انسداد فکر چیست؟ علت و بیماری های مرتبط با آن
انسداد فکر / وقفه فکر نوعی اختلال تفکر است که فرد ناگهان رشته افکار خود را از دست می دهد، علت – بیماری های مرتبط با آن و درمان را بخوانید.
انسداد یا وقفه فکر زمانی رخ می دهد که شخصی در حال صحبت کردن بوده و به صورت ناگهانی و بدون دلیل مشخص متوقف می شود.
از دست دادن رشته افکار معمول بوده و موضوعی برای نگرانی نیست. با این حال ممکن است این اختلال تفکر نشانه ای از یک بیماری روانی مانند روان پریشی باشد.
وقفه فکر در برخی موارد موجب اختلال در گفتار، تفکر و همچنین توهم و هذیان شود.
این مقاله به بررسی وقفه فکر پرداخته، علت و بیماری های مرتبط با آن و همچنین درمان آن را توضیح می دهد.
با خواندن این مطلب متوجه خواهید شد که چه زمان این پرش افکار و اختلال در تفکر نیاز به مراجعه پزشک و بررسی بیشتر دارد.
انسداد فکر چیست؟
وقفه فکر (Thought blocking) زمانی رخ می دهد که افکار شما حین صحبت کردن، ناگهات متوقف شود. به عبارتی رشته افکار خود را از دست دهید.
برای عموم ما پیش آمده است که موقتا صحبت خود را فراموش کرده یا دچار حواس پرتی شویم. در نتیجه این امر غیر معمول نیست.
به بیانی راحت تر، انسداد فکر در هر زمانی و برای هر کس رخ می دهد.
در این شرایط فرد هنگام هنگام تعریف یک رویداد، جهت تلاش برای بخاطر آوردن جزئیات و یا یادآوری حافظه خود، صحبت خود را قطع کرده و رشته افکار و توجه خود را از دست بدهد.
وقفه فکر برای برخی افراد شبیه به از دست رفتن یک فکر برای همیشه از مغز آنها است. در این موارد فرد قادر به یادآوری افکار و سخنان مورد نظر خود یا دلیل توقف آنها نیست.
علت انسداد فکر
علت انسداد فکر در بسیاری افراد ناشی از شرایط زیر است:
- استرس
- خستگی
- خواب آلودگی
- عدم تمرکز یا توجه
- انجام چند کار با هم مانند رانندگی، تمیز کردن یا بازی کردن در هنگام مکالمه با فرد دیگر
با این حال انسداد فکر نیز می تواند به علت برخی بیماری ها مانند روان پریشی رخ دهد.
بیماری های مرتبط با انسداد فکر عبارتند از:
روان پریشی
روان پریشی یک بیماری مرتبط با انسداد فکر است.
سایکوز با روان پریشی زمانی است که فرد واقعیت را بسیار متفاوت از افراد دیگر تفسیر و درک می کند.
معمولا روان پریشی علامت یک بیماری دیگر است. سایکوز در بین افراد مختلف متفاوت بوده و تجربه دو نفر از این وضعیت یکسان نیست.
عموما این وضعیت سبب هذیان (ایده های غیرواقعی یا افراطی)، توهم (دیدن چیزهایی که وجود ندارند)، گفتار و تفکر بی نظم مانند وقفه فکر می شود.
همچنین بخوانید:
روان پریشی یا سایکوز چیست؟ (کلیک)
اسکیزوفرنی
یکی از شایع ترین بیماری های روانی مرتبط با انسداد فکر به همراه روان پریشی، اسکیزوفرنی است.
اسکیزوفرنی یک بیماری مزمن تکامل عصبی است که بر احساس، تفکر، گفتگو و عملکرد فرد تاثیر می گذارد. این یک بیماری غیرمعمول است که طبق برآوردها حدود 0.33% تا 0.75% از افراد سراسر جهان را درگیر می کند.
همچنین بخوانید:
پارانویا و اسکیزوفرنی: آنچه باید بدانید (کلیک)
سایر بیماری های مرتبط با انسداد فکر
اختلال دوقطبی نیز باعث روان پریشی می شود. این بیماری بیش از آنچه تصور می شود خلق و خو را مختل می کند.
سایر بیماری های روانی مرتبط با انسداد فکر که همراه با انواع روان پریشی است عبارتند از:
- زوال عقل و بیماری آلزایمر
- بیماری پارکینسون
- آفازی یا از دست دادن حافظه
- افسردگی شدید
- اختلال اسکیزوافکتیو
- افسردگی پس از زایمان
- اختلال هذیان
- بعضی از اختلالات شخصیتی
- صدمات مغزی
- تومورهای مغزی
سایر بیماری هایی که باعث ایجاد یا افزایش خطر روان پریشی شوند نیز موجب وقفه فکری خواهند شد.
همچنین بخوانید:
اختلال دوقطبی: انواع، علائم و درمان (کلیک)
سایر علت های انسداد فکر
هنگامی که فرد دچار احساسات شدید و یا حوادث جسمی شده، انسداد فکر در برخی خاطرات، احساسات، افکار و عواطف، بصورت آگاهانه یا ناخودآگاه ایجاد می شود.
این شرایط سبب پرش افکار و وقفه فکری در افراد آسیب دیده خواهد شد.
سایر علت ها و عوامل خطر انسداد فکر عبارتند از:
- تروما (ضربه) مانند سوء استفاده یا فقدان شدید
- آسیب فیزیکی یا بیماری مانند تب بسیار بالا، مسمومیت، صدمات سر یا سکته مغزی
- اضطراب شدید
- نوشیدن الکل
- سیگار کشیدن
- مصرف مواد مخدر مانند حشیش، LSD، کوکائین کراک، هروئین یا اکستازی
- مصرف بعضی از داروهای تجویزی مانند داروهای ضد افسردگی، کورتیکواستروئیدها، بعضی از داروهای قلبی و بعضی از داروهای پارکینسون
- کاهش یا قطع داروهای ضد روان پریشی یا داروهای تثبیت کننده خلق و خو
- به ندرت مصرف بعضی از داروهای بدون نسخه (OTC) مانند داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی، آنتی هیستامین یا داروهای سرماخوردگی و آنفولانزا
مدیریت و درمان انسداد فکر
بهترین روش برای درمان و مدیریت روان پریشی و انسداد فکر به علت بروز آن وابسته است.
افراد مبتلا به اسکیزوفرنی نیاز به مصرف داروهای ضد روان پریشی داشته که در مقابله با عدم تعادل شیمیایی مغز کار می کنند. همچنین لازم است تا از خدمات مشاوره بهره مند شوند. این امر به آنها و خانواده شان کمک می کند تا نحوه کنار آمدن با شرایط خود را بیاموزند.
برخی خدمات مشاوره عبارتند از:
- روان درمانی (اغلب رفتار درمانی شناختی)
- توانبخشی
- آموزش خانواده
- مشاوره همسالان یا گروه درمانی
- درمان سوءمصرف مواد
- کلاس ها یا گروه های مهارت مدیریت بیماری
افراد مبتلا به سایر بیماری های روحی و روانی منجر به روان پریشی و انسداد فکر نیز از داروهای ضد روان پریشی یا موارد زیر بهره مند می شوند:
- تثبیت کننده های خلقی
- داروهای ضد افسردگی یا ضد اضطراب
- روان درمانی
- مشاوره سوء مصرف مواد یا داروهای کاهش دهنده آسیب
- داروهای پارکینسون
- درمان های خود ایمنی
- عمل جراحی
- تغییرات دارویی
- تغییر در سبک زندگی مانند استراحت مناسب، داشتن رژیم های غذایی سالم و پرهیز از مصرف مواد مخدر، الکل و سیگار
- نوروفیدبک
- تحریک مغناطیسی مغز
- تحریک الکتریکی
زمان تماس با پزشک
اگر دچار انسداد فکر، سایر اختلالات تفکر یا روان پریشی هستید باید در اولین فرصت با پزشک صحبت کنید.
افرادی که روان پریشی را تجربه می کنند، معتقدند که:
- افراد دیگر علیه آنها توطئه می کنند، در مورد آنها صحبت می کنند، جاسوسی کرده یا آنها را دنبال می کنند و یا بر علیه آنها کاری انجام می دهند.
- آنها یک شخص فوق العاده مهم هستند. – مانند رئیس جمهور (در حالی که اینطور نیست)
- آنها قدرت ماورایی دارند، با استعداد بوده یا جاودانه هستند.
- بدن آنها به نوعی تحریف شده یا طبیعی نیست.
- دیگران قادر به خواندن ذهن یا افکار آنها هستند.
- آنها احساس رابطه های بسیار شدید و افراطی با خدا دارند.
- افراد در رسانه ها یا افراد مشهور مستقیما با آنها صحبت می کنند یا سعی دارند تا با آنها در ارتباط باشند. (در حالی که اینطور نیست)
افرادی که دچار روان پریشی هستند موارد زیر را نیز تجربه می کنند:
- مشکل در پردازش و استفاده از اطلاعات
- مشکل در تصمیم گیری و حفظ تمرکز
- توقف ناگهانی مراقبت از خود و بهداشت
- دیدن، حس کردن، مزه کردن یا شنیدن چیزهایی که وجود ندارند.
- تکرار حرکات غیرمعمول خاص برای چندین مرتبه
- عدم توانایی حرکت و صحبت
- نامرتبی گفتار یا تفکر
- ساختن کلمات جعلی (نو واژه یا Neologisms)
- برگشت به موضوع مشابه بدون توجه به مکالمه
- خارج شدن از موضوع و برنگشتن به آن در هنگام صحبت
- منطقی نبودن در هنگام صحبت یا عدم توانایی پیروی از یک فکر
- اشتباه عمل کردن یا بیش از حد بودن آن
- افکار یا رفتارهای خودکشی
- در صورتی که افراد موارد فوق را تجربه کنند به کمک تخصصی نیاز خواهند داشت.
پیشگیری از خودکشی
اگر فردی را می شناسید که در معرض خطر آسیب رساندن به خود، خودکشی و یا صدمه زدن به دیگران است، باید:
– قاطعانه از او بپرسید که: “آیا قصد خودکشی داری؟”
– بدون قضاوت به حرف های او را بشنوید.
– برای ارتباط با یک مشاور آموزش دیده برای شرایط بحران با اورژانس تماس بگیرید.
– تا زمان رسیدن کمک در کنار فرد بمانید.
– هر گونه سلاح، دارو و اشیا خطرناک را از دسترس او دور کنید.
اگر خودتان یا کسی را می شناسید که افکار خودکشی دارند، خطوط تلفن پیشگیری می توانند کمک کننده باشند. این خطوط تلفن 24 ساعته فعال هستند و به شما کمک خواهند کرد.
در ایران می توانید با شماره 1480 بهزیستی، اورژانس 115 یا اورژانس اجتماعی 123 تماس بگیرید.
خلاصه
انسداد فکر زمانی است که فرد بدون دلیل مشخص افکار خود را از دست داده یا به طور ناگهانی صحبت خود را متوقف کند.
این امر به دلیل عواملی مانند خستگی یا استرس در هر زمان برای هر فردی رخ می دهد و معمولا جایی برای نگرانی نیست.
گاهی اوقات این مساله نشان از یک بیماری روانی جدی و مرتبط با آن مانند اسکیزوفرنی، روان پریشی، اختلال دو قطبی و .. است.
درمان انسداد تکر بر درمان علت زمینه ای آنم متمرکز است. برای نمونه، اگر این وضعیت به دلیل بیماری روانی رخ دهد، درمان به معنای مراجعه برای درمان یا مصرف دارو خواهد بود.
در صورتی که نگران ابتلا به روان پریشی خود یا دیگران هستید، باید با پزشک تماس بگیرد.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.