آزمایش اسپیرومتری چیست؟ نحوه انجام و نتایج

آزمایش اسپیرومتری عملکرد ریه را نشان داده و در تشخیص و درجه بندی COPD موثر است؛ نحوه انجام و تفسیر نتایج آزمایش دم سنجی را بخوانید.

 

بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) یک بیماری پیش رونده بوده که باعث مسدود شدن جریان هوا و دشوار شدن تنفس می شود.

آزمایش اسپیرومتری (spirometry) یا دم سنجی عملکرد ریه فرد را نشان داده و به تشخیص و درجه بندی COPD کمک می کند.

اسپیرومتری دستگاهی برای تشخیص چندین بیماری تاثیرگذار بر تنفس و ریه است.

در این آزمایش میزان هوا پس از استنشاق عمیق بازدم اندازه گیری می شود. آزمایش اسپیرومتری بدون درد بوده و اغلب به کمتر از 10 دقیقه زمان نیاز دارد.

برخی افراد پس از انجام این آزمایش دچار احساس سبکی سر یا خستگی می شوند.

این مقاله آزمایش اسپیرومتری در تشخیص COPD ریه را مورد بررسی قرار می دهد. همچنین نحوه استفاده پزشکان از آزمایش اسپیرومتری برای تفسیر نتایج و بررسی پیشرفت بیماری و تعیین درمان را مورد بحث قرار می دهد.

 

همچنین بخوانید:

بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD): علائم و درمان (کلیک)

 

آزمایش اسپیرومتری چیست؟

اسپیرومتری یک آزمایش تنفسی استاندارد برای تشخیص COPD است.

این روش برای موارد زیر کاربرد دارد:

• تشخیص COPD برای افراد در معرض عوامل خطری چون دود دخانیات
• تائید وجود انسداد در مجاری هوایی
• کمک به پیش بینی نتایج و بقای بلندمدت
• تعیین شدت انسداد جریان هوان در افراد مبتلا به COPD
• کمک به ایجاد هدف درمانی
• کنترل پاسخ به درمان

 

همچنین بخوانید:

انواع و مراحل بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) (کلیک)

 

تشخیص

برای تشخیص COPD علائم، سوابق پزشکی و تفسیر نتایج اسپیرومتری و سایر آزمایشات بررسی می شوند.

بعضی از علائم COPD عبارتند از:

• عفونت های تنفسی مکرر
• تنگی نفس
• سرفه مزمن
• خستگی
• تولید خلط یا بلغم
• کبودی لب و ناخن ها
• خس خس

 

همچنین بخوانید:

خس خس سینه : علت و درمان (کلیک)

 

سوابق پزشکی موردنیاز برای این بیماری عبارتند از:

• ابتلا افراد خانواده به COPD (سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری)
• سیگار کشیدن یا قرارگیری در معرض دود دست دوم سیگار
• قرارگیری در معرض مواد شیمیایی یا آلودگی هوا

علاوه بر اسپیرومتری، آزمایش های دیگری برای کمک به تشخیص این بیماری وجود دارد. اشعه ایکس قفسه سینه برای مشاهده ریه ها و ساختار قفسه سینه و آزمایش گازهای خون برای اندازه گیری میزان اکسیژن در خون نیز از جمله این آزمایش ها هستند.

 

همچنین بخوانید:

صدای ریه در COPD (کلیک)

 

نحوه انجام آزمایش اسپیرومتری

در آزمایش اسپیرومتری یک لوله وارد دهان فرد شده که باید در آن بدمند. این لوله به یک دستگاه کوچک و کامپیوتری متصل است.

یک تکنسین این آزمایش را هدایت کرده و به فرد اطلاع می دهد که تنفس عمیق و کامل داشته و سپس بازدم سریع و قوی انجام دهد.

این کار باید برای چندین مرتبه انجام شود. معمولا پس از این آزمایش خستگی یا سبکی سر ایجاد می شود.

در دستگاه اسپیرومتری میزان هوای بازدم و سرعت آن نشان داده می شود. این اندازه گیری اطلاعات دقیقی در خصوص عملکرد ریه فرد ارائه می دهد.

 

اندازه گیری اسپیرومتر

با تنفس کامل و بازدم قوی در دستگاه اسپیرومتر اندازه گیری های زیر را انجام می شود:

• ظرفیت حیاتی اجباری (FVC): این حجم هوایی است که فرد با قدرت بازدم می کند. این اندازه گیری با ظرفیت حیاتی که حداکثر هوای بازدم شده عادی است، متفاوت است.
• حجم بازدم فعال در ثانیه اول (FEV1): این حجم هوایی است که فرد با قدرت در یک ثانیه بازدم می کند.
• نسبت FEV1 به FVC یا FEV1/FVC: این نسبت در کنار دو میزان فوق برای تشخیص COPD موثر هستند.

 

روند پیشرفت COPD با تفسیر نتایج آزمایش اسپیرومتری

در دستورالعمل های جدید برای مرحله بندی COPD دو عامل انسداد جریان هوا و سابقه علائم در نظر گرفته می شود.

انسداد جریان هوا را می توان با استفاده از آزمایش اسپیرومتر برای اندازه گیری FEV1 ارزیابی کرد.

سیستم مرحله بندی اعداد زیر برای شدت انسداد جریان هوا در نظر گرفته می شوند:

مرحله	FEV1
GOLD 1	بالای 80
GOLD 2	50 تا 70
GOLD 3	30 تا 49
GOLD 4	زیر 30

 

همچنین پزشک سابقه علائم فرد را بررسی کرده و با استفاده از پرسشنامه اصلاح شده شورای تحقیقات پزشکی (mMRC) یا آزمون ارزیابی COPD (CAT)، گزارش و تفسیر خود را کامل می کند:

سابقه تشدید وضعیت متوسط یا شدید
2 (یا بالاتر) یا 1 که منجر به پذیرش در بیمارستان شود.	C	D
0 یا 1 که منجر به پذیرش در بیمارستان نشود.	A	B
	mMRC صفر تا یک CAT زیر 10	mMRC بالای 2 CAT بالای 10

 

برای نمونه، اگر فردی با FEV1 زیر 30 دارای نمره CAT زیر 10 باشد و یک یا چند تشدید COPD متوسط را تجربه کند، مرحله GOLD 4 از گروه C برای او در نظر گرفته می شود.

 

نحوه کمک اسپیرومتری به درمان COPD

بر اساس یک مقاله تحقیقاتی در سال 2014، وجود یا عدم وجود علائم شاخص قابل اعتمادی برای COPD نیست. زیرا اغلب در این بیماری علائم تا زمان پیشرفت بروز پیدا نمی کنند.

بر اساس این مقاله، آزمایش اسپیرومتری در تشخیص زودهنگام موثر بوده زیرا پیش از بروز علائم، ابتلا به COPD ریه نشان داده می شود.

با تشخیص زودتر می توان درمان سریع تر و موثرتری را دریافت کرد.

بر اساس اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، در صورتی که تفسیر نتایج آزمایش اسپیرومتری نشان دهنده COPD باشند، مهمترین اقدام ترک سیگار و پیشگیری از قرارگیری در معرض دود دست دوم آن است.

همچنین پزشک انجام توانبخشی ریوی که برنامه ای شخصی شامل رژیم غذایی، ورزش و تکنیک های حفظ انرژی بوده را توصیه می کند.

به علاوه بر اساس اعلام CDC گزینه های دارویی زیر برای درمان این بیماری توصیه می شوند:

• آنتی بیوتیک ها: آنتی بیوتیک ها در درمان عفونت های تنفسی موثر هستند.
• گشادکننده های برونش: این موارد به شل شدن عضلات مجاری تنفسی کمک کرده تا با باز شدن آنها تنفس راحت تر صورت گیرد.
• استروئیدها: استروئیدها باعث کاهش تورم مجاری تنفسی می شوند.

اکسیژن درمانی و جراحی از جمله درمان های COPD شدید هستند.

اکسیژن درمانی به تنفس بهتر در افراد مبتلا به COPD شدید و سطح اکسیژن پایین کمک می کند.

پیوند ریه یا برداشتن بخش های بیمار ریه از جمله مواردی هستند که در جراحی انجام می شوند.

 

همچنین بخوانید:

داروهای بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) (کلیک)

 

جمع بندی

انجام آزمایش اسپیرومتری برای تشخیص COPD برای افراد دارای علائم تنفسی و سوابق پزشکی مرتبط تجویز می شود.

همچنین در اسپیرومتری نحوه پیشرفت COPD مشخص می شود. این روش به همراه علائم و سابقه تشدید، در تعیین توصیه های درمانی توسط پزشک موثر است.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.