صدای تنفسی وزیکولار | صداهای تنفسی طبیعی | صداهای تنفسی غیر طبیعی | صداهای ریه

صدای وزیکولار یکی از انواع مختلف صداهای تنفسی طبیعی است؛ بررسی صدای وزیکولار ریه، صداهای غیر طبیعی تنفسی و علت ایجاد آنها را بخوانید.

صدای وزیکولار (Vesicular) از انواع صداهای تنفسی یا صداهای ریه است. این صدا از طریق ریه ها شنیده شده و دارای ویژگی هایی مانند آهسته، خش دار و کم اوج بودن است.

وجود صدای تنفسی وزیکولار طبیعی بوده اما ایجاد تغییر در ویژگی های آن نشان دهنده وجود یک بیماری ریوی است.

با دم و بازدم و حرکات هوا در مجاری تنفسی صداهایی ایجاد می شود. با گوش دادن به ریه ها می توان این صداها را شنید و در صورت ایجاد عفونت، التهاب یا وجود مایع در ریه ها و اطراف، آنها را تشخیص داد.

در واقع بیماری های تاثیرگذار بر ریه ها از جمله آسم یا بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) باعث ایجاد تغییراتی در صدای تنفسی وزیکولار می شوند.

این مقاله صدای تنفسی وزیکولار و بیماری های تاثیرگذار بر روی آن را مورد بررسی قرار می دهد.

همچنین بخوانید:

صدای ریه در COPD (کلیک)

صدای تنفسی وزیکولار چیست؟

صدای تنفسی وزیکولار یکی از انواع صداهای ریه بوده که در بیشتر نواحی قفسه سینه قابل شنیدن هستند. این صداها در هنگام داخل و خارج شدن هوا در هنگام تنفس در ریه ها تولید می شوند.

به طور معمول صدای تنفسی وزیکولار دارای ویژگی های زیر هستند:

خش دار
آهسته و ملایم
کم اوج
مداوم و بدون مکث بین دم و بازدم
بلندتر و اوج بیشتر در هنگام بازدم

صدای وزیکولار از انواع مختلف صداهای تنفسی طبیعی است. صدای طبیعی نای (Normal tracheal sounds) در هنگام تنفس و صدای برونشیال (Bronchial breath sounds) که از بالای استخوان سینه قابل شنیدن است، انواع دیگر صداهای تنفسی طبیعی هستند.

آیا صدای تنفسی وزیکولار طبیعی است؟

اگر این صدا در بیشتر بخش های ریه قابل شنیدن باشد، طبیعی محسوب می شود. این صدا به سادگی در زیر دنده دوم و پایه ریه ها قابل شنیدن است.

بیشترین میزان این صدا در این ناحیه شنیده شده زیرا در این بخش توده های زیادی از بافت ریوی وجو دارند.

صدای تنفسی وزیکولار در ریه راست بلندتر و طولانی تر از ریه چپ است. همچنین در نواحی که بافت ریوی کمتری وجود دارد (از جمله پایین و بالا ریه ها) شدت کمتری دارد.

صدای تنفسی وزیکولار در مقابل صدای تنفسی برونشیال

با اینکه صدای تنفسی وزیکولار در بیشتر نواحی قفسه سینه قابل شنیدن است اما صدای برونشیال بیشتر در نواحی جناغ یا استخوان سینه شنیده می شود.

در واقع صدای برونشیال ناشی از مجاری هوایی بزرگ در ریه ها است.

صدای تنفسی برونشیال در مقایسه با صدای وزیکولار دارای دارای ویژگی های زیر است:

دارای فرکانس بالاتر
بلندتر و خش دار تر
بروز بیشتر در هنگام بازدم
مکث کم بین دم و بازدم

همچنین صدای تنفسی برونشیال به صداهای توبولار (Tubular)، غاری (cavernous) و آمفوریک (Amphoric) تقسیم شده اما صدای وزیکولار فقط دارای یک نوع است.

صداهای غیر طبیعی تنفسی

صدای تنفسی وزیکولار از نظر شدت در افراد سالم متفاوت است. بنابراین این تفاوت نشان دهنده وجود یک مشکل نیست.

با این وجود بعضی از صداهای تنفسی غیر طبیعی و اضافی بوده و به صداهای Adventitious معروف هستند.

بعضی از این صداهای اضافی عبارتند از:

ویز یا خس خس (wheezing)
صدای حبابی (کراکل کورس)
جیر جیر (squeaking)
رال (rales) که به صورت صدای کراکل، کلیک و تق تق است.
پلورال راب (pleural rub = صدایی شبیه به کشیده شدن دو تکه چرم به همدیگر) که ترسناک به نظر می رسد.
سوت تنفسی ریه (استریدور = stridor) که پر سر و صدا و زیر است.
رونکای (rhonchi) که شبیه به خروپف است.

همچنین بخوانید:

خس خس سینه : علت و درمان (کلیک)

علت ایجاد صداهای تنفسی غیر طبیعی

صداهای تنفسی غیر طبیعی یا اضافی نشانه دهنده وجود یک بیماری زمینه ای هستند. در ادامه برخی از این موارد بررسی می شوند.

بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)

COPD به گروهی از بیماری ها اشاره داشته که به علت مسدود شدن مسیر جریان هوا با ایجاد مشکلات تنفسی همراه هستند. علائم COPD عبارتند از:

تنگی نفس
خس خس سینه یا سرفه مکرر
مشکل در تنفس عمیق
تولید مخاط بیش از حد

اغلب COPD باعث ایجاد خس خس سینه بلند یا مدت طولانی تری از بازدم با کاهش صدای نفس می شود.

همچنین بخوانید:

انواع و مراحل COPD (کلیک)

آسم

آسم نوعی بیماری مزمن بوده که باعث ملتهب و باریک شدن مجاری تنفسی می شود. بعضی از علائم آسم عبارتند از:

خس خس
تنگی قفسه سینه
تنگی نفس
سرفه

در آسم صدای تنفسی وزیکولار طبیعی اما طولانی تر بوده یا ممکن است در نواحی مختلف اطراف قفسه سینه صدای خس خس داشته باشد.

همچنین بخوانید:

همه چیز درباره آسم (کلیک)

برونشیت

درصورت متورم شدن مجاری تنفسی و ایجاد مخاط در ریه، برونشیت رخ می دهد. معمولا این وضعیت نشی از عفونت ویروسی است.

بعضی از علائم برونشیت عبارتند از:

گلو درد
سرفه
احساس درد در قفسه سینه
خستگی
بدن درد
سردرد خفیف

افراد مبتلا به برونشیت خس خس سینه (ویز) یا رونکای را تجربه کرده که با سرفه بهبود می یابند. در این وضعیت شنیدن صداهای مشخص ذات الریه اهمیت دارد زیرا گاهی اوقات برونشیت منجر به ذات الریه می شود.

نارسایی قلبی

نارسایی قلبی یک بیماری مزمن بوده که در آن قلب نمی تواند خون کافی برای تامین نیازهای بدن را پمپاژ کند.

بعضی از علائم هشداردهنده بروز نارسایی قلبی عبارتند از:

حالت تهوع
خس خس سینه یا سرفه
تورم
خستگی
گیجی
افزایش ضربان قلب
تنگی نفس
بی اشتهایی

ذات الریه

ذات الریه به عفونت یک یا هر دو ریه اشاره داشته که باعث پر شدن کیسه های هوایی موجود در ریه ها از چرک و مایع می شود.

عفونت ویروسی، باکتریایی یا قارچی علت ایجاد این وضعیت هستند.

علائم ذات الریه عبارتند از:

حالت تهوع
تب
لرز
اسهال
تنگی نفس
درد شدید قفسه سینه
استفراغ
سرفه (معمولا با مخاط)

ریه های تحت تاثیر ذات الریه در هنگام تنفس باعث ایجاد صدای حبابی، تق تق و صدایی شبیه به غرش می شوند.

همچنین بخوانید:

انواع ذات الریه (کلیک)

نحوه شنیدن صداهای تنفسی

برای شنیدن صداهای تنفسی باید به روش زیر عمل کرد:

حضور در یک اتاق ساکت و نشستن روی صندلی (درصورت قادر نبودن به نشستن، به پهلو دراز بکشید)
باز کردن قسمت بالای لباس
گرم کردن یک استتوسکوپ (گوشی پزشکی) بین دست ها و قرار دادن آن بالای ریه ها
تنفس عمیق با دهان باز و گوش دادن به صدا (این کار باید برای یک دم و بازدم کامل انجام شود.)
سپس با تکرار تنفس می توان استتوسکوپ را به سمت پایین تر و سایر نواحی ریه ها حرکت داد.
سپس همین کار را بر روی کمر انجام داده تا صدای نواحی مختلف ریه ها شنیده شود.

توجه داشته باشید که هر مرحله شنیدن باید طی یک چرخه کامل تنفس انجام شود. این کار در بالا رفتن کیفیت و شدت آن و همچنین تشخیص صداهای غیر طبیعی و همچنین بررسی اختلاف بین صداهای دوطرف قفسه سینه موثر است.

زمان مراجعه به پزشک

درصورت تجربه صداهای تنفسی غیر طبیعی یا خس خس سینه مکرر به پزشک مراجعه کنید. پزشک علت بروز این وضعیت را تشخیص داده و اقدامات لازم را توصیه می کند.

همچنین در صورت بروز موارد زیر باید فورا به پزشک مراجعه کرد:

مشکل در بیدار ماندن یا از دست دادن هوشیاری
تغییر رنگ اطراف لب ها یا انگشتان دست و پا به آبی (کبودی) یا سفید (رنگ پریدگی)
تنگی نفس شدید یا دشوار شدن تنفس

همچنین بخوانید:

برای سلامت ریه چه کنیم؟ (کلیک)

جمع بندی

صدای تنفسی وزیکولار یکی از انواع صداهای ریه بوده که دارای مشخصاتی مانند نرم، خش دار و آهسته بودن است. این صدا توسط پزشک در سراسر ریه ها در هنگام تنفس شنیده می شود.

این صدا طبیعی بوده اما در صورت ایجاد بیماری یا مزمن شدن بیماری دیگر، تغییرات غیر طبیعی در آن ایجاد می شود. از این موارد می توان به بروز صداهای غیر طبیعی از جمله کراکل، خس خس (ویز) و تق تق اشاره کرد.

با استفاده از استتوسکوپ (گوشی پزشکی) در یک اتاق ساکت می توان صدای تنفسی وزیکولار را شنید. ابتلا بیماری هایی چون آسم، COPD و عفونت های قفسه سینه باعث ایجاد تغییراتی در صداهای تنفسی ریه می شوند.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.