پرش افکار چیست؟ علائم – علت و درمان

پرش افکار یک اختلال تفکر است که موجب صحبت سریع و نامنظم می شود، علائم – علت و بیماری های مرتبط و درمان آن را در این مطلب اویرو بخوانید.

 

پرش افکار زمانیست که فرد سریع و نامنظم صحبت کرده و بین ایده ها و افکار پرش سریع داشته باشد.

پرش افکار به خودی خود یک بیماری نیست. این وضعیت یکی از اختلالات تفکر است و علامتی است که می تواند به عنوان بخشی از شیدایی یا مانیا، روان پریشی و برخی بیماری های عصبی تکوینی رخ دهد.

به منظور کسب اطلاعات بیشتر در مورد پرش افکار از جمله علائم، علت و بیماری های مرتبط، درمان و سایر موارد به مطالعه ادامه دهید.

 

پرش افکار چیست؟

طبق اعلام انجمن روانشناسی آمریکا، پرش افکار (Flight Of Ideas) نوعی اختلال فکری است که باعث می شود بعضی از افراد در هنگام صحبت به طور ناگهانی و سریع بین ایده های مختلف پرش داشته باشند.

گاهی اوقات افراد در هنگام غرق شدن در خود، هیجانی شده و خیلی سریع صحبت کرده و بین ایده های مختلف پرش می کنند. در این وضعیت، معمولا افراد در مورد سریع صحبت کردن خود، آگاه هستند.

اما پرش افکار نوعی اختلال تفکر است که می تواند به عنوان علائم  و نشانه ای از یک بیماری ظاهر گردد. افراد مبتلا به این اختلال تفکر در مورد بی ربط بودن و پریدن از موضوعی به موضوع دیگر آگاه نیستند و به نظر آنها این موارد مرتبط به نظر می رسند.

درک یا دنبال کردن گفته های این افراد دشوار است. معمولا گفتار آنها بی معنی (مزخرف) به نظر می رسد و یا به قدری سریع صحبت کنند که کلمات را درست بیان نکرده یا از آنها می گذرند.

 

علائم پرش افکار

افرادی که پرش افکار را تجربه می کنند دچار بعضی از علائم عمومی خواهند شد که عبارتند از:

• صحبت کردن به روشی غیرمنطقی، مزخرف یا دشوار در پیگیری یا فهم
• سریع صحبت کردن و پرش بین ایده ها و افکاری که به وضوح به هم مرتبط نیستند.
• عدم ارائه جزئیات لازم برای افراد دیگر طی مکالمه به منظور درک ارتباط بین کلمات، افکار یا ایده ها
• عدم ارائه اطلاعاتی که نشان دهنده تغییر موضوع باشند.
• رفتار بسیار هیجان زده، مضطرب یا عصبی

 

علت پرش افکار

چندین بیماری منجر به تجربه پرش افکار در افراد خواهد شد. در ادامه برخی علت ها و در واقع بیماری های مرتبط با رش افکار بررسی می شوند:

 

روان پریشی

افراد مبتلا به روان پریشی یا سایکوز نیز پرش افکار را تجربه می کنند. روان پریشی زمانی رخ می دهد که افراد در تشخیص واقعیت از توهم یا هذیان دچار مشکل شوند.

ممکن است سایکوز همراه با با اختلال دوقطبی، اسکیزوفرنی و برخی بیماری های عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون رخ دهد.

برخی علائم در افرادی که دچار روان پریشی می شوند عبارتند از:

• احساس، چشیدن، شنیدن یا دیدن چیزهایی که وجود ندارند.
• احساس ابر قدرت بودن، جاودانه بودن یا فردی مشهور و مهم بودن (در حالی که اینطور نیست)
• احساس تحت نظر بودن، ردیابی یا کنترل توسط نیروهای خارجی
• شنیدن صداهایی در ذهن که اغلب توهین آمیز، بی رحم یا طلبکارانه هستند.
• احساس اینکه افراد در تلویزیون یا رادیو مستقیما با آنها صحبت کرده یا سعی دارند مخفیانه با آنها ارتباط برقرار کنند.
• مشکل در برقراری ارتباط یا تفکر صحیح

 

همچنین بخوانید:

روان‌ پریشی یا سایکوز چیست؟ (کلیک)

 

شیدایی یا مانیا

در بیشتر موارد پرش افکار به دلیل شیدایی رخ می دهد. شیدایی دوره ای شدید از خلق و خو، انرژی و رفتار نامنظم است که در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی رخ می دهد.

 

برخی علائم شیدایی عبارتند از:

• احساس ضروری نبودن خواب و پر انرژی بودن با فقط چند ساعت خوابیدن یا بدون آن
• احساس خوشحالی شدید، پر انرژی یا سرمستی
• بهره وری بیش از حد مانند شروع پروژه های زیاد به طور همزمان
• انجام رفتارهای پرخطر، غیرمعمول، دور از شخصیت یا تکانشی
• آگاهی کمتر در مورد هنجارها و محدودیت های اجتماعی

 

همچنین بخوانید:

اختلال دوقطبی: انواع، علائم و درمان (کلیک)

 

اختلالات تفکری مشابه

پرش افکار تقریبا مشابه چند اختلال فکری دیگر است که عبارتند از:

• افکار مسابقه ای (Racing thoughts): این نوع اختلال تفکر زمانی رخ می دهد که افکار به سرعت در ذهن فرد چرخیده و اغلب غیرقابل کنترل به نظر برسند.
• افکار حفظ شده (Preservation thinking): این اختلال زمانی رخ می دهد که فردی بدون توجه به سوالات دیگران که درباره آن بحث می شود، به ایده یا موضوع اصلی ادامه دهد.
• انسداد فکر (Thought blocking): این اختلال تفکر زمانی است که فرد ناگهان صحبت خود را قطع کرده و احساس کند که موضوع به طور کلی از ذهن او پاک شده است.
• تفکر سست (Loose thinking): این اختلال زمانی رخ می دهد که افکار به هم مرتبط نبوده و فرد قادر به پیروی از رشته افکار خود نباشد.
• تفکر فرعی (Circumstantial thinking): این اختلال زمانی رخ می دهد که افکار به هم متصل باشند. اما پیش از اینکه فرد دوباره به ایده یا موضوع اولیه برگردد، از موضوع خارج شود.
• تفکر مماسی (Tangential thinking): این اختلال تفکر زمانی است که ایده ها به هم متصل باشند اما فرد با خارج شدن از موضوع قادر به برگشتن به آن نباشد.

 

افراد مبتلا به اوتیسم و آنهایی که برخی اخلالات پیچیده بالینی دارند نیز ممکن است پرش افکار را تجربه کنند. با این حال در این موارد به نظر می رسد که پرش افکار بیش از آنکه یک اختلال فکری واقعی باشد، یک مشکل ارتباطی است.

 

همچنین بخوانید:

اوتیسم چیست؟ علائم، علت و درمان (کلیک)

 

استراتژی های درمان پرش افکار و کنار آمدن با شرایط

بهترین استراتژی های درمانی و کنار آمدن با شرایط برای افرادی که پرش افکار را تجربه می کنند به علت بروز آن وابسته است.

 

برخی گزینه های درمانی برای شیدایی و روان پریشی عبارتند از:

• داروهای ضد روان پریشی یا ضد روان پریشی غیرمعمول
• تثبیت کننده های خلقی
• داروهای ضد اضطراب یا ضد افسردگی
• داروهای خواب
• روان درمانی – اغلب رفتار درمانی شناختی یا گروه درمانی
• مشاوره با همسالان یا گروه های حمایتی همسالان
• خدمات آموزشی برنامه نویسی – مانند برنامه هایی برای کمک به شناسایی عوامل محرک، کنار آمدن با علائم و مدیریت داروها
• درمان با ضربه الکتریکی تشنج ‌آور (Electroconvulsive therapy) – در صورتی که سایر گزینه های درمانی موثر نباشند.

 

بعضی از عادت های سبک زندگی نیز می توانند باعث کاهش شیدایی و روان پریشی در افراد مستعد به ابتلا به آنها شوند.

این عادت ها عبارتند از:

• رعایت یک رژیم غذایی سالم و متعادل
• رعایت بهداشت خواب مانند خوابیدن و بیدار شدن هر روزه در یک ساعت مشخص
• مدیریت استرس مانند گفتگو با دیگران و امتحان شیوه های ذهن آگاهی
• ورزش شدید و منظم
• ردیابی علائم، سطح خلق و خو، الگوی خواب، رخدادهای زندگی و حوادث استرس زا یا اضطراب آور
• ردیابی مصرف دارو و مشاهده عوارض جانبی احتمالی
• صحبت صریح با متخصصان مراقبت های بهداشتی جهت یافتن بهترین برنامه درمانی
• پایبندی به برنامه های درمانی به ویژه رژیم های دارویی
• یادگیری شناخت علائم و علل ایجاد آنها

 

همچنین بخوانید:

رابطه تغذیه با سلامت روان (کلیک)

 

 

کمک به فرد مبتلا به پرش افکار

روش های زیادی برای کمک به افراد مبتلا به پرش افکار یا بیماری های ایجاد کننده آن وجود دارد.

یکی از بهترین روش ها برای کمک به افرادی که دچار بیماری روانی هستند، صحبت با آنها است. ممکن است این امر شامل سوال در مورد علائم و نگرانی های آنها، احساس امنیت یا عدم آن و امکان آسیب رساندن به خود و دیگران است.

در صورتی که فرد احساس امنیت ندارد از او بپرسید که چگونه این امر ممکن است و می توانید به او کمک کنید.

در صورتی که فردی در حال تجربه یک وضعیت اضطراری مانند نشان دادن علائم آسیب به خود یا دیگران است با اورژانس تماس گرفته و در مورد نحوه کمک به او راهنمایی دریافت کنید. در غیر این صورت فرد را به نزدیک ترین مرکز فوریت های پزشکی ببرید. تماس قبلی به ویژه در زمان همه گیری کووید 19 لازم است.

در صورتی که فرد در فکر آسیب رساندن به خود است با اورژانس اجتماعی تماس بگیرید.

مطمئن شوید که با فرد دچار یک وضعیت روانی یا بحرانی در تماس هستید. بعضی مطالعات نشان می دهند که افرادی که در این وضعیت کنترل شوند، کمتر خودکشی می کنند.

 

پیشگیری از خودکشی

اگر فردی را می شناسید که در معرض خطر آسیب رساندن به خود، خودکشی و یا صدمه زدن به دیگران است، باید:

– قاطعانه از او بپرسید که: “آیا قصد خودکشی داری؟”

– بدون قضاوت به حرف های او را بشنوید.

– برای ارتباط با یک مشاور آموزش دیده برای شرایط بحران با اورژانس تماس بگیرید.

– تا زمان رسیدن کمک در کنار فرد بمانید.

– هر گونه سلاح، دارو و اشیا خطرناک را از دسترس او دور کنید.

اگر خودتان یا کسی را می شناسید که افکار خودکشی دارند، خطوط تلفن پیشگیری می توانند کمک کننده باشند. این خطوط تلفن 24 ساعته فعال هستند و به شما کمک خواهند کرد.

در ایران می توانید با شماره 1480 بهزیستی، اورژانس 115 یا اورژانس اجتماعی 123 تماس بگیرید.

 

همچنین بخوانید:

افکار خودکشی چیست؟ (کلیک)

 

تماس با پزشک

افرادی که تجربه پرش افکار یا علائم خفیف شیدایی یا روان پریشی را دارند باید در اولین فرصت با پزشک تماس بگیرند. پزشک خانواده یا پزشک عمومی آنها را برای تشخیص و درمان به متخصص مغز و اعصاب یا فیزیاتریست ارجاع می دهد.

 

افرادی که دچار شیدایی یا روان پریشی شدید شوند احتمالا به مراقبت های فوری نیاز خواهند داشت. در این وضعیت می توان با اورژانس تماس گرفت و در مورد نحوه اقدام در مورد علائم زیر راهنمایی گرفت:

• توهم یا احساس کردن چیزهایی که وجود ندارند.
• هذیان یا اعتقادات نادرست
• اختلالات فکری شدید که شامل الگوهای گفتاری و تفکر بی نظم و غیرمعمول هستند.
• نشان دادن علائم آسیب رساندن به خود
• تهدید به آسیب رساندن به دیگران یا داشتن نشانه هایی از قصد آسیب رساندن به آنها
• انجام رفتارهای بی پروا که ممکن است منجر به خودآزاری یا آسیب به دیگران شوند.

 

خلاصه

پرش افکار یک اختلال تفکر است که به علت برخی بیماری های سلامت روان عامل شیدایی یا روان پریشی رخ می دهد.

در بعضی از موارد علت پرش افکار ناشی از یک بیماری عصبی مانند آلزایمر است.

معمولا افرادی که شیدایی یا روان پریشی را تجربه می کنند به مراقبت های پزشکی نیاز خواهند داشت.

در صورت بروز علائم شیدایی یا روان پریشی (مانند پرش افکار) باید در اولین فرصت کمک حرفه ای دریافت کرد.

در صورت بروز علائم شدیدتر یا کشنده مانند توهم، هذیان یا تفکر آسیب رساندن به خود به مراقبت های اورژانسی نیاز خواهد بود.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.