یبوست مزمن چیست؟ علت و درمان

درصورتی که یبوست علائم بلندمدتی به همراه داشته باشد، یبوست مزمن نامیده می شود؛ علائم – علت – عوارض و درمان یبوست مزمن را بخوانید.

 

یبوست یکی از مشکلات گوارشی شایع است. بیشتر یبوست ها کوتاه مدت یا حاد هستند. با این حال بعضی از افراد علائم بلندمدتی را تجربه می کنند که به یبوست مزمن (chronic constipation) معروف است.

یبوست مزمن می تواند در زندگی روزمره افراد اختلال ایجاد کرده و عوارضی مانند هموروئید به همراه داشته باشد. با اینکه بعضی از دلایل این بیماری نسبتا خوش خیم و بسیار قابل درمان هستند، بعضی دیگر می توانند جدی تر باشند.

در این مقاله به بررسی یبوست مزمن از جمله علائم، دلایل و عوارض آن می پردازیم. همچنین اطلاعاتی در مورد درمان و پیشگیری از یبوست مزمن ارائه داده و در مورد زمان مراجعه به پزشک مشاوره خواهیم داد.

 

همچنین بخوانید:

6 نرم کننده و ملین طبیعی در درمان یبوست (کلیک)

 

یبوست مزمن چیست؟

همه افراد یک دوره یبوست را تجربه می کنند. بیشتر موارد یبوست کوتاه مدت یا حاد هستند. اغلب این موارد به دنبال تغییر در رژیم غذایی یا عادت های ورزشی رخ می دهند و با داروهای بدون نسخه یا OTC بهبود خواهند یافت.

در موارد نادر، یبوست می تواند مزمن بوده و علائم بلندمدتی داشته باشد. پزشکان در شرایط زیر یبوست را مزمن می دانند:

• طول کشیدن آن برای بیش از 3 ماه
• مختل کردن زندگی و عملکرد روزمره
• برطرف نشدن با تغییر در رژیم غذایی یا ورزش
• برطرف شدن آن فقط با داروهای تجویزی

 

علائم یبوست مزمن

افراد برای تشخیص یبوست مزمن باید حداقل سه مورد از علائم زیر را طی 3 ماه تجربه کنند:

• دفع مدفوع کمتر از 3 مرتبه در هفته
• دفع مدفوع سخت، پر از برجستگی و شبیه به سنگریزه
• نیاز به فشار برای دفع مدفوع
• احساس عدم تخلیه کامل روده پس از دفع مدفوع
• احساس وجود انسداد در روده
• نیاز به کمک برای تخلیه روده با فشار دادن شکم یا استفاده از انگشت برای برداشتن مدفوع

علائم ثانویه یبوست مزمن عبارتند از:

• نفخ شکم
• حالت تهوع
• درد شکمی
• از دست دادن اشتها

 

علت یبوست مزمن

اگرچه افراد مبتلا به یبوست مزمن علائم مشابهی را تجربه می کنند اما علت یبوست می تواند متفاوت باشد.

 

علت های شایع یبوست مزمن

متداول ترین عوامل یبوست عبارتند از:

• حرکت کند مدفوع از طریق روده بزرگ
• مشکل در رعایت یک رژیم غذایی متعادل با کمبود فیبر (از میوه ها و سبزیجات)
• عدم مصرف مایعات کافی که منجر به کم آبی بدن می شود.
• کمبود ورزش که منجر به کند شدن هضم می شود.
• سندروم روده تحریک پذیر
• عوارض جانبی داروها
• مشکلات بهداشت روان از جمله:
  • استرس
  • اضطراب
  • افسردگی
  • اختلالات اشتها

 

علت های کمتر شایع یبوست مزمن

علل بروز یبوست که کمتر شایع هستند، عبارتند از:

• عدم تعادل هورمونی مانند پرکاری تیروئید
• بیماری های تاثیرگذار بر متابولیسم مانند دیابت
• اختلالات مغز و ستون فقرات مانند بیماری پارکینسون
• بیماری سلیاک
• التهاب مرتبط با بیماری دیورتیکول یا پروکتیت
• انسداد روده یا راست روده
• سابقه خانوادگی ابتلا به یبوست

 

سایر علت های یبوست مزمن

مصرف بعضی از مکمل های غذایی و دارویی نیز می توانند باعث ایجاد یبوست شوند. این موارد عبارتند از:

• مکمل های آهن
• مکمل های کلسیم
• آنتی اسیدها
• ادرارآورها
• آنتی هیستامین ها
• مسدودکننده های کانال کلسیم
• داروهای درمان افسردگی خاص
• داروهای ضد روان پریشی
• داروهای ضد تشنج
• داروهایی برای درمان بیماری پارکینسون

 

علت های ناشناخته

تعیین عوامل ایجاد کننده یبوست همیشه ممکن نیست. یبوست مزمن که بدون محرک شناخته شده ای رخ دهد به عنوان یبوست مزمن ایدیوپاتیک شناخته می شود.

 

همچنین بخوانید:

7 غذایی که می توانند باعث ایجاد یبوست شوند (کلیک)

 

درمان یبوست مزمن

درمان یبوست مزمن می تواند با توجه به شدت و علت اصلی آن متفاوت باشد. بعضی از گزینه های درمانی احتمالی در ادامه معرفی خواهند شد.

 

رژیم غذایی و تغییر در سبک زندگی

خط اول درمان یبوست مزمن ایجاد هرگونه تغییر ضروری در سبک زندگی و رژیم غذایی است. این موارد می توانند عبارتند از:

 

• افزایش مصرف فیبر

فیبرهای غذایی مدفوع را حجیم کرده و باعث عبور سریعتر آن از روده می شوند. یک پزشک می تواند با وارد کردن میوه و سبزیجات بیشتر به رژیم غذایی، افزایش تدریجی دریافت فیبر را توصیه کند. همچنین تغییر از غلات تصفیه شده به غلات کامل به افزایش مصرف فیبر کمک می کند.

 

• هیدراته یا پر آب ماندن بدن

آب مدفوع را نرم کرده و به آن اجازه می دهد تا به راحتی از روده و راست روده عبور کند.

 

• افزایش فعالیت بدنی

حرکت منظم باعث افزایش فعالیت عضلات در روده ها شده که به مدفوع کمک می کند تا از سیستم گوارش عبور کند. بنابراین افزایش فعالیت بدنی حرکات منظم روده را تشویق می کند.

 

• رفتن به دستشویی در هنگام نیاز

در صورتی که افراد به طور مرتب از سیگنال های بدن در مورد مدفوع چشم پوشی کنند، ممکن است تمایل به دفع مدفوع را از دست داده که می تواند یبوست را بدتر کند.

 

همچنین بخوانید:

انواع ماساژ برای درمان یبوست (کلیک)

 

داروهای بدون نسخه (OTC)

در صورتی که تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی موثر نباشد، ممکن است افراد تمایل به استفاده از داروهای بدون نسخه برای نرم شدن مدفوع یا افزایش حرکات روده داشته باشند. بعضی از این گزینه ها عبارتند از:

• مکمل های فیبر مانند پسیلیوم که باعث حجیم شدن مدفوع می شود.
• نرم کننده های مدفوع مانند سورفاک که آب روده را کشیده تا مدفوع را نرم کند.
• اسمزی مانند شیر منیزی که باعث افزایش مایع روده بزرگ می شود.
• مواد روان کننده مانند روغن زیتون که به دفع نرم مدفوع کمک می کند.
• محرک هایی مانند Senokot که باعث جمع شدن روده می شوند.
• استفاده از تنقیه و شیاف برای روان کردن و تحریک

 

داروهای تجویزی

در صورتی که مسهل های OTC و داروهای طبیعی یبوست را برطرف نکنند، پزشک می تواند داروهای تجویزی را توصیه کند. داروهای لوبی پروستون (Lubiprostone) و لیناكلوتید (Linaclotide) به طور کلی در درمان یبوست مزمن موثر هستند.

 

آموزش بیوفیدبک

آموزش بیوفیدبک (BT) نوعی رفتار درمانی است که هدف آن درمان یبوست و سایر انواع اختلال عملکرد روده است.

BT شامل یادگیری نحوه شل و سفت کردن عضلات لگن است که از مثانه و روده حمایت می کند. شل شدن این عضلات در زمان مناسب احتمال حرکت دفع مدفوع را افزایش می دهد.

طی BT، یک درمانگر یک لوله بلند به نام کاتتر را برای اندازه گیری تنش در عضلات وارد راست روده می کند. سپس از طریق یک سری تمرینات با فرد صحبت کرده تا به آرامش و سفت شدن عضلات کمک کند.

یک مطالعه قدیمی تر از سال 2006 اثر BT و ملین در افراد مبتلا به مشکلات کف لگن را مقایسه کرد. محققان دریافتند که BT موثرتر است.

 

عمل جراحی

انجام جراحی برای یبوست مزمن نادر است. با این حال ممکن است افراد برای رفع انسداد روده یا بخشی از روده بزرگ به مداخلات جراحی نیاز داشته باشند.

 

 

 

پیشگیری

بهترین راه برای پیشگیری از یبوست، پذیرش عادت های سبک زندگی است که باعث هضم خوب می شوند. این مواد عبارتند از:

• رعایت یک رژیم غذایی متعادل
• نوشیدن مایعات فراوان
• ورزش منظم
• خواب کافی
• ساعات خواب و بیداری منظم
• رفتن به دستشویی در صورت احساس نیاز

 

عوامل خطر یبوست مزمن

گروه های زیر در معرض خطر ابتلا به یبوست مزمن قرار دارند:

• افراد بالای 65 سال
• زنان به ویژه زنان باردار
• افراد با تحرک محدود
• افرادی که داروهای خاص مصرف می کنند.
• افرادی که دارای مشکلات بهداشت روانی مانند اضطراب، افسردگی یا اختلال خوردن هستند.

 

عوارض یبوست مزمن

یبوست مزمن و دفع سخت مدفوع یا فشار مداوم برای دفع می تواند منجر به عوارض زیر شود:

• شکاف های مقعدی (شقاق) که پارگی هایی کوچک در داخل مقعد هستند.
• هموروئید (بواسیر) که وریدهای متورم در مقعد هستند.
• به هم فشردگی مدفوع یا تجمع مدفوع سفت شده در داخل روده
• افتادگی رکتوم – ناحیه ای که راست روده کشیده شده و از مقعد بیرون زده است.

 

آیا یبوست مزمن نشان دهنده بیماری دیگری است؟

به ندرت یبوست مزمن در نتیجه یک بیماری زمینه ای جدی رخ می دهد. این امر معمولا با تغییر سبک زندگی و درمان های بدون نسخه بهبود می باید.

در صورتی که روش های فوق یبوست را برطرف نکرد باید با پزشک صحبت شود. ممکن است پزشک آزمایشاتی برای بررسی مشکلات سلامتی زمینه ای توصیه کند.

در موارد بسیار نادر، یبوست مزمن می تواند نشانه ای از سرطان روده بزرگ باشد.

 

همچنین بخوانید:

سرطان روده بزرگ: انواع، علائم و درمان (کلیک)

 

زمان صحبت با پزشک

در صورت بروز یبوست مزمن که بر سلامت روان یا سلامت جسمی بیمار یا زندگی روزمره او تاثیر بگذارد، باید با پزشک صحبت شود.

در صورتی که یبوست به همراه علائم زیر بروز کند، باید با پزشک صحبت کرد:

• وجود خون در مدفوع
• درد شدید در حین حرکات روده
• کاهش وزن بدون دلیل

 

همچنین بخوانید:

۷ علت وجود خون در مدفوع (کلیک)

 

خلاصه

یبوست مزمن می تواند ناراحت کننده و ناتوان کننده باشد. با این حال روش های درمانی موجود می توانند به کاهش یبوست و علائم آن کمک کنند.

تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی معمولا خط اول درمان یبوست هستند. در صورت بی نتیجه بودن آنها باید برای کمک به نرم شدن مدفوع یا تشویق حرکات روده از داروهای OTC استفاده کرد.

در صورت بروز یبوست مزمن که به تغییر سبک زندگی یا درمان های بدون نسخه (OTC) پاسخ نمی دهد باید پزشک صحبت کرد. پزشک می تواند داروهایی را برای تسکین علائم تجویز کند. همچنین پزشک می تواند آزمایشاتی را برای بررسی بیماری های زمینه ای توصیه کند.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.