عوارض قطع فلوکستین (پروزاک)

فلوکستین با نام تجاری پروزاک داروی ضدافسردگی است که قطع مصرف ناگهانی آن باعث بروز عوارض می شود؛ مدت زمان و روش کاهش اثرات ترک آن را بخوانید.

 

داروی فلوکستین (Fluoxetine) که افراد آن را با نام تجاری پروزاک (Prozac) نیز می شناسند نوعی داروی ضدافسردگی و متعلق به گروه مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRI) است.

مانند سایر داروهای ضدافسردگی، زمانی که مصرف کننده پروزاک تصمیم به قطع ناگهانی یا حتی تدریجی آن داشته باشد، با ایجاد عوارض ترک مواجه می شود.

به عوارض و اثراتی که فرد در هنگام قطع یا کاهش دوز داروهای ضدافسردگی تجربه می کند، سندروم ترک گفته می شود.

براساس برخی تحقیقات، حدود 80% از افراد با قطع ناگهانی مصرف داروهای ضدافسردگی به عوارض ترک دچار می شوند.

عوارض شایع ناشی از قطع ناگهانی مصرف پروزاک شامل تحریک پذیری، کابوس شبانه و استفراغ است.

اگر از پروزاک استفاده می کنید و تمایل به قطع مصرف آن دارید، لازم است حتما با پزشک مشورت کنید.

پزشک برای کاهش یا پیشگیری از بروز عوارض ترک، توصیه می کند که دوز مصرفی را به تدریج کاهش دهید.

این مقاله به بررسی عوارض قطع تدریجی و ناگهانی فلوکستین، مدت زمان آنها و زمان مراجعه به پزشک می پردازد.

 

همچنین بخوانید:

همه چیز درباره داروی ضد افسردگی فلوکستین (fluoxetine) (کلیک)

 

فلوکستین

فلوکستین نوعی داروی ضدافسردگی از گروه SSRI و با نام تجاری پروزاک است.

این دارو در سال 1987 تایید مصرف پزشکی در آمریکا را دریافت کرد.

بر اساس یک مطالعه در سال 2020، در 20 سال گذشته فلوکستین یکی از رایج ترین داروهای تجویزی پزشکان بوده است

مصرف فلوکستین برای بیماری های زیر توسط سازمان غذا و دارو (FDA) تایید شده است:

• اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی
• اختلال افسردگی ماژور
• اختلال وسواس فکری عملی
• اختلال هراس (پانیک)
• پرخوری عصبی

فلوکستین مانند بسیاری از داروهای ضدافسردگی دارای هشدارهای جعبه سیاه (Black box warning) است. این موارد جدی ترین هشدارهای سازمان غذا و دارو (FDA) هستند.

در این جعبه سیاه هشدارهایی درباره عوارض احتمالی ناشی از قطع مصرف داروی سرترالین، مانند بروز افکار و اقدامات خودکشی برای بزرگسالان زیر 24 سال داده شده است.

 

همچنین بخوانید:

افکار خودکشی چیست؟ (کلیک)

 

عوارض و نشانه های ترک فلوکستین

بر اساس تحقیقات انجام شده حدود 56% از افراد مصرف کننده فلوکستین، با قطع مصرف ناگهانی آن عوارض ترک را تجربه می کنند.

علت این امر تغییرات شیمیایی ایجاد شده در مغز است.

در واقع بدن به تدریج با تغییراتی که فلوکستین در بدن ایجاد کرده، سازگار شده است. قطع ناگهانی یا کاهش مصرف فلوکستین باعث بهم خوردن تعادل مغز شده و همین امر با بروز عوارض جسمی و روحی همراه خواهد بود.

نیمه عمر داروهای ضد افسردگی با عوارض ترک آنها در ارتباط است.

نیمه عمر به مدت زمانی گفته می شود که بدن برای متابولیسم 50% از مواد فعال دارو و از بین بردن آن نیاز دارد.

معمولا هر چه نیمه عمر دارو کوتاه باشد، احتمال بروز عوارض ترک بیشتر خواهد بود.

بنابراین داروهای ضدافسردگی با نیمه عمر بیشتر (مانند فلوکستین) احتمال کمتری برای بروز عوارض ترک ناگهانی و تدریجی دارند.

نیمه عمر فلوکستین بسیار بیشتر از سایر داروهای ضدافسردگی و حدود 5 روز است.

بر اساس یک مطالعه در سال 2020، احتمال بروز عوارض ترک شدید و ناگهانی فلوکستین کمتر است. اما مدت زمان طول کشیدن عوارض ترک آن، بیش از عوارض ترک داروهایی با نیمه عمر کوتاه تر هستند.

درخصوص داروی فلوکستین، معمولا عوارض ترک آن چند روز پس از کاهش دوز مصرفی رخ می دهند.

رایج ترین عوارض قطع ناگهانی و کاهش دوز مصرفی فلوکستین عبارتند از:

• سر درد
• تحریک پذیری
• احساس شوک الکتریکی در مغز (Brain zaps)
• سرگیجه
• تغییرات خلق و خو
• بی خوابی
• افکار خودکشی
• گیجی
• خستگی

 

قطع مصرف و عود بیماری

برخی افراد با طولانی شدن عوارض ترک پروزاک، آن را با علائم عود بیماری اشتباه می گیرند.

توجه داشته باشید که با قطع مصرف داروهای ضدافسردگی احتمال خطر بازگشت و عود اضطراب و افسردگی افزایش می یابد.

در برخی موارد با قطع ناگهانی داروهای ضدافسردگی، افسردگی بازگشته و علائم شدیدتری نیز دارد.

بنابراین جهت پیشگیری از عود بیماری و ناموفق بودن درمان از نزدیک تفاوت عوارض ترک یا عود را بررسی کنید.

 

همچنین بخوانید:

افسردگی چیست: از عوارض تا درمان (کلیک)

 

روش های مقابله با عوارض قطع فلوکستین

زمانیکه پزشک تصمیم بگیرد که باید مصرف فلوکستین قطع شود، از یک روش کاهش تدریجی برای عملی کردن آن استفاده می شود.

زمان به کارگیری استراتژی کاهش تدریجی مصرف دارو، به مدت زمانی که فرد فلوکستین مصرف می کرده بستگی دارد.

معمولا این کاهش تدریجی 4 هفته به طول می انجامد.

اما معمولا پزشکان برای کاهش خطر یا شدت عوارض آن را به مدت 6 تا 8 هفته ادامه می دهند.

برخی افراد نیازی به کاهش تدریجی فلوکستین نداشته و به راحتی می توانند مصرف آن را ترک کنند. این امر به دلیل طولانی بودن نیمه عمر فلوکستین است.

اما توجه داشته باشید که هیچوقت به صورت خودسرانه و ناگهانی مصرف هیچ دارویی را قطع نکنید و حتما در این خصوص با پزشک خود مشورت کنید.

بر اساس اعلام Mind، علاوه بر موارد بالا، با رعایت نکات خودمراقبتی می توان به ساده تر شدن روند قطع مصرف فلوکستین کمک کرد. این موارد عبارتند از:

• خواب کافی
• ورزش منظم
• اطلاع به دوستان و خانواده در خصوص تمایل به توقف مصرف داروی ضدافسردگی
• رعایت رژیم غذایی سالم

در صورتی باقی ماندن نشانه های بیماری زمینه ای پس از قطع مصرف دارو، مشاوره یا درمان توسط پزشک توصیه می شود.

با استفاده از این روش ها فرد می تواند علت اصلی اختلالات خلقی خود را پیدا کرده و به مدیریت آنها کمک کند.

 

 

مدت زمان عوارض ترک فلوکستین

با کاهش تدریجی مصرف فلوکستین، عوارض ترک آن تا 3 هفته ادامه خواهد داشت. اما زمانیکه مصرف فلوکستین به طور ناگهانی قطع شود بعضی از عوارض ترک آن تا 6 هفته و یا حتی 1 سال بعد ادامه می یابند.

با توجه به بیشتر بودن نیمه عمر فلوکستین نسبت به سایر داروهای ضدافسردگی، این دارو عوارض ترک ناگهانی و تدریجی بیشتری دارد.

البته طولانی شدن عوارض به معنی شدیدتر شدن آنها نخواهد بود.

همچنین این زمان به عواملی مانند سرعت متابولیسم بدن نیز بستگی دارد.

 

هشدارهایی در مورد فلوکستین

داروهای ضدافسردگی از جمله فلوکستین دارای هشدارهای جعبه سیاه (Black box warning) هستند. زیرا این داروها می توانند علائم افسردگی یا خودکشی را در فرد بدتر کرده و منجر به ایجاد تغییرات غیرعادی در رفتار بزرگسالان کمتر از 24 سال شوند.

درصورتی که مصرف کننده این داروها هستید در خصوص بروز علائم و نشانه های خاص مراقب باشید و در مورد آنها با پزشک صحبت کنید. موارد عبارتند از:

• صحبت در مورد خودکشی
• بی قراری
• تحریک پذیری
• اضطراب
• بی خوابی
• پرخاشگری
• نظم دادن به امور
• احساس به دام افتادن یا ناامیدی
• تغییرات خلقی شدید
• احساس مردن یا فرا رسیدن زمان مرگ

در صورت بروز این عوارض و رفتارها باید با پزشک صحبت کنید.

 

از طرفی فلوکستین با سایر داروها و مکمل ها تداخل داشته و همین امر باعث افزایش خطر بروز عوارض جانبی می شود. درصورتی که مصرف کننده موارد زیر هستید پیش از مصرف سرترالین با پزشک خود مشورت کنید:

• داروهایی تغییردهنده ضربان قلب
• سایر داروهای ضدافسردگی
• عصاره گل راعی (St. John’s wort)

همچنین در شرایط زیر مصرف پروزاک منجر به بروز مشکلاتی خواهد شد:

• تلاش برای باردار شدن، بارداری یا شیردهی
• سابقه صرع
• سابقه ابتلا به آب سیاه
• سابقه دیابت

 

همچنین بخوانید:

قطع مصرف ایمن داروهای ضدافسردگی (کلیک)

 

زمان مراجعه به پزشک

حتما قبل از ایجاد تغییر در دوز مصرفی داروهای ضدافسردگی یا قطع مصرف آنها با پزشک صحبت کنید.

در صورتی که عوارض ترک ناشی از فلوکستین یا سایر داروها شدید، نگران کننده و ناتوان کننده شد یا برای بیشتر از چند هفته طول کشید، فورا با پزشک صحبت کنید.

همچنین در صورت بروز افکار خودکشی و خودآزاری یا سایر علائم غیرمنتظره و نگران کننده، دریافت کمک ضروری است.

بعلاوه در صورت ایجاد علائم عود یا بازگشت بیماری (که برای آن پروزاک مصرف می کردید) به دنبال دریافت کمک های پزشکی باشید.

 

خلاصه

فلوکستین (پروزاک) نوعی داروی رایج ضدافسردگی است که معمولا توسط پزشکان تجویز می شود.

درصورتی که تصمیم به قطع مصرف یک داروی ضدافسردگی مانند فلوکستین دارید حتما با پزشک مشورت کنید، وی این خصوص توصیه هایی در مورد قطع مصرف به روش کاهش تدریجی دوز مصرفی داده و به این ترتیب از بروز عوارض ناشی از ترک جلوگیری می کند.

پروزاک نیمه عمر طولانی داشته به همین دلیل نسبت به سایر داروهای ضدافسردگی، کمتر باعث بروز عوارض قطع ناگهانی و تدریجی می شود.

البته ممکن است رفع برخی عوارض به مدت زمان بیشتری نیاز داشته باشند اما تاثیری روی شدت آنها ندارد.

این عوارض معمولا شامل سرگیجه، گیجی و سر درد هستند.

پزشک به منظور کاهش عوارض ترک یا پیشگیری از بروز آنها کاهش تدریجی دوز مصرفی فلوکستین را توصیه می کند.

علاوه بر کاهش تدریجی دارو می توان از نکات خود مراقبتی چون ورزش، خواب منظم و رعایت رژیم غذایی سالم برای کاهش احتمال بروز عوارض ترک استفاده کرد.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.