لرزش پارکینسون : علت و درمان
لرزش یکی از علائم شایع بیماری پارکینسون بوده که بیشتر در دست ها، سر و فک ایجاد می شود؛ علت – درمان و تفاوت نوع آن با سایر لرزش ها را بخوانید.
لرزش (ترمور) به علت یک انقباض غیر ارادی عضله رخ داده که باعث ایجاد تکان هایی در آن عضله می شود.
لرزش یک اختلال حرکتی شایع بوده که در بسیاری از بیماری ها از جمله پارکینسون ایجاد می شود. لرزش ایجاد شده در پارکینسون بر روی دست ها در حالت استراحت تاثیر گذاشته و می تواند فقط یک طرف بدن یا حتی فقط یک اندام را درگیر کند.
لرزش نشانه ای رایج در بسیاری از بیماری ها بوده و به دلیل تغییر فعالیت در نواحی مغز مسئول کنترل حرکت ایجاد می شود. این لرزش اغلب در بیماری هایی مانند ام اس، سکته مغزی و بیماری پارکینسون بروز پیدا می کند.
این لرزش ها به دو دسته لرزش در حالت استراحت و لرزش در هنگام حرکت تقسیم می شوند. مورد اول در زمان استراحت عضله رخ داده و دومی در هنگام حرکات ارادی عضلات ایجاد می شود. متخصصان این لرزش ها را به بیش از 20 دسته دیگر تقسیم کرده که شامل لرزش های اساسی، دیستونیک و پارکینسونی هستند.
این مقاله نوع لرزش ناشی از پارکینسون و تفاوت آن با سایر لرزش ها و گزینه های درمانی موجود برای آن را مورد بررسی قرار می دهد.
همچنین بخوانید:
بیماری پارکینسون : علائم و درمان (کلیک)
لرزش ناشی از پارکینسون
لرزش در بماری پارکینسون از نوع لرزش ریتمیک غیرارادی یا حرکتی جزئی در بدن است.لرزش اولین نشانه ای است که افراد در این بیماری متوجه آن می شوند. لرزش در بیماری پارکینسون بیشتر دست ها را تحت تاثیر قرار داده اما امکان ایجاد آن در نواحی مانند چانه، لب ها، صورت یا پاها نیز وجود دارد.
این لرزش همچنین می تواند به صورت نامتقارن باشد و فقط یک اندام یا یک طرف بدن را تحت تاثیر قرار دهد. البته با پیشرفت بیماری این لرزش به اعضای دیگر نیز منتقل می شود.
معمولا لرزش ناشی از پارکینسون در حالت استراحت (مانند زمانی که دست ها روی هم هستند) ایجاد می شوند. از این وضعیت با عنوان لرزش در هنگام استراحت یاد می شود.
این لرزش همچنین می تواند شبیه به قرص چرخان باشد. این لرزش در هنگام حرکات چرخشی انگشت که شبیه به غلتاندن یک شی کوچک مانند قرص در دست است، ایجاد می شود.
بعلاوه برخی افراد در هنگام نگه داشتن بخشی از بدن در برابر نیروی جاذبه از جمله نگه داشتن یک سینی در دست، لرزش پارکینسون را تجربه می کنند. این لرزش با عنوان لرزش موضعی شناخته می شود.
لرزش در حالت استراحت شایع ترین نشانه پارکینسون بوده اما برخی افراد لرزش عملی را نیز تجربه می کنند. این لرزش در هنگام انجام کاری چون حرکت دادن دست به سمت صورت ایجاد می شود.
همچنین بخوانید:
بهترین گزینه ها برای درمان لرزش دست ها (کلیک)
علت لرزش پارکینسون
لرزش که یک نشانه رایج در بیماری پارکینسون بوده به دلیل یک پیام رسان شیمیایی به نام دوپامین ایجاد می شود. دوپامین در ایجاد بیماری نیز نقش دارد.
دوپامین یک انتقال دهنده عصبی و دارای نقشی مهم در تعدادی از عملکردهای بدن از جمله حرکت و هماهنگی است.
افراد دارای بیماری پارکینسون دوپامین کمتری تولید کرده که این امر باعث ایجاد مشکلات مربوط به حرکت از جمله سفتی، کندی حرکت، تعادل نامناسب و لرزش می شود.
مقادیر پایین دوپامین در نحوه پردازش حرکت مغز اختلال ایجاد کرده و همین امر باعث ایجاد مشکلات حرکتی می شود.
بر اساس شواهد، بسیاری از افراد دارای بیماری پارکینسون در زمان ایجاد علائم، بین 60% تا 80% از سلول های تولیدکننده دوپامین مغز خود را از دست می دهند.
سایر دلایل ایجاد لرزش غیرمرتبط با پارکینسون عبارتند از:
- اضطراب یا اختلال وحشت (پانیک)
- مصرف داروهای خاص
- بیماری های مغزی یا آسیب مغزی
- مسمومیت با جیوه
- پرکاری تیروئید
- اختلال مصرف الکل یا ترک آن
- نارسایی کلیوی یا کبدی
همچنین بخوانید:
دوپامین در بیماری پارکینسون (کلیک)
محل ایجاد لرزش پارکینسون
احتمال ایجاد لرزش پارکینسون در هر نقطه ای از بدن وجود دارد اما احتمال ایجاد آن در دست ها بیش از سایر نواحی است. سایر نواحی درگیر عبارتند از:
- دهان یا زبان
- انگشتان
- پاها
- فک
بعضی از افراد لرزش داخلی را نیز تجربه می کنند. در این حالت در داخل بدن احساس لرزش ایجاد می شود.
سایر لرزش ها و تفاوت آنها
نوع لرزش ناشی از پارکینسون متفاوت بوده و دارای چندین مشخصه است. همچنین این لرزش وابسته به علائم دیگر می تواند با سایر لرزش ها اشتباه گرفته شود.
پزشکان برای تشخیص، انواع دیگر لرزش ها را شناسایی و رد می کنند.
بر اساس اعلام انستیتو ملی اختلالات مغز و اعصاب و سکته مغزی، بعضی از لرزش های متداول عبارتند از:
- لرزش اساسی (Essential tremor) یا لرزش فامیلی خوش خیم (benign familial tremor): این لرزش از لرزش پارکینسون رایج تر است. اغلب این لرزش دو طرف بدن را درگیر کرده و حین انجام کاری رخ می دهد. با این حال می تواند در حالت استراحت نیز ایجاد شود. بیش از نیمی از افراد مبتلا به این وضعیت دارای سابقه خانوادگی این لرزش هستند. معمولا لرزش های اساسی سریع تر از لرزش های پارکینسون هستند.
- لرزش دیستونیک (Dystonic tremor): این لرزش ناشی از اسپاسم یا گرفتگی عضلات در بیماری به نام دیستونی است. این وضعیت با ایجاد حالت های غیرطبیعی بدن و لرزش های نامنظم و تند همراه است.
همچنین بخوانید:
- لرزش مخچه ای (Cerebellar tremor): این لرزش ناشی از مخچه بوده و به راحتی در بازو یا پاها قابل مشاهده است. معمولا این وضعیت در پایان یک حرکت از جمله برداشتن تلفن یا فشار دادن یک دکمه ایجاد می شود.
- لرزش روانشناختی (Psychogenic tremor): این لرزش به طور ناگهانی رخ داده و باعث درگیر شدن تمام اعضای بدن می شود. استرس باعث بدتر شدن علائم آن شده و با حواس پرتی از بین می رود.
- لرزش فیزیولوژیکی (Physiologic tremo): این لرزش شامل لرزش ظریف دست ها و انگشتان بوده و به دلیل بلند کردن چیز سنگین یا حفظ وضعیتی ناخوشایند برای مدتی طولانی ایجاد می شود. این وضعیت به ندرت با چشم قابل مشاهده بوده و یک بعنوان یک مشکل پزشکی شناخته نمی شود.
- لرزش ارتواستاتیک (Orthostatic tremo): این وضعیت نوع نادر لرزش بوده که باعث انقباض سریع عضلات پا در حالت ایستاده می شود. این وضعیت با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست. همچنین این وضعیت می تواند بخشی از انواع دیگر اختلالات لرزش باشد.
تشخیص لرزش پارکینسون
برای تشخیص اینکه آیا لرزش ناشی از بیماری پارکینسون است یا خیر باید به مشاهده علائم و تلاش برای رد کردن سایر علل پرداخت.
متخصص مغز و اعصاب برای تشخیص بیماری پارکینسون و بررسی علائمی چون لرزش فرد را معاینه بدنی می کند. همچنین سوالاتی مانند ایجاد لرزش در حالت استراحت سوال پرسیده و انجام سکن عصبی و آزمایش خون را برای رد سایر بیماری های احتمالی توصیه می کند.
همچنین به عنوان بخشی از روند معاینه و بررسی سوابق از فرد می خواهد تا دست خود را استراحت داده و به این ترتیب احتمال ایجاد لرزش در حالت استراحت را بررسی می کند.
همچنین پزشک برای بررسی وجود لرزش موضعی یا فعال از فرد می خواهد تا آزمایشاتی مانند نگه داشتن بازوها در مقابل خود یا لمس بین با انگشت را انجام دهد.
درمان لرزش پارکینسون
به طور کلی مدیریت لرزش ناشی از بیماری پارکینسون با استفاده از درمان های آن و تغییر سبک زندگی صورت می گیرد. این موارد عبارتند از:
همچنین بخوانید:
کاهش استرس
با توجه به اینکه استرس یا احساسات شدید باعث بدتر شدن علائم لرزش می شوند، باید سعی کرد تا سطح استرس خود را کاهش داد. تکنیک های مفید کاهش استرس شامل ورزش، خواب، حمام های آرامبخش، مدیتیشن و تمرینات تنفسی هستند.
همچنین بخوانید:
استرس : علت و راه های مدریت آن (کلیک)
مصرف داروها
به طور کلی لرزش بیماری پارکینسون به سایر روش های درمانی بیماری پاسخ می دهد. لوودوپا (Levodopa) داروی اصلی برای درمان بیماری پارکینسون بوده که پیش ماده دوپامین است.
پزشک برای کمک به افزایش سطح دوپامین در مغز مصرف قرص های لوودوپا و کاربی دوپا (Carbidopa) را تجویز می کند. این داروها باعث بهبود حرکت و کاهش لرزش می شوند. سایر داروهای مورد استفاده برای درمان بیماری پارکینسون نیز در کنترل لرزش موثر هستند.
تحریک عمیق مغز
در صورت پاسخ ندادن داروها، پزشک از گزینه های جراحی از جمله تحریک عمیق مغز برای لرزش استفاده می کند. برای انجام این روش الکترودهایی در مغز قرار داده که بدون ایجاد درد باعث تحریک آن برای کاهش لرزش می شود
پیش بینی
برای برخی افراد لرزش پارکینسون فقط در یک طرف بدن ایجاد شده و در همین سمت هم باقی می ماند. اما در برخی افراد این لرزش پیشرفت کرده و با به هر دو طرف بدن سرایت می کند.
با وجود احتمال پیشرفت لرزش اما بعید بنظر می رسد که از میزان مشخصی بیشتر شود. بیماری پارکیسنون در حالتی که لرزش نشانه اصلی آن باشد روند پایدارتر و کندتری را طی می کند.
شیوع
بر اساس شواهد حدود 70% از افراد دارای پارکینسون، لرزش را تجربه می کنند. با این وجود یک مطالعه در سال 2021 نشان داد که 47% تا 90% شامل لرزش حرکتی و میزان لرزش در حالت استراحت 76% تا 100% است.
به نظر می رسد که این لرزش در افراد جوان مبتلا به بیماری پارکینسون کمتر بوده و این میزان با افزایش سن بیشتر می شود.
جمع بندی
لرزش از علائم شایع بیماری پارکینسون است. این وضعیت ناشی از کاهش سطح دوپامین مغز بوده و باعث اختلال در حرکت می شود.
نوع لرزش پارکینسون با سایر لرزش ها متفاوت بوده و معمولا در حالت استراحت رخ داده و شبیه به چرخاندن یک قرص در دست به نظر می رسد.
لرزش ایجاد شده باعث ایجاد اختلال در بسیاری از امور روزمره می شود. با این حال با استفاده از داروهای بیماری پارکینسون، گزینه های جراحی از جمله تحریک عمیق مغز و تلاش برای کاهش استرس می توان به کنترل این لرزش ها کمک کرد.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.