چای گزنه : فواید، مضرات و طرز تهیه
چای گزنه یک نوشیدنی گیاهی محبوب است که برخی به دلیل خواص و اهداف دارویی آن را مصرف می کنند؛ فواید – مضرات و طرز تهیه آن را بخوانید.
شواهد مربوط به فواید چای گزنه برای سلامتی محدود است. با این حال برگ گزنه حاوی بسیاری از آنتی اکسیدان ها، ویتامین ها و مواد معدنی مفید است که ممکن است در چای گزنه نیز وجود داشته باشد.
این اطلاعات برگرفته از مقاله ای در ژورنال بین المللی داروسازی و علوم دارویی است.
گزنه یا Urtica dioica، گیاه همیشه گل دار است که در آمریکای شمالی، اروپا و آسیا رشد می کند. این گیاه رایج بوده و افراد می توانند از آن استفاده کنند. همچنین از آن در داروهای سنتی و گیاهی نیز استفاده می شود.
در این مقاله به بررسی فواید بالقوه چای گزنه، عوارض و مضرات، تداخلات بالقوه و طرز تهیه آن می پردازیم.
همچنین بخوانید:
انواع آنتی اکسیدان ها: فواید و منابع آنها (کلیک)
چای گزنه چیست؟
چای گزنه شامل برگ های گیاه گزنه است که در آب داغ دم می کشد. همچنین افراد می توانند برگ های جوان گزنه را مانند اسفناج بخار پز کرده یا پخته و یا کپسول و یا تنتور آن را استفاده کنند.
فواید چای گزنه
از لحاظ تاریخی افراد از گزنه برای طیف وسیعی از بیماری ها از جمله موارد زیر استفاده می کردند:
- رینیت و حساسیت های فصلی
- مشکل در دفع ادرار
- التهاب و درد مفاصل
- اسپاسم عضله
- قند خون بالا
- عفونت های باکتریایی مانند عفونت دستگاه ادراری
با این حال تحقیقات علمی در مورد خواص چای گزنه به طور خاص، محدود است. بیشتر مطالعات بر روی برگ های خشک گزنه یا خیسانده آن تمرکز دارند.
در ادامه به بررسی شواهد مربوط به خواص بالقوه سلامتی گزنه می پردازیم.
تغذیه
در یک بررسی در سال 2018 مشخص شد که برگ های گزنه غنی از مواد مغذی زیر است:
- ویتامین های C، D و K
- مواد معدنی مانند آهن، سلنیوم، روی و منیزیم
- اسیدهای چرب مانند آلفا لینولنیک اسید
- آنتی اکسیدان ها مانند پلی فنول ها، کاروتنوئیدها و ترپنوئیدها
- استرول ها
از آنجایی که گزنه دارای بسیاری از ویتامین ها و مواد معدنی مهم است، مصرف چای گزنه به افراد کمک می کند تا مقدار بیشتری از آنها را دریافت کنند. به ویژه محتوای آهن می تواند به افراد مستعد کم خونی و سایر کمبودهای غذایی کمک کند.
با این حال محتوای تغذیه ای گزنه وابسته به منشا برگ ها، غلظت چای و بعضی از عوامل دیگر متفاوت خواهد بود.
آرتریت
طبق بررسی سال 2018، یک مطالعه در مورد گزنه نشان داد که این گیاه می تواند نیاز به داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی در افراد مبتلا به آرتروز در پایه انگشت شست را کاهش دهد. این امر نشان می دهد که گزنه دارای خواص ضد التهابی است.
با این حال این مطالعه بیش از مصرف چای گزنه به خوردن برگ آن به عنوان غذا متمرکز است. در نتیجه ممکن است اثری مشابه چای گزنه نداشته باشد.
طبق اعلام بنیاد آرتریت، افرادی که تمایل به مصرف چای گزنه دارند می توانند روزی یک لیوان از آن بنوشند. با این حال مهم است که ابتدا با پزشک خود مشورت کنند.
همچنین بخوانید:
التهاب مفاصل یا آرتریت چیست؟ (کلیک)
هایپرپلازی خوش خیم پروستات
هایپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) یا بزرگ شدن پروستات زمانی رخ می دهد که این غده بیش از حد بزرگ شده و مجرای ادرار را تحت فشار قرار دهد. این امر می تواند باعث مشکل در دفع ادرار یا دفع ناقص شود.
یک مطالعه قدیمی در سال 2000 نشان داد که گزنه به همراه نخل اره ای (Saw palmetto) علائم BPH و ادرار را به اندازه فیناستراید (Finasteride) که یک داروی رایج BPH است، بهبود می بخشد.
همچنین یک مطالعه در سال 2005 نشان داد که گزنه در مقایسه با دارونما به تنهایی باعث بهبود ادرار در افراد مبتلا به BPH می شود.
مجددا این مطالعات هم بیش از چای گزنه بر روی برگ گزنه تمرکز دارند. دانشمندان برای اطلاع از نحوه کمک چای گزنه به BPH به مطالعات بیشتری نیاز دارند.
همچنین بخوانید:
فیناستراید و درمان هایپرپلازی خوش خیم (کلیک)
حساسیت های فصلی
طبق یک بررسی در سال 2018، شواهدی نشان می دهند که گزنه بر گیرنده ها و آنزیم های درگیر در واکنش های آلرژیک تاثیر می گذارد. ممکن است گزنه به عنوان درمانی برای حساسیت فصلی یا درماتیت تماسی آلرژیک مفید باشد.
با این حال مرکز ملی بهداشت مکمل و یکپارچه اعلام کرد با اینکه افراد اغلب از گزنه برای آلرژی استفاده می کنند اما شواهد کافی برای نتیجه گیری در مورد موثر بودن آن وجود ندارد.
مضرات چای گزنه
به طور کلی مصرف برگ و چای گزنه برای بزرگسالان بی خطر است. با این حال مانند سایر داروهای گیاهی، بعضی از افراد با مصرف آن دچار عوارض جانبی می شوند.
شواهد زیادی در مورد چگونگی مضرات شایع چای گزنه در افرادی که آن را می نوشند، وجود ندارد. بعضی از افراد گزارش کردند که یک واکنش آلرژیک مانند کهیر به دم کرده گزنه دارند.
افرادی که با گیاه گل دار گزنه سروکار دارند نیز در نتیجه حساسیت به گرده، دچار رینیت آلرژیک می شوند. گرده گزنه دلیل اصلی حساسیت فصلی در ماه های گرم است.
همچنین این احتمال وجود دارد که گزنه بر سطح استروژن تاثیرگذار باشد. یک مطالعه موردی در سال 2007 بر روی یک مرد مبتلا به بافت پستان و یک زن که به دلیل مصرف گزنه دچار افزایش سطح استروژن و ترشح پستان شده بود، تمرکز کرد. با این حال مشخص نیست که این عوارض چقدر شایع هستند.
تداخلات
خانم های باردار نباید گزنه بخورند و چای گزنه بنوشند. همچنین به دلیل عدم وجود تحقیقات، کودکان زیر 12 سال نیز باید از مصرف گزنه خودداری کنند.
لازم است تا افراد مبتلا به بیماری یا مصرف کنندگان داروهای خاص پیش از استفاده از گزنه با یک متخصص بهداشت صحبت کنند. این افراد شامل مصرف کنندگان موارد زیر هستند:
- ادرارآورها
- مهارکننده های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACE inhibitors)
- بتابلاکرها
- مسدودکننده های کانال کلسیم
- داروهای دیابت
- داروهای تاثیرگذار بر سطح استروژن
ممکن است گزنه با این داروها تداخل داشته یا اثر آنها را افزایش دهد.
طرز تهیه چای گزنه
شورای گیاه شناسی آمریکا برای به حداکثر رساندن خواص چای گزنه طرز تهیه زیرا پیشنهاد می کند:
- قرار دادن 2 تا 3 قاشق چایخوری برگ خشک گزنه در یک پیمانه (568 میلی لیتری) آب جوش به مدت 10 تا 15 دقیقه
یک مطالعه در سال 2016 نشان داد که دم کردن چای گزنه به مدت 10 دقیقه در آب با دمای 50 تا 60 درجه سانتی گراد بهترین روش برای حفظ خواص و محتوای ویتامین C آن است.
زمان صحبت با پزشک
پیش از استفاده از مکمل های گزنه یا چای آن باید با پزشک یا متخصص بهداشت صحبت کنید.
در مورد واکنش های آلرژیک شدید به گزنه، به دنبال کمک اضطراری باشید. بعضی از علائم نشان دهنده شوک آنافیلاکتیک (آنافیلاکسی) عبارتند از:
- تورم مجاری تنفسی و زبان
- تنفس دشوار
- سبکی سر
- ضربان قلب سریع
- سردی پوست
- گیجی
- از دست دادن هوشیاری
همچنین در صورت نوشیدن مرتب چای گزنه و مشاهده علائم جدید یا تغییر علائم موجود، باید با پزشک صحبت کرد.
خلاصه
چای گزنه یک نوشیدنی گیاهی محبوب است. بعضی از افراد از آن برای اهداف دارویی استفاده می کنند زیرا گزنه حاوی تعدادی مواد مغذی مفید از جمله آهن، ویتامین C و آنتی اکسیدان است.
شواهد مربوط به فواید چای گزنه برای بیماری های خاص محدود هستند. با این حال برگ گزنه می تواند به عنوان داروی مکمل آرتریت، مشکلات ادراری و کم خونی به افراد کمک کند.
به طور کلی محققان برای درک بهتر فواید چای گزنه، نحوه عملکرد و مضرات آن در بدن به مطالعات بیشتری نیاز دارند.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.
جوشانده گزنه با خارخسک با رازیانه مشکلی ندارد
با تشکر فراوان
سلام پزشکان دوواحد درس تغذیه را در دانشگاه پاس می کنند.به داروهای گیاهی نیز حساسیت دارند.واز خواص گزنه نمی توانند باخبر باشند.بهتر است با متخصصین تغذیه مشاوره شود.