داروی تیزانیدین : عوارض و موارد مصرف

داروی تیزانیدین در فرم قرص و کپسول یک شل کننده عضلات با اثرات ضد اسپاسم است؛ عوارض – تداخل دارویی و موارد و بهترین زمان مصرف آن را بخوانید.

 

تیزانیدین (Tizanidine) از دسته داروهای شل کننده عضلات است.

این دارو بواسطه داشتن اثرات ضد اسپاسم، تنگی و اسپاسم عضلات اسکلتی و سیستم عصبی مرکزی کاهش می دهد.

تیزانیدین برای کنترل اسپاستیسیته (spasticity) ناشی از مواردی مانند ام اس، سکته مغزی و آسیب های نخاعی مصرف می شود.

با اینکه معمولا تیزانیدین برای اکثر افراد به خوبی تحمل شده و یک تحت عنوان داروی تسکین دهنده شناخته می شود اما گاهی اوقات مصرف شل کننده های عضلات با ایجاد عوارض جانبی همراه هستند. بنابراین باید دوز مصرفی این دارو توسط پزشک تعیین شود.

به طور کلی شروع مصرف تیزانیدین با 2 میلی گرم انجام شده و تا زمان تسکین میزان آن به تدریج افزایش می یابد.

در صورت لزوم می توان تا روزانه تا سه مرتبه از این دارو استفاده کرد. فاصله بین مصرف هر دوز باید 6 تا 8 ساعت باشد و مقدار مصرفی نباید بیش از 36 میلی گرم در روز شود.

خشکی دهان، خواب آلودگی، خستگی و سرگیجه از جمله عوارض شایع مصرف قرص و کپسول تیزانیدین هستند.

هشدارهای اصلی مرتبط با مصرف تیزانیدین نیز شامل افت فشار خون و آسیب کبدی هستند.

این مقاله به بررسی قرص و کپسول تیزانیدین از جمله موارد مصرف، بهترین زمان و دوز مصرفی، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن می پردازد.

 

همچنین بخوانید:

داروهای شل کننده عضلات (کلیک)

 

داروی تیزانیدین

تیزانیدین در دسته آگونیست های گیرنده های آدرنرژیک آلفا -2 مرکزی قرار داشته و یک شل کننده عضلات با عملکرد سریع است. معمولا این دارو برای کنترل اسپاستیسیته عضلات تجویز می شود.

این دارو باعث افزایش مهار نورون های حرکتی در مغز که سلول های عصبی ارسال کننده پیام انقباض به عضلات هستند، می شود. این دارو هیچ تاثیر مستقیمی بر روی عضلات نداشته اما بواسطه مهار نورون های حرکتی به طور غیر مستقیم باعث شل شدن عضلات می شود.

 

همچنین بخوانید:

12 شل کننده عضلات طبیعی (کلیک)

 

موارد مصرف داروی تیزانیدین

داروی تیزانیدین برای کنترل اسپاسم عضلات ناشی از موارد زیر مصرف می شود:

• آسیب اسکلتی عضلانی
• ام اس
• سکته مغزی
• آسیب مغزی
• آسیب نخاعی

 

عوارض جانبی داروی تیزانیدین

شایع ترین عوارض جانبی مصرف قرص و کپسول تیزانیدین عبارتند از:

• خشکی دهان
• سرگیجه
• عفونت دستگاه ادراری
• یبوست
• التهاب غشای مخاطی بینی
• خواب آلودگی و بی حالی
• استفراغ
• اختلالات گفتاری
• نتایج آزمایشگاهی شامل عملکرد غیرطبیعی کبد
• گلو درد
• تکرر ادرار
• ضعف و کمبود انرژی
• تاری دید
• سندرم آنفولانزا که مجموعه ای از علائم شبیه به آنفولانزا دارد.
• حرکات غیر ارادی
• عصبی بودن

 

دوز مصرفی داروی تیزانیدین

تیزانیدین در فرم قرص های 2 یا 4 میلی گرمی و کپسول های 2، 4 یا 6 میلی گرمی یافت می شود.

بر اساس اعلام سازمان غذا و دارو (FDA)، یک دوز 8 میلی گرمی تیزانیدین، باعث از بین رفتن اسپاستیسیته برای چند ساعت می شود. اثرات آن طی 1 تا 2 ساعت پس از مصرف دارو دارای بیشترین میزان بوده و تقریبا پس از 3 تا 6 ساعت به پایان می رسد.

به دلیل عوارض احتمالی مرتبط با دوز مصرفی، باید مصرف دارو را با دوزهای کمتر 2 یا 4 میلی گرمی شروع کرد.

سپس هر 1 تا 4 روز دوز مصرفی را 2 تا 4 میلی گرم افزایش داده تا به میزان قابل تحمل عوارض و اثربخشی مطلوب برسد.

دوز مصرفی را می توان هر 6 تا 8 ساعت تکرار کرد اما هرگز نباید روزانه بیش از 3 دوز یا مجموعا 36 میلی گرم تیزانیدین مصرف کرد.

همچنین تیزانیدین برای افراد دارای اختلالات کبدی یا کلیوی با احتیاط تجویز می شود. دلیل این امر این است که این بیماری ها باعث کاهش امکان دفع دارو شده و باقی ماندن طولانی مدت اثر آن در بدن می شوند.

 

نحوه مصرف داروی تیزانیدین

عواملی مانند زمان مصرف دارو و غذاها بر نحوه مصرف تیزانیدین تاثیر می گذارند. همچنین روش مناسب توقف دارو (در صورت لزوم) مهم است.

بهترین زمان مصرف به دلیل کوتاه بودن زمان اثربخشی دارو، زمانی است که کاهش اسپاستیسیته اهمیت دارد.

در صورتی که به طور تصادفی مصرف دارو را فراموش کردید اما زمان مصرف دوز بعدی نزدیک بود، باید از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کرد.

عدم در نظر گرفتن فاصبه زمانی 6 تا 8 ساعت بین مصرف دوزها نیز منجر با اور دوز (مصرف بیش از حد) همراه است.

تاثیر مصرف غذا به مصرف قرص یا دارو بستگی داشته و بسیار پیچیده است. غذا در افزایش یا کاهش جذب تیزانیدین موثر است. به همین دلیل غذاها در افزایش احتمال بروز عوارض جانبی یا اثرات سریع و کندتر تیزانیدین موثر هستند.

بنابراین باید در خصوص نحوه مصرف دارو از جمله مصرف آن به همراه غذا یا بدون آن با پزشک مشورت کرد.

توقف مصرف تیزانیدین (به ویژه در دوزهای بالا) نیز باید به مرور و آهستگی انجام شود.

در واقع کاهش تدریجی دوزها در کاهش خطر بروز علائم ترک یا سایر عوارض جانبی چون فشار خون بالا یا افزایش ضربان قلب موثر است. بهترین زمان و روش برای کاهش مصرف تیزانیدین و توقف آن توسط پزشک توصیه می شود.

 

تداخلات دارویی

یک مقاله تحقیقاتی در سال 2021 در مورد مصرف تیزانیدین و فلووکسامین (دارویی برای وسواس اجباری) یا سیپروفلوکساسین (نوعی آنتی بیوتیک) هشدار داد. هر یک از ترکیبات ذکر شده با افت فشار خون یا ایجاد حرکات غیر ارادی همراه هستند.

همچنین نباید تیزانیدین را به همراه سایر مهارکننده های CYP1A2 از جمله قرص های ضد بارداری، به دلیل احتمال ایجاد تداخلات دارویی مصرف کرد.

CYP1A2 آنزیمی موثر در متابولیسم داروها است. در صورت مهار CYP1A2، بدن قادر به پاکسازی موثر داروها نبوده و باعث افزایش احتمال ایجاد واکنش های جانبی می شود.

همچنین بر اساس شواهد، مصرف تیزانیدین به همراه الکل، سایر داروهای سرکوب کننده سیستم عصبی مرکزی (از جمله افیون ها) و سایر آگونیست های آدرژنیک آلفا-2 مرکزی تداخل دارد.

 

سایر هشدارها

خطرات احتمالی مرتبط با مصرف تیزانیدین عبارتند از:

• آرامبخشی: بر اساس طبق مطالعات بالینی 48%از مصرف کنندگان تیزانیدین، احساس آرامش یا خواب آلودگی را با مصرف آن تجربه می کنند. در 10% از موارد این آرامبخشی شدید است.
• افت فشار خون: در این خصوص باید علائم و نشانه هایی مانند سبکی سر، سرگیجه، ضربان قلب آهسته و غش کردن را تحت نظر داشت.
• آسیب کبدی: بر اساس طبق مطالعات بالینی حدود 5% از مصرف کنندگان تیزانیدین افزایش آنزیم های کبدی را تا بیش از سه برابر از حد طبیعی تجربه کردند. در بیشتر موارد با توقف مصرف دارو، آنزیم ها به حالت طبیعی باز می گردند. با این وجود بعضی از گزارش ها نشان دهنده آسیب های کبدی و موارد نادر منجر به مرگ هستند.
• توهم: در دو مطالعه بالینی بالا مشخص شد که حدود 3% از مصرف کنندگان تیزانیدین دچار توهم یا هذیان می شدند. توهم شامل دیدن، شنیدن، چشیدن، بوییدن یا احساس چیزی است که وجود ندارد. هذیان نیز اعتقاد به چیزی است که واقعیت ندارد.

 

سایر ملاحظات

سایر ملاحظات برای این دارو شامل ذخیره کردن و نظارت بر اثرات سمی دارو بوده که در ادامه به توضیح آنها می پردازیم.

 

نظارت

در هنگام مصرف تیزانیدین باید عملکرد کلیه و کبد را (به ویژه پیش از افزایش دوز) تحت کنترل قرار داد. معمولا این نظارت شامل موارد زیر است:

• مشاهده علائم افت فشار خون
• اندازه گیری کراتینین – ماده ای زائد که سطح آن نشان دهنده عملکرد کلیه ها است.
• آزمایش عملکرد کبد – در این روش آنزیم های کبدی اندازه گیری در شناسایی آسیب احتمالی موثر هستند.

 

ذخیره دارو

بر اساس اعلام FDA، دمای مناسب برای ذخیره تیزانیدین 25 درجه بوده اما می توان دارو را برای مدت محدودی بین دمای 15 تا 30 درجه نیز نگهداری کرد.

در ضمن شرکت های دارویی باید تیزانیدین را در ظروفی با درپوش برای محافظت در برابر کودکان عرضه کنند.

 

جمع بندی

تیزانیدین برای از بین بردن اسپاستیسیته عضلات که در بیماری به ام اس ایجاد شده تجویز می شود. این دارو با مهار نورون های حرکتی باعث شل شدن عضلات می شود.

این دارو در فرم هایقرص و کپسول عرضه می شود.

با توجه عوارض ناشی از مصرف قرص و کپسول تیزانیدین، باید دوز مصرفی توصیه شده توسط پزشک را دنبال کرد. این دارو در قدرت های 2، 4 و 6 میلی گرمی عرضه می شود.

تیزانیدین را می توان حداکثر روزانه سه مرتبه مصرف کنند اما برای رعایت بهترین زمان مصرف باید 6 تا 8 ساعت فاصله بین دوزهای مصرفی ایجاد کرد.

همچنین نباید روزانه بیش از 36 میلی گرم تیزانیدین مصرف کرد. بعلاوه باید در خصوص سایر داروهای مصرفی پزشک مطلع و در مورد مصرف دارو به همراه غذا یا بدون آن با وی مشورت کرد.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.