اضطراب شبانه : علائم – علت و درمان

اضطراب شبانه در افراد مضطرب رایج و موجب علائم جسمی مانند تعریق – نشخوار فکری و حمله پانیک و کابوس در شب می شود، علت و درمان آن را بخوانید.

 

اضطراب شبانه حسی مانند دلشوره داشتن در شب را ایجاد می کند. این مساله به ویژه در افرادی که حوادث ناخوشایندی را در روز تجربه کرده یا در مورد صداهای ایجاد شده در تاریکی نگران هستند، امری متداول است.

در واقع علت اضطراب شبانه همان دلایلی است که فرد را در روز مضطرب ساخته است.

فرد دچار اضطراب شبانه برای خوابیدن مشکل داشته و ممکن دچار بی خوابی شود. در نتیجه استرس بیشتری داشته و با گذشت زمان این وضعیت تشدید خواهد شد.

اضطراب شبانه با دریافت کمک مناسب قابل درمان است.

 

همچنین بخوانید:

هراس شبانه نوزادان (کلیک)

 

علت بروز اضطراب شبانه

اضطراب شبانه (anxiety at night) نوع خاصی از اضطراب نیست.

در واقع فرد به همان علت یا دلایلی که در روز دچار اضطراب می شوند، در شب نیز به آن دچار خواهد شد.

با این حال، برخی علت ها، احتمال بروز اضطراب شبانه را افزایش خواهند داد.

این عوامل عبارتند از:

• مصرف کافئین در طول روز باعث عصبی و مضطرب شدن افراد شده و خواب شب را کاهش می دهد.
• ترس از روز بعد
• مرور اتفاقات و افکار اضطراب آور که در روز رخ داده است.
• اضطراب در مورد بی خوابی به ویژه در صورتی که افراد نگران اثرات آن در روز بعد باشند.
• اضطراب سلامتی – با توجه به اینکه بعضی از افراد در هنگام خواب دچار درد بیشتر خواهند شد.
• کابوس

افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی قبلی یا هریک از علت های ذکر شده در بالا، مستعد تجربه اضطراب شبانه هستند.

برای نمونه می توان به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) یا یک ضربه که اخیرا رخ داده اشاره نمود.

برخی بیماری ها و موارد هورمونی نیز در بروز اضطراب نقش دارند.

برای نمونه، یک مطالعه در سال 2019 نشان داد که اضطراب شبانه در بعضی از موارد نشان دهنده یائسگی است.

 

همچنین بخوانید:

انواع اختلالات اضطرابی (کلیک)

 

علائم اضطراب شبانه

برخی علائم اضطراب شبانه عبارتند از:

 

• اضطراب جسمی:

افراد مبتلا به اضطراب جسمی دچار علائم زیر خواهند شد:

• • تعریق
  • تپش قلب
  • مشکلات تنفسی
  • احساس سبکی سر

 

• درد

برخی افراد دچار درد و تنش عضلانی خواهند شد.

این دردها به صورت زیر بروز می کنند:

• • تنگی قفسه سینه
  • سردرد
  • درد فک

 

• حملات هراسی (پانیک اتک)

برخی افراد به دلیل حمله هراسی دچار اضطراب شدید خواهند شد. طی حمله پانیک / پانیک اتک / وحشت زدگی (Panic Attack)، اضطراب طاقت فرسایی ایجاد می شود. در این وضعیت فرد احساس می کند که از کنترل خارج شده یا ترس از مردن را تجربه می کند.

 

همچنین بخوانید:

حمله پانیک: عوارض، کنترل و درمان (کلیک)

 

• نشخوار فکری

از دیگر علائم اضطراب شبانه نشخوار فکری (Rumination) است. این وضعیت زمانی رخ می دهد که فرد مواردی که باعث نگرانی یا ناراحتی می شوند را مدام با خود تکرار کنند.

عوامل محرک برای نشخوار فکری عبارتند از:

• • نگرانی های اقتصادی
  • بروز یک اختلاف یا بحث اخیر ایجاد شده
  • زنده ماندن از یک ضربه

 

همچنین بخوانید:

چگونه به گذشته فکر نکنیم (کلیک)

 

• کابوس

بعضی از افراد به دلیل ترس از کابوس دیدن دچار اضطراب خواهند شد. افرادی که کابوس می بینند در حالت اضطراب از خواب بیدار شده و برای خوابیدن مشکل خواهند داشت.

 

• افکار کنترل نشده

از دیگر علائم اضطراب شبانه، افکار کنترل نشده است. فرد مضطرب ممکن است احساس کند که هیچ کنترلی بر افکار خود ندارد. این امر باعث اضطراب بیشتری خواهد شد.

 

درمان اضطراب در شب

گزینه های درمانی زیر به افراد در کنترل اضطراب شبانه کمک می کند:

 

روان درمانی

این نوع درمان بر منشاء و علت اصلی اضطراب و کمک به ایجاد مهارت های مقابله ای موثر متمرکز است.

بر اساس گزارش انجمن روانشناسی آمریکا، روان درمانی اغلب موثرتر از مصرف دارو است.

دلیل این امر کمک کردن تراپی ها به شناسایی علت بروز اضطراب و یافتن روشی برای برطرف کردن آن است.

تراپی ها معمولا در کنار استفاده از داروها بهترین نتیجه را خواهد داشت. در واقع داروها باعث تسکین فوری شده و به فرد اجازه می دهند تا بر روی روان درمانی خود متمرکز شود.

چندین تراپی مختلف برای اضطراب موثر هستند که از میان آنها می توان به رفتار درمانی شناختی (CBT) و مواجهه درمانی اشاره کرد.

 

مصرف دارو برای کنترل اضطراب

این داروها واکنش فیزیکی بدن به اضطراب را تغییر داده و به افراد کمک می کنند تا احساس اضطراب کمتری داشته باشند.

 

همچنین بخوانید:

داروهای موثر در درمان اختلالات اضطرابی (کلیک)

 

داروهای ضد افسردگی

داروهای ضد افسردگی بر پیام رسان های شیمیایی یا انتقال دهنده های عصبی مغز تاثیر می گذارند. در واقع این داروها با ایجاد ثبات در خلق و خو باعث کاهش استرس خواهند شد.

ممکن است اثربخشی داروهای ضد افسردگی مدتی بطول بیانجامد. بنابراین لازم است پیش از تصمیم گیری در مورد اثربخشی داروها صبور باشید.

 

همچنین بخوانید:

داروهای موثر در درمان افسردگی (کلیک)

 

بنزودیازپین ها

بنزودیازپین ها رایج ترین داروهای ضد اضطرابی هستند. این داروها عموما بلافاصله شروع به اثربخشی می کنند.

بنزودیازپین ها به انتقال دهنده های عصبی گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) متصل می شوند. این امر به کاهش فعالیت مغز کمک کرده و افراد اضطراب کمتری را حس خواهند کرد. با این وجود لازم است تا در مورد استفاده از این داروها باید با پزشک خود مشورت کنید.

 

مسدودکننده های بتا (بتابلاکرها)

بتابلاکرها داروهایی هستند که برای درمان فشار خون بالا مورد استفاده قرار می گیرند. با این وجود گاهی اوقات پزشکان از این داروها برای کاهش علائم جسمی اضطراب استفاده می کنند.

 

همچنین بخوانید:

بتابلاکرها: لیست دارو، عوارض و منابع طبیعی آن (کلیک)

 

داروهای خواب آور

قرص های خواب آور به افراد کمک می کنند تا سریع تر خوابیده و کمتر دچار بی قراری شبانه شوند. با این وجود طبق اعلام آکادمی خواب آمریکا، قرص های خواب آور فقط 8 تا 20 دقیقه زمان به خواب رفتن را کاهش می دهند.

همچنین ممکن است استفاده از قرص های خواب آور اعتیادآور باشد. بنابراین باید ابتدا از سایر روش ها استفاده کرد.

افراد باید تحت شرایط زیر از داروهای خواب آور استفاده کنند:

• مصرف قرص ها در صورت لزوم
• مصرف قرص ها در کمترین بازه زمانی
• پرهیز از ترکیب قرص ها با سایر مواد از جمله الکل

 

موقعیت های خوابیدن

هیچ مدرک علمی برای اثربخشی موقعیت های خاص خوابیدن برای به خواب رفتن سریع و بهتر وجود ندارد.

با این وجود افرادی که متوجه بروز اضطراب به دلیل موقعیت خواب خاصی می شوند باید موقعیت های دیگری را امتحان کنند. برای نمونه، افرادی که نگران دزدی های شبانه هستند با خوابیدن در وضعیت پشت به دیوار اضطراب کمتری را تجربه می کنند.

به علاوه، طبق شواهد افراد مبتلا به آپنه انسدادی خواب با اضطراب از خواب بیدار شده یا در طول روز دچار اضطراب و افسردگی خواهند شد. خوابیدن به پهلو یا معده خطر بروز آپنه خواب در شب را کاهش داده و به این ترتیب اضطراب شبانه را کاهش می دهد.

 

همچنین بخوانید:

بهترین حالت خوابیدن برای هضم غذا (کلیک)

 

سایر روش های درمانی و مدیریت وضعیت

بعضی از روش ها باعث کاهش اضطراب شبانه خواهند شد:

• کاهش مصرف کافئین: پیش از خواب از مصرف کافئین پرهیز کرده و پس از بعدازظهر میزان مصرف آن را کاهش دهید.
• تغییرات رژیم غذایی: مصرف برخی غذاها باعث بیداری شبانه خواهد شد. با ثبت تجربیات خود موارد محرک را شناسایی کرده و از مصرف آنها پرهیز کنید.
• ورزش: ورزش کردن باعث کاهش علائم اضطراب و افسردگی خواهد شد. یک متاآنالیز در سال 2018 نشان داد که برنامه های ورزشی سنگین از برنامه های سبک تر تاثیر بیشتری خواهند داشت.
• تمرینات ریلکسیشن: روش های موثر ریلکسیشن به نوع اضطراب افراد وابسته هستند. بعضی از آنها عبارتند از:
  • تنفس مربعی (box breathing)
  • آرامش تدریجی
  • مدیتیشن هدایت شده
• درمان های جایگزین و مکمل: مداخلات زیر به کاهش درد مزمن ناشی از اضطراب کمک می کنند:
  • طب سوزنی
  • ماساژ
  • درمان کایروپراکتیک
• مدیریت استرس: در نظر گرفتن روش هایی برای کنترل استرس روزانه به کاهش اضطراب شبانه کمک می کند. این موارد عبارتند از:
  • در نظر گرفتن روش های جدید برای مدیریت زمان
  • دریافت کمک برای کارهای خانه
  • دریافت کمک حرفه ای برای مدیریت مسائل مالی یا حقوقی

 

همچنین بخوانید:

استرس: علت و راه های مدیریت آن (کلیک)

 

زمان تماس با پزشک

بروز اضطراب به ویژه در زمان استرس امری شایع است. با این وجود اضطراب مزمن یک بیماری بوده که اغلب به خودی خود بهتر نخواهد شد. تاخیر در درمان باعث از کنترل خارج شدن آن شده که منجر به تاثیر این وضعیت بر سایر جنبه های زندگی افراد خواهد شد.

افراد در شرایط زیر باید به پزشک مراجعه کنند:

• بروز اضطرابی که باعث ایجاد مشکلات جسمی شود.
• بروز اضطرابی که به درمان های خانگی از جمله ورزش پاسخ نمی دهد.
• بروز اضطرابی شدید که فرد را در خوابیدن ناتوان کند.

افراد تحت درمان، در صورتیکه دچار عود اضطراب شوند باید با پزشک خود تماس بگیرند. پزشک در این وضعیت برنامه درمانی را تنظیم کرده یا چیزی به آن اضافه می کند.

 

خلاصه

بروز اضطراب در شب امری طاقت فرسا بوده و به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد تاثیر می گذارد.

خوشبختانه روش های درمانی زیادی برای برطرف کردن اضطراب شبانه وجود دارد. برای نمونه می توان به داروها، تراپی های مبتنی بر گفتگو و ریلکسیشن اشاره نمود.

افراد دچار اضطراب شبانه باید در اولین فرصت درمان خود را آغاز کنند. در واقع درمان سریع تر از تشدید اضطراب و ایجاد مشکلات بعدی پیشگیری می کند. افراد می توانند از پزشک خود یا یک درمانگر واجد شرایط کمک بگیرند.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.