواع تشنج

پزشکان انواع تشنج را بر حسب بخشی از مغز که آسیب دیده و نحوه بروز آن تقسیم بندی می کنند.

 

همچنین بخوانید:

صرع یا اختلال تشنج (کلیک)

 

تشنج عمومی

این نوع، ناشی از فعالیت الکتریکی غیر طبیعی در هر دو نیم کره های مغز است. Generalized seizures می تواند غایب یا تونیک-کلونیک باشد.

 

تشنج غایب

برخی مواقع کارشناسان این نوع را صرع مختصر (Petit mal) می نامند. این بیماری می تواند باعث این شود که فرد برای چند ثانیه سریع پلک زده و به اطراف خیره شود. توصیف آن شامل محو شدن و خیره شدن به چیزی (Zoning Out) است.

 

تشنج تونیک کلونیک

نام دیگر آن حمله صرع بزرگ (Grand mal) است. فردی که دچار آن می شود ممکن است فریاد زده یا بیهوش گردد.

از علائم دیگر آن این است که فرد به زمین افتاده، بلرزد، تکان خورده و یا دچار اسپاسم عضلانی گردد. پس از این واقعه او احساس خستگی زیادی خواهد کرد.

 

همچنین بخوانید:

تشنج تونیک کلونیک (کلیک)

 

تشنج کانونی (فوکال)

هنگامی رخ می دهد که فعالیت الکتریکی غیر طبیعی تنها در یک قسمت از مغز وجود داشته باشد. همچنین پزشکان آن را تشنج جزئی یا پارشیال (Partial seizures) می نامند.

علائم این نوع تشنج به ناحیه مغزی آسیب دیده وابسته و ممکن است حرکات و احساسات فرد را تغییر دهد.

علائم عبارتند از:

• حرکات تکراری تکان دهنده
• سستی یا سفت شدن
• گریستن یا فریاد زدن
• احساس آشناپنداری (دژاوو)
• چشیدین یا بو کردن چیزی عجیب
• تجربه بی حسی یا مور مور شدن
• مشاهده چراغ های رنگی یا چشمک زن
• توهم
• گیجی

 

تشنج های ثانویه

تخلیه الکتریکی که موجب بروز آن می شود، ممکن است از یک طرف مغز شروع شده و به هردو قسمت گسترش می یابد. نام آن تشنج عمومی ثانویه یا تونیک کلونیک کانونی دو طرفه است.

هنگامی که این واقعه رخ می دهد، فرد معمولا از هوش رفته و شروع به لرزیدن و تکان خوردن می کند.

بیماری های مرتبط

Seizure اغلب با یک بیماری پزشکی همراه است مانند:

• صرع
• دیابت
• مننژیت – عفونت غشای اطراف مغز
• انسفالیت – التهاب مغز
• زوال عقل – یکی از انواع آلزایمر
• سکته مغزی
• تومور مغزی – در موارد نادر

 

سایر علت ها

برخی افراد مستعد تخلیه الکتریکی تولید کننده تشنج هستند که علت های بروز آن همیشه روشن نیست.

برخی علت های مداخله کننده در بروز تشنج عبارتند از:

• استرس
• عدم خواب کافی
• عوارض جانبی دارو
• سوء مصرف مواد مخدر یا الکل
• آسیب به سر

 

همچنین بخوانید:

استرس: علت و راه های مدیریت آن (کلیک)

 

پیشگیری

بسته به علت، تشنج قابل پیشگیری است. به عنوان مثال فردی که مبتلا به بیماری صرع است، در صورت تاثیر مثبت برنامه درمانی و مصرف داروهای تجویزی مطابق دستور پزشک می تواند از بروز آن پیشگیری کند.

تشنج می تواند ناشی از قند خون بالا یا پایین باشد. بنابراین در افراد دیابتی بهترین روش پیشگیری از بروز تشنج، ثابت نگه داشتن قند خون است. همچنین پزشک ممکن است داروهای ضد صرع (AEDs) را تجویز نماید.

اجتناب از سوء مصرف مواد و الکل، خواند دقیق برچسب داروها پیش از شروع درمانی جدید در پیشگیری از بروز تشنج موثر است.

 

درمان

اگر فرد دچار حمله تشنج گردد، ممکن است نیاز به درمان نداشته باشد. اما در صورتیکه پزشک تشخیص دهد که احتمال تشنج بیشتری وجود دارد، ممکن است مصرف داروهای ضد صرع (AEDs) را تجویز نماید. این داروها در حدود 70% از افرادی که این حملات را تجربه می کنند، کاملا متوقف می شود.

اگر مصرف دارو موثر نباشد و یا فرد دچار تشنج کانونی است، پزشک ممکن است جراحی را پیشنهاد کند. جراحی می تواند برداشت یک قسمت (Resection) باشد که شامل براشتن هر گونه بافت غیر طبیعی در مغز است که علت ای واقعه می باشد.

نوع دیگر جراحی قطع ارتباط نام دارد (Disconnection) که شامل جداسازی بافت غیر طبیعی مسئول بروز تشنج از سایر قسمت های مغز است.

گزینه متفاوت دیگر، مدولاسیون عصبی است که شامل گذاشتن یک دستگاه کاشته شده است که موجب تغیی فعالیت عصبی شده – یا از طریق تحریک عمیق مغز، تحریک عصبی پاسخگو، یا تحریک عصب وال.

 

خلاصه

تخلیه الکتریکی غیر طبیعی در مغز باعث تشنج می شود. علائم بسته به ناحیه مغز آسیب دیده بسیار متفاوت است.

این مساله می تواند ناشی از یک مشکل پزشکی مانند صرع، زوال عقل یا التهاب مغزی باشد. عوامل دیگر عبارتند از استرس، صدمات سر، سوء مصرف مواد مخدر و الکل.

داروهای درمانی می توانند علائم تشنج را بطور کلی متوقف کنند. در صورت موثر نبودن داروها پزشک ممکن است جراحی یا کاشت دستگاه نورمدیلاسیون را توصیه نماید.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.