آزمایش اوریک اسید از طریق ادرار – خون و EBC انجام می شود، این مطلب علت و نحوه انجام آزمایش – آمادگی و تفسیر نتایج آن می پردازد.

اوریک اسید (Uric acid) یک ماده زائد حاصل از تجزیه پورین ها در بدن است. تولید ای ماده بخشی از فرآیندی مهم برای تنظیم کبد است.

بصورت طبیعی بدن این ماده زائد را از طریق ادرار و مدفوع دفع می کند. به همین علت عملکرد مناسب متابولیسم بدن، کلیه ها (برای دفع آن از ادرار) و روده (برای دفع آن از طریق مدفوع) در اطمینان از عدم تجمع این اوریک اسید در بدن نقشی کلیدی دارد.

سطوح غیرطبیعی (بالا یا پایین) اوریک اسید اثرات منفی برای سلامتی در پی خواهد داشت. در این وضعیت باید سطح اوریک اسید را کنترل کرد.

سطح اوریک اسید بالا، هیپراوریسمی (Hyperuricemia) نام دارد. بالا بودن میزان آن در بدن خطرناک و سبب بروز بیماری هایی مانند نقرس، سنگ کلیه و دیابت خواهد شد.

همچنین در برخی موارد نادر میزان اوریک اسید در بدن بسیار پایین است. این وضعیت هیپواورسیمی (Hypouricemia) نامیده می شود. هیپواوریسمی در نتیجه مصرف داروهای خاص یا ابتلا به بیماری زمینه ای مانند نئوپلازی یا دیابت رخ می دهد.

در این مقاله به بررسی نحوه انجام آزمایش اوریک اسید و علت توصیه آن توسط پزشکان پرداخته، همچنین در مورد نحوه آمادگی برای آن و تفسیر نتایج آن بحث خواهیم کرد.

همچنین بخوانید:

اثرات بالا و پایین بودن سطح اوریک اسید (Uric Acid) (کلیک)

آزمایش اوریک اسید چیست؟

آزمایش اوریک اسید به پزشک اجازه می دهد تا تولید اوریک اسید در بدن و دفع آن را ارزیابی کند.

معمولا نمونه های اوریک اسید از طریق آزمایش ادرار یا سرم خون یا پلاسمای خون تهیه می شوند اما اندازه گیری سطح اوریک اسید از طریق میعانات تنفسی بازدم شده (EBC) نیز ممکن است.

همانطور که گفتیم چه هیپواوریسمی و چه هیپراوریسمی خطرات سلامتی به همراه دارد.

برخی شرایط منجر به بروز افزایش یا کاهش سطح آن می شوند:

افراد تحت درمان با شیمی درمانی و پرتو درمانی بواسطه تاثیر آن بر متابولیسم بدن، مستعد افزایش خطر ابتلا به هیپراوریسمی هستند. به همین علت پزشکان به افراد تحت درمان سرطان، آزمایش منظم اوریک اسید را توصیه می کنند.

در موارد دیگر، پزشک برای برخی افراد به علت بروز علائم مربوط به هیپراوریسمی آزمایش اسید اوریک را تجویز خواهد کرد.

پزشک در مورد افراد تحت شیمی درمانی، پرتودرمانی و یا برای تشخیص بیماری نقرس دریافت آزمایش خون را توصیه خواهد کرد.

در صورتی که بیمار علائم و نشانه های سنگ کلیه داشته باشد، یا احتمال ایجاد سنگ کلیه در بیمار مبتلا به نقرس را دهد، از آزمایش ادرار 24 ساعته استفاده خواهد نمود. طی این روش افراد به مدت 24 ساعت ادرار خود را جمع آوری می کنند.

همچنین بخوانید:

روش های ساده برای پیشگیری از سنگ کلیه (کلیک)

علت انجام آزمایش میزان اسید اوریک

سطح اوریک اسید غیرمعمول منجر به ایجادبیماری های مختلفی خواهد شد. شناسایی زمان خارج شدن سطح اوریک اسید از محدوده طبیعی مهم است.

سطح بالای اوریک اسید سبب بروز بیماری های نقرس (نوعی آرتریت) و تصلب شرایین (تجمع پلاک خونی و مسدود شدن عروق) می شود. موارد ذکر شده منجر به حمله قلبی یا سکته مغزی خواهند شد.

سطح پایین اوریک اسید نیز باعث بدتر شدن چشم انداز افراد مبتلا به بیماری های سیستم عصبی مرکزی مانند ام اس (MS) و خطر ابتلا به ویروس هایی از جمله مننژیت ویروسی خواهد شد.

پزشک در افرادی که دچار علائم مربوط به میزان بالا و پایین اوریک اسید هستند با کمک آزمایش، قادر به تشخیص بیماری و کنترل آن خواهد بود.

افرادی که به علت درمان های مداوم، سطح اوریک اسید خود را بررسی می کنند نیز از نتایج آن برای اصلاح رژیم غذایی و پیشگیری از بروز عوارض جانبی بهرخ می برند.

چه افرادی به آزمایش اوریک اسید نیاز دارند؟

افرادی که در معرض بالا رفتن سطح اوریک اسید هستند به آزمایش منظم آن نیاز خواهند داشت.

این افراد شامل بیماران تحت درمان شیمی درمانی یا پرتو درمانی هستند.

برخی دیگر نیز به علت بروز علائم بیماری های مربوط به سطوح اوریک اسید در بدن به انجام این آزمایش نیاز دارند.

یک نمونه متداول این بیماری ها، نقرس است. نقرس نوعی آرتریت التهابی است که با تجمع بیش از حد سطح اوریک اسید ایجاد می شود. عود کردن نقرس بسیار دردناک است و برای روزها یا ماه ها ادامه دارد.

علائم و نشانه های نقرس عبارتند از:

درد شدید مفاصل
قرمزی
تورم
حرارت

افراد مبتلا به سنگ کلیه در مرحله ایجاد یا بهبود، نیز برای بررسی علت بروز بیماری به آزمایش منظم اوریک اسید نیاز دارند.

همچنین بخوانید:

همه چیز درباره بیماری نقرس (کلیک)

نحوه آماده شدن برای آزمایش اوریک اسید

گاهی اوقات آزمایشات پزشکی به آماده سازی خاصی از جمله ناشتایی نیاز خواهند داشت.

معمولا آزمایشات اوریک اسید نیاز به آماده شدن ندارند.

با این حال بعضی از کلینیک ها دستورالعمل های خاصی را ارائه می کنند. بنابراین افراد باید هرگونه توصیه در مورد آمادگی پیش از آزمایش را از کلینیک خود دریافت کنند.

نحوه انجام آزمایشات اوریک اسید توسط پزشک

انواع مختلف آزمایشات اوریک اسید در دسترس است. معمولا پزشکان برای آزمایش غلظت اوریک اسید، از خون یا ادرار نمونه برداری می کنند.

آزمایش ادرار

در آزمایش اسید اوریک از طریق ادرار، به جمع آوری تمام ادرار دفع شده در طول 24 ساعت نیاز است.

بدین جهت، آزمایشگاه ظرف مخصوصی در اختیار بیمار قرار می دهد. توصیه می شود این ظرف در محلی تاریک و خنک یخچال (هنگامی که از آن استفاده نشده.) نگهداری گردد.

پس از جمع آوری نمونه، برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال می شود.

آزمایش خون

آزمایش خون سطح اوریک اسید در سرم خون یا پلاسما را بررسی می کند. نمونه گیری حون معمولا از رگ بازو انجام می شود.

محدوده طبیعی اوریک اسید

سطح سالم اوریک اسید معمولا از 2.5 تا 7 میلی گرم در دسی لیتر در مردان و 1.5 تا 6 میلی گرم در دسی لیتر در زنان است.

تفسیر نتایج آزمایش اوریک اسید

اگر یک آزمایش برای دو مرتبه غلظت اوریک اسید در مردان را بیش از 7 میلی گرم در دسی لیتر و این میزان در زنان را بیش از 6 میلی گرم در دسی لیتر نشان دهد، سطح اوریک اسید بیش از حد بالا بوده و فرد دچار هیپراوریسمی است.

به همین ترتیب در صورتی که غلظت اوریک اسید کمتر از محدوده طبیعی باشد، سطح اوریک اسید فرد پایین محسوب خواهد شد.

پزشک در صورت لزوم در مورد مراحل بعدی درمان بحث می کند.

چشم انداز

بیماری های ناشی از سطح بالا یا پایین اوریک اسید معمولا قابل درمان هستند اما تشخیص صحیح و به موقغ آنها نیز دارای اهمیت است.

بیماری ها بدون تشخیص و درمان می توانند کشنده باشند.

خلاصه

اگر یکی از شرایط زیر را دارید برای انجام آزمایش اوریک اسید به پزشک مراجعه نمایید.

تحت درمان های سرطان از جمله شیمی درمانی یا پرتو درمانی
داشتن علائم یک بیماری ناشی از سطح پایین یا بالای اوریک اسید
تحت نظارت برای سنگ کلیه

حفظ سطح سالم غلظت اوریک اسید در خون و ادرار برای فرآیندهای پیچیده بدن از جمله عملکرد متابولیک مهم است.

بیشتر بیماری های ناشی از سطح غیرمعمول اوریک اسید قابل درمان هستند اما بدون تشخیص و کنترل می توانند تهدیدکننده زندگی باشند.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.