مقایسه روغن ماهی و استاتین ها در درمان کلسترول
مقایسه مکمل های روغن ماهی و استاتین ها برای درمان کلسترول و تری گلیسیرید بالا را از لحاظ اثربخشی – فواید و عوارض مصرف بخوانید.
استاتین ها داروهای تجویزی هستند که می توانند سطح کلسترول و تری گلیسیرید را کاهش دهند. اگرچه روغن ماهی بدون نسخه (OTC) نیز برای سلامت عمومی قلب فوایدی دارد اما یک درمان توصیه شده برای کلسترول نیست.
روغن ماهی حاوی امگا 3 است.
امگا 3 نوعی چربی ضروری است که فواید زیادی دارد. با این حال از آنجایی که روغن ماهی بدون نسخه (OTC) از منابع مختلفی تامین می شود، مقدار امگا 3 در این مکمل ها به میزان قابل توجهی متفاوت است.
در این مقاله به مقایسه بین استاتین ها و مکمل های روغن ماهی در درمان کلسترول پرداخته و در مورد مزایا و عوارض جانبی هر یک بحث می کنیم.
جهت مشاهده و خرید مکمل های امگا و روغن ماهی داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.
استاتین چیست؟
استاتین ها داروهایی هستند که پزشکان برای کمک به موارد زیر تجویز می کنند:
- کاهش کلسترول خون
- تری گلیسیرید پایین تر
- کاهش LDL یا کلسترول بد
- افزایش HDL یا کلسترول خوب
همچنین پزشکان داروهای استاتین را مهارکننده های هیدروکسی متیل گلوتاریل کوآنزیم آ (HMG-CoA) ردوکتاز می نامند.
استاتین ها به HMG-CoA ردوکتاز، پروتئینی که در تولید کلسترول در کبد نقش دارد متصل می شوند. با کاهش تولید کلسترول در کبد، بدن گیرنده های LDL بیشتری تولید می کند.
این یعنی کبد می تواند LDL بیشتری ذخیره کرده و آن را از جریان خود خارج می کند.
همچنین بخوانید:
استاتین ها: موارد مصرف و عوارض جانبی (کلیک)
روغن ماهی چیست؟
روغن ماهی یک مکمل غذایی است که شرکت ها از طیف وسیعی از ماهی های روغنی مانند شاه ماهی، ماهی خال مخالی یا آنچوی تهیه می کنند. این ماده حاوی دو اسید چرب مهم امگا 3 است که عبارتند از: ایکوزاپنتانوئیک اسید (EPA) و دوکوزاهگزانوئیک اسید (DHA).
بعضی از مطالعات نشان می دهند که EPA و DHA تاثیر مفیدی بر سلامت عمومی دارند. با این حال مکمل های روغن ماهی بدون نسخه (OTC) از نظر کیفیت، خلوص و ترکیب شیمیایی بسیار متفاوت هستند. آنها می توانند سطح بسیار متفاوتی از EPA و DHA را وابسته به نوع و برند ارائه دهند.
بنابراین آنها درمانی قابل اعتماد برای هیچ بیماری پزشکی از جمله کلسترول بالا نیستند.
سازمان غذا و دارو (FDA) محصولات خاص امگا 3 را برای کاهش تری گلیسیرید تایید کرده است. این موارد با روغن ماهی OTC متفاوت هستند زیرا باید اطمینان حاصل کرد که ترکیب شیمیایی آنها سازگار است. این موارد فقط از طریق نسخه پزشک در دسترس هستند.
همچنین بخوانید:
مقایسه روغن ماهی بدون نسخه (OTC) و استاتین ها برای کلسترول
مکمل های روغن ماهی (OTC) برای کلسترول بالا بهتر از استاتین ها نیستند.
افراد می توانند از مکمل های روغن ماهی OTC برای حمایت از سلامت عمومی خود استفاده کنند. با این حال FDA مکمل های غذایی روغن ماهی را برای درمان هیچ بیماری پزشکی خاصی تایید نکرده است.
یک بررسی در سال 2020 با مقایسه روغن ماهی در رژیم غذایی با نسخه امگا 3 تجویزی نشان داد که شواهد کمی در مورد استفاده از روغن ماهی OTC برای بیماری های پزشکی وجود دارد.
اما استاتین ها در مقایسه با مکمل های روغن ماهی در بهبود سطح کلسترول موثر هستند. داروهای مختلف در خانواده استاتین ها در درمان تصلب شرایین و پیشگیری از حملات قلبی و سکته های مغزی موثر هستند.
آیا می توان هر دو را مصرف کرد؟
ممکن است بعضی از افراد روغن ماهی را در کنار استاتین ها مصرف کنند. با این حال EPA و DHA تاثیرات متفاوتی بر LDL دارند. بعضی از مطالعات نشان می دهند که ترکیب استاتین ها با DHA می تواند باعث افزایش LDL شود که این امر برای افرادی که به منظور کاهش LDL استاتین مصرف می کنند، مشکل ساز خواهد بود.
EPA هیچ تاثیری (حتی جزئی) در LDL ندارد. در صورت مضر بودن DHA باید پیش از مصرف روغن ماهی یا سایر محصولات حاوی آن با پزشک مشورت کرد.
همچنین فرمول های امگا 3 تجویزی وجود دارند که دارای قدرت بیشتری از روغن های ماهی استاندارد هستند. برای نمونه می توان به ایکوزاپنت اتیل (Icosapent ethyl) که فقط حاوی EPA است و امگا 3 اسید اتیل استر (Omega-3-acid ethyl esters) که حاوی EPA و DHA است اشاره کرد.
افراد بالای 18 سال با سطح تری گلیسیرید بسیار بالا (500 میلی گرم بر دسی لیتر) می توانند در حین رعایت یک رژیم غذایی مناسب از این محصول استفاده کنند.
عوارض جانبی مصرف روغن ماهی و استاتین ها
مصرف استاتین ها و روغن ماهی می تواند باعث بروز عوارض جانبی شود. با این حال معمولا افراد هر دو را به خوبی تحمل می کنند.
معمولا عوارض جانبی مصرف روغن ماهی خفیف هستند و عبارتند از:
- آروغ زدن
- سوء هاضمه یا سوزش معده
- حالت تهوع
- اسهال
- بوی بد دهان یا بوی نامطبوع عرق
در جدول زیر عوارض جانبی احتمالی محصولات تجویزی امگا 3 آورده شده است:
محصول | عوارض جانبی |
ایکوزاپنت اتیل (Icosapent ethyl) | درد مفصل، درد دهان و گلو |
امگا 3 اسید اتیل استر (Omega-3-acid ethyl esters) | آروغ زدن، درد معده، تغییر طعم، یبوست، استفراغ، افزایش آنزیم های کبدی، خارش، بثورات پوستی |
عوارض جانبی مصرف استاتین ها می توانند جدی باشند. بعضی از شایع ترین اثرات جانبی آنها عبارتند از:
- بیماری عضلانی
- سمیت کبدی
- دیابت نوع 2
- رابدومیولیز به عنوان یک آسیب شدید عضلانی
با این که این موارد بعضی از واکنش های شایع استاتین ها هستند اما به ندرت رخ می دهند. افرادی که درد، حساسیت و ضعف عضلانی را تجربه می کنند با قطع مصرف دارو این عوارض را از بین می برند.
در صورتی که افراد در حین مصرف استاتین ها دچار عوارض جانبی شوند باید با پزشک تماس بگیرند.
جایگزین استاتین ها
بعضی از افراد نمی توانند استاتین ها را تحمل کنند و ممکن است به گزینه های دیگری نیاز داشته باشند. ممکن است پزشکان ترکیبی از تغییرات رژیم غذایی و یک یا چند داروی کاهش دهنده چربی مانند موارد زیر را توصیه کنند:
- ازتیمایب (Ezetimibe)
- فیبرات (Fibrates)
- نیکوتینیک اسید (Nicotinic acid)
- گیرنده های اسید صفراوی (Bile acid sequestrants)
- مهارکننده های نوع ۹ مبدل پروپروتئین سابتیلیسین/ککسین (Proprotein convertase subtilisin/kexin type 9 inhibitors)
هر یک از این داروها تاثیرات مختلفی دارند و همه آنها جایگزین مستقیم استاتین ها نیستند. بعضی از افراد برای کنترل کلسترول خود به مصرف بیش از یک داروی تجویزی کاهش دهنده چربی نیاز خواهند داشت.
همچنین رژیم غذایی می تواند در درمان افرادی که استاتین ها را تحمل نمی کنند، نقش داشته باشد. ممکن است پزشکان رژیم های غذایی زیر را توصیه کنند:
- با چربی های اشباع شده کم
- غنی از فیبر
- حاوی استرول های گیاهی که می توان از طریق میوه ها، سبزیجات، دانه ها و مغزها دریافت کرد.
همچنین برنج مخمر قرمز چینی می تواند گزینه ای اضافی برای بعضی از افراد باشد. این مکمل غذایی موادی تولید می کنند که آنزیم HMG-CoA ردوکتاز، هدف داروهای استاتین را نیز مهار می کند.
با این حال استاتین ها پتانسیل کاهش کلسترول بیشتری دارند و برنج مخمر قرمز چینی به عنوان یک مکمل OTC، می تواند از نظر قدرت و کیفیت متفاوت باشد، دقیقا شبیه به مکمل های روغن ماهی OTC.
همچنین بعضی از محصولات می توانند حاوی آلاینده های مضر نیز باشند.
به همین دلیل مهم است که قبل از استفاده از برنج مخمر قرمز چینی برای هر بیماری با پزشک مشورت کنید.
خلاصه
با اینکه روغن ماهی بدون نسخه (OTC) به کمک به سلامت قلب مشهور است اما یک درمان پزشکی برای بیماری هایی که به استاتین ها نیاز دارند، نیست.
بیشتر روغن های ماهی، مکمل های غذایی هستند که می توانند از نظر قدرت متفاوت باشند.
محصولات تجویزی امگا 3 و روغن ماهی نیز می توانند مشابه استاتین ها به درمان سطح بالای کلسترول کمک کنند. با این حال وابسته به محصول ممکن است به روش های مختلفی عمل کنند.
افراد دارای تری گلیسیرید یا کلسترول بالا باید پیش از استفاده از هرگونه مکمل اضافی یا مصرف محصولات تجویزی روغن ماهی با پزشک مشورت کنند.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.