عملکرد روش های جلوگیری از بارداری به هورمونی یا غیر هورمونی بودن آنها وابسته است؛ انواع راه های ضد بارداری و تغییر ایمن آنها را بخوانید.

با تغییر روش های جلوگیری از بارداری و امتحان راه های جدید می توان روشی را پیدا کرد که عوارض جانبی کمتر و اثربخشی بیشتری دارد.

انواع راه های جلوگیری از بارداری به روش متفاوتی عمل کرده و هر کدام دارای مزایا و خطرات منحصربفردی هستند.

ممکن است برخی افراد با وجود مناسب بودن روش مورد استفاده خود، تمایل داشته باشند که روش های دیگر را نیز امتحان بکنند.

این مقاله به بررسی خلاصه نحوه عملکرد انواع مختلف روش های جلوگیری از بارداری و همچنین نحوه تغییر ایمن آنها می پردازد.

همچنین بخوانید:

عوارض متوقف کردن روش های پیشگیری از بارداری (کلیک)

جدول تغییر روش های جلوگیری از بارداری

در جدول زیر به توضیح زمان تغییر روش جلوگیری از بارداری و استفاده از روش جدید پرداخته شده است:

	تغییر به
تغییر از	قرص جلوگیری از بارداری	IUD مسی	IUD هورمونی	حلقه واژینال	آمپول	ایمپلنت	پچ
قرص جلوگیری از بارداری	مصرف اولین قرص بسته جدید پس از آخرین قرص بسته قبلی	قرار دادن IUD تا 5 روز پس از توقف مصرف قرص	قرار دادن IUD تا 7 روز پس از توقف مصرف قرص	قرار دادن حلقه تا روز بعد از توقف مصرف قرص	دریافت اولین آمپول 7 روز پیش از توقف مصرف قرص	دریافت ایمپلنت 4 روز پیش از توقف مصرف قرص	استفاده از پچ 1 روز پیش از توقف مصرف قرص
IUD مسی	مصرف اولین قرص 7 روز پیش از برداشتن IUD	–	قرار دادن IUD هورمونی بلافاصله پس از IUD مسی و استفاده از یک روش جلوگیری دیگر تا 7 روز	استفاده از حلقه از 7 روز پیش از برداشتن IUD	دریافت اولین آمپول 7 روز پیش از برداشتن IUD	دریافت ایمپلنت 4 روز پیش از برداشتن IUD	استفاده از پچ 7 روز پیش از برداشتن IUD
IUD هورمونی	مصرف اولین قرص 7 روز پیش از برداشتن IUD	قرار دادن IUD مسی بلافاصله پس از IUD هورمونی	–	استفاده از حلقه 7 روز پیش از برداشتن IUD	دریافت اولین آمپول 7 روز پیش از برداشتن IUD	دریافت ایمپلنت 4 روز پیش از برداشتن IUD	استفاده از پچ 7 روز پیش از برداشتن IUD
حلقه واژینال	مصرف اولین قرص 1 روز پیش از توقف استفاده از حلقه	قرار دادن IUD تا 5 روز پس از توقف استفاده از حلقه	قرار دادن IUD از 7 روز پیش از توقف استفاده از حلقه	–	دریافت اولین آمپول 7 روز پیش از توقف استفاده از حلقه	دریافت ایمپلنت 4 روز پیش از توقف استفاده از حلقه	استفاده از پچ 2 روز پیش از توقف استفاده از حلقه
آمپول	مصرف اولین قرص تا 15 روز پس از آخرین آمپول	قرار دادن IUD تا 16 هفته پس از آخرین آمپول	قرار دادن IUD تا 15 هفته پس از آخرین آمپول	قرار دادن حلقه تا 15 هفته پس از آخرین آمپول	–	دریافت ایمپلنت تا 15 هفته پس از آخرین آمپول	استفاده از پچ تا 15 هفته پس از آخرین آمپول
ایمپلنت	مصرف اولین قرص 7 روز قبل از برداشتن ایمپلنت	قرار دادن IUD تا 5 روز بعد از برداشتن ایمپلنت	قرار دادن IUD از 7 روز قبل از برداشتن ایمپلنت	قرار دادن حلقه از 7 روز قبل از برداشتن ایمپلنت	دریافت آمپول از 7 روز قبل از برداشتن ایمپلنت	–	استفاده از پچ از 7 روز قبل از برداشتن ایمپلنت
پچ	مصرف اولین قرص از 1 روز قبل از توقف استفاده از پچ	قرار دادن IUD تا 5 روز پس از توقف استفاده از پچ	قرار دادن IUD از 7 روز قبل از توقف استفاده از پچ	قرار دادن حلقه در همان روز توقف استفاده از پچ	دریافت آمپول از 7 روز قبل از توقف استفاده از پچ	دریافت ایمپلنت از 4 روز قبل از توقف استفاده از پچ	–

دستگاه داخل رحمی (IUD)

دستگاه های داخل رحمی یا IUD در دو شکل موجود هستند.

IUD مسی: این نوع حاوی هورمون نبوده و مانع به هم رسیدن اسپرم و تخمک می شود. این نوع 5 تا 10 سال ماندگاری داشته و بیش از 99% موثر است.

IUD هورمونی: باعث آزاد شدن هورمون های جلوگیری کننده از تخمک گذاری می شود. حتی اگر تخمک گذاری رخ دهد، باروری آن برای اسپرم دشوار خواهد بود.

ماندگاری این نوع وابسته به نوع انتخابی بین 3 تا 7 متغیر است.

همچنین بخوانید:

تاخیر در تخمک‌گذاری : علل و میزان احتمال باروری (کلیک)

زمان شروع اثربخشی

اثربخشی IUD مسی بلافاصله پس از جای گذاری آغاز شده و در هر زمان قابل استفاده است.

IUD هورمونی نیز درصورتی که در 7 روز اول پریود استفاده شود، اثربخشی فوری دارد. در غیر اینصورت در مدت 7 روز باید از روش پشتیبان استفاده کرد. اثربخشی این نوع مانند IUD مسی حدود 99% است.

عوارض جانبی

IUD هورمونی باعث بروز عوارضی مانند پریود نامنظم، لکه بینی و گرفتگی عضلات می شود.

معمولا این موارد پس از گذشت 3 تا 6 ماه از جای گیری آن بهبود می یابند. هر دو نوع IUD با درد و گرفتگی کوتاه مدت همراه هستند.

IUD افراد را معرض خطر ابتلا به بیماری التهابی لگن (PID) قرار می دهد. هر چند احتمال ایجاد آن کم بوده و فقط در سه هفته ابتدایی استفاده از آن رخ می دهد.

درصورتی که با وجود IUD باردار شدید سریعا به پزشک مراجعه کنید زیرا باقی ماندن آن در بدن باعث ایجاد عوارضی در بارداری می شود.

همچنین بخوانید:

پریود نامنظم : علت، علائم و درمان (کلیک)

قرص های جلوگیری از بارداری

این قرص ها در شکل های مختلفی موجود بوده و هر کدام ترکیبات هورمونی متفاوتی دارند. همه آنها با روش مشابه جلوگیری از تخمک گذاری در باردار شدن اختلال ایجاد می کنند.

این قرص ها همچنین در صورت تخمک گذاری، باعث سخت تر شدن کاشت تخمک می شوند.

Planned Parenthood اعلام کرد که درصورتی که قرص های جلوگیری از بارداری به طور مناسب استفاده شوند، تا 91% اثربخش خواهند بود.

البته این قرص ها توانایی جلوگیری از ایجاد و انتقال بیماری های مقاربتی (STI) را ندارند.

همچنین بر اساس توضیح Planned Parenthood، افرادی که از قرص های ترکیبی حاوی پروژسترون و استروژن می کنند، جهت حداکثر حافظت باید از 5 روز پس از شروع پریودی اولین قرص خود را مصرف کنند.

همچنین بخوانید:

تخمک گذاری چیست؟ زمان و علائم آن (کلیک)

زمان شروع اثربخشی آنها

اثربخشی اولین قرص 7 روز پس از مصرف آن آغاز می شود.

البته قرص هایی که فقط حاوی پروژسترون هستند بعد از 48 ساعت عمل می کنند.

در صورت تمایل می توانید هر زمانی که مایل بودید روش فعلی خود را تغییر دهید.

عوارض جانبی

عوارض جانبی این روش شامل خونریزی بین پریودها، سر درد و حالت تهوع است.

در برخی موارد نادر، افراد دچار عارضه ایجاد لخته های خون در پا می شوند.

خطر بروز این مساله در افراد سیگاری بالای 35 سال، بیماران قلبی عروقی و مصرف کنندگان دوزهای بالا هورمون بیشتر است.

همچنین بخوانید:

رایج ترین عوارض قرص های ضد بارداری (کلیک)

سایر گزینه های هورمونی

سایر روش های هورمونی عملکردی مشابه قرص های جلوگیری از بارداری دارند. این روش ها با استفاده از ترکیب استروژن و پروژسترون مانع تخمک گذاری می شوند.

همچنین در صورت تخمک گذاری، باروری آن توسط اسپرم دشوار خواهد بود.

سایر روش های هورمونی خطرات و عوارض مشابهی با قرص های جلوگیری از بارداری دارند.

افراد سیگاری بالای 35 سال بیش از دیگران در معرض خطر بروز عوارض جانبی جدی مانند سکته مغزی و لخته شدن خون هستند.

سایر راه های هورمونی جلوگیری از بارداری عبارتند از:

ایمپلنت ضد بارداری: در این روش هورمون ها در زیر پوست آزاد شده و اثربخشی آن تا حدود 99% است. اثربخشی این روش تا 5 سال ماندگاری داشته و پس از برداشت باروری بلافاصله بر می گردد. در صورتی که تا 5 روز پس از پریود شدن جای گذاری شود بلافاصله عمل می کند. ایمپلنت در برخی افراد باعث ایجاد تحریک و التهاب شده و به ندرت در بدن حرکت می کند.
حلقه واژینال جلوگیری از بارداری: اثربخشی این روش تقریبا 91% بوده و باید هر ماه یک حلقه جدید استفاده شود.
آمپول جلوگیری از بارداری: اثربخشی آن حدود 94% بوده و باید هر سه ماه یکبار تجدید شود. درصورت دریافت این آمپول تا 7 روز پس از پریود شدن، فورا عمل می کنند. در غیر اینصورت باید تا زمان شروع اثربخشی آن، از روش های پشتیبان استفاده کرد.
پچ جلوگیری از بارداری: در این روش هورمون ها از طریق پچ پوستی وارد بدن شده و تا حدود 91% موثر است. این پچ ها باید هر هفته تعوض شوند. برخی افراد در ناحیه ای که پچ چسبانده می شود تحریک را تجربه می کنند. در صورتی که تا 5 روز پس از پریود شدن چسبانده شوند بلافاصله عمل می کنند.

از استفاده همزمان از چندین روش هورمونی ضد بارداری پرهیز کنید. مثلا نباید پیش از برداشت IUD هورمونی از پچ جلوگیری از بارداری استفاده کرد.

روش های جلوگیری از بارداری هورمونی توانایی جلوگیری از ایجاد و انتقال بیماری های مقاربتی (STI) را ندارند.

بنابراین برای کاهش خطر بروز عفونت از کاندوم استفاده کنید.

همچنین بخوانید:

هر آنچه باید درباره ایمپلنت ضدبارداری بدانید (کلیک)

دیافراگم جلوگیری از بارداری

دیافراگم یکی دیگر از انواع روش های جلوگیری از بارداری است که با پوشاندن دهانه رحم از ورود اسپرم و لقاح با تخمک جلوگیری می کند.

دیافراگم حاوی اسپرم کش بوده و به این ترتیب اسپرم را از بین می برد. باید پیش از برقراری رابطه، وارد بدن شود.

درصورتی که این روش به درستی استفاده شود تا حدود 94% اثربخش است.

زمان شروع اثربخشی

دیافراگم بلافاصله پس از قرارگیری توسط پزشک عمل می کند. استفاده از آن در کنار سایر روش ها مجاز بوده و در هر زمان از روز قابل استفاده است.

عوارض جانبی

دیافراگم عوارض جانبی بلندمدت یا جدی ندارد. دیافراگم برای برخی افراد دردناک یا تحریک کننده است.

استفاده طولانی مدت از دیافراگم با ایجاد درد یا عفونت همراه است. برخی افراد نیز به سیلیکون یا اسپرم کش حساسیت دارند.

تنظیم طبیعی خانواده

در تنظیم طبیعی خانواده (NFP) به بررسی زمان هایی که احتمال بارداری در آنها زیاد است پرداخته می شود. به این صورت افراد در این زمان ها از مقاربت اجتناب می کنند.

در این روش افراد جهت پیش بینی از مایع دهانه رحم، موقعیت آن یا دمای بدن در هنگام صبح (زمانی که فرد بیشترین حالت باروری است) استفاده می کنند.

میزان موفقیت این روش در مطالعات مختلف متفاوت بوده است. برای حداکثر NFP باید چرخه قاعدگی منظم باشد و علائم باروری به دقت کنترل شوند.

بعضی از افراد استفاده کننده از روش NFP از شیردهی به عنوان راهی برای جلوگیری از بارداری استفاده می کنند. پزشکان این روش را آمنوره شیردهی (LAM) می نامند.

آمنوره شیردهی (LAM) در خانم های دارای نوزاد زیر 6 ماهی که به طور منظم شیردهی می کنند و نوزادان آنها هنوز تغذیه جامد را شروع نکرده اند و پس از زایمان پریود آنها بازنگشته بیشترین تاثیر را دارد.

در صورت وجود همه ی شرایط بالا، اثربخشی LAM تا 98% است.

عوارض جانبی و خطرات

در روش NFP هیچ عوارضی وجود ندارد و تنها خطر آن احتمال بروز بارداری است. همچنین NFP توانایی مقابله با بیماری های مقاربتی (STD) را ندارد.

کاندوم

کاندوم یکی دیگر از روش های غیر هورمونی ضد بارداری است که اسپرم را به دام انداخته و از حرکت آن به سوی تخمک جلوگیری می کند.

برخی از کاندوم ها این قابلیت را دارند که در صورت پاره شدن از اسپرم کش برای از بین بردن اسپرم استفاده کنند.

در کاندوم های مردانه، آلت تناسلی مرد و در کاندوم های زنانه آلت تناسلی زن پوشانده می شود. همچنین کاندوم ها خطر ابتلا به بیشتر بیماری های مقاربتی را کاهش می دهد.

همچنین بخوانید:

نحوه یافتن سایز مناسب کاندوم (کلیک)

زمان شروع اثربخشی

کاندوم ها در هر زمانی قابل استفاده بوده و به کارگیری آنها در کنار سایر روش های موردی ندارد. کاندوم ها وابسته به استفاده درست بین 85 تا 98% موثر هستند.

عوارض جانبی

کاندوم ها عوارض خاصی ندارند. درصورت داشتن حساسیت به لاتکس از نوع بدون لاتکس آن استفاده کنید.

جهت یافتن بهترین نوع مناسب خود، کاندوم های مختلفی را امتحان کنید.

زمان تماس با پزشک

در صورتی که از کاندوم یا NFP استفاده می کنید نیازی به مراجعه به پزشک ندارید.

کاندوم را می توان از طریق بسیاری از داروخانه ها و فروشگاه ها خریداری کرد. همچنین گاهی اوقات این محصول در مراکز بهداشتی، مرکز اجتماعات و کلینیک های تنظیم خانواده به صورت رایگان در دسترس هستند.

جهت دریافت مشاوره درمورد دیافراگم، روش های جلوگیری از بارداری هورمونی یا IUD به پزشک یا کلینیک تنظیم خانواده مراجعه کنید.

این راه های جلوگیری از بارداری به تشخیص و مراجعه به پزشک نیاز دارند.

دصورت داشتن شرایط زیر نیز به پزشک مراجعه کنید:

کمک به مقایسه انواع روش های جلوگیری از بارداری
خیلی عقب افتادن پریود یا احتمال بارداری
ابتلا به عفونت، درد یا تب
تجربه عوارض جانبی ناشی از انواع روش های جلوگیری از بارداری

همچنین بخوانید:

آیا عقب افتادن پریود بعد از خوردن قرص اورژانسی طبیعی است؟ (کلیک)

سایر ملاحظات

باید قبل از استفاده از یک روش جدید جلوگیری از بارداری به چند سوال پاسخ داد:

آیا برای یادآوری موارد تلاش می کنم؟ آیا لازم است از یک اپلیکشین یادآوری یا سایر روش ها برای به یاد آوردن استفاده از روش های جلوگیری استفاده کنم؟
اهداف من برای جلوگیری از بارداری کدامند؟ آیا می خواهم برای مدتی کوتاه یا به صورت بلندمدت از بارداری جلوگیری کنم؟
آیا علائم خطر برای نا امن بودن استفاده از روش های هورمونی را دارم؟
آیا به استفاده از روش پشتیبان نیاز دارم؟
آیا به محافظت در برابر بیماری های مقاربتی نیاز دارم؟

جمع بندی

راه های جلوگیری از بارداری بسیاری وجود دارد که افراد می توانند با توجه به شرایط و نیازهای خود گزینه ی مناسب را انتخاب کنند.

جهت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می توانید با یک متخصص صحبت کنید.

درصورت آزاردهنده بودن عوارض، روش های جلوگیری از بارداری خود را تغییر دهید. توجه داشته باشید که راه های جلوگیری از بارداری نباید دردناک یا ناخوشایند باشند.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.