ایلئوستومی معکوس چیست؟

درصورتی که ایلئوستومی موقت باشد پس از مدتی جهت دفع طبیعی مدفوع جراحی ایلئوستومی معکوس انجام می شود؛ عوارض و زمان بهبودی این جراحی را بخوانید.

 

گاهی اوقات به دلایلی مانند سرطان روده بزرگ و تروما (ضربه یا آسیب) شکمی، جراح مجبور یه ایجاد ایلئوستومی است.

در جراحی ایلئوستومی جهت دفع مدفوع یک شکاف درون دیواره شکم ایجاد می شود. به این ترتیب مدفوع به جای خروج از رکتوم از طریق این دهانه خارج می شود.

حال برخی افراد به ایلئوستومی دائمی نیاز داشته اما در برخی دیگر این وضعیت موقتی بوده و پس از گذشت مدت زمانی آنها واجد شرایط ایلئوستومی معکوس (ileostomy reversal) می شوند.

با ایجاد ایلئوستومی موقت و دائمی، خطر نشت محتویات روده به داخل حفره شکمی که کشنده است کاهش می یابد.

در این مقاله ایلئوستومی معکوس و همچنین عوارض، زمان بهبودی و بعضی از نکات ریکاوری پس از آن بررسی می شوند.

 

همچنین بخوانید:

سرطان روده بزرگ: انواع، علائم و درمان (کلیک)

 

روند انجام ایلئوستومی معکوس

همانطور که پیشتر گفته شد ایلئوستومی در برخی افراد موقتی بوده و آنها پس از درمان موفقیت آمیز واجد شرایط ایلئوستومی معکوس می باشند.

ایلئوستومی معکوس به زمانی حدود 40 دقیقه نیاز داشته و شامل مراحل زیر است:

1. ایجاد یک برش پوستی برای برای دستیابی جراح به استومی و دیواره خارجی شکم
2. تعیین ناحیه ای برای اتصال دو قسمت روده
3. اتصال این دو قسمت روده به یکدیگر (به این کار آناستوموز یا باز پیوندی گفته می شود).
4. بسته شدن دیواره خارجی شکم و برش پوست

البته نحوه انجام این جراحی در جراحان مختلف متفاوت است.

برای نمونه، ممکن است موارد زیر در جراحی های مختلف، متفاوت باشند:

• شکل برش
• نحوه انجام آناستوموز
• تصمیم گیری در مورد استفاده از مش مصنوعی برای بستن دیواره خارجی شکم و جلوگیری از ایجاد فتق

پیش از جراحی نیز باید جراح در خصوص انتظارت با بیمار صحبت کرده و اطلاعاتی در مورد زمان ریکاوری و عوارض احتمالی به او ارائه دهد.

 

همچنین بخوانید:

فتق چیست؟ انواع، علت و درمان (کلیک)

 

زمانبندی انجام ایلئوستومی معکوس

زمان انجام ایلئوستومی معکوس پس از جراحی وابسته به عوامل مختلف، متفاوت است.

این موارد عبارتند از:

• نیاز فرد به شیمی درمانی یا پرتو درمانی پس از جراحی
• اولویت بیمار و جراح
• نحوه بهبود فرد پس از انجام ایلئوستومی
• مرحله سرطان

بر اساس یک تحقیق در سال 2021، جامعه پزشکی در نظر دارد که یک تغییر سریع تا پیش از 90 روز اتفاق بیفتد.

نویسندگان این مطالعه خاطرنشان کردند که بیشتر جراحی های ایلئوستومی معکوس 3 تا 6 ماه پس از جراحی اولیه و تا زمانی که فرد هیچ عارضه ای از جراحی یا درمان اولیه نداشته باشد، انجام خواهند شد.

با این وجود این مطالعه افزایش عوارض بستن دیرهنگام استوما در مقایسه با بستن زودهنگام آن را نیافت.

بر اساس یک مطالعه در سال 2015 مشخص شد که عوارض در افرادی که بیش از 6 ماه بین جراحی اولیه و ایلئوستومی معکوس فاصله ایجاد شده بود، افزایش یافته است.

 

عوارض ایلئوستومی معکوس

عوارضی پس از جراحی ایلئوستومی معکوس عبارتند از:

• تجمع شکمی: این عارضه کمتر شایه بوده و زمانی رخ می دهد که مایعات آلوده در داخل شکم جمع شوند. افراد در این وضعیت علائمی مانند نفخ، درد، درجه حرارت بالا و تغییر در حرکات روده را تجربه می کنند. معمولا این وضعیت با تخلیه مایعات و تجویز آنتی بیوتیک بهبود می یابد.
• نشت آناستوموز: 1 مورد از هر 250 آناستوموز، دچار نشتی از ناحیه بخیه زده شده می شوند. برخی افراد برای رفع نشت به جراحی های بیشتری نیاز دارند.
• فتق: در صورت بیرون آمدن روده از داخل عضلات، فتق رخ می دهد. برخی فتق ها در زخم یا اسکار جراحی نیز ایجاد می شوند. احتمال ایجاد این وضعیت در افراد مسن و پس از گذشت 2 سال از انجام جراحی زیاد است.

 

زمان مراجعه به پزشک

درصورت مشاهده علائمی که نشان دهنده نشت، انسداد یا عفونت هستند به پزشک مراجعه کنید.

 

عفونت

گاهی اوقات مایعات جمع شده در شکم عفونی خواهند شد. در صورت مشاهده علائم زیر پس از جراحی با پزشک تماس بگیرید:

• نفخ شکم
• تب
• اسهال مکرر
• افزایش درد

 

همچنین بخوانید:

5 مرحله عفونت (کلیک)

 

نشت یا انسداد

علائم نشان دهنده نشت یا انسداد عبارتند از:

• عدم توان خوردن و نوشیدن کافی
• نفخ شکم
• بدتر شدن درد شکمی
• تهوع و استفراغ
• تب
• دشواری تنفس
• اسهال مداوم
• مشکل در دفع ادرار
• احساس ناخوشی عمومی

 

 

بهبودی پس از جراحی

پس از ایلئوستومی معکوس، محل برش ایلئوستومی بسته شده و بهبود می یابد.

معمولا ایلئوستومی معکوس به زمان بهبودی کمتری نسبت به جراحی ایجاد ایلئوستومی نیاز دارد.

با این حال برخی افراد باید پس از انجام آن به مدت 3 تا 4 روز در بیمارستان بستری شوند.

لازم به ذکر است که پس از جراحی مدتی طول می کشد تا حرکات روده ای معمول شوند.

در ابتدای دفع مدفوع، افراد حرکات روده کوچک و دفع گاز را تجربه می کنند. معمولا آنها تا زمان از بین رفتن این مشکلات در بیمارستان بستری می مانند.

طی مدت بستری، باید محل جراحی به دقت کنترل شده تا از بهبود آن اطمینان حاصل شود.

در برخی افراد بهبودی برش جراحی ایلئوستومی معکوس به 4 تا 6 هفته زمان نیاز دارد.

 

ریکاوری

در مورد روند ریکاوری ایلئوستومی معکوس به طور کامل با پزشک خود صحبت کنید.

پس از عادت بدن به دفع مدفوع از طریق رکتوم پزشک موارد زیر را توصیه می کند.

 

آسان شدن حرکات روده

دفع مدفوع پس از انجام این جراحی ناراحت کننده است زیرا رکتوم برای حرکت مدفوع باید کشیده شود.

با استفاده از روش های زیر می توان به کاهش این ناراحتی کمک کرد:

• استفاده از دستمال مرطوب برای تمیز کردن ناحیه مقعد پس از دفع مدفوع
• نشستن در آب گرم (مانند استفاده از وان آب گرم) برای سه مرتبه در روز
• مصرف داروهایی برای نرم شدن مدفوع (در صورت تجویز پزشک)
• استفاده از یک محافظ پوست از جمله وازلین یا کرم زینک اکساید در اطراف مقعد پس از حرکات روده

 

فیزیوتراپی

در برخی موارد انجام فیزیوتراپی کف لگن توصیه می شود. در این روش درمانی برای حرکات روده، تمرینات عضلات کف لگن انجام می شوند.

با این وجود بیشتر جراحان توصیه می کنند که برای شروع این درمان باید حداقل تا 6 هفته پس از ایلئوستومی معکوس صبر کرد.

 

رژیم غذایی

پس از جراحی ایلئوستومی باید از رژیم غذایی خاصی پیروی کرد. یک رژیم غذایی ملایم و کم فیبر که تحت عنوان BRAT شناخته می شود برای کاهش دفعات حرکات روده موثر است.

BRAT مخفف موارد زیر است:

• B برای موز
• R برای برنج
• A برای سیب
• T برای نان تست

همچنین می توان با مصرف چندین وعده غذایی کوچک در طول روز یه کاهش نفخ و ناراحتی کمک کرد.

همچنین موارد زیر موادی هستند که باید از مصرف آنها پس از ایلئوستومی معکوس پرهیز کرد:

• آب میوه ها
• شکلات
• غذاهای بدون قند
• غذاهای تند یا پر ادویه
• قهوه
• محصولات لبنی
• گوشت های پرچرب

مصرف موارد فوق با ایجاد گاز و ناراحتی معده همراه هستند.

 

 

جمع بندی

پس از ایجاد ایلئوستومی موقت با استفاده از جراحی ایلئوستومی معکوس می توان به دفع طبیعی مدفوع کمک کرد.

جراحی ایلئوستومی معکوس نسبت به ایلئوستومی اولیه نیازمند زمان بهبودی کمتری است. به همین دلیل معمولا افراد زودتر بهبود می یابند.

با این حال پس از این جراحی افراد در خصوص رژیم غذایی و حرکات روده با چالش های جدیدی رو به رو می شوند.

با مراجعه به پزشک، متخصص تغذیه و فیزیوتراپ کف لگن می توان به ریکاوری این جراحی کمک کرد.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.