زایلیتول یک الکل طبیعی است که در بیشتر مواد گیاهی یافت می شود؛ فواید (برای دندان – گوش) – عوارض (خوراکی – موضعی) و دوز مصرف آن را بخوانید.

بررسی اجمالی

زایلیتول (XYLITOL) یک الکل طبیعی است که در بیشتر مواد گیاهی از جمله بسیاری از میوه ها و سبزیجات یافت می شود. این ماده برای تهیه دارو از چوب توس استخراج می شود.

از این ماده به عنوان جایگزین شکر در آدامس ها و آبنبات های بدون قند استفاده می شود.

با این حال سوربیتول متداول ترین شیرین کننده در آدامس های بدون قند است زیرا از زایلیتول ارزان تر و به سادگی در محصولات تجاری تولید می شود.

افراد از زایلیتول برای پیشگیری از حفره های دندان استفاده می کنند. همچنین از زایلیتول برای پیشگیری از پلاک دندان و عفونت گوش (اوتیت میانی) و بسیاری از موارد دیگر استفاده می شود اما شواهد علمی خوبی برای حمایت از این فواید وجود ندارد.

صاحبان سگ ها باید بدانند که این ماده حتی در مقادیر نسبتا کم به صورت آبنبات برای سگ ها سمی است. در صورتی که سگ شما محصولی حاوی این ماده مصرف کند باید بلافاصله او را به دامپزشکی ببرید.

همچنین بخوانید:

حفظ سلامت دهان و دندان در دوران قرنطینه (کلیک)

زایلیتول چگونه عمل می کند؟

این ماده طعم شیرینی دارد اما بر خلاف شکر در دهان به اسید تبدیل نشده و باعث پوسیدگی دندان نمی شود. این ماده سطح باکتری های مولد پوسیدگی در بزاق را کاهش داده و در برابر بعضی از باکتری ها عامل عفونت گوش موثر است.

موارد استفاده و فواید زایلیتول

به احتمال زیاد برای موارد زیر موثر خواهد بود

حفره های دندان: محصولات حاوی زایلیتول مانند مواد غذایی، آدامس ها، آب نبات ها و خمیردندان ها خطر ایجاد حفره دندان در بزرگسالان و کودکان بالای 5 سال را کاهش می دهد. به نظر می رسد که محصولات زایلیتول برای پیشگیری از ایجاد حفره های دندانی بهتر از محصولات حاوی سوربیتول است اما این محصولات باید حداقل روزانه 1 تا 20 گرم زایلیتول تامین کنند. بعضی از برندهای آدامس فقط به مقدار بسیار کمی حاوی زایلیتول هستند. این مقادیر برای پیشگیری از پوسیدگی دندان بسیار کم خواهند بود. اینکه زایلیتول به پیشگیری از ایجاد حفره دندان در کودکان زیر 5 سال کمک کند، مشخص نیست.

همچنین بخوانید:

بهترین و بدترین غذاها برای بهداشت دهان و دندان (کلیک)

احتمالا زایلیتول برای موارد زیر موثر خواهد بود

عفونت گوش (اوتیت میانی): به نظر می رسد که زایلیتول در دوزهای مناسب بعد از دادن غذا به کودکان پیش دبستانی، عفونت گوش و نیاز به آنتی بیوتیک را به میزان قابل توجهی کاهش خواهد داد. با این حال به نظر نمی رسد که تجویز زایلیتول در شروع علائم عفونت حاد تنفسی مانع از عفونت گوش شود.

همچنین بخوانید:

آنتی بیوتیک برای درمان عفونت گوش (کلیک)

شواهد کافی برای اثربخشی و فواید زایلیتول در موارد زیر وجود ندارد

فیبروز سیستیک: تحقیقات اولیه نشان می دهند که استنشاق زایلیتول از طریق نبولایزر باعث بهبود عملکرد ریه ها در افراد مبتلا به فیبروز سیستیک نخواهد شد.
پلاک دندان: محلول حاوی زایلیتول باعث کاهش پلاک دندان در کودکان نخواهد شد. با این حال مشخص نیست که سایر محصولات این ماده موثرتر باشند.
پیوند سلول های بنیادی: تحقیقات اولیه نشان می دهند که پاک کردن و تمیز کردن دندان ها با دستمال مرطوب حاوی زایلیتول می تواند از عفونت خون در کودکان و بزرگسالانی که پیوند سلول های بنیادی انجام می دهند، جلوگیری کند.
جراحی بینی: تحقیقات اولیه نشان می دهد که استفاده از یک بطری فشاری پر از زایلیتول در آب برای شستشوی بینی باعث کاهش درد و انسداد بینی پس از جراحی بینی خواهد شد.
تورم (التهاب) بینی و سینوس ها (رینوسینوزیت): بعضی از افراد از یک بطری فشاری یا تجهیزات مخصوص برای شستشوی سینوس های خود استفاده می کنند. معمولا در این بطری ها از آب نمک استفاده می شود. به نظر می رسد که جایگزینی آب نمک با زایلیتول باعث کاهش علائمی از جمله گرفتگی بینی خواهد شد.
پیشگیری از خشکی دهان
به عنوان جایگزین قند برای افراد دیابتی
سایر بیماری ها

برای ارزیابی فواید زایلیتول در موارد فوق به شواهد بیشتری نیاز است.

همچنین بخوانید:

تشخیص دیابت نوع 1 و 2 (کلیک)

عوارض جانبی و ایمنی

هنگام استفاده به صورت خوراکی: زایلیتول با مقادیر موجود در مواد غذایی به احتمال زیاد ایمن بوده و عوارضی ندارد. استفاده از آن به عنوان دارو برای بزرگسالان تا 50 گرم در روز احتمالا ایمن است. با این حال مصرف دوزهای بالاتر زایلیتول به صورت خوراکی احتمالا ایمن نیست. این نگرانی وجود دارد که دوزهای خوراکی بسیار بالای زایلیتول برای مدت طولانی (بیش از سه سال) می تواند باعث ایجاد تومور شود. همچنین زایلیتول می تواند باعث بروز عوارضی مانند اسهال و گاز روده شود.
هنگام استفاده بر روی پوست: در صورت احتمال استفاده مناسب از زایلیتول احتمالا عوارضی ندارد.
هنگام شستشوی بینی: استفاده از این ماده در هنگام استفاده در آب برای پاکسازی سینوس ها احتمالا ایمن است.
هنگام استنشاق: استفاده از زایلیتول در هنگام استنشاق با نبولایزر زیر نظر یک ارائه دهنده خدمات بهداشتی احتمالا بی خطر بوده و عوارضی ندارد.

هشدارها و موارد احتیاطی ویژه

بارداری و شیردهی: اطلاعات قابل اعتماد کافی برای استفاده از این ماده به عنوان دارو در دوران بارداری و شیردهی وجود ندارد. بنابراین ایمن مانده و به مقدار موجود در مواد غذایی پایبند باشید.
کودکان: زایلیتول در صورت استفاده خوراکی به عنوان دارو در مقادیر حداکثر 20 گرم در روز احتمالا ایمن است.

تداخلات

در حال حاضر هیچ اطلاعاتی در مورد تداخلات این ماده در دسترس نیست.

دوز مصرفی

دوز زیر در تحقیقات علمی مورد مطالعه قرار گرفته است:

بزرگسالان

استفاده در داخل دهان:

برای حفره های دندان: از طیف وسیعی از دوزها استفاده می شود. به طور معمول هر روز 3 تا 5 مرتبه از آب نبات یا آدامس های حاوی زایلیتول استفاده می شود. به طور کلی دوزهای مصرفی از 1 تا 20 گرم در روز است. توصیه می شود که آدامس حاوی زایلیتول به مدت 10 تا 20 دقیقه پس از غذا جویده شود.

کودکان

برای حفره های دندان: طیف وسیعی از دوزها در کودکان بالای 5 سال استفاده می شود. به طور معمول هر روز 3 تا 5 مرتبه از آب نبات یا آدامس استفاده می شود. به طور کلی دوزهای مصرفی از 1 تا 20 گرم در روز است. توصیه می شود که آدامس حاوی این ماده به مدت 10 تا 20 دقیقه پس از غذا جویده شود. همچنین مکیدن آبنبات هایی با 5 تا 8 گرم از این ماده نیز مفید به نظر می رسد.
برای عفونت گوش (اوتیت میانی): کل دوز مصرفی روزانه 8.4 تا 10 گرم زایلیتول در آدامس، قرص مکیدنی یا شربت طی 5 دوز تقسیم شده پس از غذا خواهد بود.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.