خوابیدن با پورت شیمی درمانی
.پورت شیمی درمانی بطور موقت موجب اختلال در خواب بیمار خواهد شد، نحوه خوابیدن و اقدامات لازم برای جلوگیری از عوارض پورت گذاری را بخوانید
پورت شیمی درمانی یک وسیله کوچک و قابل کاشت است که به رگ متصل می شود. معمولا پزشک این وسیله را زیر پوست قفسه سینه نصب می کند.
با پورت گذاری شیمی درمانی نیازی به یافتن رگ برای تزریق دارو، دریافت نمونه خون یا سایر اقدامات نیست.
با توجه به اینکه پورت گذاری شیمی درمانی موجب برآمدگی جزئی در پوست می شود، خوابیدن در موقعیت دلخواه برای برخی افراد را دشوار خواهد کرد. برای نمونه، خوابیدن بر روی شکم برای این افراد مشکل است.
در این مقاله به بررسی روش های خوابید راحت با پورت گذاری شیمی درمانی پرداخته و نکاتی برای بهبود خواب در این وضعیت می پردازیم.
همچنین بخوانید:
خوابیدن با پورت گذاری شیمی درمانی
پورت گذاری شیمی درمانی (portacaths) وسیله ای قابل کاشت در زیر پوست است. این وسیله برای چند هفته تا چند سال در مکانی ثابت باقی می ماند. بنابراین تمام فعالیت های روزمره از جمله خوابیدن، انجام فعالیت های روزانه با پورت شیمی درمانی انجام خواهد شد.
زمانی که پزشک پورت شیمی درمانی را در بدن قرار می دهد، مقداری درد، تحریک یا ناراحتی بعنوان عوارض ناشی از بروز می کند.
این عوارض به طور موقت بر روی خواب فرد تاثیر می گذارد.
خوابیدن بویژه برای افرادی که روی شکم می خوابند مشکل خواهد شد.
چراکه دراز کشیدن روی شکم سبب ایجاد فشار روی آن خواهد شد.
با این حال به مرور پوست ناحیه بازسازی شده و فرد به وضعیت خود عادت خواهد کرد. در نتیجه اعمال روزانه و خواب نیز راحت تر خواهد شد.
شایان ذکر است که بصورت کلی افراد مبتلا به علت بسیاری از عوامل مشکلات خواب را تجربه می کنند.
یک مطالعه قدیمی در سال 2012 برآورد کرد که 30 تا 87% از افراد مبتلا به سرطان دچار مشکل و وقفه خواب خواهند شد.
علل بروز مشکلات خواب عبارتند از:
- مشکلات خواب خود از عوارض سرطان است که بر سلامت روان تاثیر می گذارد.
- اختلال در خواب، خود یکی از عوارض شیمی درمانی است.
- شیمی درمانی سبب بروز عوارضی خواهد شد که آنها مختل کننده خواب اند.
- بواسطه سرطان برنامه روزمره فرد تغییر خواهد کرد. از جمله دیر خوابیدن یا چرت زدن های مکرر برای کنار آمدن با خستگی
همچنین بخوانید:
باورهای غلط درباره سرطان (کلیک)
نکاتی برای خوابیدن با پورت
درصورتیکه پزشک در قفسه سینه شما پورت بکار گذاشته است، می توانید در کنار راهکارهایی برای بهبود پوست، اقداماتی برای خواب بهتر داشته باشید.
پوشیدن لباس راحت
از لباس های گشاد، سبک و نرم برای خواب استفاده کنید تا لباس باعث خراشیده شدن و تحریک پوست در حین خواب نشود. پوشیدن لباس های دکمه دار و سایر موارد مشابه باعث آسیب دیدن پورت خواهند شد.
همچنین پوشیدن لباس خواب با تنفس خوب با جنس الیاف طبیعی و تهویه مناسب دما به تسکین تب و تعریق شبانه ناشی از شیمی درمانی کمک می کنند.
تشک جدید
در صورت امکان یک تشک جدید تهیه کنید. تشک های فرورفته یا ناراحت کننده باعث حرکت به سمت وسط تخت و تمایل به چرخیدن در حین خواب خواهند شد. همچنین در صورت عدم پشتیبانی کافی توسط تشک، خوابیدن به پشت دشوار خواهد شد.
بالش حمایتی
از بالش های حمایتی بیشتری بهره برید. این موارد از چرخیدن و تغییر وضعیت خواب و آسیب دیدن پورت جلوگیری می کنند.
بالش خوب و ایده آل باید به اندازه کافی از سر، گردن و شانه ها حمایت کند. استفاده از بالش های بزرگتر نیز برای حمایت از بدن مفید هستند. این امر به ویژه در صورت انتخاب وضعیت جدید خواب یا عادت به حرکات زیاد در هنگام خواب صادق است.
تغییر موقعیت خواب
از نظر فنی هیچ موقعیت خوابی برای افراد با کاشت پورت خطرناک محسوب نمی شود.
اما برخی موقعیت ها موجب حرکت و چرخش پورت شیمی درمانی و بروز عوارض خواهند شد.
موقعیت خواب مناسب افراد با کاشت پورت، خوابیدن به پشت است.
در این وضعیت ناحیه پورت حداقل فشار و اصطکاک را داراست.
افرادی که عادت به خوابیدن روی شکم دارند نیز می توانند از یک بالش بدن برای قرارگیری در وضعیت مناسب تر استفاده کنند.
افرادی که عادت به خوابیدن به پهلو دارند می توانند این در این وضعیت بخوابتند. اما بهتر است از خوابیدن روی پهلویی که پورت شیمی درمانی در آن سمت قرار دارد، پرهیز کنند. پورت معمولا در سمت راست قفسه سینه کاشت می شود.
خوابیدن به پهلو
با اینکه بهترین وضعیت خواب برای افراد داری پورت شیمی درمانی، خوابیدن به پشت است اما خوابیدن به پهلو نیز ممکن خواهد بود. با این وجود افراد برای خوابیدن در این وضعیت باید موارد زیر را در نظر داشته باشند:
- پس از عمل کاشت، پوست حساس شده و آسیب می بیند. در نتیجه لازم است از هرگونه تماس با فشار غیرضروری بر روی آن پرهیز کنید. بدین منظور توصیه می شود تا زمان بهبودی به پشت بخوابید.
- پس از بهبودی پوست نیز، به ناحیه مورد نظر فشار وارد نکنید. این امر باعث بروز تحریک یا ناراحتی خواهد شد. بنابراین می توان برای خوابیدن به پهلو از روش های زیر استفاده کنند:
- استفاده از بالش های حمایتی برای حمایت از بدن و جلوگیری از چرخیدن روی شکم
- قرار دادن یک بالش بین زانوها
- قرار دادن بالش های بزرگ در یک طرف تخت برای جلوگیری از خوابیدن به پهلویی که در آن پورت قرار دارد.
همچنین بخوانید:
بهترین حالت خواب برای هضم غذا (کلیک)
اقدامات لازم در مورد عوارض ناشی از پورت شیمی درمانی
ایجاد ناراحتی و داشتن احساسی ناخوشایند پس از قرار گرفتن پورت در بدن طبیعی است.
این وضعیت سبب بروز عوارضی همچون تورم، التهاب و حساس شدن به لمس خواهد شد. همچنین ممکن است در ناحیه کبودی ایجاد شود که از بین رفتن آن زمان بر باشد.
لازم است طی 1 تا 2 روز پس از قرار دادن پورت در بدن، از پوشیدن لباس یا مواردی که باعث ایجاد فشار یا اصطکاک در قفسه سینه می شوند، پرهیز کنید.
این موارد عبارتند از:
- لباس های تنگ از جمله سوتین های سفت
- کیف یا بندهای ضربدری
- بند شلوار (ساسپندر)
همچنین نباید تا زمان بهبودی اشیا سنگین بلند کرده یا تمرین سنگین انجام دهید. این زمان حدود یک هفته خواهد بود. پزشک زمان مناسب برای شروع ورزش را تعیین خواهد کرد.
در مورد لباس های تنگ یا موارد اجتناب ناپذیر چون کمربند ایمنی می توان از کوسن یا بالشتک های محافظتی نرم استفاده نمود.
همچنین بخوانید:
عوارض جانبی شیمی درمانی (کلیک)
زمان تماس با پزشک
بروز برخی ناراحتی های خفیف برای افراد دارای پورت طبیعی است.
با این وجود در شرایط زیر باید کمک های پزشکی فوری دریافت گردد
- تب
- درد بیش از حد به ویژه زمانی که بدون دلیل مشخصی رخ دهد.
- تورم یا تغییر رنگ پوست پس از قرار دادن پورت
- ترشح مایع یا چرک از محل پورت شیمی درمانی
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
- عدم توقف خونریزی اطراف پورت شیمی درمانی پس از 15 دقیقه اعمال فشار
با توجه به اینکه شیمی درمانی باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن خواهد شد، در صورت مشاهده علائم عفونت باید اقدامات فوری پزشکی صورت پذیرد.
پورت های شیمی درمانی به نظافت منظم نیاز دارند.
پزشک متخصص در طول هر جلسه شیمی درمانی، پیش از هر مرحله استفاده دارو، پورت را تمیز می کند. همچنین در صورت ایجاد فاصله یک ماه از آخرین درمان برای پیشگیری از بروز عوارض باید نظافت پورت در بیمارستان درخواست شود.
خلاصه
پورت گذاری به کاهش تزریق های متعدد و تسهیل دریافت خون کمک می کند. با این وجود قرار دادن پورت شیمی درمانی زیر پوست باعث بروز ناراحتی شده و خواب را تحت تاثیر قرار می دهد.
اغلب افراد با تنظیم موقعیت خواب، تغییر تشک یا بالش و انتخاب لباس خواب مناسب با این مشکل مقابله می کنند. در صورتی که فرد به موقعیت خواب مناسب عادت نداشته باشد، باید از بالش های حمایتی برای قرارگیری در موقعیت مناسب استفاده شود.
در صورت بروز درد، ناراحتی یا مشکل خواب باید با پزشک صحبت کرد.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.