محدوده نرمال HDL در هر فرد به عوامل مختلفی وابسته است؛ علت بالا بودن کلسترول خوب – راه افزایش سطح آن و لیست داروهای کاهش LDL را بخوانید.

دو نوع کلسترول وجود دارد که شامل HDL یا کلسترول خوب و LDL یا کلسترول بد است. آنچه متخصصان، سطح سالم کلسترول در نظر می گیرند، در افراد مختلف، متفاوت خواهد بود.

HDL، کلسترول خوب است زیرا حدودا یک چهارم تا یک سوم کلسترول گردش خون برای دفع را به کبد منتقل می کند.

LDL، کلسترول بد است زیرا بیش از حد تمایل به جمع شدن بر روی دیواره های داخلی عروق دارد که این امر منجر به گرفتن رگ ها می شود.

در این مقاله به بررسی محدوده نرمال HDL و نحوه بالا بردن سطح HDL بسیار پایین و داروهای کاهش LDL می پردازیم.

همچنین بخوانید:

راه های کاهش کلسترول : رژیم غذایی و سبک زندگی (کلیک)

محدوده نرمال کلسترول خوب (HDL)

محدوده نرمال HDL وابسته به عواملی مانند سلامتی و عادت های رفتاری از فردی به فرد دیگر متفاوت است. تجربه یائسگی در حدود 55 سالگی می تواند منجر به تغییر در محدوده نرمال HDL و LDL شود.

دستورالعمل های فعلی موارد زیر را توصیه می کنند:

	سطح کلسترول HDL بر حسب میلی گرم بر دسی لیتر
میانگین بزرگسالان	برابر یا بالای 60
مردان	بالای 40
زنان	بالای 50

اثر محافظتی کلسترول خوب در سطوح بالاتر از حدود 1.4 میلی مول در لیتر که برابر 54 میلی گرم در دسی لیتر است، متوقف می شود. با این حال این امر لزوما به معنی ناسالم بودن این سطح نیست.

به نظر می رسد که داشتن سطح HDL بسیار بالا باعث افزایش رسوبات چربی و انسداد رگ ها می شود. همچنین مقادیر بالای HDL مانند سطوح بالای LDL عمل کرده و خطر بروز مشکلات سلامتی را به ویژه قبل و بعد از یائسگی افزایش می دهد.

علت بالا بودن طبیعی کلسترول خوب (HDL)

ممکن است بعضی از افراد به طور طبیعی دارای سطح بالای HDL باشند. علت های بالا بودن سطح HDL عبارتند از:

کمبود پروتئین کلسترول استر (CETP) یا جهش های ژنتیکی خاص CETP
جهش در مولکول های اندوتلیال لیپاز که به تنظیم یا افزایش سطح HDL کمک می کنند.
بیماری هیپو آلفا لیپوپروتئینمی اولیه ارثی یا ثانویه
یائسگی
کم کاری تیروئید
عفونت ها
بیماری های التهابی

علت احتمالی دیگر برای بالا بودن سطح HDL به طور طبیعی، جهش های SR-BI است که منجر به ایجاد نوع نادری از گیرنده های اصلی HDL می شود. طبق یک مقاله تحقیقاتی در سال 2016، این جهش علت افزایش و بالا بودن سطح HDL در موش ها بوده است.

کلسترول خوب (HDL) و داروها

مصرف انواع خاصی از داروها یکی دیگر از علت های بالا بودن سطح HDL هستند. این موارد عبارتند از:

قرص های خوراکی ضد بارداری
داروهای جایگزین استروژن
داروهای ضد تشنج

با این حال طبق اعلام اداره بهداشت زنان، استفاده از قرص های خوراکی ضد بارداری می تواند افراد را دچار حمله قلبی یا سکته مغزی کند. این امر به دلیل خطر لخته شدن خون یا فشار خون بالا رخ می دهد.

بعضی از داروها به ویژه موارد ترکیبی که پزشکان برای کاهش سطح LDL توصیه می کنند، باعث کاهش ناگهانی HDL می شوند اما بروز این امر نادر است.

یک مطالعه نشان داد که دو نفر با کلسترول بالا که همراه با داروهای استاتین، فیبرات نیز مصرف کردند، دچار افت ناگهانی سطح HDL شدند.

همچنین بخوانید:

درمان کلسترول بالا (کلیک)

راه های افزایش سطح کلسترول خوب (HDL)

طیف گسترده ای از عوامل بر سطح HDL تاثیر می گذارند.

تغییرات رفتاری

ممکن است یک فرد با بهبود موارد زیر به افزایش HDL خود کمک کند:

تحرک بیشتر
انجام حداقل 2.5 ساعت ورزش متوسط هفتگی
رسیدن یا حفظ وزن متناسب
ترک سیگار
درمان یا مدیریت دیابت نوع 2

غذاهای خاص

پیروی از یک رژیم غذایی کم کربوهیدرات یا کتوژنیک به افزایش و بهبود سطح HDL کمک می کند.

در مطالعه ای در سال 2015، افراد مبتلا به دیابت نوع 2 و چاقی که رژیم با سطوح کم کربوهیدرات، سطوح بالا چربی اشباع نشده و سطوح کم چربی اشباع شده را دنبال کردند، پس از 52 هفته افزایش بیشتر سطح کلسترول HDL را نسبت به افرادی که سطح بالای کربوهیدرات و چربی اشباع شده و سطح کم چربی اشباع نشده را مصرف کرده بودند، تجربه کردند.

همچنین بخوانید:

رژیم غذایی کم کربوهیدرات : نکات و فواید (کلیک)

همچنین هر دو گروه به مدت 60 دقیقه در روز و برای 3 روز در هفته ورزش می کردند.

نمونه های خاصی از مواد غذایی که به طور ویژه ای در کنترل سطح کلسترول موثر هستند، عبارتند از:

سبزی های برگ دار تیره
محصولات لبنی کم چرب
گوشت بدون چربی و ماهی
روغن زیتون، آفتابگردان و کانولا
روغن مغزها و دانه ها
لوبیا، نخود و عدس
برنج قهوه ای یا وحشی
غلات سبوس دار
سیب زمینی شیرین، هویج، شلغم و جعفری
بادمجان و بامیه
کلم بروکلی و گل کلم
سیب، موز و مرکبات
آلو، توت ها و انگور
ملون، انبه و آناناس
تره و پیاز
گوجه فرنگی به ویژه آب گوجه فرنگی یا سس
آووکادو
مصرف روزانه یک لیوان 150 میلی لیتری آب میوه شیرین نشده به همراه پالپ
بادام، بادام هندی، گردو، بادام زمینی، گردو آمریکایی و فندق
جو دوسر و جو
شیر سویا، توفو، ادامام و ماست سویا
آب میوه و ماست با استرول های گیاهی اضافه شده و استانول ها

استرول ها و استانول ها مواد شیمیایی گیاهی هستند که از کلسترول تقلید کرده و مقداری از جذب آن را مسدود می کنند.

کلسترول خوب (HDL) و بیماری ها

درمان یا مدیریت بیماری های که می توانند باعث بالارفتن سطح کلسترول شوند نیز می توانند به بهبود سطح HDL کمک کنند.

بیماری هایی که می توانند سطح کلسترول را تحت تاثیر قرار دهند، شامل موارد زیر هستند:

دیابت نوع 2
عفونت HIV
کم کاری تیروئید
آپنه خواب
سندروم تخمدان پلی کیستیک
بیماری کلیوی مزمن
لوپوس
مولتیپل میلوما

مواردی که باید از آنها اجتناب کرد

افرادی که سطح LDL بالا، کلسترول کل بالا یا تری گلیسیرید بالا دارند، دارای سطح HDL پایین هستند. کاهش این کلسترول ها باعث بهبود یا افزایش سطح HDL می شود.

مواردی که باید برای کاهش سطح بالای کلسترول کل، LDL یا تری گلیسیرید از آنها خودداری کرد، عبارتند از:

مواد غذایی سرشار از چربی های اشباع یا ترانس مانند محصولات حیوانی، غذاهای سرخ شده و روغن های گرمسیری
نوشیدنی های شیرین مانند نوشابه، نوشیدنی های ورزشی یا انرژی زا، آب میوه ها، قهوه ها و چای های شیرین
الکل که افراد باید آن را فقط در حد متوسط بنوشند.
استرس که ممکن است افراد سعی کنند تا آن را از طریق فعالیت هایی مانند یوگا، مدیتیشن، نوشتن وقایع روزانه یا گفتگو با خانواده و دوستان کنترل کنند.
کمبود خواب، زیرا بیشتر بزرگسالان باید 7 تا 9 ساعت در شب بخوابند.

لیست داروهای کاهش LDL

بسیاری از داروها به کاهش سطح کلسترول بد یا LDL کمک می کنند که عبارتند از:

استاتین ها

استاتین ها متداول ترین داروهایی هستند که توسط پزشکان برای درمان کلسترول بالا و کاهش LDL استفاده می شوند. ممکن است این داروها خطر ابتلا به دیابت را افزایش دهند و باعث تغییر در آنزیم های کبدی شوند اما این آسیب دائمی کبد به ندرت رخ می دهد.

لومیتاپید

پزشکان می توانند برای درمان هیپرکلسترولمی فامیلی (یک بیماری ژنتیکی که باعث کلسترول بالا می شود) لومیتاپید تجویز کنند. ممکن است این دارو باعث باعث آسیب کبدی شود، بنابراین افرادی که آن را مصرف می کنند به آزمایش مکرر کبد نیاز خواهند داشت.

داروی گیرنده اسید صفرا

زمانی که استاتین ها درمان مناسبی نبوده یا به اندازه کافی موثر نباشند، پزشکان برای کاهش کلسترول، مصرف گیرنده اسید صفرا را توصیه می کنند.

گیرنده های اسید صفرا سطح تری گلیسیرید را افزایش داده و اثربخشی بعضی از داروها را کاهش داده و منجر به اسهال می شوند.

مهارکننده های PCSK9

پزشکان می توانند هر 2 تا 4 هفته از تزریق مهارکننده های PCSK9 در زیر پوست استفاده کنند. اگر افراد در معرض خطر بالایی برای عوارض سلامتی بوده یا مبتلا به بیماری ژنتیکی بالا برنده کلسترول باشند، می توانند از این داروها در کنار استاتین ها استفاده کنند.

مهارکننده های PCSK9 باعث درد، تورم و احساس سرما در محل تزریق می شوند.

ازتیمایب (Ezetimibe)

ممکن است پزشکان در صورت ابتلا بیمار به بیماری ژنتیکی منجر به بالا رفتن کلسترول، ازتیمایب را تجویز کنند. به همین ترتیب پزشکان زمانی که استاتین ها عوارض جانبی زیادی داشته یا موثر نباشند، از ازتیمایب استفاده می کنند.

میپومرسن (Mipomersen)

ممکن است پزشکان برای درمان افراد مبتلا به بیماری های ژنتیکی که منجر به بالا رفتن کلسترول می شوند، مصرف میپومرسن را تجویز کنند. مصرف این دارو می تواند باعث آسیب کبدی شود. بنابراین مصرف کنندگان آن به آزمایش مکرر کبد نیاز دارند.

اندازه گیری سطح کلسترول خوب (HDL)

پزشکان سطح کلسترول را با استفاده از آزمایش خون موسوم به پانل لیپید اندازه گیری می کنند. این آزمایش میزان LDL، HDL و کلسترول کل در جریان خون را اندازه گیری می کند. همچنین می تواند میزان تری گلیسیرید را نیز بررسی کند.

ممکن است نیاز باشد تا 9 تا 12 ساعت پیش از انجام آزمایش از خوردن و نوشیدن (به جز آب) خودداری شود.

اینکه افراد چند مرتبه باید برای بررسی سطح کلسترول خون به یک متخصص بهداشت مراجعه کنند، به موارد زیر وابسته است:

سن
عوامل خطر
سابقه خانوادگی کلسترول بالا یا ابتلا به بیماری های قلبی عروقی

بیماری های قلبی عروقی که بر دفعات آزمایش کلسترول تاثیر می گذارند شامل سکته مغزی، حمله قلبی و نارسایی قلبی است.

با این حال توصیه های کلی زیر در مورد غربالگری کلسترول به شرح زیر هستند:

شروع غربالگری از 19 سالگی یا سنین پایین تر
در صورت عدم بروز علائم در مردان 20 تا 45 ساله و زنان 20 تا 55 ساله، تقریبا هر 5 سال غربالگری انجام خواهد شد.
هر 1 تا 2 سال غربالگری برای مردان 45 تا 65 ساله و زنان 55 تا 65 ساله
غربالگری سالانه برای مردان بالای 65 سال و زنان بالای 55 سال

خلاصه

هدف بیشتر بزرگسالان داشتن کلسترول خوب (HDL) با میزان 60 میلی گرم در دسی لیتر یا بیشتر است.

با این حال محدوده نرمال HDL از فردی به فرد دیگر وابسته به عواملی مانند سن، بیماری های زمینه ای و اختلالات ژنتیکی متفاوت است.

حفظ وزن متناسب، ترک سیگار و ورزش کافی به بهبود سطح HDL کمک می کند.

عواملی که میزان LDL، تری گلیسیرید یا کلسترول کل را کاهش می دهند نیز می توانند به بهبود سطح HDL کمک کنند. این عوامل شامل پیروی از بعضی عادت های غذایی و رفتاری و مصرف داروهای تجویزی است.

صرف نظر از درمان یا علت، دیدن تغییرات سطح کلسترول معمولا چند هفته یا چند ماه طول می کشد.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.