اضطراب جدایی در نوزادان و کودکان

اضطراب جدایی در نوزادان یا کودکان نوپا بخشی از روند طبیعی رشد آنهاست، علت – علائم و راههای کنترل و درمان آن را بخوانید.

 

اضطراب جدایی در نوزادان و کودکان نوپا مساله ای رایج است که پدر و مادر یا مراقبین این مورد را گزارش می دهند. در واقع این مساله مرحله ای طبیعی در رشد کودک است.

نوزادان و کودکان دارای اضطراب جدایی، هنگام ترک آغوش والدین یا مراقبین خود (حتی برای چند لحظه) گریه کرده و به آنها می چسبند.

بدین منظور راههای کنترل و کمک درمان برای اضطراب جدایی نوزادان و کودکان وجود دارد. این مساله با افزایش سن یهیود یافته و معمولا برطرف خواهد شد.

در ادامه مقاله به بررسی اضطراب جدایی در نوزادان و کودکان نوپا پرداخته، علت، علائم و راههای کنترل و درمان آن را توضیح خواهیم داد.

 

همچنین بخوانید:

انواع اختلالات اضطرابی (کلیک)

 

اضطراب جدایی چیست؟

اضطراب جدایی (Separation Anxiety)، اضطرابی است که نوزادان یا کودکان خردسال در هنگام ترک شدن توسط مادر، پدر یا مراقبین خود تجربه می کنند.

بعنوان مثال گذاشتن کودک در مهد کودک، یا جدایی مادر یا پدر از نوزاد یا کودکشان برای رفتن به محل کار، موجب ایجاد علائم اضطراب جدایی در بسیاری از کودکان خواهد شد.

نوزادان و کودکان نوپایی که دچار اضطراب جدایی هستند بیش از حد معمول به مراقبین خود چسبیده و در زمان ترک شدن گریه می کنند.

نوزادان علائم اضطراب جدایی را در سنین 4 تا 5 ماهگی بروز می دهند.

البته معمولا علائم شدیدتر اضطراب جدایی در کودکان، از حدود 9 ماهگی شروع خواهد شد.

شایان ذکر است که بعضی از نوزادان تا زمان بزرگتر شدن دچار اضطراب جدایی نشده و برخی دیگر این وضعیت را به هیچ وجه تجربه نخواهند کرد.

با اینکه اضطراب جدایی هم برای نوزادان و هم والدین و مراقبین آنها ناراحت کننده است اما این وضعیت در این سن نشانه متصل بودن امن آنها به مراقبین خود است. این یعنی نوزاد پیوندی قوی و سالم با والدین یا مراقبین خود دارد. این مساله برای عملکردهای اجتماعی و عاطفی آنها مهم خواهد بود.

به این ترتیب می توان گفت که اضطراب جدایی بخشی طبیعی از دوران کودکی محسوب می شود.

 

 علت اضطراب جدایی در کودکان نوپا

اضطراب جدایی زمانی رخ می دهد که نوزادان شروع به یادگیری پایداری شیء (object permanence) می کنند.

پایداری شی بخش مهمی از روند رشد کودک بوده و به معنی درک ادامه یافتن حیات اشیا و افراد حتی در صورت ندیدن آنها است.

نوزادان از 6 تا 12 ماهگی شروع به درک این مساله خواهند کرد. با این وجود به دلیل اینکه آنها درکی از زمان ندارند اطلاعی از زمان بازگشت مراقبین خود نخواهند داشت. همین امر می تواند علت ایجاد اضطراب جدایی و بروز ترس و گریه در کودکان باشد.

زمانی که کودکان نوپا استقلال بیشتری پیدا می کنند، آگاهی بیشتری نسبت به جدایی از والدین خود خواهند یافت. این امر منجر به ایجاد مرحله دیگری از بروز اضطراب جدایی خواهد شد.

در بسیاری از موارد اضطراب جدایی، بصورت طبیعی و با بزرگتر شدن کودک برطرف خواهد شد.

با این وجود علت های زیر باعث تحریک و تشدید اضطراب جدایی در کودکان می شوند:

• محیط مراقبتی جدید یا نا آشنا
• تغییر محل زندگی
• داشتن یک مراقب جدید
• غیبت طولانی یک مراقب – برای نمونه به دلیل حضور در ارتش
• از دست دادن پدر، مادر یا مراقب
• استرس مراقب که به نوزاد منتقل شود.
• تولد یک خواهر یا برادر جدید
• احساس خستگی، گرسنگی یا ناراحتی

 

بر اساس اعلام برخی منابع، سبک بزرگ کردن فرزند نیز در این امر نقش دارد. در واقع این روش ها مانع از استقلال یا توانایی تصمیم گیری کودک در بعضی از موارد شده و چسبیدن آنها به مراقبین را افزایش می دهد.

 

علائم اضطراب جدایی در نوزادان

علائم احتمالی اضطراب جدایی در نوزادان یا کودکان نوپا عبارتند از:

• چسبیدن به مراقب به ویژه در موقعیت های جدید یا نا آشنا
• ترس از غریبه ها
• گریه کردن در هنگام ترک اتاق توسط مراقبین
• نیاز به ماندن مراقب در نزدیکی تا زمان خوابیدن
• ترجیح شدید یک مراقب به دیگری
• بیداری شبانه و گریه برای رسیدن به مراقبین

 

کنترل و درمان اضطراب جدایی نوزادان و کودکان در طول روز

بهترین روش برای کنترل و درمان اضطراب جدایی، رفع اضطراب و ترس نوزاد است. این امر به کنار آمدن با جدایی در طی زمان کمک می کند.

 

بغل کردن نوزاد و آرامش دادن به او

گذراندن وقت با نوزاد و نوازش او به صورت روزانه باعث تقویت دلبستگی شده و او را در هنگام ترس یا ناراحتی آرام می کند.

 

تمرین جدایی های کوتاه

برای این کار می توانید پیش از رفتن به اتاق دیگر، کودک را در یک مکان امن رها کنید. سپس پس از مدت کوتاهی پیش کودک خود بازگردید. این امر به کودک می آموزد که والدین او پس از ترک باز می گردند.

همچنین می توانید از فاصله دور با کودک خود صحبت کرده یا برای او آواز بخوانید تا متوجه شود که حتی در صورت ندیدن سرپرست، توجه او وجود دارد.

 

بازی برای تشویق به جدایی

بازی دالی موشه روش خوبیاست که به نوزاد خود یاد دهیم حتی در صورتی که ما را نمی بیند، هنوز هستیم و پیش او بر می گردیم.

همچنین می توانید با پوشاندن اسباب بازی ها به وسیله پتو، اجازه کشف آنها را به کودک بدهید.

کودکان نوپا نیز از بازی قایم موشک مزایای مشابهی را دریافت خواهند کرد.

 

استقلال دادن به کودک

با نظارت، به نوزادان و کودکان نوپا اجازه دهید تا به تنهایی به اتاقی امن بروند. این امر به افزایش استقلال آنها و درک ایمنی این کار کمک می کند.

 

ایجاد یک روتین

داشتن یک روال منظم، الگویی مطمئن و پایدار ایجاد می کند. داشتن این روال به سازگاری کودکان کمک کرده و استرس ناشی از ناشناخته ها را کاهش می دهد.

 

معرفی تدریجی مراقبین جدید

مراقبین باید به نوزاد و کودکان نوپا فرصت دهند تا به تدریج با مراقبین جدید از جمله سایر اقوام یا مربیان مهد کودک آشنا شوند. برای نمونه، می توان پیش از شروع مراقبت های روزانه، جلسات مقدماتی برای کمک به نوزاد را برای عادت به افراد جدید ترتیب داد.

 

توضیح در مورد اتفاق رخ داده و بازگشت به موقع

باید در هنگام ترک مراقبین این وضعیت را برای کودک خود توضیح داده و در مورد بازگشت با آنها صحبت کنید. کودکان با بزرگتر شدن قادر به درک این توضیحات خواهند بود.

همچنین ارائه یک بازه زمانی نیز مفید خواهد بود. در این هنگام باید زمان دقیقی برای انتظار کودک در نظر گرفت. برای نمونه، مراقب می تواند از عبارت: وقتی بعد از چرت زدن بیدار شدی من برمیگردم و تو را به خانه می برم.

لازم به ذکر است که بازگشت به موقع مهم است و بازگشت دیرتر باعث عدم اعتماد خواهد شد.

 

جدایی دزدکی مناسب نیست

با اینکه دزدکی جدا شدن بدون توجه نوزاد وسوسه برانگیز است اما در بلندمدت مشکلاتی ایجاد می کند. در این وضعیت نوزاد به طور دائم نگران شده و فکر می کند که هر لحظه ممکن است مراقب ناپدید شده و این امر باعث بدتر شدن اضطراب خواهد شد.

خداحافظی کردن به نوزاد اجازه می دهد تا بداند که باید انتظار چه چیزی را داشته باشد و این اعتماد را به وجود می آورد که مراقب بدون اطلاع از او جدا نخواهد شد.

 

خداحافظی کوتاه و شاد

خداحافظی طولانی باعث بروز ناراحتی شده و باید این امر را کوتاه و شاد انجام داد. این روش می تواند به صورت یک خداحافظی کوتاه مانند دست دادن خاص یا فراهم کردن پتو یا یک اسباب بازی برای راحتی او باشد.

در واقع آرام کردن کودکی که اضطراب جدایی دارد بد نیست اما نباید طولانی شود. همچنین باید در هنگام جدایی توجه و محبت کافی به کودک ارائه داد.

 

نحوه کنترل و درمان اضطراب جدایی در هنگام شب

ایجاد راحتی و اطمینان در طول روز به کاهش اضطراب جدایی در هنگام شب کمک می کند. با این وجود کمی حمایت اضافی در هنگام خواب به ایجاد احساس امنیت کودک کمک می کند.

همچنین موارد زیر مفید خواهند بود:

• داشتن یک روال قبل از خواب
• اطمینان از به همراه داشتن پتو یا اسباب بازی مناسب
• آرام بودن و شب بخیر گفتن – کودک حالت روحی مراقبین خود را درک می کند.
• پرهیز از حرکت های دزدکی پس از گفتن شب بخیر – این امر با بیدار شدن مجدد باعث پریشانی کودک خواهد شد.
• آرام کردن کودکی که از خواب بیدار شده با مالش و ضربه های آرام تا زمان آرام شدن مجدد و به خواب رفتن
• تا حد امکان پرهیز از خارج کردن نوزاد از محل خواب و تکان دادن او برای خوابیدن

 

همچنین بخوانید:

هراس شبانه نوزادان : علائم و درمان (کلیک)

 

اضطراب جدایی چقدر طول می کشد؟

معمولا این شرایط در 3 سالگی به بیشترین میزان خود رسیده و با درک بیشتر کودک از بازگشت مراقبین خود کاهش خواهد یافت. با این وجود بعضی از کودکان این وضعیت را برای مدت طولانی تری تجربه خواهند کرد.

اگر اضطراب جدایی تا دوران پس از کودکی ادامه یابد، از آن با عنوان اختلال اضطراب جدایی دوران کودکی (CSAD:Childhood Separation Anxiety Disorder) شناخته می شود.

این بیماری روانی باعث ایجاد سطحی از اضطراب جدایی می شود که برای مرحله رشد کودک غیرمعمول است.

 

CSAD منجر به غیبت در مدرسه خواهد شد. همچنین از مشارکت کودکان در فعالیت ها در همراهی دیگران جلوگیری خواهد کرد.

کودکان مبتلا به CSAD نشانه های زیر را خواهند داشت:

• اکراه از رفتن به مدرسه یا مهد کودک
• پرهیز از ماندن در خانه دیگران
• درخواست شفاهی از مراقب برای جدا نشدن
• گوشه گیری یا غمگین بودن
• مشکل تمرکز در مدرسه

 

زمان درخواست پشتیبانی

در صورت مشاهده این وضعیت در کودکان خود لازم است با پزشک یا متخصص اطفال مشورت کنید.

در صورت بروز شرایط زیر

در واقع درخواست پشتیبانی به ویژه در هنگام بروز اضطراب جدایی به صورت زیر دارای اهمیت است:

• شدید یا طولانی بودن آن
• ایجاد تداخل در مدرسه یا فعالیت ها
• ایجاد حملات وحشت یا پانیک

همچنین والدین و مراقبین کودک نیز می توانند دچار اضطراب جدایی شوند. در این صورت افراد باید با یک مشاور یا روان درمان مشورت کنند. این کار به درک احساسات و کمک به افراد کمک خواهد کرد.

 

خلاصه

بروز اضطراب جدایی در نوزادان و کودکان نوپا بخشی طبیعی از روند رشد آنهاست. اغلب این مساله با بزرگتر شدن او برطرف خواهد شد. این شرایط برای نوزادان و والدین آنها ناراحت کننده است اما روش های زیادی برای کنار آمدن با آن وجود دارد.

ارتباط، همکاری و بازی ها به پرورش احساس امنیت کمک می کند. در واقع پایداری و منظم بودن کارهای روزمره به کودکان کمک می کند تا درک کنند که مراقبین پس از خروج از خانه باز می گردند.

در صورت شدید یا طولانی شدن این وضعیت لازم است تا نگرانی های ایجاد شده را با پزشک یا متخصص اطفال مطرح نمود.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.