داروهای افیونی : اوردوز اپیوئید

داروهای افیونی برای مواردی مانند تسکین درد یا اختلال مصرف مواد مخدر مصرف می شوند؛ علائم – علت و درمان اوردوز مواد اپیوئیدی را بخوانید.

 

اوردوز یا مصرف بیش از حد مواد افیونی (اپیوئید) به دلیل تداخل دارویی و ترکیب مواد افیونی با سایر مواد یا مواد افیونی تجویز شده برای شرایط دیگر ایجاد می شود.

اوردوز مواد افیونی می تواند کشنده باشد به همین دلیل باید مراقبت های فوری دریافت شوند. بنابراین در صورت ایجاد این شرایط سریعا با اورژانس تماس بگیرید.

مواد افیونی برای تسکین درد استفاده می شوند. این مواد با متصل شدن به گیرنده های خاص باعث کاهش درد می شوند.

اپیوئید همچنین می توانند باعث تغییر خلق و خو شده و مصرف بیش از حد یا ترکیب آنها با سایر مواد باعث ایجاد اوردوز می شود. اودوز یک وضعیت اورژانسی بوده و به دریافت مراقبت های فوری نیاز دارد.

این مقاله انواع متداول داروهای اپیوئید (مواد افیونی)، موارد مصرف و نشانه های اوردوز آنها را مورد بررسی قرار می دهد.

 

مواد افیونی (اپیوئید) و موارد مصرف آنها

به داروهای با منشا خشخاش از جمله مورفین، مواد نیمه سنتتیک از جمله هروئین و مواد سنتتیک با خواص مشابه، اپیوئید گفته می شود.

داروهای افیونی برای مواردی مانند تسکین درد و برای اتصال روی گیرنده های اپیوئیدی در مغز مصرف می شوند.

 

همچنین بخوانید:

مورفین / مرفین چیست؟ میزان مصرف و عوارض (کلیک)

 

مصرف برخی از داروهای اپیوئید قانونی بوده و پزشک آنها را برای کنترل درد یا درمان اختلال مصرف مواد مخدر تجویز می کند. این موارد عبارتند از:

• بوپرنورفین (Buprenorphine)
• مورفین (Morphine)
• هیدروکدون (Hydrocodone)
• کدئین (Codeine)
• فنتانیل (Fentanyl)
• متادون (Methadone)
• ترامادول (Tramadol)
• اکسی کدون (Oxycodone)

 

همچنین بخوانید:

بوپرنورفین برای درد : دوز و طریقه مصرف، عوارض (کلیک)

 

اپیوئید های زیر در غیرقانونی بوده اما برخی به دلیل وابستگی یا تجربه های های (High) شدن از آنها استفاده می کنند:

• فنتانیل غیرقانونی
• هروئین
• تریاک

 

همچنین بخوانید:

فنتانیل (Fentanyl): نحوه مصرف و عوارض جانبی (کلیک)

 

علائم اوردوز اپیوئید

علائم اوردوز ناشی از مصرف داروهای افیونی عبارتند از:

• احساس سردی و نرم شدن پوست
• تنفس یا ضربان قلب آهسته که می تواند متوقف شود.
• خفگی، صدایی شبیه به غرغره کردن یا استفراغ
• تنفس سطحی و کم عمق
• به خواب رفتن یا از دست دادن هوشیاری
• کوچک و منقبض شدن مردمک ها
• سست شدن ناگهانی بدن
• تغییر رنگ پوست، ناخن ها یا لب ها از جمله رنگ پریدگی، کبود یا بنفش شدن
• ناتوانی در صحبت کردن یا عدم پاسخگویی

در بعضی از موارد تشخیص تفاوت بین های بودن یا اوردوز دشوار است.

برای بررسی این امر باید واکنش به محرک های کلامی یا فیزیکی را ارزیابی کرد. در ابتدا اسم فرد را صدا کرده یا در مورد امکان شنیدن و صحبت کردن از او سوال بپرسید.

در صورت پاسخ ندادن شانه های فرد را تکان داده تا واکنش او را ببنید. سپس مالش استرنال را امتحان که شامل بستن انگشتان یک دست دور مشت دست دیگر و فشار دادن آن در جناغ (وسط تنه) بوده را امتحان کنید. در صورتی که فرد به این علائم کلامی و فیزیکی واکنش نشان ندهد، احتمالا ایجاد اوردوز اپیوئید وجود دارد.

مخفف B-L-U-E یک یادآوری مفید برای اقدامات لازم برای اوردوز اپیوئید است.

• B مخفف Breathing (تنفس) که باید سطحی بودن یا عدم وجود آن بررسی شود.
• L مخفف Lips (لب ها) که باید رنگ پریدگی، کبودی یا بنفش شدن آنها ارزیابی شود.
• U مخفف Unresponsive (عدم واکنش) که باید واکنش به محرک های کلامی و فیزیکی بررسی شود.
• E مخفف Emergency (فوریت) که به معنی نیاز به مراقبت پزشکی فوری است.

در صورتی که از های بودن یا اوردوز کردن فرد مقابل مطمئن نیستید با اورژانس تماس گرفته و وضعیت را اوردوز در نظر بگیرید.

 

علت اوردوز اپیوئید

اودوز با داروهای افیونی به دلایل زیر رخ می دهد:

• مصرف دوز بیش از حد: این امر می تواند تصادفی یا عمدی باشد. بعضی از نمونه ها عبارتند از:
  • دسترسی کودکان به اپیوئیدی تجویزی
  • مصرف دوز بیش از حد تجویز شده
  • مصرف نسخه فرد دیگر
  • مصرف اپیوئید برای های شدن (تجربه اثرات روانگردان)
• ترکیب اپیوئید با سایر مواد: ترکیب اپیوئید با الکل یا سایر مواد کند کننده تنفس از جمله بنزودیازپین ها برای اضطراب (مانند زاناکس یا والیوم) یا باربیتورات ها (از جمله فنوباربیتال یا فیوریست) کشنده هستند.

عوامل زیر نیز خطر اوردوز اپیوئید را افزایش می دهند:

• سن بالای 65 سال
• بیماری های موجود از جمله آپنه خواب
• کاهش عملکرد کلیه یا کبد

 

همچنین بخوانید:

آپنه خواب : علت، علائم و درمان (کلیک)

 

درمان اوردوز

نالوکسان (Naloxone) برای درمان اوردوز اپیوئید مورد استفاده قرار می گیرد.

نالوکسان به سرعت باعث بر عکس شدن اثرات اپیوئید می شود. این دارو با اتصال به گیرنده های اپیوئیدی مانع تاثیر اپیوئید می شود.

بنابراین در صورت موجود بودن نالوکسان از آن برای افراد اوردوز کرده با اپیوئید استفاده کنید. نالوکسان را می توان به بینی اسپری کرده (Narcan) یا آن را تزریق (Evzio) کرد.

بر اساس اعلام سازمان غذا و دارو (FDA) معمولا افراد طی 1 تا 3 دقیقه پس از مصرف نالوکسان به هوش می آیند.

مصرف نالوکسان در افرادی که در خصوص اوردوز اپیوئید یا اورژانسی بودن وضعیت آنها مطمئن نیستید نیز ایمن است.

مصرف نالوکسان برای همه افراد در هر سنی از جمله نوزادان، کودکان و بزرگسالان ایمن و بی خطر است.

نالوکسان دارویی تجویزی بوده که در بسیاری از کشورها بدون نیاز به نسخه قابل تهیه است.

نالوکسان را باید در دمای اتاق، دور از نور و دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری کرد.

 

پیشگیری

در صورت مشکوک شدن به اوردوز اپیوئید در خصوص هرگونه نگرانی با متخصص تجویز کننده دارو صحبت کنند.

همچنین برای پیشگیری از ایجاد اوردوز اپیوئید مراحل زیر را دنبال کنید:

• آگاهی از علائم اوردوز اپیوئید
• دور ریختن ایمن اپیوئیدی بدون مصرف
• مصرف داروها به طور دقیق طبق تجویز پزشک
• مطلع کردن پزشک از سایر داروهای مصرفی
• پرهیز از مصرف دوز بالاتر در صورت موثر نبودن دوز تجویزی و مشورت با پزشک در این خصوص
• فراهم کردن دسترسی به نالوکسان و اطلاع از نحوه استفاده آن
• پرهیز از ترکیب اپیوئید با الکل، سایر داروها یا داروهای تفریحی
• دور نگه داشتن اپیوئید از دسترس کودکان و حیوانات خانگی

 

نحوه کمک و زمان تماس با اورژانس

در صورت مشاهده ایجاد علائم اوردوز اپیوئید فورا با اورژانس تماس بگیرید.

اقدامات زیر در خصوص افراد مشکوک به اوردوز اپیوئید توسط اداره سوء مصرف مواد و خدمات بهداشت روانی (SAMHSA) توصیه شده است:

• صدا زدن فرد و بررسی واکنش او
• در صورت عدم واکنش، مالش جناغ با انگشت یا ضربه زدن بر روی لب ها
• در صورت واکنش باید به بررسی هوشیاری و امکان پاسخ دادن او و حفظ تنفس ادامه داد.
• در غیر این صورت یا بدتر شدن وضعیت باید فورا با اورژانس تماس گرفت.

اقدامات لازم پس از تماس با اورژانس عبارتند از:

• ماندن در کنار فرد و نظارت بر علائم او
• انجام CPR در صورت عدم وجود تنفس
• استفاده از یک دوز نالوکسان (در صورت وجود)
• ماندن در کنار فرد تا رسیدن کمک
• در صورت عدم واکنش به نالوکسان طی 3 دقیقه باید دوز دوم استفاده شود. (هر بسته نالوکسان حاوی دو دوز است.)

 

جمع بندی

داروهای افیونی برای تسکین درد یا به عنوان بخشی از برنامه درمانی برای اختلال مصرف مواد مخدر تجویز می شوند.

اوردوز اپیوئید ناشی از مصرف دوز بیش از حد، ترکیب اپیوئید با سایر داروها یا الکل و یا استفاده از اپیوئید برای های شدن است.

اوردوز اپیوئید مساله ای جدی و در برخی موارد کشنده است. بنابراین در این وضعیت به دریافت مراقبت های پزشکی فوری نیاز است.

در صورت مشاهده علائم اوردوز اپیوئید فورا با اورژانس تماس گرفته و تا رسیدن کمک بر تنفس فرد مقابل نظارت کنید.

اوردوز اپیوئید با نالوکسان درمان می شود. به این ترتیب درصورت وجود نالوکسان آن را برای افراد اوردوز کرده با اپیوئید استفاده کنید.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.