سرطان تیروئید : علائم – تشخیص و درمان
سرطان تیروئید به دلیل رشد غیر طبیعی سلول های تیروئید ایجاد می شود؛ علائم – طول عمر بیماران – پیشگیری – درمان و راههای تشخیص آن را بخوانید.
تیروئید غده ای پروانه ای شکل در گردن بوده که وظیفه تولید هورمون های موثر در تنظیم عملکرد بدن از جمله متابولیسم و ضربان قلب را بر عهده دارد.
تیروئید نقش مهمی در تولید هورمون ها برای تنظیم بدن دارد.
زمانیکه سلول های موجود در تیروئید دچار رشد غیر طبیعی و غیر قابل کنترل شوند سرطان تیروئید ایجاد می شود. سرطان تیروئید یک نوع غیرمعمول سرطان ایجاد شده در سلول های تیروئید است.
بر اساس شواهد موجود، حدود 44280 مورد جدید سرطان تیروئید در سال 2021 رخ داده که 12150 مورد آن را مردان و 32130 مورد دیگر را زنان تشکیل داده است.
این مقاله به بررسی سرطان تیروئید از جمله علائم، علت، راههای تشخیص و پیشگیری، طول عمر بیماران و گزینه های درمانی آن می پردازد.
همچنین بخوانید:
سرطان : انواع – دلایل و درمان (کلیک)
تعریف سرطان تیروئید
سرطان تیروئید ناشی از رشد غیرطبیعی و غیر قابل کنترل سلول های تیروئید است. بر اساس اعلام انجمن سرطان آمریکا (ACS) انواع سرطان تیروئید نسبت به سلولی که سرطان آن را درگیر می کند، متفاوت است..
دو نوع اصلی سلول های تیروئید که دچار سرطان می شوند شامل سلول های فولیکولی و سلول های C هستند.
سلول های C با عنوان سلول های پارافولیکولی نیز شناخته می شوند. بعلاوه سلول های کمی در تیروئید شامل سیستم ایمنی و سلول های حمایتی هستند.
سرطان های متفاوت می توانند در هر سلول ایجاد شوند. تشخیص نوع سرطان برای تعیین شدت سرطان و نوع درمان آن اهمیت دارد.
انواع این سرطان به سه دسته اصلی زیر تقسیم می شوند:
- تمایز یافته
- آناپلاستیک
- مدولاری
این سرطان نیز مانند بیشتر سرطان ها 4 مرحله از یک تا چهار دارد.
طبقه بندی مرحله سرطان وابسته به موارد زیر متفاوت هستند:
- گسترش سرطان به غدد لنفاوی
- اندازه تومور
- سرایت سرطان به اندام های دورتر
مرحله 1 اولین مرحله سرطان است. شدت سرطان تا مرحله 4 افزایش یافته و در این مرحله میزان گسترش زیادی دارد.
سن نیز فاکتور مهمی در سرطان تیروئید تمایز یافته (پاپیلاری یا فولیکولی) است. افراد زیر 55 سال مبتلا به سرطان تمایز یافته در مراحل 3 و 4 طبقه بندی نمی شوند زیرا این گروه احتمال کمی برای مرگ در اثر این بیماری دارند.
همچنین بخوانید:
میزان بقا و طول عمر در سرطان گرید 4 (کلیک)
انواع سرطان تیروئید
همانطور که اشاره شد، سرطان تیروئید قابلیت ایجاد در دو سلول اصلی تیروئید را دارد. سلول های فولیکولی و سلول های C این دو نوع سلول هستند.
نوع سرطان تیروئید تا حدودی به سلولی که در آن ایجاد می شود، وابسته است.
متابولیسم تیروئید توسط سلول های فولیکولی کنترل می شوند. این سلول ها کار خود را با استفاده از ید در خون برای تولید هورمون های تیروئید انجام می دهند.
سرطان های ایجاد شده در سلول های فولیکولی از نوع تمایز یافته بوده اما می توانند آناپلاستیک نیز باشند.
سرطان های تمایز یافته ایجاد شده در سلول های فولیکولی عبارتند از:
- سرطان سلول هرتل
- سرطان پاپیلاری
- سرطان فولیکولار
ایجاد سرطان تیروئید آناپلاستیک رایج نیست اما این وضعیت بسیار تهاجمی بوده و درمان آن دشوار است.
سلول های C از دیگر سلول های تیروئید هستند که سرطان می تواند آنها را درگیر کند. نحوه استفاده بدن از کلسیم توسط این سلول ها کنترل می شوند. آنها این کار را با تولید هورمون های کلسی تونین انجام می دهند.
در سلول های C سرطان های تیروئید مدولاری ایجاد می شوند. این موارد نسبت به انواع تمایز یافته کمتر شایع بوده اما تشخیص و درمان هر دو سخت است.
این نوع سرطان مدولاری دارای دو نوع اسپورادیک و ارثی است. بیشتر سرطان های ایجاد شده در جوانان از نوع اسپورادیک بوده (و ارثی نبوده) اما حدود 25% از موارد آن نیز ارثی هستند.
همچنین بخوانید:
باورهای غلط درمورد سرطان (کلیک)
علائم
علائم کلی این سرطان شامل موارد زیر هستند:
- مشکل در تنفس
- خستگی
- گرفتگی صدا
- مشکل در صحبت کردن
- کاهش وزن
- درد و تورم و در گردن
- مشکل در بلع
با این وجود وابسته به نوع سرطان و ویژگی های شخصی، هر فرد علائم مختلفی را تجربه می کند. برای نمونه، سرطان تیروئید مدولاری باعث ایجاد علائم گوارشی اضافی از جمله اسهال یا یبوست می شود.
علائم متاستاز
متاستاز به معنی گسترش سرطان به اندام های دورتر است. تشخیص این امر بدون انجام آزمایشات بالینی دشوار است.
با این وجود سرطان تیروئید متاستاتیک با ایجاد علائم زیر همراه است:
- ایجاد توده های سرطانی در گردن
- شکستگی استخوان ستون فقرات یا لگن
- ایجاد علائم سرطان ریه (در صورت سرایت سرطان به ریه ها)
همچنین بخوانید:
علت و عوامل خطر
اغلب علل این سرطان نامشخص هستند. با این حال ترکیبی از شرایط ژنتیکی و عوامل خطر در افزایش احتمال ایجاد آن موثر هستند.
بر اساس تحقیقات انجام شده در ژورنال بین المللی سرطان برخی عوامل خطر در نواحی خاص در افزایش ابتلا به این سرطان در برخی کشورها موثر هستند. این عوامل خطر عبارتند از:
- قرارگیری در معرض پرتو یونیزان
- مصرف زیاد یا کم ید
- مصرف سبزیجات کم در رژیم غذایی
در سایر منابع عوامل خطر زیر معرفی شده اند:
- پرتوها: قرارگیری در معرض پرتوهای پزشکی از جمله طی آزمایشات تشخیصی خطر ابتلا به این سرطان افزایش می یابد.
- سن: معمولا خطر ابتلا به این سرطان با افزایش سن بیشتر شده اما اغلب این بیماری در سنین پایین ایجاد می شود.
- جنسیت: بر اساس شواهد این سرطان زنان را بیش از مردان درگیر می کند.
همچنین بر اساس تحقیقات، افراد دارای اضافه وزن و چاقی خطر بیشتری برای ابتلا به این سرطان دارند.
راههای تشخیص سرطان تیروئید
راههای معمول و اولیه برای تشخیص سرطان تیروئید، بررسی سوابق پزشکی و معاینه بدنی است. سپس روش های تصویربرداری از جمله سونوگرافی و MRI برای ارزیابی نواحی حاوی سلول های سرطانی مورد استفاده قرار می گیرند.
بیوپسی (نمونه برداری) برای برداشت سلول های ناحیه مورد نظر و ارسال آن برای تجزیه و تحلیل در آزمایشگاه روش دیگری برای تشخیص این سرطان است.
همچنین آزمایش خون به مقایسه سطح هورمون ها و عملکرد تیروئید و درنتیجه تائید وجود این بیماری کمک می کند.
همچنین بخوانید:
تشخیص سرطان با آزمایش خون (کلیک)
درمان
درمان های مختلفی برای سرطان های تیروئید تمایز یافته و تمایز نیافته وجود دارد. در واقع مناسب بودن این درمان ها به مرحله و نوع سرطان وابسته است.
این درمان ها با هدف از بین بردن کامل سرطان یا افزایش پیش آگاهی فرد با از بین بردن بیشترین میزان ممکن صورت می گیرند.
اکنون درمان های استاندارد این سرطان شامل موارد زیر هستند:
- هورمون درمانی تیروئید
- جراحی از جمله لوبکتومی، تیروئیدکتومی یا تراکستومی
- شیمی درمانی
- درمان هدفمند – استفاده از داروهایی از جمله مهار کننده های تیروزین و کیناز
- پرتو درمانی شامل ید درمانی رادیواکتیو
- صبر با نظارت آگاهانه
برای اغلب افراد از ترکیبی از روش های فوق استفاده می شود.
آزمایشات ایمنی درمانی نیز گزینه ای درمانی برای این سرطان هستند. این روش به سیستم ایمنی برای مقابله با سرطان کمک می کند.
باید پیش از تصمیم گیری در خصوص انتخاب روش درمانی مناسب در مورد گزینه های موجود با پزشک مشورت کرد.
پیش آگاهی
اغلب سرطان تیروئید را می توان وابسته به نوع سرطان، سن تشخیص و مرحله سرطان درمان کرد.
طبق اعلام ACS، طول عمر نسبی 5 ساله افراد مبتلا به سرطان تیروئید حدود 90% است. این یعنی طول عمر بیشتر افراد مبتلا به سرطان تیروئید، پس از تشخیص حداقل تا 5 سال است.
پیشگیری از سرطان تیروئید
همیشه پیشگیری از سرطان تیروئید ممکن نیست. با این وجود با پرهیز از عوامل خطر، می توان احتمال ابتلا به آن را کاهش داد.
برای نمونه، به حداقل رساندن قرارگیری در معرض پرتوها و حفظ وزن متناسب بهترین ایده برای کاهش احتمال و پیشگیری از سرطان تیروئید است.
جمع بندی
غده تیروئید مسئول تنظیم عملکردهای مختلف بدن از جمله متابولیسم و دمای بدن است.
سرطان تیروئید در هنگام تکثیر سلول های موجود در تیروئید ایجاد می شود. دو گروه سلول های اصلی که سرطان از آنها شروع می شود شامل سلول های فولیکولی و سلول های C هستند.
با توجه به اینکه هنوز تحقیقات در مورد عوامل خطر احتمالی این سرطان نامشخص است، باید به طور منظم ندول ها را کنترل کرده و در خصوص ایجاد علائم جدید یا بدتر شدن سایر علائم با پزشک خود مشورت کرد.
همچنین می توان با انجام آزمایشات ژنتیکی احتمال ارثی بودن این سرطان را بررسی کرد.
سرطان تیروئید وابسته به مرحله سرطان قابل درمان است. بنابراین تشخیص و درمان زودهنگام این بیماری اهمیت زیادی دارد.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.