انواع خونریزی و درمان آن ها
خونریزی ها با توجه به محل ایجاد شده از نظر شدت متفاوت هستند؛ انواع خونریزی داخلی و خارجی، علائم و کمک های اولیه برای درمان آن ها را بخوانید.
زمانیکه خون بدن درنتیجه جراحت، آسیب دیدگی یا بریدگی از طریق عروق از دست رود، خونریزی ایجاد می شود. انواع خونریزی دارای سه نوع اصلی شریانی، وریدی و مویرگی هستند.
به خونریزی ایجاد شده در عروقی که خون را از قلب به بدن منتقل می کنند، خونریزی شریانی گفته می شود.
خونریزی وریدی، خونریزی ایجاد شده در رگ های منتقل کننده خون به قلب است. همچنین به خونریزی ایجاد شده درون رگ های خونی بسیار کوچک متصل کننده شریان به ورید به نام مویرگ ها، خونریزی مویرگی گفته می شود.
انواع خونریزی های بدن از نظر ناحیه ایجاد شده، جریان و شدت متفاوت هستند. خونریزی شریانی دارای جهش بوده، نوع وریدی جریان مداوم داشته و نوع مویرگی شبیه به چکه کردن است.
خونریزی مویرگی خفیف بوده اما دو نوع دیگر یعنی شریانی و وریدی معمولا شدید هستند. در صورت رخ دادن این خونریزی ها باید سریعا کمک های پزشکی دریافت شوند.
متداول ترین نوع خونریزی، خونریزی مویرگی بوده که به سادگی و با اعمال فشار می توان آن را کنترل کرد.
البته به خونریزی های شریانی و وریدی نیز می توان در مراحل اولیه با اعمال فشار کمک کرد. البته همانطور که گفته شد این نوع خونریزی های به دریافت مراقبت های پزشکی نیاز دارند.
این مقاله انواع خونریزی از جمله خونریزی داخلی و خارجی، علائم و کمک های اولیه موردنیاز برای کنترل کردن آنها را مورد بررسی قرار می دهد.
همچنین بخوانید:
خونریزی مغزی : از علت تا درمان (کلیک)
خونریزی شریانی
خونریزی شریانی شدیدترین و اورژانسی ترین نوع خونریزی است. آسیب وارد شده به بدن، ضربه مستقیم یا آسیب به اندام ها یا رگ های خونی از جمله عوامل ایجاد کننده خونریزی شریانی هستند.
با توجه به اینکه خون از طریق شریان ها تامین می شود، این نوع خونریزی متمایز و قابل تشخیص است. برای نمونه، این خون به دلیل حمل اکسیژن دارای رنگ قرمز روشن است. همچنین این خون جهشی بوده و نبض آن با ضربان قلب مرتبط است.
فشار این خونریزی ناشی از تپش قلب بوده و به راحتی لخته یا متوقف نمی شود. بنابراین کنترل این نوع خونریزی دشوار است.
درمان خونریزی شریانی شامل مراحل زیر است:
- ابتدایی ترین کار فشار بر روی محل خونریزی با استفاده از دستکش لاتکس و گاز استریل است. همچنین تماس با اورژانس برای دریافت کمک های پزشکی اهمیت زیادی دارد.
- درصورت کنترل شدن خونریزی با استفاده از این روش، مرحله بعدی پوشاندن محل مورد نظر با گاز استریل و پانسمان برای ادامه یافتن فشار بر روی زخم است.
- با بالا بردن عضوهایی مانند پا و دست که دچار خونریزی شدند نسبت به سطح قلب، نیز در کنترل خونریزی موثر هستند.
- در صورتی موثر نبودن روش ها بالا باید از رگ بند یا تورنیکت (Tourniquet) در ناحیه ای بالاتر از محل خونریزی استفاده کرد.
همچنین بخوانید:
علت ایجاد خونریزی در گلو (کلیک)
خونریزی وریدی
خونریزی وریدی شدت کمتری نسبت به خونریزی شریانی داشته اما همچنان دارای خطر ایجاد مرگ است. درنتیجه این نوع خونریزی نیز به دریافت اورژانسی کمک های پزشکی نیاز دارد.
از آنجایی که خون درون وریدها اکسیژن زیادی ندارند دارای رنگ قرمز تیره هستند. همچنین با توجه تحت فشار مستقیم نبودن وریدها، خون آنها دارای جریان مداوم و خروج با شدت کمتری نسبت به خونریزی شریانی هستند.
برای کنترل و درمان خونریزی شریانی نیز باید طبق مراحلی که در بالا برای خونریزی شریانی اشاره شد، عمل کرد.
خونریزی مویرگی
خونریزی مویرگی شایع ترین نوع خونریزی بوده و معمولا به دلیل وارد شدن آسیب به پوست ایجاد می شود. این نوع خونریزی فاقد جهش و جریان مداوم بوده و به صورت چکه ای است.
این نوع خونریزی به دلیل شدت کم به راحتی قابل کنترل و درمان است. دلیل شدت کم خونریزی های مویرگی، سطحی بودن این رگ های خونی است.
برای درمان خونریزی مویرگی مراحل زیر را دنبال کنید:
- ابتدا محل موردنظر را با استفاده از آب و صابون یا یک پاک کننده غیر سمی پاک کنید.
- ممکن است برای جلوگیری از عفونت به شستشوی بیشتری نیاز باشد.
- مرحله آخر نیز اعمال فشار با استفاده از دستکش لاتکس و پانسمان استریل است.
معمولا با فشار تنها می توان خونریزی مویرگی را متوقف کرد و به اقدامات بعدی مانند خونریزی های بالا نیازی نیست.
خونریزی خارجی و خونریزی داخلی
به خونریزی ایجاد شده در خارج از بدن، خونریزی خارجی گفته می شود. خونریزی بینی یا خونریزی ناشی از بریدگی جزئی پوست از جمله خونریزی های خارجی هستند.
به خونریزی های ایجاد شده در داخل بدن که ناشی از آسیب به یک عضو یا قسمت داخلی بدن بوده، خونریزی داخلی می گویند.
مفاصل ران، زانو، آرنج و مچ پا از شایع ترین نواحی هستند که دچار خونریزی خارجی می شوند. انواع خونریزی داخلی نیز خونریزی ایجاد شده در مغز، عضلات بزرگ، روده یا فضای اطراف ریه ها هستند.
علائم انواع خونریزی داخلی
ایجاد خونریزی های داخلی جزئی بسیار رایج بوده و دارای علائمی مانند لکه های کوچک قرمز روی پوست یا کبودی جزئی هستند.
با این حال خونریزی های داخلی شدید، بسیار خطرناک و کشنده هستند. این وضعیت با از دست دادن حجم خون قابل توجه و ایجاد شوک هیپوولمیک (کم حجمی خون) همراه است.
علائم انواع خونریزی داخلی وابسته به محل خونریزی متفاوت بوده و شامل موارد زیر است:
همچنین بخوانید:
خونریزی شکمی
این خونریزی در حفره تنه شامل اندام هایی از جمله معده، کبد و کلیه رخ می دهند.
بعضی از دلایل عمده خونریزی شکمی عبارتند از:
- آسیب به کبد، کلیه ها یا طحال
- آسیب به رگ های خونی در شکم
خونریزی داخل جمجمه
زمانیکه رگ خونی داخل جمجمه پاره شده یا اطراف مغز و خود مغز دچار خونریزی شود، این وضعیت بروز پیدا می کند. معمولا ضعیف شدن دیواره های شریانی ناشی از فشار خون بلندمدت عامل ایجاد این نوع خونریزی هستند.
علائم خونریزی داخل جمجمه شامل موارد زیر هستند:
خونریزی دستگاه گوارش
تومور یا التهاب در روده بزرگ، معده یا مری از جمله علت های احتمالی خونریزی دستگاه گوارش هستند.
علائم این وضعیت عبارتند از:
- استفراغ قرمز روشن
- تنگی نفس
- گرفتگی معده
- استفراغی شبیه به تفاله قهوه
- احساس ضعف
- مدفوع سیاه و شبیه به قیر
همچنین بخوانید:
خونریزی دستگاه گوارش فوقانی (کلیک)
خونریزی پرده جنب (حفره پلورال)
به فضای اطراف ریه های فضای جنبی گفته می شود. خونریزی ایجاد شده در پرده جنب باعث ایجاد اختلال در انبساط طبیعی ریه ها و تاثیر در بر انتقال اکسیژن و دی اکسید کربن بین ریه ها و خون می شود.
علائم این خونریزی داخلی عبارتند از:
خونریزی از محل شکستگی استخوان
استخوان ها دارای شبکه ای گسترده از رگ های خونی هستند. درنتیجه با ایجاد خونریزی کشنده می تواند یکی از عوارض شکستگی استخوان ها باشد.
این امر به ویژه برای شکستگی استخوان های بلند از جمله استخوان بازو، زند زبرین، زند زیرین، ران، نازک نی و لگن صادق است.
پارگی کیست
علائم و نشانه های این خونریزی داخلی عبارتند از:
- وجود خون در ادرار
- فشار خون پایین
- غش
- کبودی شکمی
- درد شکمی
- وجود خون در استفراغ
همچنین بخوانید:
زمان مراجعه به پزشک
خونریزی های خارجی شدید نبه دریافت کمک های اولیه و اورژانسی نیاز دارند.
همچنین درصورت مشکوک بودن به خونریزی داخلی برای پیشگیری از شوک یا حتی مرگ به پزشک مراجعه کنید.
به صورت کلی خونریزی های شدید نیازمند (صرف نظر از نوع خونریزی یا آسیب دیدگی) تماس با اورژانس یا مراجعه به بخش اورژانس بیمارستان هستند.
کمک های اولیه
بر اساس اعلام کالج جراحان آمریکا (ACS)، کنترل نکردن خونریزی دلیل اصلی مرگ قابل پیشگیری ناشی از آسیب دیدگی است.
ACS توصیه های زیر را در خصوص کمک های اولیه برای درمان خونریزی ناشی از آسیب دیدگی ارائه داده است:
- تماس با اورژانس یا سایر شماره های اضطراری
- در آوردن لباس فرد برای شناسایی منبع خونریزی کشنده
- پوشاندن محل خونریزی با یک پارچه (برای نمونه از لباس افراد حاضر) و وارد کردن فشار بر روی آن – در صورت عدم وجود جعبه کمک های اولیه
- استفاده از رگ بند در صورت وجود جعبه کمک های اولیه و ایجاد خونریزی شدید در پا یا بازو
در صورت موجود نبودن رگ بند یا ایاد خونریزی در کشاله ران، گردن یا شانه می توان با استفاده از یک پارچه بر روی محل خونریزی فشار وارد کرد.
جمع بندی
خونریزی شریانی، وریدی و مویرگی انواع اصلی خونریزی های بدن هستند. این نام ها از نوع رگ خونی دچار خونریزی برگرفته می شود.
خونریزی داخلی و خارجی نوع دیگری برای خونریزی هستند. خراش جزئی پوست نمونه ای از خونریزی داخلی و خونریزی ناشی از آسیب به عضو یا استخوان نمونه ای از نوع داخلی است.
خونریزی شدیدی یک وضعیت اورژانسی کشنده بوده که با خطر ایجاد شوک و حتی مرگ همراه است.
درصورت داشتن خونریزی خارجی شدید یا مشکوک بودن به خونریزی داخلی باید سریعا به دنبال دریافت کمک های پزشکی اورژانسی باشید.
با دریافت کمک های اولیه می توان به کندتر کردن خونریزی و جلوگیری از ایجاد عوارض شدید و حتی مرگ مک کرد.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.