احساساتی بودن (حتی بیش از حد) طبیعی است و تا زمانی که در روابط مشکلی ایجاد نکرده نگران کننده نیست، دلایل و درمان احساسات شدید را بخوانید.

احساسات و عواطف بخشی طبیعی از تجربه انسان است. احساساتی بودن به ویژه زمانی که زندگی عواطف قدرتمندی را تحریک می کند، شرم آور نیست.

احساساتی بودن یک تجربه عاطفی است که در تمامی انسان ها با شدت کم و زیاد وجود دارد. در واقع میزان احساساتی بودن یک قضاوت ذهنی است. بدین معنی که هیچ واکنش درست یا غلطی در برابر عوامل محرک وجود ندارد.

زمانی که احساسات افراد با روابط او با دیگران تداخل داشته یا آنها را طاقت فرسا کند، نگرانی در مورد احساساتی بودن بیش از حد رخ می دهد.

از کنترل خارج شدن احساسات نشان دهنده یک مشکل زمینه ای است.

در این مقاله به بررسی دلایل احتمالی احساساتی بودن بیش از حد از جمله عوامل روانی و جسمی می پردازیم.

دلایل احساساتی بودن بیش از حد

شرایط جسمی و روانی متعددی باعث بروز احساسات شدید و بیش از حد می شوند. از استرس گرفته تا تغییرات هورمونی، همه و همه می توانند احساسات بیش از حد را در فرد ایجاد کنند.

برخی دلایل احساساتی بودن بیش از حد عبارتند از:

1- تروما (ضربه) و اختلال استرس پس از سانحه

یکی از دلایل احساساتی بودن بیش از حد سابقه ترومای روانی در افراد است.

افرادی که سابقه تروما داشته یا در حال حاضر با آن روبرو هستند واکنش های عاطفی غیر متناسب با شرایط را بروز می دهند.

برای نمونه، یک قربانی تجاوز جنسی به دیدن افرادی شبیه به تجاوزگر خود یا خواندن اخبار مربوط به تجاوز دچار وحشت خواهند شد.

طبق اعلام مرکز ملی PTSD، یک اثر متداول ناشی از تروما، عصبانیت فرد است.

برخی سربازان پس از بازگشت از جنگ، دچار احساسات بیش از حد و شدید مانند عصبانیت شده اند.

بعضی از سربازان امریکایی پس از بازگشت از جنگ عراق و افغانستان، شرکای زندگی یا سایر اعضای خانواده خود را به قتل رساندند.

اگرچه تعداد بسیار کمی از سربازان دچار اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) شدند اما همین نشان دهنده این است که ترومای روانی (جنگ) به خشم و خشونت بیش از حد منجر خواهد شد.

یک مطالعه در سال 2020 ارتباط بین ترومای روانی در دوران کودکی و اختلالات خلقی از جمله افسردگی و مشکلات مرتبط با تروما مانند PTSD را نشان داد.

همچنین بخوانید:

ترومای روانی چیست؟ (کلیک)

2- تغییرات هورمونی

تغییرات هورمونی یکی از دلایل اصلی احساساتی شدن بیش از حد در افراد هستند.

هورمون ها پیام رسان های شیمیایی بدن هستند. تغییرات هورمونی به ویژه تغییرات شدید و ناگهانی بر احساسات فرد تاثیر می گذارند.

بعنوان مثال هورمون تیروئید را در نظر بگیرید.

غده تیروئید به ترشح هورمون تیروئید می پردازد اما به طور غیرمستقیم سایر هورمون ها را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.

یک مطالعه در سال 2016 بر روی افراد مبتلا به کم کاری تیروئید نشان داد که 60% از آنها دچار افسردگی هستند.

بصورت کلی کلیه عواملی که باعث تغییرات هورمونی می شوند در ایجاد احساسات شدید و بیش از حد دخیل خواهند بود.

بارداری، یائسگی، بلوغ، کم یا زیاد بودن تستوسترون، استفاده از استروئیدها و غیره بر احساسات تاثیر گذاشته و می توانند موجب احساسات بیش از حد و شدید گردند.

تقریبا همه ما شنیده ایم که دوران پریوی خانم ها یکی از دلایل احساساتی بودن بیش از حد آنها معرفی شده است. البته تحقیقات با قدرت از این ادعا در مورد افراد سالم پشتیبانی نمی کنند.

یک بررسی بر روی مطالعات قبلی در سال 2012 نشان داد که افراد در این دوره تغییر حالت خلقی متنوعی را تجربه می کنند که همین امر نشان می دهد هیچ ارتباط مستقیمی بین زمانی که فرد در چرخه پریودی خود است با تغییرات خلقی وی وجود ندارد.

در این بررسی فقط 14.9% از مطالعات رابطه بین دوره پیش از قاعدگی و خلق و خوی منفی را نشان دادند. با این حال افرادی که دچار اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی (PMDD: یک مشکل بهداشت روان مرتبط با چرخه قاعدگی) هستند، تغییرات خلقی مربوط به پریود را تجربه می کنند.

همچنین بخوانید:

سندروم پیش از قاعدگی (PMS): علائم و درمان (کلیک)

3- هنجارهای اجتماعی و فرهنگی

هنجارهای فرهنگی در تعیین سطح احساسات فرد موثرند.

در واقع نوع فرهنگ جامعه، روابط اجتماعی و معاشرت ها بر نحوه قضاوت درباره احساسات خود و دیگران تاثیرگذار است.

یکی از عوامل موثر و مرتبط با هنجارهای فرهنگی جنسیت افراد است.

بیشتر تحقیقات نشان داده اند که فرزندان دختر و پسر از لحاظ عاطفی با یکدیگر فرق دارند. در واقع این کلیشه سازی جنسیتی از دوران نوزادی آغاز می شود.

یک مطالعه در سال 2016 نشان داد که به احتمال زیاد والدین، گریه نوزاد دختر را با وجود اینکه با گریه نوزاد پسر فرقی ندارد، با شدت بیشتری مشاهده می کنند.

یا به پسران آموخته شده که مجاز به ابراز خشم بیشتری هستند و دختران به ابراز احساسات بیشتر تشویق می شوند. همین امر نشان دهنده دلیل نمایش بیشتر عصبانیت در مردان و در نظر نگرفتن این حس به عنوان یک احساس است.

اگر نگران احساسات خود هستید، لازم است بدانید که احساساتی بودن بیش از حد و شدید شما واقعا آسیب زاست یا ریشه ار فرهنگ و محیط زندگی شما دارد.

4- مشکلات بهداشت روان

مشکلات بهداشت روان متعددی بر احساسات افراد تاثیر می گذارند.

افسردگی منجر به غم و اندوه و عصبانیت می شود. شایان ذکر است که علائم این وضعیت نسبت به محیط و اجتماعی بودن فرد متفاوت خواهند بود.

اختلال دوقطبی باعث دوره های تغییر بین افسردگی شدید و احساس شادی شدید می شود.

اختلال اضطرابی منجر به ترس یا واکنش بیشتر خواهد شد.

برخی تحقیقات نشان می دهند که مردان در هنگام افسردگی بیش از غم و اندوه به ابراز خشم می پردازند.

همچنین بخوانید:

اختلال دوقطبی: انواع، علائم و درمان (کلیک)

5- مشکلات مربوط به سلامت جسمی

مشکلات جسمی در تغییرات خلقی افراد موثرند. بسته به مشکلات جسمی که فرد دارد اثرات متفاوتی در احساسات وی مشاهده خواهد شد.

برخی مشکلات سلامت جسمی عملکرد روزمره را دشوار کند و بواسطه آن انرژی او کاهش یافته و بد خلق شود.

اگر فردی در بدن خود درد دارد، بویژه آن درد مزمن باشد، این مساله باعث تغییرات روحی وی یا ایجاد احساست منفی غیر معمول در او خواهد شد.

همچنین مشکلات سلامت جسمی بواسطه ایجاد تغییر در نحوه پردازش اطلاعات مغز یا تغییر هورمون ها به طور مستقیم بر خلق و خو تاثیر می گذارند.

برای نمونه، افراد مبتلا به نوعی زوال عقل با نام بیماری فراموشی پیشانی گیجگاهی دچار تغییرات خلقی شدید خواهند شد. بعضا آنها حملات پرخاشگرانه یا احساسات شدیدی را تجربه می کنند که منجر به بروز رفتارهای نامناسبی خواهد شد..

همچنین بخوانید:

فواید ورزش برای سلامت جسم و روان (کلیک)

6- نیازهای جسمی برآورده نشده

ذهن و بدن جدا از هم نیستند. این یعنی تغییر در وضعیت جسمی فرد به ویژه زمانی که انرژی کمتری برای کنترل استرس خود یا تحمل فشارهای سنگین فیزیکی دارد، وضعیت روحی و احساسی وی نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.

بعنوان مثال وقتی که فرد گرسنهه است، دچار افت قند خون می شود. یا افراد مبتلا به دیابت کنترل نشده مقادیر بالای قند مصرف می کنند. تمامی این وضعیت های جسمی، تغییرات روحی و تغییر در احساسات را بدنبال خواهد داشت.

در این شرایط این احتمال می رود که فرد بیش از حد احساساتی شده یا دلیل احساسات شدید خود را درک نکند.

احساساتی بودن بیش از حد بویژه در هنگام خستگی نیز زیاد دیده می شود.

شایان ذکر است که بیماری هایی مانند افسردگی، احساس خستگی و بدخلقی را در فرد مبتلا ایجاد می کنند.

بنابراین افرادی که با وجود خواب کافی احساس خستگی مزمن دارند باید با پزشک صحبت کنند.

7- پدیده چراغ گاز (Gaslighting) یا خشونت روانی پنهان

در واقع پدیده چراغ گاز نوعی سوء استفاده روانی است.

کنار گذاشتن فرد به دلیل احساسات بیش از حد او یکی از روش های بی ارزش شمردن تجربه عاطفی او یا در نظر نگرفتن شدت استرسی است که فرد با آن مواجه است.

مثالی می زنیم.

برخی اتفاقات ناگوار یا حتی یک دعوای خانوادگی را در نظر بگیرید. در این شرایط فرد مقابل با جملات خود چالشی در روح و ذهن فرد آسیب دیده ایجاد می کند. مثلا می گوید این اتفاق مهم نبود و تو بیش از حد حساسی. چرا مساله را اینقدر بزرگ جلوه می دهی و …

این هنجارهای ایجاد شده سبب ایجاد شک و تردید در ذهن فرد می شود که آیا واقعا اینچنین است. با تکرار این موارد این باور درونی ایجاد خواهد شد که ممکن است احساس شما غلط باشد. و آن زمان است که فرد آسیب دیده دیگر به احساسات خود مطمئن نیست.

در نتیجه از تحلیل صحیح وقایع باز می ماند و بعضا آن را به دیگران واگذار می کند. عدم اعتماد به احساس، باعث تصورتی غلط خواهد شد. حتی در نهایت فرد آسیب دیده خودش را مسوئل و مقصر می داند.

این پدیده بیشتر در زنان دیده می شود.

یک مطالعه در سال 2008 نشان داد که این سوگیری در برابر احساسات زنان باعث می شود تا آنها بیشتر در اتاق اورژانس منتظر درمان باشند. همچنین تحقیقات اخیر در مورد درد مزمن نشان داد که پزشکان مردان مبتلا به درد را قدرتمندتر و زنان دچار درد را احساساتی تر می دانند.

همچنین ممکن است افراد بویژه افراد احساساتی بر اساس کلیشه های جنسیتی، عواطف خود را نادیده بگیرند.

برای نمونه، تحقیقات نشان می دهند که زنان برای بیان بیشتر احساس غم و اندوه خود معاشرت می کنند و مردان این کار را برای بروز خشم بیشتر انجام می دهند. ممکن است بعضی از افراد خشم بیش از حد را نشانه ای از احساسات بیش از حد ندانند اما غم و اندوه بیش از حد را نوعی از احساسات در نظر بگیرند.

8- استرس

افرادی که دچار استرس می شوند، به نظر می رسند که بیش از حد معمول احساساتی هستند.

دلایل مختلف این امر عبارتند از:

فرد بواسطه مواجه شدن با استرس، مهارت های مقابله ای وی کاهش خواهد یافت.
فردی که دچار استرس می شود، نیازهای جسمی خود را فراموش می کند و احساس خستگی یا گرسنگی خواهد کرد.
غرق شدن در افکار عامل استرس، مقابله با هر گونه عوامل استرس زای جزئی مانند تماس از طرف همسر یا مادر را دشوارتر خواهد کرد.

در واقع این واکنشی طبیعی و متداول در برابر استرس است و نشان دهنده یک مشکل نیست. با این حال این واکنش با ایجاد درگیری با عزیزان یا سایر چالش ها، استرس را افزایش دهد.

بنابراین یافتن راهی برای کنترل استرس از بدتر شدن آن جلوگیری می کند.

همچنین بخوانید:

5 روش طبیعی جهت مقابله با استرس (کلیک)

عوارض احساساتی بودن بیش از حد

زمانی که افراد قادر به مدیریت احساسات خود نباشد به گونه ای واکنش نشان می دهند که بر روابط، شغل یا تحصیلات آنها تاثیر خواهد گذاشت.

علاوه بر این احساساتی بودن بیش از حد خسته کننده و ناخوشایند است. بعضی از افراد به دلیل عصبانیت شدید یا اضطراب کنترل خود بر احساسات خود را از دست می دهند.

بعضی از علائم ناشی از احساساتی بودن بیش از حد عبارتند از:

درگیر شدن با عزیزان
مشکل در خوابیدن
مشکل در با انگیزه بودن یا با انگیزه ماندن
افزایش درد
مشکل در مراقبت از خود

درمان احساسات شدید

درمان مناسب برای مدیریت احساسات شدید به خود احساسات و علت آن وابسته است.

برخی گزینه های درمانی عبارتند از:

مراقبت های جسمی بهتر از جمله ورزش، مصرف منظم وعده های غذایی و خواب کافی
استفاده از روش های مراقبت از خود مانند تنفس عمیق و مراقبه (مدیتیشن)
درمان بیماری های جسمی
درمان مشکلات روانی از جمله داروها، گروه های حمایتی یا روان درمانی
استفاده از یک روش برای مدیریت منبع احساسات
حمایت اجتماعی بهتر از جمله تایید اینکه احساسات شدید واکنشی طبیعی و متداول در برابر استرس و ضربه هستند.
تغییر شکل بعضی از احساسات از غیر عادی به عادی

زمان تماس با پزشک

افراد در شرایط زیر باید با پزشک تماس بگیرند:

شدید بودن احساسات به قدری که باعث آزاد دیگران شود.
نگرانی در مورد مبتلا بودن به بیماری جسمی
علائم بیماری روانی
موثر نبودن مراقبت از خود یا درمان های خانگی
تغییر ناگهانی خلق و خو یا شخصیت
افکار آسیب به خود

پیشگیری از خودکشی

اگر فردی را می شناسید که در معرض خطر آسیب رساندن به خود، خودکشی و یا صدمه زدن به دیگران است، باید:

– قاطعانه از او بپرسید که: “آیا قصد خودکشی داری؟”

– بدون قضاوت به حرف های او را بشنوید.

– برای ارتباط با یک مشاور آموزش دیده برای شرایط بحران با اورژانس تماس بگیرید.

– تا زمان رسیدن کمک در کنار فرد بمانید.

– هر گونه سلاح، دارو و اشیا خطرناک را از دسترس او دور کنید.

اگر خودتان یا کسی را می شناسید که افکار خودکشی دارند، خطوط تلفن پیشگیری می توانند کمک کننده باشند. این خطوط تلفن 24 ساعته فعال هستند و به شما کمک خواهند کرد.

در ایران می توانید با شماره 1480 بهزیستی، اورژانس 115 یا اورژانس اجتماعی 123 تماس بگیرید.

همچنین بخوانید:

دلایل خودکشی، علائم هشدار دهنده چیست؟ (کلیک)

خلاصه

وجود احساسات (حتی شدید) مساله طبیعی و عادی است.

تا زمانی که احساسات شدید زندگی شما را تضعیف نکند و منجر به آسیب به خود یا دیگران نشود دلیل برای نگرانی در مورد آنها وجود ندارد.

دلایل زیادی برای احساساتی بودن بیش از حد وجود دارد مانند تغییرات هورمونی، ترومای روانی، مشکلات در سلامت جسمی و روان و …

طبق اطلاعات ارائه شده فوق، مشکلات عاطفی بلندمدت می توانند نشان دهنده یک بیماری زمینه ای باشند. افرادی که این وضعیت را تجربه می کنند باید به دنبال مشاوره پزشکی حرفه ای باشند.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.