فرمول شاخص توده بدنی (BMI)
برای محاسبه شاخص توده بدنی (BMI) از یک فرمول ریاضی ساده استفاده می شود؛ در این مقاله فرمول – نحوه محاسبه – اهمیت و مشکلات BMI بررسی می شود.
شاخص توده بدن (BMI) یکی از معیارهای اندازه گیری سایز بدن است. BMI محاسبه توده بدن یک شخص بر اساس وزن نسبت به قد او است.
BMI برای بیش از 100 سال است که برای کمک به متخصصان در خصوص اضافه وزن یا کمبود وزن افراد مورد استفاده قرار می گیرد.
پزشکان، مربیان شخصی و دیگر افراد در مطالعات جمعیت این شاخص را مورد استفاده قرار می دهند.
با این حال باید بدانید که BMI نقایص عمده ای نیز دارد. برای نمونه، BMI شامل اندازه گیری محتوای چربی یا بافت عضلات (بدون چربی) نیست.
برای محاسبه شاخص توده بدنی از یک فرمول ریاضی ساده استفاده می شود. این شاخص در دهه 1830 توسط لامبر آدولف ژاک کتله (کوتله)، اخترشناس، ریاضی دان، آمارشناس و جامعه شناس بلژیکی ابداع شده است.
هدف این شاخص ارزیابی وزن سالم بدن با تقسیم وزن (به کیلوگرم) بر قد (به متر) است.
همچنین بخوانید:
نحوه محاسبه شاخص توده بدنی (کلیک)
فرمول محاسبه شاخص توده بدنی (BMI)
در محاسبه گر فعلی شاخص توده، وزن بدن بر اساس کیلوگرم بر قد به توان دو تقسیم می شود. به این ترتیب:
BMI = وزن (کیلوگرم) / (قد به متر) به توان 2 است.
بر اساس بیشتر معیارهای پذیرفته شده در سراسر جهان، تفسیر نتایج BMI عبارتند از:
- زیر 18.49 به معنی کمبود وزن
- 18.5 تا 24.99 به معنی وزن طبیعی
- 25 تا 29.99 به معنی اضافه وزن
- بیش از 30 به معنی چاقی
در صورت تمایل برای اندازه گیری BMI خود می توانید از محاسبه گرهای آنلاین استفاده کنید.
همچنین بخوانید:
بررسی علل و پیامدهای چاقی بزرگسالان (کلیک)
آیا BMI همین قدر ساده است؟
زمانی که کوتله فرمول شاخص توده بدن (BMI) را ابداع کرد هیچ رایانه، ماشین حساب یا دستگاه الکترونیکی وجود نداشت. در واقع هدف او فقط ایجاد یک سیستم ساده بود.
اکنون برخی افراد معتقدند که می توان برای انجام محاسبات پیچیده از فناوری استفاده کنیم. به هر حال از آنجایی که انسان ها سه بعدی (و نه دو بعدی) هستند، بدن های سالم به شکل و فرم های مخلتفی رشد می کنند.
نیک ترفتن، ریاضی دان دانشگاه آکسفورد انگلستان در سال 2013 در نامه ای خطاب به اکونومیست، فایده استفاده از BMI را زیر سوال برده و استفاده از آن را عجیب دانست.
استدلال او این بود که استفاده از این فرمول باعث ایجاد سردرگمی و دریافت اطلاعات غلط می شود.
به عقیده او استفاده از قد در این تقسیم برای افراد کوتاه به معنی وزن خیلی زیاد و برای افراد بلند قد به معنی وزن خیلی کم است. به این ترتیب افراد کوتاه قد لاغرتر از حد واقعی در نظر گرفته شده و افراد بلندقد چاق تر از آنچه هستند به نظر می رسند.
او فرمول محاسبه جدیدی برای شاخص توده بدنی (BMI) ارائه کرد. در این روش:
- برای اندازه گیری در واحد متریک (استفاده از کیلوگرم) وزن در 1.3 ضرب می شود. وزن نیز به جای توان 2 به توان 2.5 می رسد.
- در واقع BMI برابر وزن (کیلوگرم) ضرب در 1.3 / قد (متر) به توان 2.5 خواهد بود.
به عقیده ترفتن هر محاسبه ای که یک عدد به فرد ارائه دهد، کامل نیست. در واقع انسان ها پیچیده تر از آن هستند که با یک شکل واحد توصیف شوند. با این وجود او معتقد است که محاسبه جدید به واقعیت فرم و اندازه انسان نزدیک تر است.
عضله یا چربی؟
عدم در نظر گرفتن تفاوت بین عضله و چربی یکی از مشکلات اساسی BMI است.
کافیست دقت کنید که یک شخصی که ورزشکار نیست با قد 1.83 متر و وزن 92 دارای BMI معادل 27 است. از سوی دیگر یک ورزشکار المپیک با قد 1.83 و ورن 96 کیلوگرم دارای BMI معادل 28 خواهد بود.
بر اساس داده های بالا ورزشکار المپیک نسبت به فردی که ورزشکار نیست دارای اضافه وزن است. با این وجود جالب است بدانید که وزن ماهیچه 18% بیشتر از چربی بوده و اعداد به دست آمده منجر به نتایج درستی نمی شوند.
همچنین به گفته ترفتن اگر ماهیچه ها 18% از چربی ها متراکم تر باشند، افرادی که به اندازه کافی ورزش کنند تا 10% از چربی خود را به عضله تبدیل کنند فقط افزایش 1.8% BMI را تجربه می کنند.
بنابراین BMI نمی تواند میزان افزایش تناسب اندام را نشان دهد.
البته با استفاده از گزینه های دیگر می توان اضافه وزن یا عدم آن را ارزیابی کرد.
همچنین بخوانید:
تبدیل عضله به چربی : آیا امکان پذیر است؟ (کلیک)
اندازه گیری چربی بدن
یک دیگر از نواقص ای شاخص عدم اندازه گیری چربی بدن است. البته مقادیر موردنیاز چربی در زنان و مردان متفاوت است.
2% تا 4% چربی در مردان سالم در نظر گرفته شده و مقادیر بیش از 25 نشان دهنده چاقی است.
درصد چربی سالم برای زنان 10% تا 13% بوده و مقادیر بیش از 32% برای آنها نشان دهنده چاقی است.
بر اساس مطالعات با اندازه گیری چربی به طور دقیق تری می توان خطرات بهداشتی و سلامتی را نشان داد اما اندازه گیری دقیق آن مشکل است.
روش های اندازه گیری چربی بدن عبارتند از:
- طیف سنجی عملکردی فروسرخ نزدیک (Near-infrared interactance)
- استفاده از کولیس یا کالیبر (Calipers)
- جاذب سنجی اشعه ایکس با انرژی دوگانه (DXA)
- پلتیسموگرافی جابجایی هوا (ADP)
با این وجود برای محاسبه چربی به کار و زمان بیشتری نسبت به محاسبه BMI نیاز است.
دور کمر و نسبت کمر به قد
دور کمر (WC) از جمله روش های دقیق تر از BMI است.
با این وجود به عقیده برخی دانشمندان، نسبت کمر به قد (WHtR) مناسب تر از BMI یا BMI به همراه WC است زیرا می توان سلامت قلب و عروق را نیز پیش بینی کنند.
به پیشنهاد محققان اگر دور کمر به کمتر از نیمی از قد برسد، سلامتی و امید به زندگی حداکثر می شود.
افراد دارای چربی در اطراف شکم بیشتر در معرض خطر بیماری های قلبی عروقی و اختلالات متابولیکی قرار دارند. این امر به این دلیل است که این چربی ها اندام های داخلی کبد، قلب و کلیه ها را تحت تاثیر قرار می دهند. محققان معتقدند که چربی اطراف باسن و ران با خطر کمتری همراه هستند.
همچنین بخوانید:
آیا BMI منجر به دسته بندی غلط می شود؟
اغلب نتایج BMI نشان دهنده اضافه وزن یا چاقی و حتی محدوده طبیعی نادرست هستند. بر اساس تحقیقات منتشر شده در سال 2016، این میزان برای 75 میلیون آمریکایی نادرست بوده است.
محققان دریافتند که 54 میلیون آمریکایی طبقه بندی شده در گروه افراد دارای اضافه وزن یا چاقی از نظر قلب و عروقی سالم بودند. همچنین 21 میلیون نفر طبقه بندی شده در گروه سالم از نظر قلبی عروقی ناسالم بودند.
با این وجود سایر دانشمندان معتقدند برخی افراد دارای اضافه وزن که سالم به نظر می رسند با افزایش سن در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری های خاص هستند.
بر اساس یک مقاله منتشر شده در سال 2019، به طور کلی افراد دارای اضافه وزن بیشتر از سایر افراد در معرض خطر ابتلا به سندرم متابولیک هستند.
وزن ایده آل برای سلامتی
تشخیص وزن ایده آل امری دشوار است. در واقع یک عدد مشخصی برای همه افراد وجود ندارد.
عوامل تاثیرگذار بر وزن ایده آل و سالم عبارتند از:
- جنسیت
- سن
- سلامت کلی
- قد
- تراکم استخوان
- نوع بدن
- نسبت عضله به چربی
همچنین بخوانید:
وزن مناسب برای سن و قد من چقدر است؟ (کلیک)
جمع بندی
BMI برای مطالعات جمعیتی مفید بوده و باعث به دست آمدن تصور تقریبی از وضعیت سلامتی و وزن افراد می شود. در حال حاضر BMI بهترین راهنما برای این کار است.
لازم به ذکر است که رعایت سبک زندگی سالم در کنار یک رژیم غذایی متعادل و ورزش منظم برای جلوگیری از اضافه وزن مهمتر از سایر اقدامات هستند.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.