آمبولی چربی : علائم و درمان
زمانیکه چربی وارد رگ ها یا عروق شود آمبولی چربی رخ می دهد؛ علائم – علت – عوامل خطر – تشخیص و درمان سندروم آمبولی چربی را بخوانید.
هنگامیکه چربی وارد سیستم گردش خون از جمله رگ ها یا عروق شود، آمبولی چربی ایجاد می شود.
معمولا این شرایط پس از آسیب دیدگی استخوان و زمانی که چربی اطراف استخوان و عضله وارد رگ های خونی شود، رخ می دهد.
درصورت بروز علائم، می توان گفت سندروم آمبولی چربی ایجاد شده است.
بیشتر افراد مبتلا به آمبولی چربی، دچار علائم خاصی نمی شوند. با این حال درصورت بروز علائم این وضعیت می تواند کشنده باشد.
با گذشت زمان چربی موجود در خون از بین می رود. اما در برخی مواقع نیز این وضعیت باعث ایجاد یک بیماری نادر اما جدی به نام سندروم آمبولی چربی می شود.
این بیماری با اختلال در عملکرد ارگان های بدن، التهاب کشنده و تغییرات عصبی همراه است.
البته به طور کلی با تشخیص سریع، این وضعیت قابل درمان بوده و چشم انداز خوبی دارد.
این مقاله به بررسی علت، علائم، فرآیندهای تشخیص و درمان آمبولی چربی و موارد احتیاطی آن می پردازد.
همچنین بخوانید:
تفاوت بین ترومبوز و آمبولی چیست؟ (کلیک)
علت آمبولی چربی
به انسداد موجود در جریان خون که ناشی از وجود یک جسم است، آمبولی گفته می شود.
معمولا چربی وارد جریان خون نمی شود مگر اینکه به دلیل آسیب دیدگی به ویژه در استخوان ها راهی به خون پیدا کند.
این امر با شل شدن چربی مغز استخوان یا اطراف آن و ورود آنها به رگ های خونی آسیب دیده رخ می دهد.
برخی از جراحی های استخوان نیز منجر به ایجاد این بیماری می شوند.
سندروم آمبولی چربی
بر اساس یک تحقیق قدیمی در سال 2006، 90% از افراد طی آسیب های استخوانی جدی آمبولی چربی را تجربه می کنند. این افراد در بیشتر موارد هیچ علائمی نداشته و آمبولی خود به خود برطرف می شود.
در مقابل حدود 10% از افراد به سندروم آمبولی چربی دچار شده و علائمی را تجربه می کنند.
این بیماری کجا ایجاد می شود؟
شکستگی های پا و استخوان لگن بیش از سایر موارد شکستگی در بروز این وضعیت نقش دارند.
این استخوان ها بلند بوده و 3% تا 4% از شکستگی های استخوان های بلند با بروز سندروم آمبولی چربی همراه خواهند بود.
همچنین تا 15% از شکستگی های متعدد استخوان های بلند باعث ایجاد این وضعیت می شوند.
علائم و نشانه ها
بروز علائم سندروم آمبولی چربی بصورت کاملا ناگهانی است. این علائم 1 تا 3 روز پس از آسیب دیدگی ظاهر می شوند.
مهمترین علائم هشداردهنده این وضعیت شامل موارد زیر هستند:
- پارگی رگ های خونی که شبیه بثورات پوستی در ناحیه قفسه سینه یا صورت و اطراف چشم به نظر می رسند.
- دشواری تنفس ناگهانی
- گیجی یا سایر علائم عصبی
بعضی از افراد نیز علائم زیر را تجربه می کنند:
- وجود چربی در ادرار
- افزایش ضربان قلب
- تغییراتی در پوست یا چشم ها
- ترومبوسیتوپنی یا کم بودن پلاکت های خونی و بروز خونریزی ساده تر از حد معمول
- تب
عوامل خطر
برخی از عوامل خطر این بیماری شامل موارد زیر هستند:
- شکستگی های متعدد
- شکستگی های بسته
- سن پایین
برخی از درمان های محافظه کارانه برای شکستگی استخوان های بلند که شامل جراحی نمی شوند، احتمال بروز سندروم آمبولی چربی را افزایش می دهند.
از جمله درمان های محافظه کارانه شکستگی می توان به گچ گرفتن و استفاده از آتل اشاره کرد.
همچنین موارد زیر به ندرت در بروز این بیماری نقش دارند:
- پانکراتیت
- بیماری کبد چرب
- نمونه برداری (بیوپسی) مغز استخوان
آیا آمبولی چربی باعث بروز آمبولی ریوی می شود؟
زمانیکه یک جسم خارجی جریان خون به سمت ریه را مسدود کند، آمبولی ریوی ایجاد می شود. این بیماری بر تنفس و گردش خون تاثیرگذار بوده و در برخی موارد خطر مرگ را به همراه دارد.
در برخی مواد آمبولی ریوی و چربی همزمان با هم ایجاد می شوند. این مساله به دلیل مشابه بودن عوامل خطر این دو وضعیت است.
برای نمونه، ممکن است افرادی که دچار شکستگی پا می شوند دچار آمبولی چربی شده و سپس به دلیل عدم حرکت پا لخته خون ایجاد شود. سپس این لخته می تواند باعث بروز آمبولی ریوی شود.
همچنین بخوانید:
آمبولی ریه چیست؟ علائم، میزان خطر و درمان (کلیک)
تشخیص
معیارهای تشخیصی خاصی برای تشخیص آمبولی چربی وجود ندارد. به همین علت پزشکان با استفاده از علائم و آزمایشاتی به تشخیص یا رد سایر علائم وابسته به آمبولی چربی می پردازند.
از آنجایی که افت اکسیژن خون یکی از علائم آمبولی چربی است می توان با کنترل اکسیژن خون این وضعیت را تشخیص داد.
بعضی از آزمایشاتی توصیه شده توسط پزشکان عبارتند از:
- اسکن مغز و سر
- اسکن قفسه سینه
- آزمایش ادرار
- آزمایش خون
همچنین بخوانید:
سطح اکسیژن خون طبیعی و پایین (کلیک)
درمان
هیچ روش درمانی خاصی برای بهبود یا معکوس کردن روند این بیماری وجود ندارد.
بنابراین در صورت ایجاد مشکلات تنفسی پزشکان از مراقبت های حمایتی برای تنفس تا زمان از بین رفتن آمبولی چربی استفاده می کنند.
برخی افراد در این شرایط نیاز به دریافت اکسیژن یا استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی دارند.
در برخی موارد نیز از آلبومین یا الکترولیت های دارویی برای اتصال به چربی ها و حفظ حجم طبیعی خون استفاده می شود.
اما شواهدی که نشان دهند استروئیدها، داروهای ضد انعقاد خون یا موارد مشابه برای درمان آمبولی چربی موثر هستند، وجود ندارد.
پیشگیری
از آنجایی که این بیماری درمان خاصی ندارد می توان با پیشگیری از آمبولی چربی، مدت بستری در بیمارستان و خطر بروز عوارض و مرگ را کاهش داد.
بعضی از روش های پیشگیری از بروز این بیماری عبارتند از:
- دریافت مایعات توسط افرادی که دچار شکستگی های جدی شده اند.
- نظارت بر اکسیژن خون به منظور کمک به تشخیص زودهنگام بروز آن پیش از شدیدتر شدن علائم
- استفاده از داروی متیل پردنیزولون (Methylprednisolone) برای افرادی که بیشتر در معرض خطر بروز این بیماری هستند.
- استفاده سریع از درمان های تهاجمی در مورد شکستگی های استخوان های بلند
چشم انداز
همانطور که پیشتر اعلام شد این بیماری علائم خاصی ایجاد نکرده و معمولا افراد در صورت دریافت مراقبت های حمایتی چشم انداز خوبی خواهند داشت.
در برخی موارد سندروم آمبولی چربی کشنده بوده و باعث مرگ می شود. برآوردهای دقیق میزان مرگ و میر این وضعیت متفاوت بوده و شواهد آماری بین 7 تا 10% را نشان می دهند.
برخی از افراد مبتلا به سندروم آمبولی چربی، عوارضی موقتی مانند ناراحتی های تنفسی را تجربه می کنند.
حتی در صورتی که فرد نوع شدید این علائم را تجربه کنند، این حالت معمولا باعث مرگ نمی شود.
عوامل زیر خطر ابتلا به عوارض بدتر در افراد مبتلا به این بیماری را افزایش می دهند:
- بیماری های زمینه ای
- ناتوانی اعضای بدن در عملکرد تحت استرس
- افزایش سن
جمع بندی
در بیشتر شکستگی های استخوانی شدید، افراد آمبولی چربی را نیز تجربه می کنند.
اکثر افراد مبتلا به این بیماری خود به خود بهبود یافته و دچار هیچ علائمی نمی شوند.
بعلاوه اگر فرد دارای علائم فورا مراقبت های پزشکی را دریافت کند، بهبود خواهد یافت.
درصورتی که دچار زمین خوردگی شده یا آسیب های جدی منجر به شکستگی استخوان را تجربه کردید، برای بررسی خطر بروز این بیماری به اورژانس مراجعه کنید.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.