نشاسته سیب زمینی : خواص و کاربرد
نشاسته سیب زمینی یک ماده اولیه متداول در بسیاری از دستورالعمل های غذایی است؛ خواص – کاربرد – عوارض و جایگزین های موجود برای آن را بخوانید.
نشاسته سیب زمینی محصولی حاصل شده از سیب زمینی است.
نشاسته پس از خشک شدن به قوامی سبک، پودری و شبیه به آرد تبدیل می شود. این ماده اولیه در دستورالعمل های بسیاری از مواد غذایی استفاده می شود.
برای تهیه این نشاسته باید سیب زمینی خام را خرد کرد تا نشاسته موجود در آن از سلول های تخریب شده جدا شوند.
سپس باید نشاسته را جدا و در نهایت خشک کرد. این نشاسته پس از خشک شدن دارای رنگی سفید و شکل پودری مانند آرد است.
این نشاسته فاقد گلوتن بوده، به همین دلیل افرادی که از رژیم غذایی بدون گلوتن پیری می کنند می توانند آن را به جای آرد در دستورالعمل های غذایی استفاده کنند.
این مقاله نشاسته سیب زمینی، کاربرد و خواص آن را مورد بررسی قرار می دهد.
همچنین بخوانید:
نشاسته تاپیوکا : خواص و کاربرد (کلیک)
کاربرد نشاسته سیب زمینی
این نشاسته در بسیاری از دستورالعمل های غذاها استفاده شده و ماده ای پر کاربرد است. جدا از پاشیدن خام بر روی غذاها برای موارد زیر نیز کاربرد دارد:
جایگزین بدون گلوتن آرد
همانطور که پیشتر گفته شد نشاسته سیب زمینی فاقد گلوتن بوده و می تواند جایگزین آرد در دستورالعمل های غذایی بدون گلوتن باشد.
با این حال در مصرف آن دقت کنید زیرا استفاده بیش از حد از آن باعث خشک شدن بافت مواد پخته می شود. بنابراین سعی کنید از آن در کنار سایر نشاسته ها استفاده کنید.
دستورالعمل های متداول پخت که این نشاسته در آنها مورد استفاده قرار می گیرد عبارت است از:
- نان های سریع
- مافین
- ترکیب آرد بدون گلوتن
همچنین بخوانید:
غذاهای دارای گلوتن و جایگزین آنها (کلیک)
سرخ کردن غذا
از این ماده می توان به عنوان پودر سوخاری برای سرخ کردن مواد غذایی استفاده کرد. می توان مواد غذایی از جمله مرغ، ماهی یا سبزیجات را پیش از سرخ کردن با این نشاسته پوشاند.
پوشش این نشاسته طی فرآیند سرخ شدن ظاهری طلایی و ترد به مواد غذایی می دهد.
همچنین بخوانید:
تاثیر غذاهای سرخ شده بر سلامت قلب (کلیک)
عامل تغلیظ کننده
از آنجایی که نشاسته سیب زمینی دارای قابلیت جذب آب است، یکی از کاربردهای اصلی آن به عنوان ماده غلظت دهنده است.
اما باید بدانید که گرما باعث تجزیه نشاسته می شود. بنابراین در این حالت نشاسته نمی تواند رطوبت را جذب کند و اثر غلظت دهندگی آن از بین می رود.
بنابراین بهتر است آن را به آرامی گرم کرده و به تدریج به سس ها اضافه کرد.
دستورالعمل های غذایی که نشاسته سیب زمینی در آنها کاربرد ماده غلیظ کننده دارد شامل موارد زیر هستند:
- سس ها
- سوپ ها و گروی ها
- خورش ها و آبگوشت ها
- پای ها
خواص نشاسته سیب زمینی
کربوهیدرات ها دارای سه نوع بوده و منبع اصلی انرژی بدن هستند. آها عبارتند از:
- قندها
- نشاسته ها
- فیبرها
کربوهیدرات ها در تعدادی از غذاهای گیاهی و محصولات لبنی مختلف وجود دارند.
درصورتی که سیب زمینی را حرارت نداده و نپزید، نشاسته سیب زمینی حاوی نوعی نشاسته به نام نشاسته مقاوم است.
روده کوچک نمی تواند نشاسته مقاوم را هضم کند درنتیجه این ماده عملکردی مشابه فیبرها دارد. نشاسته های مقاوم از روده بزرگ عبور کرده و در آنجا تخمیر می شوند.
در طی فرآیند تخمیر، این نشاسته ها باکتری های موجود در روده را تغذیه می کنند.
همچنین بخوانید:
کربوهیدرات ها : انواع، فواید و خطرات (کلیک)
مصرف نشاسته مقاوم موجود در نشاسته سیب زمینی دارای چندین خواص زیر است:
بهبود سلامت دستگاه گوارش و روده بزرگ
نشاسته مقاوم حین تخمیر به اسیدهای چرب زنجیره کوتاه تبدیل شده که باعث تغذیه باکتری های سالم داخل روده بزرگ می شوند.
بوتیرات یک اسید چرب با زنجیره کوتاه است که طی این فرآیند ایجاد می شود. این ماده نقش مهمی برای سلول های روده بزرگ ایفا می کند.
بوتیرات در کاهش التهاب روده بزرگ و خطر ابتلا به مشکلات گوارشی موثر است
همچنین از نظر تئوری خطر ابتلا به مشکلات التهابی روده کاهش می یابد. این مشکلات عبارتند از:
- کولیت زخمی
- دیورتیکولیت
- یبوست
- اسهال
- سرطان التهابی روده بزرگ
- بیماری کرون
با این وجود بیشتر تحقیقات بر روی بوتیرات و نشاسته مقاوم بر روی حیوانات انجام شده و مطالعات انسانی در این خصوص وجود ندارد.
بنابراین برای تائید این خواص برای انسان ها تحقیقات بیشتری موردنیاز است.
بهبود حساسیت به انسولین
بر اساس برخی از تحقیقات انجام شده، نشاسته مقاوم باعث افزایش حساسیت به انسولین می شود. نشاسته خام که روی غذا پاشیده می شود حاوی این نوع نشاسته است.
طی یک مطالعه در سال 2012، مردان مبتلا به چاقی و اضافه وزن، روزانه فقط 15 تا 30 گرم نشاسته مقاوم مصرف می کردند. آنها نسبت به افرادی که غذاهای حاوی نشاسته مقاوم مصرف نمی کردند، حساسیت بیشتری نسبت به انسولین نشان دادند.
افزایش حساسیت به انسولین در کاهش خطر ابتلا به چاقی، دیابت و بیماری های قلبی موثر است.
لازم به ذکر است که شرکت کنندگان زن در این مطالعه نتایجی مشابه مردان تجربه نکردند. درنتیجه جهت تعیین دلیل این مساله به انجام مطالعات بیشتری نیاز است.
تاثیر بر کاهش وزن
بر اساس یک مطالعه در سال 2017، مصرف نشاسته مقاوم به افزایش احساس سیری کمک می کند. شرکت کنندگان در این مطالعه روزانه 30 گرم نشاسته مقاوم به مدت 6 هفته مصرف کردند. این امر با کاهش تعداد هورمون های عامل گرسنگی در افراد دارای اضافه وزن و چاقی همراه بود.
همچنین مصرف نشاسته مقاوم باعث افزایش ترکیباتی شد که در ایجاد گرسنگی کمتر تا صبح موثر هستند.
نشاسته مقاوم با افزایش احساس سیری پس از صرف غذا و افزایش زمان این احساس در کاهش وزن موثر است.
همچنین بخوانید:
عوارض نشاسته سیب زمینی
به طور کلی مصرف نشاسته سیب زمینی باعث ایجاد عوارض زیادی نمی شود. از آنجایی که نشاسته های مقاوم از جمله نشاسته سیب زمینی عملکردی مانند فیبر دارند عوارض جانبی بسیار کمی ایجاد می کنند.
با این حال مصرف بیش از حد این نشاسته باعث ایجاد عوارضی مانند گاز معده و نفخ می شود.
جایگزین های نشاسته سیب زمینی
جایگزین های موجود برای نشاسته سیب زمینی عبارتند از:
- آرد برنج که تغلیظ کننده ای فاقد گلوتن است و برای سس های پختنی کاربرد دارد.
- نشاسته ذرت که برای غلیظ کردن سس ها و سرخ کردن کاربرد دارد.
- پودر Arrowroot یا آرد پیکان برای سس های پختنی که غلیظ کننده ای فاقد گلوتن است.
- نشاسته تاپیوکا نیز غلیظ کننده ای فاقد گلوتن بوده که در تهیه سس ها استفاده می شود.
- آرد گندم برای پختنی ها – توجه داشته باشید که این آرد حاوی گلوتن است.
مقایسه با آرد سیب زمینی
نشاسته سیب زمینی با آرد آن متفاوت است. نشاسته سیب زمینی از خرد کردن آن بدست می آید اما برای تهیه آرد سیب زمینی باید آن را پوست کنده، پخته و خشک کرد.
این دو محصول تفاوت هایی با یکدیگر دارند. نشاسته سیب زمینی فقط حاوی نشاسته است اما آرد سیب زمینی دارای نشاسته، فیبر و پروتئین است.
همچنین نشاسته سیب زمینی بدون طعم بوده در حالیکه آرد آن دارای طعم سیب زمینی است.
مقایسه با نشاسته شیرین
نشاسته سیب زمینی شیرین مشابه با نشاسته سیب زیمینی معمولی تهیه می شود.
نشاسته سیب زمینی شیرین دانه ای تر و حل شدن آن در آب دشوارتر است. به همین این دو نشاسته غلظت دهندگی متفاوتی دارند.
نشاسته شیرین برای موارد زیر کاربرد دارد:
- طعم دار کردن دنده کباب و سایر گوشت ها پیش از پخت یا سرخ کردن
- دیم سام چینی
- نودل
نشاسته سیب زمینی اصلاح شده
بسیاری از نشاسته ها خصوصیات لازم برای استفاده در دستورالعمل های غذایی را ندارند. بنابراین با تغییر کیفیت آنها نشاسته اصلاح شده تولید می شود.
برای تهیه نوع اصلاح شده باید به آنها آنزیم ها یا مواد شیمیایی اضافه کرد. این کار باعث وسیع تر شدن کابرد آنها مانند ثبات بیشتر پس از قرارگیری در معرض دمای شدید از جمله گرما یا منجمد کردن می شود.
این نوع نشاسته در تعدادی از غذاها به عنوان یک عامل افزودنی کاربرد دارد. این ماده خواص مشابهی با نوع معمولی داشته و برای غلیظ کردن، تثبیت و امولسیون سازی مورد استفاده قرار می گیرد.
از کجا تهیه کنیم؟
این نشاسته را می توان از مکان های زیر تهیه کرد:
- فروشگاه های مواد غذایی خاص
- سوپرمارکت های بزرگ
- خرده فروشی های آنلاین
جمع بندی
نشاسته سیب زمینی به عنوان یک ماده اولیه در بسیاری از دستورالعمل های غذایی کاربرد دارد. این ماده بعنوان یک عامل غلظت دهنده برای سس ها یا غذاهای بدون گلوتن استفاده می شود.
همچنین دبه عنوا پودر سوخاری برای سرخ کردن مواد غذایی کاربرد دارد.
این نشاسته خواصی مانند بهبود سلامت روده بزرگ، بهبود حساسیت به انسولین و کمک به کاهش وزن دارد.
نشاسته ذرت، پودر پیکان ریشه، آرد برنج و نشاسته تاپیوکا از جمله جایگزین های این ماده هستند.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.
لیست تولید کنندگان نشاسته سیب زمینی در ایران را از کجا تهیه کنیم؟