کاربرد سلول های بنیادی
انواع سلول های بنیادی شامل جنینی و بالغ بوده که قابل تبدیل به دیگر سلول ها هستند؛ کاربرد این سلول ها و اثربخشی درمان با آنها را بخوانید.
محققان همواره در حال تلاش برای یافتن عاملی بودند که بدن بوسیله آن ترغیب به بهبود خود شود.
تحقیقات هم اکنون نیز در حال انجام است. اما تحقیقات و اطلاعات کسب شده در خصوص سلول های بنیادی (Stem Cell) آنها را یک گام به مفهوم پزشکی بازسازی بدن نزدیک تر کرده است.
با این حال ایده ها و مفاهیم بسیاری در این خصوص، بحث برانگیز باقی مانده اند. به این ترتیب مهم است که بدانیم این سلول ها و دلیل اهمیت آنها چیست؟
سلول های بنیادی، سلول هایی قابل تبدیل به انواع دیگر سلول ها هستند.
برای نمونه، آنها می توانند به سلول های عضلانی یا مغزی تبدیل شوند. همچنین می توانند خود را با تکثیر مجدد نو کرده و این امر حتی در صورت غیرفعال بودن آنها برای مدت طولانی ممکن است.
تحقیقات در خصوص این سلول ها به دانشمندان در درک نحوه تکامل یک موجود زنده از یک سلول و جایگزینی این سلول ها با سلول هایی که در بدن انسان و حیوانات به درستی کار نمی کنند، موثر است.
هم اکنون محققان در حال مطالعه روی این سلول ها هستند تا بررسی کنند که آیا می توان با استفاده از آنها به درمان بیماری هایی که سیستم ها و اعضای مختلف بدن را تحت تاثیر قرار می دهند کمک کرد یا خیر.
این مقاله انواع سلول های بنیادی، کاربرد آنها و بعضی از نگرانی های اخلاقی در خصوص استفاده از آنها را مورد بررسی قرار می دهد.
همچنین بخوانید:
سلول های بنیادی و کرم اترنال اسنو پلار (کلیک)
انواع سلول های بنیادی
بدن انسان برای عملکرد مناسب به انواع مختلفی از سلول ها نیاز دارد. البته بدن قادر به شکل دهی کامل هر نوع سلول و استفاده از آنها نیست.
به عقیده دانشمندان یک سلول بنیادی تمایزنیافته بوده زیرا می تواند به هر سلولی تبدیل شود. در مقابل و برای نمونه، یک سلول خونی تمایز یافته است زیرا قبلا به سلول خاصی تبدیل شده است.
در ادامه جزئیات انواع سلول های بنیادی مورد بررسی قرار می گیرند.
سلول های بنیادی جنینی
سلول های بنیادی جنینی از رویان بدون استفاده در روش های لقاح مصنوعی حاصل می شوند.
در واقع این کار با برداشتن سلول های رویان در مرحله بلاستوسیست که مرحله رشد پیش از کاشت جنین در رحم است، انجام می شود.
این سلول ها تمایزنیافته بوده و توانایی تقسیم و تکثیر دارند. آنها می توانند به انواع خاصی از سلول های تمایزیافته نیز تبدیل شوند.
سلول های بنیادی بالغ
سلول های بنیادی بالغ دو نوع اصلی داشته که شامل بافت های توسعه یافته در بدن و سلول های بنیادی پرتوان (iPS) هستند.
بافت های توسعه یافته بدن مانند اندام ها، عضلات، پوست و استخوان شامل برخی از سلول های بنیادی هستند.
این سلول ها بر اساس مکانی که وجود دارند به سلول های تمایز یافته تبدیل می شوند. برای نمونه، سلول بنیادی مغز فقط می توانند به سلول مغز تبدیل شوند.
از سوی دیگر دانشمندان با تغییر سلول های iPS آنها را وادار به رفتاری شبیه به سلول بنیادی جنینی کرده تا از آنها در پزشکی ترمیمی استفاده کنند.
معمولا دانشمندان پس از جمع آوری سلول های بنیادی، آنها را برای استفاده در آینده در نیتروژن مایع ذخیره می کنند.
با این وجود محققان هنوز نتوانستند این سلول ها را به هیچ سلول بدنی تبدیل کنند.
کاربرد
دانشمندان در حال تحقیق در خصوص نحوه استفاده از سلول های بنیادی برای ترمیم یا درمان بیماری های بدن انسان هستند.
فهرست بیماری هایی که سلول درمانی در کمک به آنها موثر بوده بسیار طولانی است. بیماری آلزایمر، بیماری قلبی، دیابت و روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید) از جمله این بیماری هستند. همچنین پزشکان می توانند از این سلول ها برای درمان آسیب های نخاعی یا آسیب به سایر بخش های بدن استفاده کنند.
این کار به طرق زیر امکان پذیر است:
کاربرد سلول های بنیادی در تراپی یا درمان
سلول های بنیادی در بعضی از بافت ها نقشی مهم در ترمیم آن دارند.
دلیل این امر تقسیم ساده آنها و جایگزینی با سلول های مرده است. به عقیده دانشمندان آگاهی از نحوه عملکرد این سلول ها در درمان بافت های آسیب دیده موثر است.
برای نمونه، در صورتی که قلب فردی دچار آسیب بافتی شود، پزشکان می توانند با پیوند سلول های رشد کرده در آزمایشگاه به قلب، باعث تحریک رشد سالم بافت شوند.
این امر در ترمیم بافت قلب موثر است.
بر اساس یک مطالعه افراد مبتلا به نارسایی قلبی، 2 سال پس از تجویز یک دوز درمان با سلول های بنیادی، بهبودی را تجربه کردند. با این وجود اثر درمان با این سلول ها بر روی قلب هنوز مشخص نبوده و تحقیقات در این خصوص در حال انجام هستند.
همچنین بر اساس یک مطالعه دیگر، درمان با سلول های بنیادی در درمان دیابت موثر است. محققان با آزمایش بر روی موش ها و کشت های آزمایشگاهی موفق به تولید سلول های ترشح کننده انسولین از طریق سلول های مشتق شده از پوست افراد مبتلا به دیابت نوع 1 شدند.
همچنین بخوانید:
به گفته نویسنده مطالعه، جفری آر میلمن، استادیار پزشکی و مهندسی پزشکی در دانشگاه واشنگتن در سن لوئیس، آنچه در نظر داریم یک روش سرپایی است که در آن نوعی دستگاه پر از سلول زیر پوست قرار داده می شود.
وی امیدوار است که این سلول های بتا مشتق شده از این سلول ها طی 3 تا 5 سال برای آزمایش بر روی انسان آماده شوند. همچنین این سلول ها پتانسیل گسترده ای برای ایجاد سایر روش های درمانی جدید دارند.
کاربرد سلول های بنیادی در تولید دارو
کاربرد دیگر سلول های بنیادی، تولید و آزمایش داروهای جدید است.
برای این امر از سلول های بنیادی iPS استفاده می شود. این سلول ها قبلا تمایز یافته اند اما دانشمندان با تغییر ژنتیکی و گاهی با استفاده از ویروس ها، آنها را مجدد برنامه ریزی می کنند.
در تئوری، این کار باعث تقسیم سلول های iPS و تبدیل آنها به سلول می شود. به این ترتیب، آنها قادرند مانند سلول های تمایز نیافته عمل کنند.
برای نمونه، دانشمندان تمایل دارند تا سلول های تمایز یافته را از سلول های iPS به موارد شبیه به سلول های سرطان رشد دهند. به این ترتیب از آنها برای آزمایش داروهای ضد سرطان استفاده می کنند. این امر ممکن بوده زیرا بیماری هایی از جمله سرطان و بعضی از ناتوانی های مادرزادی به دلیل تقسیم غیرطبیعی سلول ها ایجاد می شوند.
با این وجود تحقیقات بیشتری در این خصوص نیاز است. با تحقیقات بیشتر می توان امکان تبدیل سلول های iPS را به هر نوع سلول تمایز یافته بررسی و نحوه استفاده از این روند برای کمک به درمان بیماری ها را ارزیابی کرد.
همچنین بخوانید:
آیا همه افراد سلول های سرطانی دارند؟ (کلیک)
مسائل اخلاقی
از نظر تاریخی استفاده از این سلول ها در تحقیقات پزشکی بحث برانگیز بوده است. استفاده درمانی از این سلول ها از اواخر دهه 1990 مورد توجه قرار گرفت. در این مرحله این سلول ها فقط از رویان استخراج می شدند.
بسیاری از افراد با استفاده از سلول های بنیادی جنینی برای تحقیقات پزشکی موافق نبوده زیرا معتقدند برای استخراج آنها باید جنین را تخریب کرد. این امر با ایجاد مشکلات پیچیده همراه بوده زیرا افراد عقاید مختلفی در خصوص آغاز زندگی بشر دارند.
برای بعضی از افراد زندگی از بدو تولد آغاز می شود و بعضی دیگر زندگی را از زمان رشد جنین در نظر می گیرند. در همین حال، افراد دیگر معتقدند که زندگی انسان از زمان لقاح آغاز شده و یک جنین دارای همان شرایط اخلاقی و حقوق مربوط به یک کودک است.
همچنین بخوانید:
آیا همه افراد سلول های سرطانی دارند؟ (کلیک)
با این وجود محققان تا سال 2006 از سلول های iPS استفاده می کردند. این سلول ها از سلول های بنیادی جنین دریافت نمی شوند. بنابراین این امر باعث ایجاد مشکل اخلاقی نمی شود. البته با وجود پیشرفت های اخیر در فن آوری سلول های بنیادی، نگرش نسبت به تحقیقات این سلول هادر حال تغییر است.
با این وجود نگرانی های دیگری در خصوص استفاده از سلول های iPS وجود دارد. این نگرانی ها شامل اطمینان از رضایت اهداکنندگان مواد بیولوژیکی برای استخراج iPS و طراحی دقیق هرگونه مطالعه بالینی است.
همچنین نگرانی هایی در خصوص تغییر این سلول ها به عنوان بخشی از سلول درمانی منجر به رشد تومورهای سرطانی وجود دارد.
اثربخشی درمان های فعلی با سلول های بنیادی
در سال های اخیر کلینیک هایی افتتاح شده اند که ادعا می کنند با این سلول ها انواع مختلفی از بیماری را درمان می کنند.
یک مطالعه در سال 2016 تعداد 570 کلینیک را فقط در آمریکا شناسایی کرد. به نظر می رسد که در این کلینیک ها درمان هایی بر پایه این سلول ها برای موارد مختلفی از جمله آسیب های ورزشی تا سرطان ارائه می شوند.
با این وجود بیشتر درمان ها با این سلول ها هنوز در حد تئوری بوده و فاقد شواهد هستند. برای نمونه، محققان در حال مطالعه بر روی نحوه استفاده از این سلول ها از مایع آمنیوتیک هستند. متخصصان می توانند این مایع را پس از آزمایش آمنیوسنتز برای درمان بیماری های مختلف ذخیره کنند.
سازمان غذا و دارو (FDA) به کلینیک ها این اجازه را داده که سلول های بنیادی خود را تا زمانی که عملکرد طبیعی داشته باشند، به افراد تزریق کنند.
با این وجود فقط استفاده از سلول های بنیادی خون ساز که به عنوان سلول های پیش ساز خون ساز شناخته می شوند توسط FDA تائید شده است.
پزشکان این سلول ها را از بند ناف گرفته و از آنها برای بیماری های تاثیرگذار بر خون استفاده می کنند. برای نمونه، در حال حاضر پزشک خون بند ناف را پس از تولد برداشته تا در آینده برای موارد فوق مورد استفاده قرار دهد.
در وبسایت سازمان غذا و دارو (FDA) محصولات خاص این سلول های مورد تائید از جمله خون بند ناف و امکانات پزشکی قابل استفاده معرفی شده اند.
FDA در خصوص انجام هرگونه درمان تائید نشده هشدار داده است. زیرا درمان های بسیار کمی با این سلول ها به اولین مرحله آزمایش بالینی رسیده اند.
جمع بندی
دانشمندان پیش از تبدیل درمان با سلول های بنیادی به بخشی از اقدامات پزشکی به تحقیقات بیشتری نیاز دارند. البته علم پیرامون این سلول ها در حال پیشرفت است.
دانشمندان هنوز در حال انجام تحقیقات مربوط به سلول های بنیادی جنینی هستند اما تحقیقات بر روی سلول های iPS باعث کاهش بعضی از نگرانی های اخلاقی در خصوص داروهای احیاکننده شده است.
این وضعیت با درمان های بسیار شخصی تری برای بسیاری از بیماری ها و توانایی ترمیم بخش های مختلف بدن همراه بوده است.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.